Etnocentrismo

O etnocentrismo é unha actitude ou doutrina de carácter relativista que considera a propia cultura como modelo ou criterio absoluto desde o que comprender e xulgar outras culturas e sociedades. Esta actitude dáse debido a que se cre que o grupo étnico ou a cultura dun mesmo son superiores ás dos demais. Os individuos xulgan os outros grupos normalmente pola linguaxe, os costumes, os comportamentos, a relixión e as crenzas consciente ou inconscientemente. Todas estas diferenzas marcan a identidade cultural.

O etnocentrismo designa a tendencia que temos os seres humanos de tomar sempre como centro de referencia o propio país, pobo ou raza rexeitando así aos que son distintos nese aspecto. Ademais, este é realmente prexudicial para todos nós porque provoca discriminación e fai que os demais comportamentos ou actitudes se consideren como estrañas, erróneas ou mesmo salvaxes. Debido a isto, pode chegar a dificultar a comunicación respectuosa entre as persoas de diferentes civilizacións ou crenzas, así como impedir a aprendizaxe de certos temas ou cousas alleos ás crenzas propias.

Aparición do etnocentrismo

O antropólogo William Graham Sumner púxolle este nome á discriminación que exercen unhas persoas sobre outras. Trata disto no libro Folkways publicado en 1906. Este termo é o resultado de unir a crenza de que a propia cultura é superior ás outras e xulgar a outras culturas deixándose levar polos hábitos dunha concreta. Habitualmente valoranse positivamente os costumes, comportamentos, relixión etc. que son propios e porén ás que non nós pertencen sempre se lles atopan defectos. O etnocentrismo pode negar, en certo modo, o proceso de hominización e a historia da diversidade humana.

Tipos de etnocentrismo

Etnocentrismo invertido, a propia cultura é inferior ás demais e isto provoca dificultades no desenvolvemento persoal.
Etnocentrismo racial, os membros dunha mesma etnia teñen unha dotación xenética mellor para o desenvolvemento da sociedade.
Etnocentrismo lingüístico, a lingua propia é máis útil e complexa que as demais.
Etnocentrismo relixioso, a propia crenza relixiosa é a única verdadeira.

Etnocentrismo e relativismo cultural

O relativismo cultural é unha corrente de pensamento que trata de comprender os fenómenos culturais doutros pobos en relación ao contexto ao que pertencen, e dicir, cada cultura debe entenderse dentro dos seus propios termos e así establecer un punto de vista que sexa universal. Defende a validez de calquera sistema cultural e nega as valoracións absolutistas morais ou éticas destes. É, polo tanto, o oposto ao etnocentrismo.

En ocasións, o relativismo cultural tamén pode chegar a ser negativo se é tolerante con aqueles comportamentos que atentan contra a vida ou a liberdade dos individuos que forman parte dun pobo. En resumo, segundo esta corrente de pensamento todas as culturas terían o mesmo valor.

Antropoloxía

A antropoloxía foi a ciencia que lle deu este nome á tendencia que leva a unha persoa ou grupo social a interpretar a realidade a partir dos seus propios parámetros culturais. Considérase a etnia propia superior á dos demais grupos. Por todo isto, os antropólogos deben evitar caer no etnocentrismo cando analizan culturas alleas e deben valorarse dun xeito obxectivo as diferenzas culturais.

Véxase tamén

Bibliografía

Bohannan, Paul (2010). Akal, ed. Para raros, nosotros. Madrid. ISBN 84-460-0664-2.