چائونیان (یونانی باستان: Χάονες، رومی: Cháones) مردمانی باستانی و یونانی زبان بودند که در منطقه تاریخی اپیروس زندگی می‌کردند که امروزه بخشی از شمال غربی یونان و جنوب آلبانی است.[۱][۲] آنها به همراه مولسیان و تسپروتی‌ها قبایل اصلی سرزمین اپیروس را تشکیل می‌دادند.[۱]

مناطق سرزمین اصلی یونان در دوران باستان. ناحیه چائونی‌ها در غرب یونان در سرزمین اپیروس واقع بود.

در گذرگاه‌های مختلف تاریخی در مرز جنوبی آنها، پادشاهی اپیروسی مولوسیان، در جنوب غربی آن‌ها پادشاهی تسپروتی‌ها و در شمال آن‌ها قبایل ایلیری قرار داشت.[۳][۴][۵][۶][۷] در قرن پنجم قبل از میلاد، آنها تا حد زیادی با تسپروتی‌ها و مولوسیان همسایه رفت و آمد داشتند رسماً و با آنها ترکیب شده بودند. چائونی‌ها تا سال ۱۷۰ قبل از میلاد بخشی از اتحادیه اپیروس بودند که بعدها قلمرو آنها توسط جمهوری روم ضمیمه شد.

نام‌شناسی

ویرایش

اثبات نام

ویرایش

نام قومی چائون‌ها Χάονες به‌طور غیرمستقیم در قطعات هکاتائوس از میلتوس (ج. حدود ۵۰۰ قبل از میلاد)، نویسنده Περίοδος Γῆς یا Περιήγησις (توصیف زمین یا Periegesis) گواهی شده‌است، که در فرهنگ لغت جغرافیایی Ἐθνικά (Ethnica) از استفانوس اهل بیزانس (فل. قرن ۶ میلادی) حفظ شده‌است.[۸] از چائونیان برای اولین بار به‌طور مستقیم در سال ۴۲۹ قبل از میلاد توسط توسیدید، نویسنده تاریخ جنگ پلوپونز یاد شده‌است.[۹]

لغت‌شناسی

ویرایش

ریشه‌شناسی نام قومی چائون Χάονες نامشخص است.[۱۰][۱۱] در کتابشناسی مدرن، پیوند Χᾱον- با کلماتی مانند χάος «باطل» و χάσκω «خمیازه کشیدن، کرنش کردن» توسط ولادیمیر I. جورجیف (همچنین توسط رادوسلاو کاتیچیچ) پیشنهاد شده‌است. تغییر معنایی که برای پیوند چائون به آنها لازم است ممکن است حاوی بی نظمی باشد، اگرچه یک ریشه مشترک ممکن است به اصطلاحی اشاره کند که به «منطقه ناهموار» اشاره دارد. تفاوت‌های آوایی قابل توجه بین آنها، به ویژه Χᾱον- و ریشه *χᾰF-، رابطه آنها را حتی نامحتمل تر می‌کند. ریشه اصلی این نام حتی ممکن است کاملاً متفاوت و بی ارتباط با *χᾰF- بوده باشد، اما در طول استفاده‌های تاریخی آن غیرقابل تشخیص است.[۱۰]

در اواخر دوران کلاسیک، چندین روایت دربارهٔ قومیت چائونی تولید شد. بر اساس ساخت شجره نامه‌های اساطیری، ظاهراً چائونی‌ها نام خود را از یک اجداد همنام به نام چائون Xάων، یک قهرمان تروایی که ظاهراً در اپیروس ساکن شده بود، دریافت کرده‌اند. آریستوفان، نمایشنامه‌نویس کمیک آتنی، در نمایشنامه‌اش «شوالیه‌ها» نام قومی چائونی‌ها را با فعل مشابه «خمیازه کردن» مرتبط می‌کند، در حالی که در نمایشنامه‌اش «آچارنی‌ها» با «هائوس»، چائوس «آشوب». دلالت بر وضعیت حاکم بر سیاست خارجی آتن و ماهیت بی‌تفاوت سیاستمداران آتنی دارد.[۱۲]

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ دانشنامه بریتانیکا ("اپیروس") 2013; هاموند 1998، ص. 75; هاموند 1994، ص 430، 434; هاموند 1982، ص. 284; ویلکس 1995، ص. 104; چانتلی 2020، ص 11، 41
  2. هاتزوپولوس 2007، "از آنجایی که فقط یونانی‌ها در فداکاری‌ها و مسابقات پانهلنیک شرکت داشتند، بدیهی است که تئوروها تنها از جوامعی بازدید می‌کردند که خود را یونانی می‌دانستند و دیگران آنها را یونانی می‌دانستند.[... ایالت‌های پاندوزیا، کاسوپا، تسپروتوی، پویونوس، کورکیرا، چائونیا، آرتیچیا، مولوسوی، آمبراکیا، آرگوس (از آمفیلوخیا). آرتیچیا). دعوت به فداکاری‌های بزرگ پانهلنیک در اپیدوروس."
  3. چاپینال-هراس 2021، صفحات 20-21: "در مورد موضوع جغرافیا، توجه به این نکته مهم است که مرزهای حصری را نمی‌توان با قطعیت قبل از قرن پنجم بازسازی کرد، زیرا منابع باستانی این نوع اطلاعات را ارائه نمی‌دهند. این منطقه برای اولین بار توسط هکاتائوس از میلتوس ذکر شده‌است: τῆς Ἠπείρου (550-476) 103. تقسیم قومی اصلی اپیروس سه ناحیه را متمایز می‌کند: تسپروتیا، مولوسیا و چائونیا. تا دودونا در پس سرزمین. چائونیا بین این رودخانه و مرز ایلیاتی، در رشته کوه آکروکراونی قرار داشت. از سوی دیگر، مولوسیان بخش وسیعی از پس سرزمین را اشغال کردند، جایی که حاصلخیزترین مزارع در آن قرار داشت.
  4. بژکو و همکاران 2015، ص. 4: "در مورد اینکه دقیقاً در کجای این توپوگرافی قبایل ایلیری جنوبی و اپیروس لوفکند قرار دارد، هیچ تأیید روشنی وجود ندارد، جز اینکه این منطقه در شمال قبایل اپیروتی و در نتیجه در ایلیریای جنوبی قرار دارد. تومول تا حدودی در شمال قرار دارد. چائونیای باستان - معمولاً بین رودخانه تیامیس در یونان اپیروس (کالاماس مدرن) و سردر آکروکراونی، شبه جزیره کارابرون مدرن که لبه غربی خلیج ویلورا، آولون باستانی، در آلبانی را مشخص می‌کند، واقع شده‌است)—و در شمال و غرب آتینتانیا (...)».
  5. شپوزا2022، ص. 553: "در یک زمینه وسیع تر، اوریکوس در یک منطقه مرزی بین Epirotes، به طور خاص چائون‌ها واقع در جنوب کوه‌های آکروسرانیان، و ایلیری‌ها که جنوبی‌ترین قلمرو در پای این کوه قرار دارد، قرار دارد."
  6. نیتسیاکوس 2010، ص. 453: «نویسندگان باستان کوه آکروکراونیا را مرز شمالی اپیروس می‌دانستند، یعنی نقطه‌ای که پایان قلمرو قبیله یونانی باستان چائونیان را نشان می‌داد (هاموند 1967؛ آراوانتینوس 1984؛ کوکولاکیس 1993).
  7. هرناندز 2010، ص. 1-2: چائونی‌ها شمال غربی اپیروس، از خلیج آلون تا دشت وورگوس در نزدیکی کونیسپول در امتداد ساحل را اشغال کردند.
  8. چاپینال-هراس 2021، ص 20-21; ده ماریا و مانیسینی 2018, pp. 202–203; بوگدانی 2012، ص 360، 364–365
  9. استوکر 2009, p. 209; شحی 1394، ص. 30.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ فیلوس 2018, p. 289
  11. دی سیمون 1985, p. 66.
  12. پاسکالیس1997، ص. 132; چانتلی2020، ص. 49; رکفورد 1987، ص. 167
  NODES