Andreu Nin
Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde outubro de 2016.) |
Andreu Nin i Pérez, nado en El Vendrell, provincia de Tarragona, o 4 de febreiro de 1892 e finado en Alcalá de Henares o 20 de xuño de 1937, foi un dos personaxes máis importantes do marxismo revolucionario na España da primeira metade do século XX.
Traxectoria
editarMalia as súas modestas orixes —era fillo dun zapateiro e dunha campesiña—, conseguiu, grazas ao esforzo dos seus pais e á súa intelixencia, chegar a ser mestre e trasladarse a Barcelona, pouco antes da primeira guerra mundial. Aínda que foi mestre durante un tempo, nunha escola laica e libertaria, pronto dedicouse ao periodismo e á política. Aprendeu esperanto en 1907 e, dous anos máis tarde, participou na creación do grupo esperanto Frateco[1], no Vendrell, onde ensinou a lingua internacional.[2] Nestes anos, publicou varios artigos en defensa do esperanto na prensa local.[3] Cando se trasladou a Barcelona, uniuse ao grupo Barcelona Stelo.[4]
O ano 1917 foi clave para a súa vida. Sucesos como a folga xeral de agosto, a Revolución Rusa ou as loitas entre a patronal barcelonesa e os sindicatos, e sobor de todo a CNT, marcáronlle fondamente. Se ben integrouse primeiro nas ringleiras do Partido Socialista Obrero Español (PSOE) pronto apertou a causa do sindicalismo revolucionario, ingresando na CNT. Tras asistir ao segundo congreso da CNT en 1919, onde defendeu o ingreso da CNT na III Internacional (a Internacional Comunista), substituíu a Evelio Boal, secretario do Comité Nacional da CNT que fora asasinado.
No pleno nacional da CNT celebrado o 28 de abril de 1921, foi elixido delegado para asistir ao terceiro congreso da III Internacional e ao congreso fundacional da Internacional Sindical Vermella (Profintern), converténdose nun personaxe clave de ambas internacionais (mentres tanto, en 1922, a CNT abandonara a Terceira Internacional). Viviu durante un tempo en Moscova, onde pertenceu ao equipo de Lev Trotski durante un tempo. A partir de 1926, pertenceu á Oposición de Esquerdas dirixida por Trotski para opoñerse ao ascenso de Stalin dentro do Partido Comunista da Unión Soviética, tendo que abandonar a URSS en 1930.
Á súa chegada a España, Nin foi clave na formación dun grupo de orientación bolxevique-leninista, a Izquierda Comunista de España (maio de 1931), grupo afiliado á Oposición de Esquerdas Internacional, publicando tamén o xornal El Soviet. Con todo, a “Izquierda Comunista de España” era un grupo pequeno e illado. Nesta época, houbo diverxencias con Trotski, especialmente cando lle aconsellou que o seu partido se integrase nas Juventudes Socialistas para aumentar as forzas á súa disposición.
Formou parte da Alianza Obrera e colaborou nos sucesos de outubro de 1934 en Cataluña. Ao fusionarse o seu grupo co Bloc Obrer i Camperol para fundar o POUM (Partido Obrero de Unificación Marxista) (1935), foi nomeado membro do comité executivo do novo partido e director da súa publicación, La Nueva Era. Foi tamén elixido secretario xeral da “Federación Obrera de Unidad Sindical” (FOUS) en maio de 1936.
Ao estoupar a guerra civil española converteuse no máximo dirixente do POUM e, tras formar parte do Consell d'Economia de Catalunya (entre agosto e setembro de 1936), foi conselleiro de xustiza e dereito da constituída Generalitat (ata Nadal dese ano) ata que o destituíron debido ás presións comunistas.
Finalmente, a medida que as tensións antitrotskistas fixéronse máis evidentes, azuadas polo PCE e o PSUC (rama catalá do partido comunista), e tralos sucesos de maio de 1937 en Barcelona, foi detido pola policía política soviética ás ordes de Stalin, que actuaba clandestinamente na zona republicana coa conivencia dos mandos comunistas na policía e o goberno (xuño de 1937). Foi o día 16 de xuño (o mesmo día que foi declarado ilegal o POUM) cando a policía detivo a Andreu Nin xunto con Julián Gómez (“Gorkin”), Enric Adroher, Jordi Arquer e outros dirixentes do POUM. As ordes das detencións estaban asinadas polo xefe superior de Policía, pero de seguida fixéronse cargo dos detidos os servizos de seguridade soviéticos, que os levaron a Madrid, á checa da rúa Atocha, instalada nunha igrexa. A Nin se lle separou dos seus compañeiros dende o comezo e foi trasladado a Madrid e, dende alí, a Alcalá de Henares, onde foi interrogado pola policía secreta os días 18, 19 e 20 de xuño. Pese ás torturas de Orlov e os seus homes, Andreu Nin negou toda complicidade de espionaxe fascista. Sacado irregularmente do cárcere de Alcalá, foi levado a un pequeno chalé ás aforas da cidade. Este chalé ía ser escenario dunha das montaxes estalinistas máis chapuceiras. Un grupo de soldados alemáns das Brigadas Internacionais, aparentando ser homes da Gestapo, entraron no chalé coa intención de rescatar a Nin. No forcexo dos presuntos nazis cos gardiáns de Nin caeu oportunamente unha carteira que contiña documentación alemá, insignias nazis e billetes españois do bando franquista. Esta representación era co gallo de demostrar que Nin tiña relación co bando fascista, e que fora rescatado por eles. Esta versión foi tida como a verdadeira oficial do partido PCE. Mais na realidade, Orlov e os seus homes torturaron, asasinaron e enterraron o cadáver nalgún lugar de Alcalá de Henares que segue sen se descubrir.
Segundo os expertos da súa obra teórica e da súa actividade política, Andreu Nin era dos poucos dirixentes revolucionarios cunha sólida base intelectual.
| Predecesor: Evelio Boal |
Secretario xeral da CNT marzo - maio 1921 |
Sucesor: Joaquín Maurín |
Obras
editarVéxase tamén
editarWikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Andreu Nin  |
Ligazóns externas
editarNotas
editar- ↑ "L'esperanto i Andreu Nin". Històries del Penedès.
- ↑ Poblet i Feijoo, Francesc i Hèctor Alòs i Font. Història de l'esperanto als Països Catalans. Barcelona: Associació Catalana d'Esperanto, 2010, p. 472. ISBN 978-84-936728-6-7.
- ↑ Poblet i Feijoo, Francesc. Els inicis del moviment esperantista a Catalunya. O Limaco Edizions, 2004, p. 120. ISBN 84-933380-5-2.
- ↑ «Enciklopedio de Esperanto» Literatura Mondo, 1933-1934.