Powys

Contae agus contae caomhnaithe sa Bhreatain Bheag is ea Sir Powys. Ainmníodh an contae i ndiaidh an tiarnais Teyrnas Powys a bhí ina stát comharbais Breatnach, mion-ríocht agus ina bprionsacht a tháinig chun cinn le linn na Meánaoise tar éis mheath réimeas na Róimhe sa Bhreatain.

Powys
Sir Powys (cy)
Suíomh
52° 18′ 00″ N, 3° 25′ 00″ O
Stát ceannasach	an Ríocht Aontaithe
Comhthír na Ríochta Aontaithe	an Bhreatain Bheag
Daonra
Iomlán	132,447 (2018)
• Dlús	25.57 hab./km²
Tíreolaíocht
Achar dromchla	5,180.6804 km²
Ar theorainn le	Herefordshire Contaebhuirg Wrecsam Castell-nedd Port Talbot Merthyr Tudful Clwyd Gwent Dyfed Morgannwg Ganol Gorllewin Morgannwg Caerffili Shropshire Sir Fynwy Ceredigion Blaenau Gwent Sir Ddinbych Gwynedd Sir Gaerfyrddin Rhondda Cynon Taf Shropshire
Aitheantóir tuairisciúil
Cód ISO 3166-2	GB-POW
Cód NUTS	UKL24
Eile
Suíomh gréasáin	powys.gov.uk

Tíreolaíocht

Clúdaíonn Powys contaetha stairiúla Sir Drefaldwyn agus Sir Faesyfed, an chuid is mó de Sir Frycheiniog, agus cuid de Sir Ddinbych (stairiúil). Le achar de thart ar 5,200 km²), is é an príomhlimistéar is mó sa Bhreatain Bheag de réir talún agus achair. Tá sé teorantach ó thuaidh le Gwynedd, Sir Ddinbych agus Bwrdeistref Sirol Wrecsam; san iarthar le Sir Ceredigion agus Sir Gaerfyrddin; san oirthear le Swydd Amwythig agus Swydd Henffordd; agus ó dheas le Rhondda Cynon Taff, Bwrdeistref Sirol Caerffili, Bwrdeistref Sirol Merthyr Tudful, Blaenau Gwent, Sir Fynwy agus Castell-nedd Port Talbot.

Is iad na bailte is mó ná Y Drenewydd, Ystradgynlais, Aberhonddu, Y Trallwng, Llandrindod agus Tref-y-clawdd. Tá an dlús daonra is ísle ag Powys as príomhcheantair uile na Breataine Bige. Tá an chuid is mó de Phowys sléibhtiúil agus tá formhór na mbóithre agus na n-iarnród sách mall.

Tá scileanna Breatnaise ag beagán níos lú ná an tríú cuid de na cónaitheoirí: tá lucht labhartha na Breatnaise comhchruinnithe go príomha sna ceantair tuaithe i Machynlleth agus timpeall air, i Llanfyllin agus i Llanrhaeadr-ym-Mochnant (áit ar aistrigh William Morgan an Bíobla iomlán go Breatnais den chéad uair sa bhliain 1588) i Sir Drefaldwyn, agus ceantar tionsclaíochta Ystradgynlais in iardheisceart Sir Frycheiniog. Bhí Sir Faesyfed beagnach go hiomlán galldaithe faoi dheireadh an 18ú haois. Léiríonn taifid dhaonáirimh 2001 go raibh 21% de dhaonra Powys in ann Breatnais a labhairt ag an am sin, mar a bhí sa Bhreatain Bheag ar fad.