Barack Obama

Barack Hussein Obama jr. (føddur 4. august 1961 í Honolulu, Hawaii) er fyrrverandi forseti í USA. Hann var tann 44. í røðini og umboðaði demokratarnar. Obama er sonur Stanley Ann Durham úr Kansas og Barack Obama eldra úr Kenja. Klokkan 17:05 føroyska tíð 20. januar 2009 varð Obama tikin í eið sum tann 44. amerikanski forsetin. Stutt áðrenn Barack Obama varð tikin í eið sum forseti, varð Joe Biden tikin í eið sum varaforseti. Han sat sum forseti í átta ár, til 20. januar 2017, tá ið eftirmaður hansara, Donald Trump, varð svorin í eið sum forseti.

Barack Obama
44. forseti í USA
Í embæti 20. januar 2009 – 20. januar 2017
Varaforseti	Joe Biden
Undanmaður	George W. Bush
Eftirmaður	Donald Trump
United States Senator frá Illinois
Í embæti 3. januar 2005 – 16. november 2008
Undanmaður	Peter Fitzgerald
Eftirmaður	Roland Burris
Limur í Illinois Senatinum frá 13. valdømi
Í embæti 8. januar 1997 – 4. november 2004
Undanmaður	Alice Palmer
Eftirmaður	Kwame Raoul
Persónlig kunning
Fødd(ur)	Barack Hussein Obama II (1961-08-04) august 4, 1961 Honolulu, Hawaii, U.S.
Politiskur flokkur	Demokratiski Flokkurin
Hjúnafelagi(ar)	Michelle Obama (g. 1992–nú)
Børn	Malia Obama (dóttir) Sasha Obama (dóttir)
Bústaður	Hvíta Húsið
Útbúgving	Punahou School
Alma mater	Occidental College Columbia University (B.A.) Harvard Law School (J.D.)
Átrúnaður	Kristindómur
Undirskrift
Heimasíða	barackobama.com

Tað var í Kogelo í Vesturkenja, at pápi Barack Obama varð føddur. Hóast Obama ongantíð kendi pápa sín av álvara, so verður hann í Kenja mettur sum ein, ið er haðani. Nógvastaðni í Kenja er andilitið á Obama at síggja á blusum, og fólkið í Kenja setir sítt álit á, at Obama fer at gera sítt til at hjálpa fólkinum í Afrika. Pápi Obama var svartur og mamman hvít, men kanningarnar hjá ættargranskarunum vísa, at tað er í móðurættina, at forsetin er í ætt við tann afroamerikanska trælin John Prunch, sum búði í tí, sum nú er staturin Virginia. Kanningarnar hjá ættargranskarunum hava avdúkað, at hesin John Prunch flýddi úr Virginia, men varð tikin í Maryland og dømdur at liva sum trælur. Hann verður tí mettur sum tann fyrsti trælurin í USA, sum er skrásettur sum trælur í amerikonskum skjølum.

Eingin amerikanskur forseti hevur ferðast so nógv í sínum fyrsta emblætisári sum Barack Obama. Fyrstu átta mánaðirnar var hann í 16 londum ella í einum fleiri enn George Bush eldri, sum vitjaði 15 lond í sínum fyrsta forsetaári.

Trúgv

Obama og familja hansara fóru úr Trinity United Church í Chicago í Illinois í 2008, tí at pastorurin, Jeremiah Wright, kom fram við umstríddum útsagnum um millum annað 11. september 2001. Eisini segði hann, at afroamerikanarar áttu heldur at sungið "Gud dømi Amerika" enn "Gud signi Amerika". Fyrst tók Obama frástøðu frá útsagnunum, men seinni varð Obama noyddur at slíta bondini.

Politikkur

Guantánamo fangalegan

Beinanvegin, Obama fór til arbeiðis sum forseti, gav hann boð um at lata Guantánamofangalegan á Kuba aftur. Obama gav boð um, at øll mál móti fangum í Guantánamoleguni, sum eru undir illgruna fyri yvirgang, skulu steðga fyri fyrst í 120 dagar. Avgerðin ávirkar 21 mál, millum annað eitt mál um deyðadóm yvir fimm fangar, sum eru ákærdir fyri at hava framt yvirgangsálop móti USA 11. september í 2001. Obama lovaðí valstríðnum, at hann fer at steingja fangaleguna í Guantánamo. Hann hevur skotið upp, at fangarnir har skulu koma fyri sivilar dómstólar í USA. Avgerðin vísir, at nýggi forsetin hevur heilt aðra hugsan um Guantánamo enn undanmaður hansara í Hvíta húsinum, George W. Bush. Obama skrivaði undir fráboðanina um Guantánamo í Hvíta húsinum, har varaforsetin, Joe Biden, eisini var hjástaddur.

Marijuana

Barack Obama er ein av teimum sum heldur at tað er í hægstu tíð at legalisera stoffið í Sambandsríkinum Amerika. "Framhaldandi gransking er komin til niðurstøðuna at hetta stoffið sammett við til dømis alkohol og tubbak er eitt munandi minni farligt stoff, sigur Obama . Hann var fyrr ímóti eini legalisering, men hevur snarað í spurninginum.

Deyðshóttanir

Trygdin rundan um Obama er ómetalig stór og umfatandi. Tá Obama varð tikin í eið sum forseti, vóru heili 5.365 myndatól, ið hildu eygað við økjum, har hátíðarhaldið varð hildið. Ein 20 ára gamal maður úr Colorado er skuldsettur fyri at hava hótt við at drepa Obama.

Talið á deyðshóttanum móti amerikanska forsetanum er vaksið nógv, síðani Barack Obama tók við starvinum í januar 2009. Obama fær umleið 30 deyðshóttanir um dagin. Tað er 400 prosent fleiri, enn fyrrverandi forsetin, George W. Bush . Almenningurin fær ikki innlit í hóttanirnar, sum verða kannaðar av trygdarfólki forsetans, Secret Service. Amerikanskir fjølmiðlar skriva, at nógvar av hóttanir eru rasistiskar, verður sagt.

Friðarheiðursløn Nobels

Thorbjørn Jagland.

Klokkan 6 um morgin 10. okt í 2009, vesturamerikanska tíð, bleiv Obama vaktur til tíðindini um, at hann hevði fingið friðarheiðursløn Nobels. Obama sjálvur sigur at hann ikki heldur, at hann hevur uppiborið at fáa heiðurin, tá ein hugsar um fólk sum Nelson Mandela og Martin Luther King. Hinvegin er tað hent fyrr, at fólk hava fingið heiðurin fyri tað, sum tey helst fara at gera.

Har er kortini nógv sum talar fyri, at Obama ikki skuldi fingið heiðurin. Fyri tað fyrsta er hann í tveimum kríggjum, brotini á altjóða mannarættindi undir Bush fáa helst ikki avleiðingar og Guantanamo Bay er enn opin. Obama hevur heldur ikki fingið nógv ítøkulig úrslit. Hann er júst farin undir at royna at fáa frið í Miðeystri, tosar við Norðurkorea og USA er betri dámt enn undir Bush.

Eitt tað einasta ítøkuliga úrslitið er, at USA og Russland hava bundið seg til, at minka um atombumbur teirra, soleiðis at tey ikki kunnu spreingja jørðina í luftina so ofta sum annars. Legg afturat, at nomineringarnar til Nobel heiðurslønina lótu aftur 1. februar - 12 dagar eftir at Obama fekk sessin sum forseti - og ein kann veruliga loyva sær at ivast í, hvørt tað ikki er ov tíðliga, at geva Obama heiðurin.

At amerikanski forsetin Obama bleiv kosin vinnari av friðarheiðursløn Nobels, hevur skapt stórt kjak kring allan heimin. Meðan summi halda avgerðina vera eina djarva avgerð av Nobel-nevndini, eru tað nógv, ið ákæra nevndina fyri at hálova vøkur orð og ætlanir heldur enn ítøkiligar atgerðir við tað, at Obama hevur bert sitið í átta mánaðir sum forseti, og hevur ikki gjørt nógv av sínum orðum til veruleika.

Mest atfinningarsomu røddirnar skýra Nobels-friðarheiðuslønina sum beinleiðis meiningsleysa, og her verður víst á, at Obama sum amerikanskur forseti er ovasti leiðari av amerikanska herðinum, og sostatt er leiðari av tveimum kríggum - í Irak og Afghanistan. Júst sama dag, sum Obama skal taka ímóti heiðurslønini, fer hann eftir ætlan at byrja samráðingar at senda fleiri herðmenn til Afghanistan. Eisini verður víst á, at síðan 20. januar, tá Barack Obama bleiv forseti, eru minst 1373 sivil ósek mennisku í Afghanistan og 2458 sivil í Irak sambært ST og Iraq Body Count. Harumframt hava 377 herðfólk latið lív í Operation Enduring Freedom í Afghanistan og Irak.

Barack Obama, kann eftir øllum at døma takka nýggja formanninum í Nobel-nevndini, Thorbjørn Jagland (Ap), fyri, at hann fær friðarheiðursløn Nobels, skrivar norska blaðið, Verdens Gang. Tríggir limir í nevndini mæltu frá at lata Obama heiðurslønina, tí hann bert hevur sitið í forsetasessinum í níggju mánaðir. Keldur vátta fyri VG, at ein meiriluti í Nobel-nevndini tíðliga í viðgerðini vísti aftur, at amerikanski forsetin skuldi fáa heiðurslønina. Serstakliga vóru Inger-Marie Ytterhorn úr Framburðsflokkinum og fyrrverandi forkvinnan í Høgra-flokkinum, Kaci Kullmann Five, ivasamar um Obama. Ågot Valle úr Sosialistiska Vinstraflokkinum var eisini ivasom. Tá avtornaði varð Nobel-nevndin á einum máli um at lata amerikanska forsetanum friðarheiðurslønina í ár. Sambært VG var tað nevndarformaðurin, fyrrverandi norski forsætisráðharrin, Thorbjørn Jagland, sum strongdi á at lata Barack Obama heiðurslønina, og floksfelagi hansara í nevndini, Sissel Rønbeck, tók undir við honum.

Sí eisini

• Sambandsríki Amerika
• Lista yvir forsetarnar í Sambandsríki Amerika