Diego Sarmiento de Acuña

Diego Sarmiento de Acuña, conde de Gondomar, nado en Astorga o 1 de novembro de 1567 e finado en Haro (A Rioxa) o 2 de outubro de 1626, foi un nobre galego coñecido como o "Maquiavelo español".

Diego Sarmiento de Acuña

Biografía
Nacemento	1 de novembro de 1567 (Gregoriano) Astorga, España
Morte	2 de outubro de 1626 (58 anos) Haro, España
Ambassador of Spain in the Archduchy of Austria (en)
Embaixador do Reino de España no Reino de Inglaterra
Embaixador
Actividade
Ocupación	diplomático
Outro
Título	Conde
Cónxuxe	Constanza de Acuña
Fillos	Q113918014
Descrito pola fonte	Encyclopædia Britannica

Traxectoria

Estatua en Gondomar, coa lenda:
"Don Diego
Sarmiento
de Acuña
1er Conde de
Gondomar
Diplomático
Defensor
das letras
e Amante
de Galicia.".

Era fillo de García de Sarmiento. Foi gobernador da fortaleza de Baiona en 1595, corrixidor de Toro e Valladolid e notario maior de Toledo.

Entre 1613 e 1618, e entre 1620 e 1622, foi embaixador en Inglaterra de Filipe III e do seu fillo Filipe IV. Neste labor gañou a amizade do rei Xacobe I, propiciando para a Coroa española importantes acordos e estables equilibrios internacionais.

En 1616 defendeu o Val Miñor dos ataques do corsario Francis Drake, polo cal foi nomeado conde de Gondomar polo rei Filipe III o 12 de xuño de 1617, co apoio do Consello de Estado.

Posicionamentos verbo do Reino de Galicia: a recuperación do voto na Cortes de Castela

Foi membro do Consello de Estado 1623. Foi nomeado Gobernador-Capitán Xeneral de Galicia en 1625 mais non chegou a tomar posesión.

Defendeu para o Reino de Galicia o voto nas Cortes de Castela. Tras un século de peticións Filipe IV de España e, pola Real Cédula de 5 de febreiro de 1623, concedeu o voto a Galicia nas Cortes de Castela. Galicia estivera integrada ata entón na provincia de Zamora, e foi a primeira en romper a resistencia dos privilexiados nas Cortes de Castela. Galicia inaugurou un sistema de voto plural e alternativo, pois este voto para a nova provincia galega non se concedía a unha única cidade, senón ás capitais das sete provincias: Betanzos, A Coruña, Lugo, Mondoñedo, Ourense, Santiago e Tui. Unha característica propia da representacion galega sería a súa pronunciada natureza aristocrática, nunha asemblea onde non era habitual a presenza da alta nobreza. Este sería o caso, nas Cortes de 1649, cos condes Altamira e Monterrei.

Deseñou políticas de defensa militar fronte aos ataques que sufría o litoral galego. Os proxectos tiñan unha dobre vertente: fortificación de determinados puntos e construción dunha escuadra pola Xunta do Reino de Galicia. Os cen mil ducados que se dedicaron a pagar a devolución do voto en Cortes investíronse nesta frota. Deixou especial pegada en Baiona.

Galego de dimensión internacional, sempre arelou manter os seus vencellos con Galicia; nunha carta de 1622 escribe: no ay jardines ni florestas en Inglaterra, como los robles y castaños de Gondomar.

As cartas

Del consérvanse máis de 15.000 cartas, que nos permiten coñecer os recunchos da diplomacia e as relacións políticas e sociais da época. Tamén se conservan dirixidas a el en galego, porque os destinatarios sabían que o conde tiña en estima esta lingua. En total, foron publicadas dez cartas en galego no proxecto Gondomar, dos seguintes remitentes (ordenadas cronoloxicamente):

• Pedro Obeso de Oriona 1596
• Lope Gallo de Avellaneda 1596
• Juan de Lanzós y de Andrade 1598
• María Moscoso y Sotomayor 1604
• Sanjuan de Amorín 1605
• Diego Sarmiento de Sotomayor 1605, 1605
• Beatriz da Serra 1603 1603
• Rodrigo Moscoso y Sandoval 1619

De enpregarme en causas de seu serviço con muyta certeça que ninguen con tanta vontade como eu aservirá, que en miña conciança que, quando eu non tibera a obrigaçon que o mundo save pola nobreça que en Vmd ("vosa mercede") coñeço o fijera A esos meus señores seus fillos de Vmd e primos meus ueyjo infinitas ueçes as mans e deus os faga en todo seus fillos de Vmd e de miña senara Dona Costança. A quens garde noso señor como eu seu criado desejo. Çamora, oje, sabado. Seu sobriño de Vmd. Don Juan de Lanços y de Andrade —Ano 1598. Carta en galego remitida a Diego Sarmiento de Acuña

Galería de imaxes

• 
  Diego Sarmiento de Acuña.
• 
  Retrato de 1622.
• 
  Retrato de 1791.
• 
  Castelo de Monterreal.
• 
  Palacio Gondomar (Casa del Sol), Valladolid.

Véxase tamén

Bibliografía

• Álvarez Blanco, Rosario; Rodríguez Montederramo, Xosé Luís: "Escrita epistolar en galego: a correspondencia de Don Diego Sarmiento de Acuña, I Conde de Gondomar (1567-1626)", Boletín da Real Academia Galega 365, 2004:253-291 (I); 366, 2005:225-303 (II).
• Manso Porto, Carmen (2005). "Gondomar, Conde de". Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada (DVD). El Progreso. ISBN 84-87804-88-8. 
• Maseda Maseda, Francisco Fidel, Galego de lei. Don Diego Sarmiento de Acuña, I Conde de Gondomar, 2011, Biblos, ISBN 978-84-15-08613-0.
• Rodríguez Montederramo, José Luis (2020). "A correspondencia do Conde de Gondomar : historia da colección e contido". Calen barbas, falen cartas: A escrita en galego na Idade Moderna. USC. pp. 409–439. ISBN 9788417802172. 

Outros artigos

• Castelo de Monterreal
• Constanza de Acuña y Lompré

Ligazóns externas

• Información sobre o conde e a súa defensa da lingua galega