Amelia Earhart

Amelia Earhart
	;
Ainm sa teanga dhúchais	(en) Amelia Mary Earhart
Beathaisnéis
Breith	24 Iúil 1897; Atchison, Kansas
Ar iarraidh	2 Iúil 1937 , an tAigéan Ciúin
Bás	5 Eanáir 1939 ; 41 bliana d'aois; Oileán Howland, SAM, i ngar dó
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Ollscoil Columbia (1919–1920); St. Paul Central High School (en) (1915–1916); Hyde Park Academy High School (en) (–1916)
Gníomhaíocht
Gairm	eitleoir, iriseoir, gníomhaí ar son chearta na mban, scríbhneoir ábhar taistil, údar cuimhní cinn, aviation writer (en)
Fostóir	Ollscoil Purdue
Ball de	Ninety-Nines (en)
Gluaiseacht	First-wave feminism (en)
Teangacha	Béarla
Ghlac sé/sí páirt i
13 Lúnasa 1929	1929 Women's National Air Derby (en)
Teaghlach
Céile	George P. Putnam (1931–)
Athair	Edwin Stanton Earhart agus Amelia Otis
Croineolaíocht
	lost at sea (en)
	unexplained disappearance of a human (en)
	Gradam a fuarthas (2006) California Hall of Fame (en) ; (1973) National Women's Hall of Fame (en) ; (1968) Halla Náisiúnta Laochra na hEitlíochta; (1933) Gold Medal of the Society of Woman Geographers (en) ; Women in Aviation International (en) ; Harmon Trophy (en) ; Aviation Hall of Fame and Museum of New Jersey (en) ; Distinguished Flying Cross (en) ;
	Síniú
Suíomh gréasáin	ameliaearhart.com

Eitleoir a rugadh in Atchison, Kansas ab ea Amelia Mary Earhart (24 Iúil 1897 - 2 Iúil 1937). B'í an chéad bhean a d'eitil thar an Aigéan Atlantach, i dtús mar phaisinéir (1928), agus ina haonar i 1932.^[1]

Eitilt trasatlantach

Sa bhliain 1928, chuaigh Amelia le beirt phíolótaí eile trasna an Atlantaigh.

Ar an 20 Bealtaine 1932, d’imigh sí ó Thalamh an Éisc i gCeanada ar bord eitleán beag dearg, an Lockheed Vega 5B. Bhí sí ag iarraidh eitilt an bealach ar fad go Páras sa Fhrainc. Bhí aimsir scamallach ann, ag cur seaca agus ag stealladh báistí go minic. Cé go raibh turas crua aici a thóg beagnach 15 uair an chloig, d’éirigh léi eitilt trasna an Atlantaigh ach níor thuirling sí i bPáras ach i nDoire, an lá dár gcionn, ar 21 Bealtaine.^[2]

Mar sin, b'í Earhart an chéad bhean a d'eitil thar an Aigéan Atlantach, eitilt a mhair 14 uaire, 54 nóiméad. Thuirling sí i mBaile Arnóid, An Teampall Mór, Doire.

i nDoire

Eachtraí agus bás

D'eitil Earhart ó Honolulu go California i 1935.

Bhí plean ag Earhart eitilt timpeall an domhain ar fad. Sa bhliain 1937, agus í ag tarraingt ar 40 bliain d’aois, chuaigh Amelia agus píolóta eile darbh ainm Frank Noonan ar bord eitleán eile, an Lockheed Electra 10E. D’éirigh go breá leo ar dtús. Taobh istigh de 40 lá bhí 35,000 ciliméadar déanta acu. Ní raibh ach 11 000 ciliméadar eile le déanamh acu. Ar 2 Iúil 1937, d’fhág siad an Nua-Ghuine, cóngarach don Astráil. Ach go gairid tar éis sin tharla tubaiste éigin san Aigéan Ciúin. Cailleadh an t-eitleán áit éigin thar an bhfarraige mhór.^[3]

Lárionad Amelia Earhart i ngar do Dhoire Cholm Cille

Féach freisin

Charles Lindbergh

Tagairtí

↑ Childrens Books Ireland. "David Lowe - Amelia Earhart (as Gaeilge)" (ga). Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2020-06-08. Dáta rochtana: 2020-05-20.
↑ Nuair a tháinig Earhart amach as an eitleán i bpáirc lán d’ainmhithe, chuir sí ceist ar fhear a bhí sa pháirc: ‘Cá bhfuil mé?’ ‘Tá tú i bpáirc Uí Ghallchóir!’ a dúirt sé agus d’fhan Amelia ag muintir Uí Ghallchóir an oíche sin
↑ COGG.ie. "Amelia Earhart". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2020-06-05. Dáta rochtana: 2020.

[1] Childrens Books Ireland. "David Lowe - Amelia Earhart (as Gaeilge)" (ga). Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2020-06-08. Dáta rochtana: 2020-05-20.

[2] Nuair a tháinig Earhart amach as an eitleán i bpáirc lán d’ainmhithe, chuir sí ceist ar fhear a bhí sa pháirc: ‘Cá bhfuil mé?’ ‘Tá tú i bpáirc Uí Ghallchóir!’ a dúirt sé agus d’fhan Amelia ag muintir Uí Ghallchóir an oíche sin

[3] COGG.ie. "Amelia Earhart". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2020-06-05. Dáta rochtana: 2020.

[1]

[2]

[3]