An Nígir
Is tír í Poblacht na Nígire (Fraincis: République du Niger), atá suite in iarthar na hAfraice. Is é Niamey, atá suite cois Nigire, príomhchathair na tíre. Tá sí ag críochantacht leis an Libia, an Ailgéir, Mailí, Beinin agus an Nigéir. Níl aon chósta aici.
 An Nígir | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Nijar (ha)  | |||||
|
|||||
| Aintiún | La Nigérienne (12 Iúil 1961) | ||||
| Mana | «Fraternité, Travail, Progrès» «Fraternity, Work, Progress» «Братство, труд, прогрес» «Brawdoliaeth, Gwaith, Datblygiad» | ||||
| Ainmnithe in ómós | An Nígir | ||||
| Suíomh | |||||
| |||||
| Príomhchathair | Niamey | ||||
| Daonra | |||||
| Iomlán | 21,477,348 (2017) | ||||
| • Dlús | 16.95 hab./km² | ||||
| Déamainm | Nígireach | ||||
| Teanga oifigiúil | an Fhraincis | ||||
| Tíreolaíocht | |||||
| Cuid de | an Afraic Thiar | ||||
| Achar dromchla | 1,267,000 km² | ||||
| Pointe is airde | Mont Idoukal-n-Taghès (en)  (2,022 m) | ||||
| Pointe is ísle | An Nígir (200 m) | ||||
| Ar theorainn le | |||||
| Sonraí stairiúla | |||||
| Leanann sé/sí | French West Africa (en) | ||||
| Cruthú | 1960 | ||||
| Saoire phoiblí | |||||
| Eagraíocht pholaitiúil | |||||
| Comhlacht feidhmiúcháin | Cabinet of Niger (en) | ||||
| Comhlacht reachtach | National Assembly (en) | ||||
| Eacnamaíocht | |||||
| OTI ainmniúil | 14,915,002,098 $ (2021) | ||||
| Airgeadra | franc CFA Iarthar na hAfraice | ||||
| Aitheantóir tuairisciúil | |||||
| Lonnaithe i gcrios ama | |||||
| Fearann Idirlín barrleibhéil | .ne | ||||
| Glaochód | +227 | ||||
| Uimhir theileafóin éigeandála | 17 agus 18 | ||||
| Cód tíre | NE | ||||
| Eile | |||||
| Suíomh gréasáin | presidence.ne | ||||
Stair
cuir in eagar
Fuair an Nígir a neamhspleáchas ón bhFrainc sa bhliain 1960.
I mí Iúil 2023, bhí rialtas tofa, a thaobhaigh leis an Iarthar, curtha as oifig.[1] Chuir an Grúpa Wagner fáilte roimh an coup d'état agus bhí bratacha na Rúise ar taispeáint. D’fhógair Mailí agus Buircíne Fasó, ar thaobh na Rúise, go seasfaidís léi i gcás ionraidh.[2]
Cultúr
cuir in eagar
An Fhraincis an teanga riaracháin sa Nígir. Labhraítear chomh maith Araibis, Buduma, Fulfulde, Gourmanchéma, Hausa (go háirithe), Kanuri, Zarma, Songhai, Tamasheq, Tassawaq agus Tebu.
Is é an Hausa an grúpa eitneach is mó.
Geilleagar
cuir in eagarTá muintir na tíre ar na daoine is boichte ar domhan de réir Innéacs um Fhorbairt Dhaonna na Náisiún Aontaithe,. Níl fáil ar leictreachas ach ag timpeall 10% den daonra sna cathracha agus ag 2% faoin tuath. Tá 80% de mhuintir na Nígire gan leictreachas.[2]
Tá an CFA, airgeadra atá in úsáid san Afraic, i bhfeidhm sa Nígir.
Tá tíortha sa gceantar, an Nígir ina measc, ceangailte le chéile tríd an eagraíocht ECOWAS[3]
Mianadóireacht
cuir in eagarCruthaíonn an Nígir 7.5% den úráiniam a bhaintear sa domhan agus is iadsan an ceathrú táirgeoir is mó.[2] Téann os cionn 50% den úráiniam sin go dtí an Fhrainc, an t-iarmháistir coilíneach, le cumhacht a thabhairt dá cuid stáisiún ginte leictreachais. Fuair an Fhrainc 20% dá cuid úráiniam as an Nígir, le linn 2012-2022.[4]
Féach freisin
cuir in eagarTagairtí
cuir in eagar- ↑ ECOWAS (2023). "Press release on attacks by armed groups in Niger Republic | Economic Community of West African States" (en). Dáta rochtana: 2023-08-20.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Eoin Ó Murchú (agent provacteur) (14 Lúnasa 2023). "Ba chóir dúinn cloí lenár dtraidisiún frith-impiriúlach agus seasamh leis an Nígir" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2023-08-20.
- ↑ CEDEAO. "Economic Community of West African States (ECOWAS)" (en). Dáta rochtana: 2023-08-20.
- ↑ "How dependent is France on Niger's uranium?" (en). Le Monde.fr (2023-08-04). Dáta rochtana: 2023-08-20.