Eurocopa de Fútbol

Eurocopa de Fútbol
Tipo	competición futbolística
Deporte	fútbol
Organizador	UEFA
Número de participantes	24
Localización e Datas
Localización	Europa 48°41′27″N 9°08′26″L / 48.690959, 9.14062
Vixencia	1960 –
Calendario da tempada	xuño –
Período de ocorrencia	4
Organización
Presidente	Aleksander Ceferin (pt) (2016–)
Competición
Primeiro posto	España
Outro
Páxina web oficial	uefa.com…

O Campionato de Europa de fútbol da UEFA (en inglés: UEFA European Football Championship), máis coñecida como Eurocopa ou simplemente Euro, é a competición de seleccións nacionais de fútbol que organiza a UEFA. Dispútase cada catro anos dende 1960. Hai tamén unha Eurocopa de fútbol feminino que comezou en 1984 e que dende 1997 celébrase tamén cada catro anos.

A competición

Ata 1976, só catro equipos se clasificaban para o torneo final, número que aumentou a oito en 1980, a dezaseis en 1996, e aos actuais 24 equipos dende 2016. O equipo do país que alberga o campionato clasifícase automaticamente, namentres que os demais, incluído o campión, teñen que xogar unha fase previa.

Trofeo

O Trofeo Henri Delaunay, é chamado así en honra a Henri Delaunay, o primeiro secretario xeral da UEFA e ademais o creador da competición. Nunca puido chegar a presenzala xa que faleceu cinco anos antes de disputarse o primeiro torneo en 1960.

Historia

Henri Delaunay comezou as súas tentativas de organizar este torneo ao redor de 1927, pero non foi ata 1958 cando se celebrou a primeira edición. Tendo en conta os grandes esforzos que puxo na disputa do mesmo, a UEFA decidiu que o primeiro campionato se disputase en Francia, e a copa aínda hoxe recibe o seu nome. En 1956 o traballo de base para a celebración do evento xa estaba en marcha. Así, dous anos despois, en 1958 comezou a primeira Eurocopa de Fútbol. O formato orixinal da competición consistía en varias roldas eliminatorias nas que as seleccións se enfrontaban en dous encontros, un na casa e o outro fóra. Esta era a norma excepto nas semifinais e final que se xogaban a partido único no país que era a sede do torneo. A primeira final foi en París onde a URSS derrotou na prórroga á escuadra de Iugoslavia. Esta primeira edición foi tamén a primeira en verse afectada por asuntos políticos, xa que nos cuartos de final España retirouse da competición, ao negarse a viaxar á Unión Soviética para xogar a súa eliminatoria.

Na Eurocopa de 1964 repetíronse os problemas políticos cando Grecia rexeitou xogar contra Albania, pois estes dous países estaban a vivir unha guerra non declarada. A fase final disputouse en España, e a selección deste país acadou a súa primeira final, onde o seu rival foi a Unión Soviética, anterior campioa. Chus Pereda anotou para os españois nos primeiros minutos pero Khusainov empatou case inmediatamente. Xa no minuto 84, o galego Marcelino superou cunha cabezada a Lev Iashin, dándolle a España o primeiro título da súa historia.

En 1968 trocou o formato da competición. Oito grupos de oito equipos xogaron uns contra os outros dúas veces, e os primeiros disputaron uns cuartos de final a dobre volta. As semifinais e a final xogáronse no país sede (Italia). Na final, a selección italiana venceu a Iugoslavia na repetición do encontro por 2-0, despois de que o primeiro partido rematara 1-1. Riva e Anastasi foron os goleadores italianos no partido de desempate. En 1972 seguiuse a emprega-lo mesmo formato, sendo Bélxica a sede do torneo. A selección de Alemaña Occidental gañou a final á URSS por 3-0. A final de 1976 disputouse en Iugoslavia. Na final, Checoslovaquia fíxose coa vitoria nos penaltis fronte á Alemaña. O lanzamento decisivo realizouno Antonín Panenka disparando suavemente polo medio da portería, un xeito de lanzamento que acabou recibindo o nome do xogador checoslavco.

No ano 1980 a UEFA trocou de novo o formato, clasificándose oito equipos para as finais. Estes dividíronse en dous grupos de catro, que se enfrontaron entre si unha soa vez. Os campións de cada grupo foron os finalistas. Alemaña enfrontouse a Bélxica na final, a quen venceu 2-1 con dous goles de Horst Hrubesch. En 1984 empregouse o mesmo sistema, mais esta vez os dous primeiros de cada un dos grupos pasaron a semifinais. Francia venceu a España por 2-0 con goles de Michel Platini e Bruno Bellone. O gardametas vasco Luis Miguel Arconada foi nomeado mellor porteiro do torneo, a pesar de que un erro seu lle custou un gol a España na final.

A Eurocopa de 1988 celebrouse en Alemaña Occidental, e seguiuse a emprega-lo modelo da Eurocopa anterior. Países Baixos fíxose co título vencendo na final á URSS por 2-0.

A Eurocopa de Fútbol 1992 disputouse en Suecia nun tempo de trocos políticos no panorama europeo. Alemaña unida disputa por vez primeira unha eurocopa, e tamén o fai a Comunidade de Estados Independentes, resultado da ruptura da URSS. Iugoslavia clasificouse para as finais, pero foron excluídos pola Guerra dos Balcáns. Dinamarca xogou no seu lugar e sorprendentemente quedaron campións, vencendo á Alemaña por 2-0 na final, con goles de Gullit e Van Basten.

Coa ruptura da URSS formáronse novos países, polo que o número de seleccións en Europa aumentou considerablemente. A Eurocopa tamén se adaptou e o número de equipos participantes pasou a ser dezaseis, divididos en catro grupos de catro, pasando os dous primeiros a cuartos de final. Así, na Eurocopa de 1996 disputada en Inglaterra presentáronse 16 equipos. Alemaña venceu por 2-1 á República Checa grazas a un gol de ouro de Oliver Bierhoff.

Bélxica e Países Baixos foron os primeiros países en comparti-la organización do evento no ano 2000. Francia alzouse coa vitoria cun gol de ouro de David Trézéguet. Na Eurocopa de Fútbol 2004 empregouse por vez primeira o gol de prata, substituíndo ao gol de ouro anterior. Desta volta Grecia venceu a Portugal na final cun solitario gol de Charisteas.

Nas edicións de 2008 en Austria-Suíza e 2012 en Ucraína-Polonia resultou vencedora a selección española, derrotando na final da primeira delas a Alemaña por 1-0; e na segunda final a Italia por 4-0, sendo esta última final a do resultado máis avultado de todas as disputadas. Con estes dous títulos, a selección española converteuse na primeira en acadar dous triunfos consecutivos, amais de permitirlle igualar á selección alemá en ser as seleccións con máis títulos (3).

Na edición de 2016 o número de equipos volveu aumentar, acadando as 24 seleccións. O torneo celebrouse por terceira vez en Francia, e a selección anfitrioa caeu na final contra Portugal, grazas a un gol na prórroga de Éder. Para a edición de 2020 cambiouse o formato das sedes, pasando a disputarse en diferentes cidades de varios países europeos, con semifinais e finais no estadio londiniense de Wembley. A pandemia de COVID-19 provocou o adiamento do torneo, que se disputou finalmente en 2021, con medidas de prevención como a limitación de público. A campioa foi Italia, que acadou o seu segundo título despois de vencer na quenda de penaltis a Inglaterra.

Formato

Roldas clasificatorias

Para chegar á fase final da Eurocopa unha escuadra ten que rematar coma campión ou subcampión do seu respectivo grupo de clasificación, coa excepción dos países sedes do torneo que se clasifican automaticamente. Estes encontros comezan en outono xusto despois de disputarse o Mundial.

Os grupos son elixidos pola UEFA nun sorteo con cabezas de serie, de tal xeito que as escuadras consideradas máis fortes non se enfronten entre si nesta fase. Á hora de facer a lista de equipos máis poderosos tense en conta:

O coeficiente dos encontros xogados na última fase de clasificación.
A diferenza de goles anotados e encaixados.
Maior número de goles anotados.
Maior número de goles anotados fóra de casa.

O resultado final son sete grupos nos que se disputa unha liga a dobre volta, con 3 puntos por vitoria, 1 por empate e 0 por derrota. En caso de empate entre dous ou máis equipos séguese este criterio:

Maior número de puntos nos encontros entre os equipos en cuestión.
Maior diferenza de goles nos encontros entre os equipos en cuestión.
Máis goles anotados nos encontros contra os equipos en cuestión.
Máis goles anotados xogando fóra da casa nos encontros entre os equipos en cuestión.
Resultados dos encontros de tódolos grupos:
1. Maior diferenza de goles.
2. Máis goles anotados.
3. Máis goles anotados fóra de casa.
4. Mellor conduta deportiva.

Fase final

Dezaseis escuadras chegan ata a fase final, para o torneo do 2008 serán os campións e subcampións dos sete grupos de clasificación. A estes engádense os dous organizadores, Austria e Suíza. Estes dezaseis equipos son divididos en catro grupos, (A,B,C,D). Estes escólleos a UEFA mediante un sorteo preparado para que non se xunten os cabezas de serie.

Os catro grupos xogan unha liguiña onde cada escuadra se enfronta a cada rival unha soa vez. A vitoria vale 3 puntos, o empate 1 e a derrota 0. O campión e subcampión de cada grupo pasa a cuartos de final. A partir de aí xógase a eliminatoria a partido único. Se ao remate dalgún encontro hai empate, xogarase un tempo extra de trinta minutos. Se aínda persiste, disputarase unha quenda de penaltis.

Resultados

Ano	Lugar	Final			3º e 4º posto
Ano	Lugar	Campión	Resultado	Subcampión	3º Posto	Resultado	4º Posto
1960 Detalles	Francia	URSS	2 - 1 Prórroga	Iugoslavia	Checoslovaquia	2 - 0	Francia
1964 Detalles	España	España	2 - 1	URSS	Hungría	3 - 1 Prórroga	Dinamarca
1968 Detalles	Italia	Italia	1 - 1 2 - 0 desempate	Iugoslavia	Inglaterra	2 - 0	URSS
1972 Detalles	Bélxica	Alemaña Occidental	3 - 0	URSS	Bélxica	2 - 1	Hungría
1976 Detalles	Iugoslavia	Checoslovaquia	2 - 2 (5 - 3) Penaltis	Alemaña	Países Baixos	3 - 2 Prórroga	Iugoslavia
1980 Detalles	Italia	Alemaña Occidental	2 - 1	Bélxica	Checoslovaquia	1 - 1 (9 - 8) Penaltis	Italia

Ano	Sede	Campión	Resultado	Subcampión	Semifinalistas (Non se disputa encontro de 3º e 4º posto dende 1980)
1984 Detalles	Francia	Francia	2 - 0	España	Dinamarca	e	Portugal
1988 Detalles	Alemaña Occidental	Países Baixos	2 - 0	URSS	Italia	e	Alemaña occidental
1992 Detalles	Suecia	Dinamarca	2 - 0	Alemaña	Países Baixos	e	Suecia
1996 Detalles	Inglaterra	Alemaña	2 - 1 Gol de ouro	República Checa	Inglaterra	e	Francia
2000 Detalles	Bélxica e Países Baixos	Francia	2 - 1 Gol de ouro	Italia	Países Baixos	e	Portugal
2004 Detalles	Portugal	Grecia	1 - 0	Portugal	República Checa	e	Países Baixos
2008 Detalles	Austria e Suíza	España	1 - 0	Alemaña	Rusia	e	Turquía
2012 Detalles	Polonia e Ucraína	España	4 - 0	Italia	Alemaña	e	Portugal
2016 Detalles	Francia	Portugal	1 - 0	Francia	Alemaña	e	Gales
2020 Detalles	Europa	Italia	1 - 1 (3 - 2) Penaltis	Inglaterra	Dinamarca	e	España

Vitorias totais

Dende que a Unión Soviética inagurara o palmarés do torneo, só Alemaña e España con 3 títulos, e Francia e Italia con 2, venceron en máis dunha ocasión.

Palmarés

Equipo	Títulos	Subcampións	3º Posto	Semifinalistas	4º Posto
Alemaña¹	3 (1972, 1980, 1996)	3 (1976, 1992, 2008)	-	3 (1988, 2012, 2016)	-
España	3 (1964, 2008, 2012)	1 (1984)	-	1 (2020)	-
Italia	2 (1968, 2020)	2 (2000, 2012)	-	1 (1988)	1 (1980)
Francia	2 (1984, 2000)	1 (2016)	-	1 (1996)	1 (1972)
Rusia²	1 (1960)	3 (1964, 1972, 1988)	-	1 (2008)	1 (1968)
Portugal	1 (2016)	1 (2004)	-	3 (1984, 2000, 2012)	-
República Checa³	1 (1976)	1 (1996)	2 (1960, 1980)	1 (2004)	-
Países Baixos	1 (1988)	-	1 (1976)	3 (1992, 2000, 2004)	-
Dinamarca	1 (1992)	-	-	2 (1984, 2020)	1 (1964)
Grecia	1 (2004)	-	-	-	-
Serbia⁴	-	2 (1960, 1968)	-	-	1 (1976)
Inglaterra	-	1 (2020)	1 (1968)	1 (1996)	-
Bélxica	-	1 (1980)	1 (1972)	-	-
Hungría	-	-	1 (1964)	-	1 (1972)
Suecia	-	-	-	1 (1992)	-
Turquía	-	-	-	1 (2008)	-
Gales	-	-	-	1 (2016)	-

Inclúe os datos da selección de: 1. Alemaña Federal, 2. Unión Soviética e CEI, 3. Checoslovaquia, 4. Iugoslavia e Serbia e Montenegro.

Sedes

Sede	País	Ano(s)
3 veces	Francia	1960, 1984, 2016
2 veces	Bélxica	1972, 2000
2 veces	Italia	1968, 1980
1 vez	Alemaña Federal	1988
1 vez	Austria	2008
1 vez	España	1964
1 vez	Inglaterra	1996
1 vez	Iugoslavia	1976
1 vez	Países Baixos	2000
1 vez	Polonia	2012
1 vez	Portugal	2004
1 vez	Suecia	1992
1 vez	Suíza	2008
1 vez	Ucraína	2012

Bélxica e os Países Baixos compartiron a organización da Eurocopa 2000
Austria e Suíza compartiron a organización da Eurocopa 2008
Polonia e Ucraína compartiron a organización da Eurocopa 2012

Aparicións nas Fases Finais

Aparicións	País
13	Alemaña^[1]
12	Rusia^[2]
11	España
10	Italia Francia República Checa^[3] Países Baixos Inglaterra
9	Dinamarca
8	Portugal
7	Suecia
6	Bélxica Croacia
5	Serbia^[4] Turquía Romanía Suíza
4	Grecia Hungría Polonia
3	Ucraína Irlanda Austria Escocia
2	Gales Eslovaquia Bulgaria
1	Islandia Irlanda do Norte Noruega Finlandia Eslovenia Letonia Albania Macedonia do Norte