Abkhazia

Abkhazia, Abkhasia ou Abiasia (Aphsny -Аҧсны en abkhazo-, Apkhazeti -აფხაზეთი en xeorxiano-, Abkhazia - Абха́зия en ruso e por isto transliterada Abkhazia-) é unha república autónoma de Xeorxia. Situada na vertente suroccidental da cordilleira do Cáucaso con costa no Mar Negro, a súa capital é a cidade de Sukhumi.

Abkhazia

Аԥсны Аҳәынҭқарра (ab) Республика Абхазия (ru)
Bandeira Brasón
Himno	Aiaaira
Lema	«Аиааира»
Localización
43°09′N 41°00′L
Territorio reivindicado por	Rusia, Nicaragua, Venezuela e Nauru
Capital	Sukhumi
Contén a división administrativa	Distrito de Gagra Distrito de Gali Distrito de Gudauta Distrito de Gulripshi Distrito de Ochamchira Distrito de Sukhumi Distrito de Tkvarcheli
Poboación
Poboación	245.246 (2018) (28,3 hab./km²)
Lingua oficial	Lingua abkhaza lingua rusa
Xeografía
Superficie	8.665 km²
Bañado por	Mar Negro
Punto máis alto	Dombai-Ulgen (en) (4.046 m)
Comparte fronteira con	Rusia
Datos históricos
Cronoloxía 1991:  Soberanía 26 de novembro de 1994:  Declaração de independência (pt)
Organización política
Forma de goberno	presidencialismo
• Presidente da Abecásia (pt)	Aslan Bzhania (pt) (2020–)
Órgano executivo	Governo da República da Abecásia (pt)
• Primeiro-ministro da Abecásia (pt)	Alexander Ankvab (pt)
Órgano lexislativo	People's Assembly of Abkhazia (en) , (Escano: 35)
Membro de	Comunidade para a Democracia e os Direitos das Nações (pt)
Moeda	Rublo ruso
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC+03:00
Prefixo telefónico	+7840, +7940 e +99544
Teléfono de emerxencia	102, 103 e 101

En 1991, tras o colapso da Unión Soviética, a antiga República Socialista Soviética de Xeorxia converteuse en estado independente e Abkhazia, unha república autónoma dentro da antiga URSS, foi integrada neste novo estado. Con todo, os rozamentos étnicos entre o goberno central e o pobo abkhazio levaron a que, o 23 de xullo de 1992, este último declarase unilateralmente a súa independencia.

Logo dunha cruenta guerra entre as tropas xeorxianas e os paramilitares ruso-abkhazos, estableceuse un cesamento ao fogo en 1994. Desde ese momento, Abkhazia permaneceu de facto como un estado parcialmente recoñecido.

En 2006, tropas xeorxianas ingresaron a Abkhazia e estableceron o seu dominio sobre a zona da Alta Abkhazia. Desde o 27 de setembro dese ano, o goberno de iure estableceuse en devandita zona e estableceu a súa sede na localidade de Chkhalta, na zona de Kodori.

Xeografía e clima

Lago Ritsa

Abkhazia sitúase na rexión do Cáucaso, límite entre Asia e Europa. É unha terra montañosa, percorrida polos montes Cáucasos (que separan a Abkhazia de Circasia), e cuxas costas son bañadas polo Mar Negro. Dos seus 8.700 km² de extensión, un 75% corresponde a zonas montañosas, especialmente na zona oriental, próxima a Svanetia, onde algúns montes superan os 4.000 metros de altitude. Os diferentes brazos que se desprenden da cordilleira principal, forman profundos vales con pequenas pero importantes canles fluviais. Un exemplo disto é o lago Ritsa, ao norte de Gagra, considerado un dos lagos montañosos máis belos do mundo. Neste ambiente atópase tamén a cova máis profunda da orbe, a Sima Krubera-Voronya, situada no macizo Arabika (val Orto-Balagan) cunha profundidade de -2.160 metros.

Gran parte do territorio (preto dun 70%) de Abkhazia está cuberto por bosques de carballos, faias e amieiros. No intervalo de altitude que vai desde o nivel do mar ata os 600 m, a rexión é pródiga en bosques caducifolios. Por encima deste nivel, e ata os 1.800 m, proliferan diversas especies de coníferas, incluíndo algunhas das árbores máis altas de Europa, como abetos que superan os 70 metros. Entre os 1.800 e os 2.900 msnm, pódense localizar praderías de características alpinas. Finalmente, por encima desa altitude, esténdense as neves eternas da cordilleira e os glaciares.

Mapa de Abkhazia

Abkhazia goza dun tépedo clima subtropical debido ao efecto regulador do Mar Negro e ao biombo climático formado polo Cáucaso, evitando a entrada de ventos fríos boreais. A media anual de temperaturas alcanza os 15 °C, con extremos de 4 °C no inverno (xaneiro) e de 23 °C no verán (xullo). As precipitacións, en tanto, oscilan entre os 1.100 e 1.500 mm anuais, e a humidade é relativamente baixa. Por encima dos 1.000 msnm, a amplitude térmica aumenta, e prodúcense invernos e veráns máis duros, formando un clima de características continentais. Máis aló dos 2.000 metros de altitude, prevalece o clima de montaña, e as temperaturas baixan considerablemente. Nas rexións interiores, as precipitacións aumentan, chegando aos 3.500 mm anuais nas zonas montañosas. A neve pode acumularse ata superar os 5 metros de altura nalgunhas rexións do Cáucaso: as avalanchas son un perigo latente nos poucos centros poboados do lugar.

Debido ao seu agradable clima e as súas belas paraxes, parte deste territorio foi un lugar de grande afluencia turística, sendo coñecido como parte da Ribeira Soviética. Ademais, o clima permitiu o desenvolvemento da agricultura, principalmente de cultivos como té, tabaco e froitas, ademais da instalación de viñedos.

Historia

Estímase que os primeiros poboados en Abkhazia remóntanse ao IV milenio adC. Estas primeiras tribos de orixe aria (coñecidas polos arqueólogos como proto-kartvelianos), arribarían á rexión durante o Neolítico, asentándose nas costas do Mar Negro. Establecéronse xunto a outras liñaxes, as cales posteriormente evolucionarían ata converterse nos apsuas, chechenos, daguestanís, armenios e arameos.

Desde o II milenio adC, Abkhazia foi arrasada por invasións de pobos provenientes das estepas de Asia Central, como os hititas, celtas, medos e persas. Por eses anos, os proto-kartvelianos formaron tres grupos étnicos ben diferenciados: os svans, os zans e os kartvelianos orientais. Mentres os svans permaneceron en Abkhazia, os kartvelianos asentáronse no centro da actual Xeorxia, e os zans distribuíronse na provincia de Samegrelo e ao longo das costas do Mar Negro, ata as inmediacións de Turquía.

Reino de Cólquida

Entre os séculos IX e VI antes de Cristo, foi instaurado o reino de Cólquida anexando gran parte das zonas habitadas por svans e zans. Baixo dominación cólquida, Abkhazia recibiu gran número de inmigrantes gregos, que se estableceron en colonias da zona costeira. Algunhas cidades fundadas foron Pitiys, Dioscurias e Phasis, correspondentes ás actuais Pitsunda, Sukhumi e Poti.

Desde o ano 653 adC, os reinos caucásicos de Cólquida e Iberia deberon enfrontar varios intentos de invasión por parte do Imperio Persa. O Imperio de Macedonia de Alexandre Magno exerceu unha importante influencia sobre a zona do Cáucaso, aínda que esta nunca foi incorporada ao mesmo. Axiña produciuse un xurdimento da cultura helenística no territorio abkhazio chegando, ata, a considerarse idioma oficial ao grego.

Ao caer o Imperio Helenístico de Alexandre, sobreveu un longo período de caos e confusión. Exemplo disto foi a fundación no ano 302 adC, por parte de Mitrídates I, do Reino do Ponto, nas costas turcas do Mar Negro. A comezos do ano 120 adC, o rei Mitrídates VI Eupator iniciou a conquista de Cólquida. Durante eses anos, Mitrídates aliouse co reino da Grande Armenia para loitar contra o invasor Imperio Romano a cargo de Pompeio. As terras de Abkhazia serían escenario de cruentas batallas ata a caída do Ponto, no 63 adC.

Lazica

Ruínas dun antigo castelo en Anacopia, a capital durante a época bizantina

O devastado reino de Cólquida caeu entón baixo dominación romana e foi convertido na provincia de Lazica. A helenización que comezara desde a chegada de Alexandro Magno, foi profundada durante estes anos. A pesar da longa loita entre romanos e partos polo control da zona, a rexión de Lazica mantívose florecente e en relativa paz, a pesar dalgunhas incursións militares dos partos desde o oriente.

Xa como parte do Imperio de Oriente, no século III, Lazica comezou a obter certo grao de autonomía que levou ao establecemento dun independente Reino de Lazica-Egrisi, composto polos principados de Zans, Svans, Apsyls e Sanyghs. A expansión de cristianismo durante estes anos foi importantísima, aínda que xa se iniciou cas viáxes misioneiras do apóstolo Simón o Cananeo, o cal sería martirizado cunha serra na cidade de Suaniri. No ano 523, foi declarado relixión oficial o cristianismo ortodoxo e San Xurxo foi designado patrón do país.

Tras varios anos de autogoberno, Abkhazia foi reincorporada ao Imperio Bizantino en 562. Durante máis de 150 anos, Lazica viviu un novo período de paz e prosperidade.

Reino de Abkhazia

En 656, as tropas árabes do Califato Omeya invadiron os reinos cristiáns do Cáucaso, mentres Lazica resistiu. O establecemento do Emirato de Tefelis provocou a fuxida dos habitantes kartvelianos do destruído reino de Iberia cara ao oeste. Así, Lazica, tradicionalmente habitada polos svans e os zans viuse ocupada por etnias xeorxianas.

No ano 767, un achrontos (gobernador do Imperio Bizantino) expulsou as tropas bizantinas establecidas e proclamou a independencia do Reino de Egrisi-Abkhazia, asumindo como rei baixo o nome de León I de Abkhazia. A capital foi establecida en Kutaisi e aínda que nun principio mesturou características locais con bizantinas, co paso dos anos, Abkhazia foi acabando coas reminiscencias do antigo Imperio, substituíndoas por costumes xeorxianos. Exemplo disto foi a creba producida entre o rei León I e o Patriarca de Constantinopla, o que provocou a conversión de Abkhazia á Igrexa ortodoxa xeorxiana a cargo do Patriarca de Mtshketa.

As derrotas sufridas polos árabes permitiron a formación de novos estados no Cáucaso. A fins do século X, o rei de David de Tao-Klarjeti conquistou o Principado de Kartli. No ano 975, David deixou ao seu fillo adoptivo como rei de Kartli baixo o nome de Bagrat III. Tras a morte de Teodosio III, o Cego no ano 978, o trono de Abkhazia foi entregado a Bagrat, na súa calidade de sucesor e sobriño do defunto rei. Coa morte de David en 1001, Bagrat III asumiu como rei en Tao-Klarjeti e, finalmente, o ano 1008, anexou Kakheti e Ereti, coroándose como rei da Xeorxia unificada. Soamente as terras de Tiflis baixo dominación árabe e parte do sur de Tao gobernada por Constantinopla non formaron parte deste novo reino.

Reino de Xeorxia

Rei David IV de Xeorxia

Desde mediados do século XI, o Reino de Xeorxia foi arrasado polas invasións dos turcos selxúcidas. As forzas combinadas de armenios, bizantinos e xeorxianos foron esmagadas polos invasores islámicos na batalla de Manzikert, en 1071, o que permitiu que ao 1081 a maior parte do Reino de Xeorxia fose conquistada e devastada polos selxúcidas. Só Abkhazia se mantivo libre da invasión e serviu como refuxio aos xeorxianos que fuxían da catástrofe. Á vez, o caos no que se atopaba o país provocou o xurdimento de ideais secesionistas en Svania que levaron a ataques en contra de Abkhazia. Aínda que o rei Xurxo II logrou sufocar a rebelión, a presión exercida ao tratar de manter unificado ao país, motivou a súa abdicación en 1089.

O seu sucesor, David IV, logrou manexar as invasións dos árabes. Durante a Primeira Cruzada e usando a Abkhazia como o seu centro de operacións, David o Restaurador logrou recuperar parte de Xeorxia, ata que finalmente derrotou aos selxúcidas na batalla de Didgori, o 12 de agosto de 1121. Durante o seu reinado, David IV logrou establecer a Xeorxia como unha potencia rexional e iniciou a Idade Dourada do reino. Este período de esplendor tivo o seu clímax durante o goberno da raíña Tamar. Entre os anos 1194 e 1204, Xeorxia expandiuse cara ao sur, conquistando terras de Armenia e do actual Irán, como a cidade de Tabriz, e fundou o Imperio de Trebizonda.

A literatura e a arte desenvolvéronse plenamente durante estes anos e Abkhazia converteuse nunha próspera provincia do gran Reino de Xeorxia. Con todo, a Idade Dourada acabou coas invasións mongois do século XIII.

Baixo o dominio mongol, Xeorxia caeu en crise, e o seu reino fracturouse en diversos estados. En 1260, baixo o reinado de David VI Narin, foi fundado o Reino de Imereti, que aínda permanecía como parte de Xeorxia. Imereti concentraba a zona poñente de Xeorxia, abarcando Abkhazia, Mingrelia e Guria. En 1455 declarouse oficialmente a súa independencia, ao dividirse Xeorxia en tres estados, sendo os restantes: Kartli e Kakheti. Desde esa data, Abkhazia foi campo de batalla das loitas entre os xeorxianos, Persia, Rusia e o Imperio Otomán. Entre 1478 e 1483, instaurouse unha dominación de Kakheti sobre Abkhazia, pero pronto sería expulsada.

En 1578, os otománs entraron na rexión e estableceuse un principado vasalo en Abkhazia. Aínda que se realizaron importantes intentos de islamización na rexión, o cristianismo continuou predominando, en parte grazas á forte influencia rusa a partir do século XVIII. Durante eses anos, o proceso de islamización foi fortalecido, provocando unha división nas elites abkhazas entre os seguidores do cristianismo e os musulmáns convertidos.

Dominación rusa e soviética

Logo de dominar gran parte do territorio circundante (en 1801 fora incorporado Kartl-Kakheti), o Imperio Ruso anexou Abkhazia en 1810. Con todo, non controlou completamente o territorio ata 1842, e só logrou sometelo en 1865, cando acabou co Principado existente.

O dominio ruso foi amplamente reprobado pola poboación local, sobre todo por causa da forte persecución relixiosa, en marcha por entón, contra os musulmáns. O estalido da Guerra ruso-otomá, que se estendeu entre 1827 e 1828, provocou o establecemento dun duro réxime en Abkhazia, lindeiro á zona en conflito. O rexeitamento cara aos rusos exacerbouse cando estes utilizaron Abkhazia como base para atacar os cherkesos, pobo emparentado cos abkhazos. Finalmente, o Imperio Ruso impuxo un masivo éxodo de musulmáns abkhazos cara ao Imperio Otomán. Así, entre 1864 e 1878, máis do 60% da poboación de Abkhazia (aproximadamente 200.000 persoas) fuxiu cara ao sur. Para compensar esta perda, o goberno fomentou a inmigración xeorxiana, armenia e rusa. Segundo datos da Enciclopedia Británica de 1911, dos 40.000 habitantes de Sukhum-kaleh (actual Sukhumi), dous terzos eran xeorxianos migrelianos e só un terzo abkhazos.

Logo da Revolución Rusa e a creación da Unión Soviética, os bolxeviques prometeron autonomía ao pobo de Abkhazia. No ano 1931, Iósif Stalin realizou unha reorganización administrativa, convertendo a Abkhazia na República Autónoma de Abkhazeti. Con todo, a mesma foi incorporada á República Socialista Soviética de Xeorxia. A pesar de ter, nominalmente, certa autonomía, esta nunca entrou en rigor, e o goberno central de Tiflis realizou unha forte campaña de xeorxización de Abkhazia. O idioma xeorxiano pasou a ser de uso obrigatorio, e o abkhazo foi prohibido. Mentres tanto, miles de abkhazos eran abatidos como parte das operacións soviéticas contra a resistencia ao réxime.

Coa morte de Stalin e a execución de Lavrenty Beria, principal líder da represión, Abkhazia recuperou a súa autonomía. Promoveuse o desenvolvemento da cultura e a literatura abkhaza. Tamén se estableceron nos postos burocráticos cotas preferentes para a poboación de orixe abkhaza. Porén, esta representaba unha minoría dentro do país, polo que tales medidas xeraron descontento entre os habitantes de extracción xeorxiana, que viron nestes privilexios unha discriminación contra a súa etnia.

Guerra de Abkhazia

Durante os anos 1980, a tensión entre ambos os grupos étnicos comezou a escalar rapidamente, debido aos desexos de Xeorxia de independizarse da Unión Soviética. Temendo que unha probable emancipación do goberno de Tiflis puidese derivar nunha completa xeorxización de Abkhazia, os abkhazos xuntaron máis de 30.000 sinaturas para que o goberno de Moscova declarase á RSSA de Abkhazeti como un membro pleno da Unión.

A tensión estalou o 16 de xullo de 1989, cando se tratou de instalar unha sede da Universidade Estatal de Tiflis en Sukhumi. A violencia contra os xeorxianos, desatada por extremistas apsuas, terminou con 16 mortos e 137 feridos. Logo de varios días de violencia, o Exército Vermello interveu para restaurar a orde na cidade.

O 23 de agosto de 1990, ante o inminente colapso da Unión Soviética, o Soviet Supremo de Abkhazia declarou a súa independencia da RSS de Xeorxia e a súa inclusión como membro pleno da URSS. O ingreso á sesión foi impedido aos lexisladores de orixe xeorxiana, que tiñan desde Tiflis a orde de boicotear esta declaración.

Finalmente, Xeorxia declarou a súa independencia o 9 de abril de 1991. Con todo, o goberno de Zviad Gamsakhurdia gañouse o rexeitamento dos xeorxianos, e foi deposto en xaneiro de 1992, polo xeneral Tengiz Kitovani. O sucesor na presidencia sería Eduard Shevardnadze, antigo Ministro de Relacións Exteriores da Unión Soviética. Aínda que Shevardnadze non era nacionalista, o goberno que herdou de Gamsakhurdia estaba infestado de políticos que si o eran, polo que debeu actuar baixo os seus criterios para evitar unha caída do seu recentemente asumido goberno.

O 22 de febreiro de 1992 foi abolida a constitución da RSS de Xeorxia, e se reinstaurou a da antiga República de Xeorxia de 1921. Para os abkhazos, isto anulaba o seu nivel de autonomía, polo que en resposta a iso declararon a súa independencia, o 23 de xullo de 1992. Aproveitando esta situación, moitos partidarios de Gamsakhurdia (zviadistas) refuxiáronse en Abkhazia.

Co pretexto de que os zviadistas secuestraran ao Ministro do Interior de Xeorxia e mantíñano cativo en Abkhazia, o goberno de Tiflis enviou a máis de 3.000 militares cara á provincia rebelde para restaurar a orde, dando inicio á guerra o 14 de agosto. Fortes combates estalaron entre o exército xeorxiano e as milicias Abkhazias nas proximidades de Sukhumi, os que non evitaron que o día 18, o Exército de Xeorxia lograse entrar na capital, controlando gran parte do territorio e provocando a fuxida do goberno de Abkhazia.

A derrota dos rebeldes provocou, nunha primeira instancia, a formación dunha Confederación de Pobos Montañeses do Cáucaso: unha agrupación paramilitar de diferentes pobos prol-rusos (osetos, cosacos, chechenos etc.) da zona. Centos de voluntarios provenientes de Rusia, como Shamil Basayev, sumáronse á causa separatista abkhaza. A pesar de que o 3 de setembro negociouse en Moscova un plan de cesamento de hostilidades, Gagra foi atacada o 2 de agosto polas tropas da CPMC, sendo executada a maior parte da poboación xeorxiana da cidade. Gudraga e Tkvarcheli caeron posteriormente, sumándoselles membros do exército ruso acantonados nestas cidades.

Aínda que Rusia declarábase neutral no conflito, existen moitos testemuños de bombardeos de tropas xeorxianas por parte de avións rusos. Shevardnadze acusou a Rusia de realizar unha guerra non declarada contra Xeorxia, teoría que se viu reforzada cando foron capturados militares rusos entre os separatistas, motivando que o 11 de marzo de 1993, as tropas xeorxianas derrubasen un avión militar ruso que sobrevoaba o territorio abkhazo.

Os paramilitares deron unha forte ofensiva para capturar Sukhumi, pero foron repelidos. Nese momento, comezou un xenocidio étnico contra os xeorxianos por parte dos rebeldes e dos abkhazos nos territorios controlados polo Exército. Estímase que máis de 6.000 persoas pereceron como parte destes métodos de limpeza étnica.

O 2 de xullo os combates renováronse logo de que, con apoio aéreo ruso, os rebeldes chegasen á vila de Tamishi e achegásense a Sukhumi, sendo novamente repelidos tras unha violenta batalla. Con todo, Sukhumi foi rodeada por rebeldes. O día 27 foi asinado un acordo de alto ao lume en Sochi, o que novamente foi roto nun par de meses.

Durante unha visita do Presidente Shevardnadze a Sukhumi, as tropas secesionistas iniciaron un ataque definitivo contra a cidade, o 16 de setembro. Ante a inminente caída de Sukhumi e o ataque incendiario contra o hotel onde estaba residindo e do que se salvou case milagrosamente, Shevardnadze debeu fuxir da cidade nun buque ruso.

Sukhumi caeu o 27 de setembro e con este feito, as forzas separatistas lograron controlar rapidamente o resto do territorio de Abkhazia e expulsaron á maioría das comunidades de orixe xeorxiana. Estímase que máis de 10.000 morreron durante o conflito e que entre 250 e 300 mil deberon fuxir de Abkhazia. Estes exiliados dirixíronse principalmente á zona de Samegrelo, epicentro da Guerra Civil contra os zviadistas.

En decembro de 1993, os líderes xeorxianos e abkhazos asinaron un acordo de paz tras a mediación das Nacións Unidas e Rusia. O 4 de abril de 1994 foi asinada en Moscova a "Declaración de Políticas para o Conflito Xeorxiano-abkhazio". Á súa vez, en xuño de 1994, as forzas de paz da Comunidade de Estados Independentes compostas só por soldados rusos entraron en Abkhazia e meses despois fíxoo a Misión de Observadores das Nacións Unidas en Xeorxia.

Con todo, as atrocidades contra a etnia xeorxiana non acabaron. Estímase que 1.500 xeorxianos foron exterminados tras o acordo de paz. O 14 de setembro de 1994, a través de cadea de televisión, os líderes de Abkhazia ordenaron a expulsión de todos os xeorxianos antes do día 27, aniversario da caída de Sukhumi. O 30 de novembro foi asinada unha nova Constitución reafirmando a independencia de Abkhazia, a que aínda así non foi recoñecida por ningunha outra nación e ata foi repudiada polos Estados Unidos, o 15 de decembro. O 21 de marzo de 1995, o Alto Comisionado de Nacións Unidas para os Refuxiados acusou ás milicias abkhazias de asasinatos e torturas de ducias de refuxiados na zona de Gali. Mentres tanto, e a pesar do embargo que pesaba sobre a rexión, Rusia apoiaba militar e economicamente ao novo goberno abkhazo.

En abril de 1998, centos de forzas abkhazas entraron no distrito de Gali asasinando a varios xeorxianos que aínda permanecían na zona. Eduard Shevardnadze, con todo, rexeitou enviar tropas á zona de conflito e asinou un novo cesamento do fogo, o 20 de maio. Esta nova escalada terminou con centos de mortos e máis de 20.000 novos refuxiados xeorxianos.

Conflitos políticos

O 3 de outubro de 2004 foron realizadas as eleccións presidenciais para determinar ao sucesor de Vladislav Ardzinba. Rusia apoiou decididamente ao Primeiro Ministro Raul Khadjimba, que contaba co apoio de Vladimir Putin, de deputados e cantantes rusos e de Ardzinba. Con todo, o 12 de outubro, a Corte Suprema de Abkhazia, tras unha serie de decisións contraditorias do Comité Electoral, recoñeceu a vitoria do empresario Sergei Bagapsh, acusado polos seus detractores de ser prol-xeorxiano. Ardzinba acusou de ilegal a decisión e a presión exercida provocou que a Corte retractásese. Con todo, ao día seguinte, a Corte Suprema volveu nomear como Presidente a Bagapsh. Os partidarios de Khadjimba tomaron o edificio do Parlamento, mentres que os de Bagapsh fixeron o mesmo cunha canle de televisión. Para evitar maiores problemas, Ardzinba substituíu a Khadjimba por Nodar Khashba.

O 12 de novembro, partidarios de Bagapsh tomáronse a sede de goberno, facendo que Khashba fuxise. Nesta desorde, a lingüista abkhaza e partidaria de Bagapsh, Tamara Shakryl foi asasinada, probablemente pola garda de Ardzinba. A causa do caos en Sukhumi, Rusia deixou en claro que interviría directamente en Abkhazia se é que os seus intereses na zona vísense afectados e acusou a Bagapsh de ser o responsable da situación, ao que Xeorxia reaccionou declarando que novamente Rusia se metía en asuntos internos do país.

O día 14 de novembro, Khashba, acusado polos familiares de Shakryl como responsable pola súa morte, debeu refuxiarse nos cuarteis centrais das tropas de paz de Rusia, en Sukhumi. A tensión continuou ata o 7 de decembro, día da asunción de Bagapsh. Ao asumir, Bagapsh chegou a un acordo con Khadjimba para organizar un goberno onde Khadjimba asumise como vicepresidente. Este novo goberno foi aprobado cun 90% dos votos e asumiu o 12 de febreiro de 2005 acabando con esta crise.

Situación actual

Na actualidade, Abkhazia está organizada como un estado independente, que con todo non é recoñecido por ningún outro estado a nivel mundial. As tropas de paz da UNOMIG e da CEI aínda permanecen en Abkhazia tratando de evitar unha nova escalada militar en contra dos xeorxianos que aínda permanecen dentro do territorio.

A situación abkhazia atópase sen solución aínda. O goberno de Abkhazia variou a súa postura desde un recoñecemento absoluto á súa independencia ata a integración como membro asociado á Federación Rusa, o que non foi aceptado por esta última para evitar tensar aínda máis a súa situación con Xeorxia. De calquera xeito, moitos abkhazos teñen cidadanía rusa na actualidade.

Por outra banda, a Unión Europea e as Nacións Unidas insisten en que Abkhazia debe manterse como parte de Xeorxia e que, en caso de querer independizarse, deberían regresar todos os exiliados xeorxianos e realizar un referendo. O goberno de Xeorxia continúa coa súa idea de reunificar Abkhazia a Xeorxia, pero tivo diferentes plans para realizalo.

Existen polo menos dous plans de paz propostos. Un dividiría a Xeorxia en sete entidades autónomas con poder sobre políticas económicas e de seguridade interior, mentres o goberno nacional administraría a defensa e as relacións exteriores. A segunda proposta establecería unha república federal semellante á formada por Serbia e Montenegro ata 2006.

Doutra banda, xurdiron propostas de someter Abkhazia por métodos militares, especialmente tras a caída de Aslan Abashidze, líder da tamén rebelde Adxaria, en 2004. Mikhail Saakashvili, Presidente de Xeorxia tras a Revolución rosa, propuxo reintegrar tanto Abkhazia como Osetia do Sur de igual xeito, pero logo el mesmo rexeitou a idea. Saakashvili tratou de manter o problema sobre Abkhazia como un conflito entre Xeorxia e Rusia, suxerindo que o actual goberno autónomo sería un goberno monicreque da Federación Rusa. Tras fortes presións, o goberno de Rusia aceptou o retiro das súas bases militares en Abkhazia durante o ano 2003 deixando só os seus corpos de paz.

En xullo de 2006, o xefe paramilitar do val de Kodori, situado no noroeste do país e a única parte do país non sometida a dominio abkhazio, anunciou o rearmamento dos seus grupos de guerrilleiros, o que provocou o rexeitamento do goberno xeorxiano. O día 25 dese mes, o exército de Xeorxia entrou a Abkhazia e en menos de dous días, controlou a zona de Kodori. O 27 de setembro dese ano, coa presenza de Saakashvili e do patriarca da Igrexa ortodoxa grega, a zona controlada polo exército foi renomeada "Alta Abkhazia" e constituír oficialmente como sede da administración xeorxiana no territorio.

Goberno e administración

División administrativa de Abkhazia anterior a 1995.

A xefatura de Estado de Abkhazia corresponde ao Presidente da República, cargo que ostenta Aslan Bzhania dende 2020. O xefe de goberno é o primeiro ministro, función que exerce Alexander Ankvab dende o 23 de abril de 2020.

O poder lexislativo é exercido pola Asemblea do Pobo. Esta componse de 35 membros, elixidos por cada unha das 35 circunscricións electorais.

O país está dividido administrativamente en sete distritos dende 1995, chamados igual que a súa cidade capital:

• Gagra (capital)
• Gali (capital)
• Gudauta (capital)
• Gulripshi (capital)
• Ochamchira (capital)
• Sukhumi (capital)
• Tkvarcheli (capital)

Ata o 27 de setembro de 2006, funcionou en Tiflis paralelamente un goberno no exilio, liderado por un Consello Supremo e un Consello de Ministros da República Autónoma de Abkhazia. Desde esa data, o goberno trasladouse á zona de Alto Abkhazia logo que fose controlada polo exército xeorxiano. O goberno proxeorxiano é liderado por Malkhaz Akishbaia, Presidente do Consello de Ministros.

Demografía e cultura

Diversas etnias teñen coexistido, ao longo da historia, en Abkhazia. Destácanse os apsuas, considerados como abkhazos naturais, e os xeorxianos, correspondentes ás antigas tribos kartvelianas, svans e zans. A estes súmanse inmigrantes gregos, armenios e rusos.

A demografía de Abkhazia cambiou drasticamente por mor da guerra dos anos 1990. Segundo o censo realizado polos soviéticos en 1989, Abkhazia tiña unha poboación de aproximadamente 500.000 habitantes, dos cales 48% correspondía a xeorxianos (principalmente mingrelianos) e só un 17% eran abkhazos. Case a metade destes últimos eran musulmáns sunnitas e a outra metade, cristiáns ortodoxos.

A guerra non só produciu un brusco descenso na poboación (a menos de 150.000 habitantes e que en 2003 chegou a 215.972) senón que ademais acabou con gran parte da etnia xeorxiana. Isto debeuse, en parte, aos asasinatos a grande escala e, sobre todo, a iniciativas de expulsión masiva. Só na zona de Gali mantéñense comunidades desta orixe (cerca do 92% da poboación).

Segundo cálculos oficiais do Goberno de Xeorxia, 264.792 persoas fuxirían desde Abkhazia cara a outras zonas do país entre 1992 e 1998. Destas, preto de 120.000 refuxiáronse na zona de Samegrelo e Svaneti, e máis de 77.800 na capital, Tiflis.

Recentemente, co propósito de recuperar a poboación do país ata os seus niveis históricos, o goberno de Abkhazia promoveu a repatriación de makhadjires, é dicir, abkhazos que foran exiliados, principalmente a Turquía, tras a invasión rusa no século XIX.

Sukhumi é a capital e a principal cidade do país. O último censo oficial (realizado en 2003) informou unha poboación de 43.716 habitantes na portuaria Sukhumi, cifras que contrastan coas cifras de 1989 de 121.406 habitantes. Outros pobos de importancia son Gagra, Gali, Gudauta, Ochamchire e Tkvarcheli.

O idioma oficial é o abkhazo, da familia das linguas caucásicas noroccidentais, pero o ruso está bastante estendido. En tanto, o uso do xeorxiano está prohibido na parte separatista de Abkhazia, mentres é oficial na parte dominada por Xeorxia. Aínda que a principal relixión é o cristianismo ortodoxo, existe unha importante presenza de crentes do islam, prevalecendo a tolerancia relixiosa.

Os medios de comunicación están, na súa maioría, baixo a influencia do goberno. Este posúe as principais estacións de televisión e radio. Aínda que están permitidos as canles privadas, non poden transmitir noticias nin programas de carácter político. En gran parte do país, con todo, pódense capturar sinais de estacións de televisión e de radio de orixe rusa e xeorxiano. A prensa tamén sofre fortes restricións, limitándose a súa expresión aos xornais Respublika Abkhazia e Apsny, e aos semanarios Ekho Abikhazii e Nuzhnaya Gazeta.

Economía

Tradicionalmente, a agricultura foi a actividade económica máis importante de Abkhazia. Os produtos máis representativos eran os cítricos, o tabaco, o té e as uvas. Porén, a exigua extensión de terras aptas para labores agrícolas impuxo un límite prohibitivo ao desenvolvemento do sector. A produción industrial concéntrase no envasado de carne e no ramo das madeireiras. En tempos de paz, a área de servizos dinamiza a economía cos ingresos derivados do turismo, destacándose a actividade de emprendementos recreativos instalados na costa. Abkhazia comunícase con Rusia e co resto de Caucasia por estrada e ferrocarril. A capital ten, ademais, un importante aeroporto.

A economía desta república atópase nunha difícil situación. Nos últimos anos, co apoio de Rusia, tratouse de mellorar a calidade de vida dos seus habitantes. Durante os seus anos de independencia de facto, Abkhazia tivo que enfrontar o caos económico legado polo colapso da Unión Soviética e, máis tarde, a cruenta guerra contra Xeorxia, e a crise humana posterior. A isto súmase o embargo ao que está sometida, e que é quebrantado só pola Federación Rusa. Como forma de superar a crise, o goberno abkhazo tratou de fomentar o investimento estranxeiro, promovendo o neoliberalismo e solicitando diversos préstamos a bancos rusos. De acordo a un informe do Programa das Nacións Unidas para o Desenvolvemento, realizado en abril de 2004, o PIB de Abkhazia caera entre un 80% e un 90% nos últimos quince anos, e a taxa de desemprego alcanzaba o 90%.

A moeda utilizada é o rublo ruso, e o dólar estadounidense pode ser cambiado nos bancos de Sukhumi, Gagra, Gali e Gudauta. O lari, moeda de Xeorxia, está prohibido.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Presidencia da República de Abkhazia. Sitio oficial (en, ru, ab, tr)
• UNOMIG - Misión de Observadores das Nacións Unidas en Xeorxia
• Sitio da República Autónoma de Abkhazia (en abkhazo, ruso, inglés e xeorxián)
• Abkhazeti.ru (en ruso)
• Caucaz.com (en inglés)
• UNPO (en inglés)
• República Autónoma de Abkhasia - Biblioteca do Parlamento Nacional de Xeorxia (en inglés)
• 14 anos de confrontación militar entre Xeorxia e AbkhaziaArquivado 18 de novembro de 2006 en Wayback Machine.