Goberno provisional ruso

O Goberno provisional ruso formouse en Petrogrado despois da abdicación do tsar Nicolao II durante a Revolución de Febreiro de 1917. Consistiu nunha serie de sucesivos gabinetes, principalmente de coalición entre políticos liberais e socialistas moderados, que trataron infrutuosamente de resolver os graves problemas aos que se enfrontaba o país, enfrascado na impopular primeira guerra mundial, ata a toma do poder dos bolxeviques en novembro, ala radical do Partido Obreiro Socialdemócrata de Rusia, na Revolución de Outubro.

Goberno provisional ruso

Localización
59°56′N 30°20′L
Estado histórico	República Rusa
Poboación
Lingua oficial	lingua rusa
Datos históricos
Precedido por	Council of Ministers of Russia (en) e Senado Dirigente (pt)
Creación	29 de marzo de 1917
Disolución	26 de outubro de 1917 (Xuliano)
Sucedido por	Consello de Comisarios do Pobo, Council of people's commissars of the RSFSR (en) , Directorio de Omsk e Asemblea Constituínte Rusa
Organización política
• Xefe do goberno	Georgy Lvov Aleksandr Kérenski

O primeiro goberno estivo formado exclusivamente por políticos burgueses, coa única excepción de Aleksandr Kerenskii, do Partido Social-Revolucionario (SR), que ingresou no goberno a título persoal. Durou apenas dous meses antes de cesar durante a Crise de abril debido ás diferenzas sobre a guerra entre socialistas e os membros máis conservadores do Consello de Ministros. Formouse entón o primeiro dos varios Gobernos de coalición entre liberais e socialistas. O príncipe Georgii Lvov mantívose á fronte do novo Goberno ata despois do fracaso da Ofensiva de Kerenskii, a crise cos membros do Partido Democrático Constitucional, os kadetes, pola tensión cos nacionalistas ucraínos e as Xornadas de Xullo, cando lle sucedeu Kerenskii á fronte dun gabinete temporal de socialistas e liberais independentes. Estes primeiros gobernos realizaron unha ampla labor de reforma política, pero non resolveron os problemas máis importantes da poboación: a fin da guerra, a reforma agraria, os cambios nas condicións dos obreiros urbanos e as aspiracións das minorías.

O novo acordo entre kadetes e socialistas xurdido tras semanas de negociacións puxo fin á crise gobernamental do verán, pero non resolveu os desacordos entre eles nin permitiu avanzar nas reformas sociais e económicas esixidas cada vez con máis insistencia pola poboación nin levou a avances no fin da guerra. O verán trouxo a radicalización da situación en Rusia: mentres a dereita tendía a buscar unha figura autoritaria que impuxese orde, acabase coa crise e retomase a guerra con vigor, a esquerda reclamaba cada vez con maior insistencia a aplicación de profundas reformas políticas, sociais e económicas. A falta de resultados das accións do Goberno e o fracaso do intento de golpe de Estado do comandante en xefe do Exército, debilitaron tanto á dereita como ao Goberno, ao que se viu involucrado no mesmo, e reforzaron a posición da esquerda radical, favorable á toma do poder polos soviets.

A mediados do outono, a situación de crise e a debilidade do Goberno levaron á discusión aberta dun cambio de Goberno e a formación dun puramente socialista. Mentres no campo os soviets aceleraban unha reforma agraria oficiosa e se independizaban de feito da administración central, nas cidades crecía o apoio á esquerda radical; cando os bolxeviques decidiron tomar o poder a través dos soviets no Segundo Congreso Nacional dos Soviets, a oposición gobernamental foi mínima. A Revolución de Outubro puxo fin ao período do Goberno provisional e deu paso a un novo bolxevique, o Sovnarkom.

Creación do Goberno provisional

Georgii Lvov, prestixioso liberal e primeiro presidente do Goberno provisional trala Revolución de Febreiro.

O Comité provisional da Duma Estatal invitou o comité executivo do Soviet de Petrogrado a tratar a situación política o 1 de marzo^xul./ 14 de marzo de 1917^greg. e reuníronse esa mesma tarde. Para entón o comité executivo provisional do soviet xa decidira non ingresar no novo Goberno; a toma do poder non se formulara. A reunión foi cordial entre os menxeviques Nikolai Chjeidze, Sujanov e Sokolov, e os liberais Pavel Miliukov, Aleksandr Guchkov e Georgii Lvov. Os primeiros mostráronse dispostos a ceder o Goberno aos segundos e manterse fora do novo Consello de Ministros. A cambio do apoio dos socialistas, estes esixiron a promulgación de dereitos civís (de asociación, de formación de partidos políticos, de liberdade de prensa...). Debía liberarse ademais os presos políticos, estenderse os dereitos civís aos soldados e convocarse canto antes unha Asemblea Constituínte. Esta debía elixirse por sufraxio universal, directo, igualitario e secreto, e definiría a Constitución do país e a súa forma de Goberno (proclama do 3 de marzo^xul./ 16 de marzo de 1917^greg., ao día seguinte da formación do novo Consello de Ministros). O soviet da capital ofreceu publicamente o seu apoio ao novo Goberno mentres se ativese ao acordo pactado, pero rexeitou entrar no mesmo. O Comité Executivo do soviet rexeitou a proposta dos deputados da Duma Imperial de Rusia para incluír a Chjeidze e Kerenskii no novo gabinete, aínda que Kerenskii aceptouna pola súa conta e logrou máis tarde o apoio do pleno do soviet ao día seguinte. O soviet consideraba que a revolución fora burguesa e que, sendo así, os socialistas non debían formar parte do Goberno. Este quedou entón formado por liberais, conservadores moderados e Kerenskii.

Cando o tsar Nicolao II abdicou o 2 de marzo^xul./ 15 de marzo de 1917^greg. e o seu irmán o Gran Duque Miguel, rexeitou o trono ao día seguinte, o Goberno provisional comezou a rexer o Imperio Ruso de xeito formal, pero o seu poder estaba realmente limitado pola crecente autoridade do Soviet de Petrogrado.

O novo Goberno pareceu contar inicialmente cun apoio abafador e contou con moitas das máis brillantes figuras dos liberais rusos, como o novo Primeiro Ministro Georgii Lvov, progresista e respectado veterano do traballo nos zemtsvos. A maioría dos seus membros proviñan do Partido Democrático Constitucional encabezado por Pavel Miliukov, quen ocupou a carteira de Exteriores. O novo Consello de Ministros, porén, era débil e a súa autoridade era limitada en gran parte do país e na propia capital. Os diversos nacionalismos do Imperio, as divisións entre os socialistas e a oposición entre estes e os liberais menoscababan o poder gobernamental. Petrogrado quedou a mercede do soviet. O desexo da poboación de non limitar a revolución a reformas políticas, senón que incluíse medidas sociais e económicas complicou ademais desde o comezo as relacións entre os liberais e os socialistas. As diferenzas sobre a guerra —moi impopular— tamén dificultaron o entendemento entre ambos os grupos. A concepción provisional do Goberno, o convencemento de que só aquel que xurdise da Asemblea Constituínte elixida democraticamente por sufraxio universal secreto podería decidir as cuestións fundamentais políticas, sociais e económicas, e os desacordos entre fraccións no Goberno fixeron que este pospuxese continuamente as reformas de importancia.

A situación política

A Revolución de Febreiro produciu un profundo cambio político; varreu temporalmente as forzas á dereita dos liberais, transformados repentinamente nos novos conservadores da política nacional. Esquerda e dereita dividíronse en fraccións moderadas e radicais. As primeiras forxaron unha colación para cooperar politicamente que caracterizou o período interrevolucionario. A esquerda, formada por socialistas, quedou dividida fundamentalmente en defensistas favorables a cooperar cos liberais e cuxa principal figura foi o menxevique xeorxiano Irakli Tsereteli, e a corrente radical oposta ao Goberno provisional, formada polos socialrevolucionarios de esquerda, menxeviques internacionalistas, anarquistas e, principalmente, bolxeviques, con Lenin como figura máis destacada. A primeira dominou a maioría dos soviets ata outono.

O grupo moderado formouse pola unión oficiosa de destacados dirixentes de diversos partidos socialistas: ademais do propio Tsereteli, os menxeviques Nikolai Chjeidze ou Matvei Skobelev (presidente e vicepresidente do Soviet de Petrogrado), o tamén menxevique Fiodor Dan, os socialrevolucionarios Abraham Gotz e Nikolai Avksentiev (presidente do soviet nacional de campesiños), o ex-bolxevique Vladimir Voitinski, o socialista popular Aleksei Peshekhonov ou o bundista Mark Liber. Reunidos a miúdo de xeito informal na casa de Skovelev para tratar os diversos asuntos, constituían o núcleo da alianza menxevique-socialrevolucionaria que dominou a política rusa ata o outono. A súa posición política caracterizouse por:

• O desexo de lograr unha paz xeral negociada.
• A súa intención de defender activamente o país ata a consecución da paz.
• A súa disposición a colaborar co Goberno provisional e, a partir de maio, incluso de ingresar nel nunha coalición de liberais e socialista. A esta ía unida unha preferencia por resolver as diferenzas cos liberais mediante a negociación e certa insistencia a acudir ao apoio das masas para reforzar a súa postura, temerosos sempre de desatar unha guerra civil.
• A defensa de amplas reformas sociais e económicas, aínda que se mostraron dispostos a pospoñer as medidas máis controvertidas ata a reunión da Asemblea Constituínte ou ata o final da contenda.
• A súa defensa do proceso democrático como base das decisións políticas.
• Un constante temor á contrarrevolución, que os levou a non tomar medidas vigorosas para restaurar a orde pública ou a disciplina militar, que temían podían servir para favorecela. A este temor uniuse a convicción de que o bloque non podía recibir ameazas reais da corrente máis radical.
• O convencemento de que a revolución tiña un carácter burgués e que a etapa socialista non chegara aínda.

Este bloque moderado fíxose pronto co control do Soviet de Petrogrado e multiplicouse por todo o país: dominou a maioría dos soviets e, tralas eleccións do verán, a maioría dos concellos, ademais do Comité Executivo Central de Todas as Rusias xurdido do primeiro Congreso dos Soviets de Todas as Rusias celebrado en xuño. A pesar da súa disposición a colaborar cos liberais, os socialistas nunca abandonaron certa hostilidade e receo ás actividades dos partidos máis conservadores, o que complicou a cooperación. Contrarios a que os soviets tomasen o poder, tampouco se mostraron dispostos a someterse incondicionalmente á autoridade formal do Goberno.

A dualidade do poder político, dividido na capital entre o Goberno provisional e o Soviet de Petrogrado, e no resto do país entre as institucións da administración e os diversos soviets, debíase á división social do país: mentres que o Goberno e as administracións representaban principalmente as clases medias e altas, os soviets eran os representantes das clases baixas. O primeiro trataba de realizar unha reforma política sen grandes cambios na estrutura social e económica, mentres que os soviets reflectían os desexos das clases desfavorecidas de levar a cabo profundos cambios sociais e económicos.

Principais problemas

O Goberno provisional e a desilusión do campesiñado

No campo, tras un primeiro momento de escepticismo e cautela sobre a caída do tsar, a reacción xeral entre os campesiños foi de alegría. Esta actitude favoreceu inicialmente ao Goberno provisional e a continuación da guerra, pero o apoio do campesiñado ao Goberno non era incondicional e dependía da súa actuación en favor dos intereses dos labradores, tal e como estes os entendían. A actitude do Goberno nas tres áreas de maior interese para os campesiños (a administración local, que esperaban que fose elixida nas vilas, a propiedade da terra, que desexaban pasase ás súas mans tras ser expropiada aos terratenentes, e a política de abastecemento de alimentos ás cidades), non foi do agrado do campesiñado.

Campesiños rusos durante a época da revolución. Para o campesiñado, os obxectivos da revolución eran a entrega das terras da Coroa, os mosteiros e os terratenentes a aqueles que as traballaban, e unha maior autonomía do campo respecto do Goberno. A falta de acción gobernamental para satisfacer estas aspiracións levou á desilusión dos campesiños co Goberno e á ocupación de terras, a miúdo coa connivencia dos soviets locais.

Aínda que o 5 de marzo^xul./ 18 de marzo de 1917^greg. o Goberno aboliu certos cargos tsaristas como os gobernadores e os vicegobernadores provinciais, recomendou aos substitutos, presidentes dos zemstvos, manter a administración anterior, incapaz de substituíla por completo de forma inmediata. Xurdiu unha división notable nas organizacións xurdidas nas aldeas e nos distritos (vólost), controladas polo campesiñado, e as das cidades de provincias, uezd e provincias, dominadas polas clases urbanas e intelectuais, máis próximas ao Goberno. Se ben este aconsellaba consultar coas organizacións locais, formadas en numerosas ocasións polos campesiños, indicaba tamén a conveniencia de incluír nestas aos terratenentes e intelectuais locais. A pesar de que estas medidas debían ser provisionais antes de entregar a administración a novas institucións máis democráticas, para cando parte destas medidas comezaron a aplicarse, a finais do verán de 1917, o Goberno xa perdera o favor dos campesiños. Ante a lentitude das reformas ata a caída do Goberno a comezos de novembro, a administración no campo quedou, en opinión dos campesiños, nas mans dos antigos amos, funcionarios tsaristas e terratenentes que impedían a súa participación. O Goberno parecía decidido a perpetuar a antiga orde de poder con novos nomes.

A toma de terras e facendas dos terratenentes tampouco recibiu a resposta gobernamental que o campo esperaba: o Goberno condenou severamente as ocupacións e as revoltas no campo, insistindo en tratar legalmente o traspaso da propiedade e aconsellando paciencia aos campesiños. A utilización da forza por parte do Goberno para impedir as accións dos campesiños, aínda que esporádica, non gustou a estes e reforzou a súa percepción do mesmo como un representante dos intereses dos terratenentes. Nas rexións onde a comuna fora a forma tradicional de repartimento de terra entre os campesiños da aldea, a idea de que cada familia só debía ter a terra que puidese traballar estaba moi arraigada, e levaba a considerar aos terratenentes absentistas como parasitos do campo. Consideraban que os seus problemas económicos acabarían co inmediato repartimento das terras dos terratenentes, que debían outorgárselles de xeito inmediato e sen necesidade de compensar aos antigos propietarios.

A política agraria do Goberno era completamente insatisfactoria para os campesiños. Dirixida a aumentar a produción e a asegurar o abastecemento das cidades e do Exército, ordenaba a recollida de información que permitise á futura Asemblea Constituínte Rusa resolver o problema agrario, mantendo mentres a propiedade e estruturas existentes. Aínda que lóxica, a actitude do Goberno era politicamente insostible no ambiente de 1917, xa que impoñía un atraso á reforma agraria,ao que se opoñían os campesiños. As prioridades do Goberno e dos campesiños non coincidían, o que levou pronto ao conflito entre as dúas partes. A expropiación das terreos reais e aristocráticas, a anulación das leis de Stolypin, a prohibición da venda de terras ou a instauración de comités agrarios eran medidas demasiado conservadoras para satisfacer ao campesiñado. Os comités agrarios, nomeados para reunir a información desexada e xestionar as disputas sobre as terras, a miúdo quedaron en mans de elementos non campesiños e foron impopulares no campo. Mal vistos polos campesiños e sen unha estrutura clara, tampouco contaban con forza algunha para impoñer a política gobernamental no agro. Os niveis máis baixos de xerarquía de comités agrarios, pola contra, si quedaron en xeral nas mans dos propios campesiños, que os utilizaron a miúdo para xestionar as tomas de terreos dos terratenentes.

Para tratar de garantir a subministración de alimentos, crucial para manter o novo réxeme e para a caída do tsar, o Goberno decretou o 25 de marzo^xul./ 7 de abril de 1917^greg. o monopolio dos cereais e o establecemento dun comité de abastecemento, ao que era obrigatorio vender as colleitas a prezos fixos. A inflación desbordada, o transporte ineficiente e a escasa produción de artigos de primeira necesidade para os campesiños—a industria estaba dirixida á produción bélica— fixeron que un número crecente destes se negase a entregar a prezo fixo as súas colleitas ao Goberno, o que creou escaseza nas cidades e o campo, desabastecido. Os intentos de resistencia dos grandes propietarios consistiron en reclamar o amparo gobernamental, tratar de deter os cultivos, realizar vendas ficticias a cidadáns estranxeiros para evitar a expropiación ou intentar reunir o apoio das antigas administracións. Os comités, de novo non formados por campesiños, non contaban tampouco cos medios para obrigar aos campesiños a ceder as súas colleitas pola forza. O campo, radicalizado tardiamente comparado coas principais cidades, limitouse na primavera e comezos do verán a acosar aos terratenentes, pero no outono os campesiños xa queimaban abertamente as colleitas, destruían as facendas e asasinaban aos seus propietarios. Para entón tamén agudizarase a escaseza de produtos manufacturados básicos que utilizaban os campesiños e que tamén afectou a outros traballadores; a enorme demanda do Exército, o transporte deficiente e o propio aumento das necesidades civís contribuían á penuria.

As diferenzas sobre a política agraria entre liberais e socialistas agravou ademais a tendencia gobernamental a pospoñer as medidas á futura reunión da Asemblea Constituínte. A pesar do nomeamento do prestixioso socialrevolucionario Víctor Chernov como ministro de Agricultura do primeiro gabinete de coalición en maio, este resultou incapaz de vencer a oposición dos seus colegas ministros e do seu propio partido a aplicar unha reforma agraria xeral; a pasividade gobernamental favoreceu a ocupación de terras polos campesiños, que o Goberno non podía evitar pola forza. A pesar do crecemento da violencia nestas accións segundo avanzou o ano e dos casos de asasinatos de terratenentes, en xeral a revolución campesiña foi incruenta; os campesiños estaban en xeral máis interesados no repartimento das terras e bens daqueles e en asegurar a imposibilidad do seu regreso.

A finais do verán, o Goberno perdera todo control efectivo sobre o campo ruso, que quedou en mans dos comités locais formados por campesiños que dirixiron a toma das terras. Privado dunha administración e dunha forza capaz de impedilo, o Goberno mostrouse impotente para deter a reorganización do campo.

O Goberno e a guerra mundial

O Goberno provisional e o control das forzas armadas

Desde os primeiros días da Revolución de Febreiro, o Goberno fracasou nos seus intentos de tomar o control das forzas armadas, que quedaron na práctica baixo a influencia dos soviets. A elección de representantes militares para os soviets, a aprobación da Orde número 1, que limitaba a autoridade do gabinete á política do Soviet de Petrogrado, e a proximidade do programa de paz deste aos desexos maioritarios dos soldados, reforzaron a autoridade dos soviets e frustraron o control gobernamental das forzas armadas.

Desde que na crise de abril, as tropas da gornición da capital —uns 180 000 soldados, máis outros 152 000 nas localidades próximas— seguisen as ordes do Soviet de Petrogrado e non as do xeneral Lavr Kornilov, comandante da mesma, o Goberno non tivo máis remedio que tratar coas unidades de Petrogrado a través do soviet. O Goberno non contaba en realidade con tropas realmente fieis: as unidades revolucionarias tendían a seguir as directrices dos grupos de extrema esquerda. Os intentos, ilegais, do propio Goberno de frear a propaganda derrotista dos xornais entre as tropas, resultaron inútiles. A finais de xullo, o gabinete restaurou a censura militar na prensa a petición do alto mando, e ante a súa ineficacia, tratou de eliminar a prensa derrotista. A propaganda derrotista, principalmente bolxevique, era moito máis eficaz que a do Goberno, que rara vez chegaba aos soldados, e era moito máis próxima aos sentimentos destes, os máis afectados pola guerra. Foi o propio propio Goberno, porén, o que permitiu a discusión política aos soldados que non estivesen de servizo, por presión da esquerda e contra a opinión dos mandos. A posibilidade de debater, a propaganda derrotista, e a crise de avituallamento da fronte fixeron que o extremismo político de esquerda se estendese rapidamente entre as tropas.

Como no caso doutros grupos, as esixencias dos soldados —uns sete millóns na fronte e outros dous millóns e medio nas guarnicións de retagarda— ao comezo da revolución eran moderadas, centradas principalmente na democratización do Exército e a fin dos privilexios dos oficiais e da humillación das tropas. A incapacidade do groso dos mandos para adaptarse á nova situación, o apoio do Goberno aos oficiais, e a fundada sospeita de que as chamadas a recuperar a disciplina militar e a preparación dunha ofensiva tiñan ademais unha segunda intención contrarrevolucionaria levou ao descrédito do Goberno entre os soldados. A gornición de Petrogrado, oposta desde o comezo á continuación da guerra, foi perdendo a súa inicial confianza e apoio cara aos dirixentes socialistas moderados ante a falta de reformas. O errado golpe de Kornilov a principios do outono acelerou definitivamente o proceso de oposición das tropas ao Goberno de coalición social-liberal e a esixencia de que o soviet tomase o poder.

Na fronte, as malas condicións das tropas pola falta de recursos fixo crecer as desercións; na súa maioría "campesiños uniformados". Moitos dos desertores regresaron ás súas aldeas levando con eles o radicalismo que xa crecía nas cidades e que se estendeu deste xeito polas provincias do Imperio. Ademais dos axitadores bolxeviques que o partido enviaba ás provincias, os soldados de permiso ou que desertaran actuaban tamén como propagandistas das posicións extremistas en asuntos políticos e sociais, a miúdo con grande efecto nas poboacións do agro ruso. As desercións eran numerosas xa incluso na primavera: na fronte suroeste calculábanse uns dous mil soldados desertores nos ferrocarrís aos día a mediados de abril. A chegada dos desertores ás guarnicións da retagarda afectou á moral destas, ademais de influír no campo. No outono, contábanse arredor dos dous millóns deles por todo o país.

Os plans de paz

Kornilov, o socialista francés Albert Thomas e Kerenskii nas celebracións do Primeiro de maio. Os socialistas Aliados de visita en Rusia opuxéronse aos plans de paz do soviet, que fracasou.

A paz era o principal problema do país, a súa ausencia impedía atender outros ou satisfacer as aspiracións da poboación. Dado o desexo de paz da poboación, pero a súa oposición inicial a unha rendición incondicional ou a unha paz separada cos Imperios centrais, ao comezo do período revolucionario a actitude con maior apoio resultou ser a dos defensistas revolucionarios, que avogaban por unha paz sen anexións e a defensa de Rusia mentres se alcanzaba. Esta actitude, representada principalmente polo menxevique Irakli Tsereteli, foi rapidamente adoptada pola maioría do Soviet de Petrogrado e permitiu aos seus seguidores dominar o órgano. Unha vez controlado o Soviet, os defensistas propuxéronse impoñer ao Goberno o seu plan de paz, o que levou á primeira crise de Goberno pola oposición de Miliukov a aceptar os obxectivos dos defensistas revolucionarios e a súa defensa da continuación dos combates ata a vitoria. Miliukov defendía o mantemento dos obxectivos bélicos do antigo réxime tsarista. Os ministros de Defensa, primeiro Guchkov e máis tarde Aleksandr Kerenskii, apoiaron a continuación da participación rusa na contenda.

Os dirixentes menxeviques que controlaban o soviet da capital, propuxeron a firma dunha paz sen anexións nin indemnizacións, para o que levaron a cabo unha actividade paralela no Soviet e no Goberno desde o seu ingreso neste en maio. O seu plan consistía na reconstitución da Internacional socialista e posteriormente na convocatoria dunha conferencia socialista en Estocolmo que debía conducir ao apartamento do poder das burguesías nacionais e a toma do poder dos socialistas, a firma da paz, e o xurdimento dunha nova orde económica e social nas distintas nacións. Para isto necesitaban a cooperación dos socialistas dos resto de países belixerantes e dos seus Gobernos. Porén, os socialistas Aliados que acudiron a Rusia trala Revolución de Febreiro, estaban máis interesados en reforzar o esforzo bélico ruso que nas propostas de paz do soviet. As condicións impostas polos socialistas dos países Aliados negaban na práctica reticente aquiescencia á convocatoria da conferencia socialista proposta polos rusos. O acordo entre o soviet e aqueles resultou imposible, o que imposibilitou o rexurdimento da Internacional e fixo fracasar o plan de paz. Os Gobernos Aliados, pola súa banda, tampouco se mostraron dispostos a cooperar e prohibiron a viaxe dos seus cidadáns a Estocolmo (franceses, italianos e estadounidenses a finais de maio e comezos de xuño, máis tarde os británicos). Dada a intención do Soviet de Petrogrado de continuar a defensa do país ata a consecución da paz desexada, o fracaso das súas propostas de paz levou a que a belixerancia de Rusia continuase. O Goberno, enfrontado á hostilidade Aliada aos plans de paz, limitouse a calmar á opinión pública rusa e dar sensación de actividade, pero sen avance real algún xa a comezos do verán. O temor á hexemonía alemá, a sospeita de que Rusia xa non era considerada un aliado útil polos seus aliados da Tripla Entente e o apego á alianza co Reino Unido e Francia fixeron que o Goberno non planificara presentar un ultimato, ameazando con abandonar o conflito no caso de que non se satisfixesen as súas esixencias de paz.

En parte para reforzar a súa posición negociadora, tanto o Soviet como o Goberno fomentaron a preparación dunha ofensiva militar durante o verán que, tras efémeros avances, acabou en derrota e acelerou a desintegración do Exército e, con el, a fortaleza da posición negociadora rusa ante os seus aliados.

Tralas crises gobernamentais do verán, a diplomacia rusa, tanto do Goberno como do Soviet de Petrogrado, retomou con nulo éxito os esforzos por lograr a paz, cada vez máis desexada pola poboación segundo se acercaba o inverno. A falta de resultados desprestixiou aos socialistas moderados, incapaces de adoptar un plan alternativo ou de aceptar unha paz separada con Alemaña. O Goberno británico finalmente negouse a estender pasaportes aos seus cidadáns para acudir á conferencia socialista de Estocolmo a mediados de agosto, e a comezos de setembro os defensistas tiveron que admitir que as probabilidades de lograr a paz a curto prazo seguindo o seu plan eran desprezables. A vacilación dos socialistas Aliados, a oposición dos seus Gobernos, a falta de apoio entre a poboación destes países e a aparente falta de apoio do propio Goberno ruso desbarataron os plans dos socialistas moderados, o que reforzou a posición dos bolxeviques, única forza que parecía prometer unha paz inmediata. Poucos días antes do derrocamento do Goberno provisional polos bolxeviques, os Aliados expresaron a súa oposición a aceptar a un delegado do Comité Executivo Central (Skóbelev) na próxima conferencia interaliada que, aclararon, non trataría sobre a paz nin sobre unha posible revisión dos obxectivos dos belixerantes, senón de como revitalizar as operacións militares. O empeño dos Aliados na vitoria militar e o seu convencemento de que esta era posible, especialmente trala entrada en guerra dos Estados Unidos, impediron que frutificasen os intentos dos defensistas revolucionarios de lograr unha paz negociada e paralizaron a acción política destes. A actitude Aliada de alargar as conversas cos rusos frustrou os intentos rusos de lograr unha paz que non fose unha vitoria total, pero ao prezo de favorecer aos bolxeviques. O Goberno provisional mostrouse lento nas súas accións a favor da paz e, desde comezos do verán, cada vez menos interesado en tratar a cuestión cos Aliados, considerando que o momento non era propicio para lograr un acordo con estes. A poboación e especialmente os soldados esperaban a firma rápida da paz e o regreso aos seus fogares para comezar a repartición das terras. A falta de resultados fixo que un número crecente abandonase a súa anterior actitude defensista para pasar a apoiar aos bolxeviques. A incapacidade dos sucesivos gabinetes de alcanzar a paz desprestixiou intensamente ao Goberno provisional.

Os nacionalismos

A caída da autocracia fomentou o crecemento dos nacionalismos do antigo Imperio Ruso, que xurdiron con diversa forza e variadas exixencias, desde modestas autonomías culturais ata a independencia. Estes movementos foron radicalizándose ao longo de 1917, aínda que as exixencias de independencia total da nova república rusa escasearon.

Socialistas e liberais coincidían en opoñerse a reformar o Imperio de acordo a divisións culturais e relixiosas, a pesar do seu desexo de reforzar os Gobernos locais. Trataron de impedir a secesión das diversas minorías culturais do país e pospoñer as medidas sobre posibles autonomías ata a convocatoria da Asemblea Constituínte, que confiaban apoiaría a centralización do país. Tanto o Soviet de Petrogrado como o Goberno provisional opuxéronse ás exixencias políticas das minorías non rusas do Imperio. Rexeitouse tamén a reforma das unidades militares para crear novas formacións de acordo á nacionalidade. O Goberno confiaba ademais que as novas liberdades políticas acabasen coas tensións nacionalistas e consideraban este problema como secundario. Os bolxeviques e o resto da esquerda radical mostráronse máis favorables ás exixencias nacionalistas, pero dunha maneira vaga.

As Cortes finlandesas encontráronse coa desaprobación de socialistas moderados e liberais ao proclamar a autonomía, e estes trataron de atrasar as negociacións cos nacionalistas ucraínos ata que finalizase a guerra. A proclamación dunha ampla autonomía pola Rada Central Ucraína o 10 de xuño^xul./ 23 de xuño de 1917^greg. foi rexeitada polo Goberno provisional, que rogou á Rada que pospuxese calquera medida ata a reunión da Asemblea Constituínte. A negativa da Rada e as posteriores negociacións entre as dúas partes precipitaron a crise de Goberno que en xullo acabou co primeiro goberno de coalición pola dimisión en bloque dos ministros kadetes, opostos ás concesións aos ucraínos. Só o último gabinete de coalición do outono prestou certa atención aos nacionalismos e realizou algunhas concesións tardías que non satisfixeron aos nacionalistas das minorías e que en última instancia quedaban condicionadas ás decisións da Asemblea Constituínte.

As exixencias dos obreiros

Ao comezo do período interrevolucionario, as exixencias dos traballadores eran reformistas e buscaban mellorar as condicións de vida e traballo, a miúdo insalubres e perigosas: implantación da xornada de oito horas, subidas de salarios, fin dos abusos da patronal, seguro por enfermidade, descansos para comidas, campamentos para os nenos, sanatorios... En xeral, centrábanse en abandonar a miseria, limitar o horario laboral, e mellorar as condicións de vida e de traballo. O apoio ao Goberno foi desde o comezo morno, ao contrario que aos soviets, aos que os obreiros dirixían a maioría das súas reivindicacións. Entre as peticións políticas, a exixencia dunha inmediata convocatoria da Asemblea Constituínte elixida por sufraxio universal —incluíndo o voto feminino— e segredo era máis habitual que a da implantación do socialismo. O país se consideraba de feito unha república e non se expresaba a volta á monarquía. O derrotismo era aínda minoritario.

A reacción represora do empresariado radicalizou aos traballadores, a pesar das peticións de moderación do Goberno e do Soviet de Petrogrado. Os obreiros responderon creando comités nas fábricas e, en ocasións, tomando o control das mesmas e atacando aos capataces e donos destas. O número de bolxeviques e anarquistas, ambos extremistas, elixidos como representantes nos comités, nos soviets e nas xuntas sindicais, foi crecendo co tempo. Os comités das fábricas se foron convertendo nun poder alternativo ao do Soviet da capital e ao gobernamental. Moi próximos ás fábricas e talleres onde eran elixidos, eran organismos primordiais para expresar as aspiracións dos traballadores e rexeitados en xeral polos industriais, particularmente polos seus desexos de supervisar o funcionamento das fábricas. A finais de maio, nun gran congreso de comités de fábrica con representantes de 300 000 obreiros, creouse un comité central de maioría bolxevique e avogouse pola creación dunha milicia obreira e o traspaso do poder aos soviets.

Os industriais comezaron por ceder ás exixencias de aumentos salariais dos obreiros —principalmente nas grandes cidades, con máis resistencia nas localidades de tamaño medio e nas pequenas fábricas— pero a inflación acabou xa no verán coa mellora na situación económica destes e as novas peticións foron rexeitadas, en parte por razóns políticas e en parte económicas: os beneficios empresariais desapareceran co grande aumento dos custos das materias primas, o combustible, os soldos e a caída na produtividade. Incapaz de controlar a maioría dos custos de produción, o empresariado ruso centrouse nos salarios, o que enfrontouno aos traballadores. Mentres os primeiros desexaban asociar os salarios á produtividade, os segundos desexaban que se axustasen ao custo da vida. As exixencias obreiras de supervisar as fábricas víronse en xeral rexeitadas polos industriais. Os traballadores sospeitaban que os recortes tiñan un obxectivo político, cando en realidade a maioría das veces tiñan unha orixe económica. Os obreiros percibían os peches de empresas como un ataque á revolución, e esta impresión reforzaba a reivindicación de traspasar o Goberno aos soviets, que debían defender os seus intereses. Algúns destes peches, especialmente no verán, tiñan efectivamente carácter político e estaban organizados polos empresarios para premer ao Goberno e aos traballadores. O enfrontamento levou a un aumento das folgas e da tensión entre as dúas partes. A vacilación do Goberno entre as exixencias do proletariado e as do empresariado defraudou a ambas partes. Os intentos de mediación fomentados polo Goberno fracasaron nunha serie de conversas nas que as cuestións se delegaban a diversas comisións e os industriais alegaban problemas financeiros para aceptar as reformas exixidas polos representantes obreiros. Os industriais comezaron a clamar por un «Goberno forte» que favoreceu aos conservadores ao final do verán; os obreiros, por unha maior intervención gobernamental na industria, incluso pola socialización das fábricas. A oposición do Goberno e a falta de apoio da dirección do Soviet de Petrogrado aos comités das fábricas conduciu a que estes apoiasen cada vez máis á esquerda radical. A continua inflación, a guerra e a pobreza alimentaron o crecente extremismo obreiro.

O abastecemento das cidades e da fronte

O problema do transporte, incapaz de abastecer á vez á fronte e de satisfacer as necesidades dos civís das cidades, agravouse trala caída da autocracia, en parte polas accións dos propios ferroviarios. Fronte aos 4272 km de liñas construídos o ano anterior, en 1917 só se instalaron 995, o número de vagóns dispoñibles afundiuse de 463.419 a 174.346, e tamén o fixo o número de locomotoras. O transporte por ferrocarril era caótico. O importante transporte fluvial, xestionado por empresas privadas, era tamén moi deficiente e apenas controlado parcialmente polo Estado desde 1916. As condicións dos traballadores deste transporte eran tan malas que creceu o número dos que cambiaban de traballo. O número de barcos dispoñibles tamén decreceu coa guerra e moitos estaban en malas condicións. O sistema de estradas era tan anticuado, e a falta de animais de tiro tan grande debido ás requisicións do Exército (dous millóns de cabalos) que non tiña un papel relevante nos transportes rusos. A falta destes animais complicaba moito o traslado das colleitas ata as estacións de ferrocarril e reducía as zonas que aprovisionaban ao resto do país. A crise do transporte levou ao desabastecemento, a inflación e paro por falta de materias primas nas cidades, o desperdicio no campo, a especulación no comercio, a deterioración das comunicacións, e problemas na subministración da fronte. Todo isto facilitou a radicalización da revolución. A capital, con gran poboación e dependente do abastecemento exterior, sufriu pronto a inflación e a escaseza de alimentos, ao igual que Moscova. Os ferroviarios, a pesar de estar mal pagados, tardaron, porén, en mostrar activamente o seu descontento mediante folgas ata comezos do verán. O Goberno tratou de atrasar a satisfacción das exixencias destes ata a convocatoria da Asemblea Constituínte e tratou en balde de calmar os ánimos con subidas dalgúns soldos, en parte por non contar cos fondos para máis.

A comezos do período interrevolucionario, ao problema do transporte engadíase a imposibilidade de satisfacer á vez as necesidades do Exército e da poboación civil: calcúlase que o país contaba con gran unicamente para o 50% das necesidades do primeiro e apenas o 41% das da segunda. Os campesiños preferían vender os seus produtos ao Exército, en parte polo carácter campesiño da maioría dos seus recrutas. Xa na primavera, as principais zonas produtoras de alimentos comezaran a gardar os seus excedentes e a non distribuír nas cidades e noutras rexións menos favorecidas. As cidades mostráronse ademais incapaces de abastecer de produtos manufacturados ao campesiñado e á propia poboación urbana debido ao gran consumo do Exército, as malas comunicacións e o aumento da demanda. As fábricas sufrían ademais de falta de combustible para operar. A hostilidade política entre traballadores e patróns afectaba tamén á produción. O enorme aumento do prezo dos produtos manufacturados e a imposición gobernamental pouco despois da revolución dun prezo fixo polo gran acrecentaron o desabastecemento das cidades ao desincentivar a venda deste polos campesiños. Os escasos esforzos do Goberno por impoñer prezos fixos tamén aos produtos manufacturados de primeira necesidade foron inútiles. Os campesiños, convencidos da próxima desaparición dos impostos e incapaces de comprar os produtos industriais que desexaban coa venda do seu gran a un prezo excesivamente baixo, non vían razón para facelo.

O Exército, que crecera en millóns en 1916, tampouco recibía a cantidade de alimentos necesarios para manter ás tropas, e a recomendación de reducir o número de efectivos para non ter que reducir as racións non foi aceptada polas autoridades. O desabastecemento das tropas fomentaba o descontento e a insubordinación. Os pertreitos tamén escaseaban, en parte pola crise política que reduciu a produción de armamento, moi concentrada na capital. A falta de recursos foi crucial na decadencia do Exército e no aumento das desercións, que contribuíron a desbaratar aínda máis o sistema de transporte. O aumento do derrotismo, das desercións e a falta de control gobernamental do Exército tiveron importantes consecuencias: os soldados que abandonaban a fronte, na súa maioría campesiños, levaron con eles a propaganda bolxevique, que estendeuse polas provincias e avivou o desexo dunha entrega inmediata das terras; a falta dun instrumento de coerción impediu ao Goberno enfrontarse ao caos crecente. Desaparecida a antiga policía tsarista, as novas milicias non estaban baixo o control do Goberno de Petrogrado e, a miúdo, nin sequera dos Gobernos locais.

O Goberno provisional tratou de solucionar o problema do desabastecemento mediante tres medidas principais:

• O establecemento do monopolio do gran (22 de marzo^xul./ 4 de abril^greg.) para tratar de acabar coa especulación e o aumento dos prezos. Este indispuxo aos comerciantes privados de gran e aos campesiños. Os primeiros declararon que o Estado sería incapaz de substituílos, e os segundos o vían como un roubo legalizado das súas colleitas e preferiron retelas, vendelas a estraperlistas ou convertelas en licor. Tras intentar en van convencer aos campesiños para que vendesen o seu gran ao prezo oficial, o 27 de agosto^xul./ 9 de setembro^greg. o Goberno decidiu duplicar o prezo ofrecido, sen resultados. A organización do sistema monopolístico foi ademais deficiente, lenta e incapaz de coaccionar ao campesiñado.
• A imposición de cartillas de racionamento.
• A creación de comités de recursos para encargarse da colección das colleitas. A miúdo impotentes para impoñer a súa autoridade ou formados por intereses opostos que complicaban o seu funcionamento.

Incluso o moderado sindicato ferroviario, Vikzhel, acabou por apoiar unha folga no outono para lograr o aumento dos salarios dos traballadores que paralizou importantes liñas a comezos de outubro (24 de setembro^xul./ 7 de outubro^greg.), aínda que non as da fronte; en total, 39 das 51 liñas de longa distancia seguiron a folga. O Goberno cedeu parcialmente ás exixencias e dous días máis tarde o sindicato acabou coa folga; a calma que seguiu, porén, era máis aparente que real.

Pouco antes da Revolución de Outubro, a competencia entre o Exército e a poboación civil polos alimentos era pública, e en varios lugares os mandos tiveron que ceder parte das escasas vituallas á poboación para evitar revoltas e ataques aos almacéns militares.

A incapacidade do Goberno para acabar co problema da falta de recursos afundiu a Kerenskii, conduciu ao enfrontamento entre o campo e as cidades, que acusábanse mutuamente de ser os culpables do mesmo, e fomentou a especulación.

Crise financeira

O déficit nos presupostos conduciu á inflación e á depreciación do rublo. Mentres o Goberno imprimía gran cantidade de moeda, a confianza da poboación nesta diminuía. As clases adiñeiradas trataron de transferir os seus bens ao estranxeiro por calquera método, incluso ilegal. As novas emisións de moeda, chamadas popularmente «kérenskis», perderon valor a ollos da poboación.

O intento do Goberno de obter crédito a través de bonos do chamado «crédito pola liberdade» resultou un fracaso e intensificou a división social entre as clases privilexiadas, que o apoiaron, e as baixas, que o rexeitaron. A alta burguesía rusa, porén, non subscribiu de forma destacada o empréstito. A axuda financeira Aliada, que se reducira substancialmente en xaneiro, continuou reducíndose, en parte pola percepción dos Gobernos Aliados e os seus representantes no país de que a situación do Exército impediría que este levasen a cabo operacións de ataque relevantes.

O Goberno carecía dunha política financeira ben perfilada; implantou diversos monopolios e tratou de frear a inflación, controlar os gastos e aumentar os ingresos, á vez que garantía aos investidores estranxeiros os seus préstamos, incluídos os subscritos polo antigo réxime tsarista. A finais de xuño, o Goberno aprobou unha lei que gravaba enormemente os beneficios —pero non na capital— obtidos nos últimos anos, aínda que facilitaba á vez evitar os pagos; os industriais e financeiros criticaron duramente a medida.

Os gabinetes do período interrevolucionario

Primeiro gabinete

Ministros do primeiro gabinete do Goberno provisional.

Os membros máis destacados do primeiro gabinete do Goberno provisional foron políticos dos partidos burgueses, entre eles o profesor de historia Pavel Miliukov (na carteira de Exteriores e figura dominante do Goberno), Nikolai Nekrasov (Transporte), Andrei Shingariov (Agricultura) e Aleksandr Manuilov (Educación), todos eles membros do Partido Democrático Constitucional. O ministerio da Guerra quedou nas mans do magnate conservador Aleksandr Guchkov, do máis conservador Partido Outubrista. Finanzas pasou a estar dirixido por Mikhail Tereshchenko, magnate xurdido do nada, mentres que para xustiza nomeouse ao socialrrevolucionario Aleksandr Kerenskii que infrinxiu a prohibición do Soviet de Petrogrado de que os socialistas participaran no Goberno.

O Goberno, elixido principalmente pola Cuarta Duma que se formara por un censo moi restrinxido, non era tan representativo da poboación como pareceu a moitos dos seus contemporáneos. Os soviets, xurdidos en febreiro e durante o resto da primavera en todo o Imperio Ruso, crearon en maio e xuño uns consellos executivos (un de campesiños e outro de soldados e traballadores) que, en conxunto, eran un mellor reflexo da poboación e constituían un centro de poder alternativo ao Goberno. Os desacordos entre o Goberno, fundamentalmente liberal e decidido a pospoñer a reforma agraria e a continuar a guerra ata lograr a vitoria, e o Soviet de Petrogrado, formado por socialistas desexosos de aplicar reformas sociais, apareceron pronto. Estes diferentes puntos de vista plasmáronse xa na ausencia dunha postura sobre a guerra e o problema da terra no programa do Goberno publicado o 2 de marzo^xul./ 15 de marzo de 1917^greg.. A pesar disto, foi durante o período deste primeiro gabinete do Goberno provisional cando levouse a cabo o groso da tarefa lexislativa aprobada durante os oito meses anteriores á Revolución de Outubro.

Os soviets ata o outono de 1917 non constituíron unha ameaza seria para o Goberno ao estar controlados maioritariamente polos partidos socialistas moderados (menxeviques e Partido Social-Revolucionario), partidarios de manter a coalición cos elementos burgueses e do mantemento do esforzo bélico ata o logro dunha paz negociada. Os elementos máis radicais, entre eles os bolxeviques de Lenin, recentemente regresado a Rusia en abril, eran minoritarios, tanto nos soviets como nas simpatías dos soldados, campesiños e traballadores, e contaban entre eles cunha parte moderada (Lev Kamenev) contraria ao enfrontamento co Goberno e a ruptura cos demais socialistas, máis moderados. A situación de debilidade dos radicais fixo que o propio Partido bolxevique se comprometese en abril só vagamente a emprender unha revolución socialista, sen fixar data nin procedemento para levala a cabo («Teses de abril»).

A deterioración da situación económica ao longo da primavera supuxo, porén, unha desilusión crecente dunha parte importante da poboación co novo Goberno. A continuación da guerra, o aumento da crise alimentaria e a escaseza de artigos, a inflación crecente e o caos nos abastecemento ás cidades e ao campo, o fracaso do racionamento implantado polo Goberno desluciron as esperanzas orixinais. Ao longo da primavera, o interese do Goberno por manter a fronte e as súas declaracións patrióticas fixeron que un número crecente de traballadores e soldados comezase a velo como o representante unicamente das clases adiñeiradas, lonxe do pobo. Os soviets gañaron prestixio, considerándose as institucións verdadeiramente democráticas, en contraste co Goberno.

A pesar da promesa de reunir a Asemblea Constituínte o antes posible, o Goberno realizou os preparativos moi lentamente: a xunta que debía redactar o estatuto regulador das votacións na Asemblea só fundouse formalmente o 25 de marzo^xul./ 7 de abril^greg., os delegados do soviet á xunta elixíronse a mediados de maio e esta reuniuse por primeira vez o 25 de maio^xul./ 7 de xuño^greg.. O Goberno finalmente propuxo a data de eleccións para o 17 de setembro^xul./ 30 de setembro^greg. e a apertura da Asemblea para o 30 de setembro^xul./ 13 de outubro^greg., propostas que Kerenskii reiterou o 8 de xullo^xul./ 21 de xullo de 1917^greg.. Porén, o 9 de agosto^xul./ 22 de agosto de 1917^greg., o Goberno decidiu atrasar as eleccións ao 12 de novembro^xul./ 25 de novembro de 1917^greg. e a reunión da Asemblea ao 28 de novembro^xul./ 11 de decembro de 1917^greg.. A lentitude nos traballos preparatorios e o pospoñer a reunión da Asemblea Constituínte debeuse en gran parte á actitude dos kadetes. A primeira data elixida polo Goberno fixouse pola presión dos bolxeviques nas rúas, ante as continuas discrepancias na xunta electoral e os intentos dos kadetes de atrasar as eleccións e a apertura da Asemblea. Para cando finalmente se levaron a cabo as eleccións á Asemblea, o Goberno provisional xa fora substituído polo soviético, o Sovnarkom.

Foi a posición gobernamental ante a guerra, publicada por primeira vez o 7 de marzo^xul./ 20 de marzo de 1917^greg., a que provocou a primeira crise de Goberno do período interrevolucionario e a formación do primeiro gabinete de coalición social-liberal. Os liberais con Miliukov á cabeza desexaban continuar coa contenda ata a vitoria e non estaban dispostos a abandonar as compensacións acordadas co resto de países Aliados durante o período anterior, actitude que non compartía a maioría da poboación, farta xa para entón da Gran Guerra. O desacordo levou a manifestacións de ambos bandos e a choques violentos con derramamento de sangue. O temor a desencadear unha guerra civil levou ao Goberno e ao Soviet de Petrogrado a pactar unha solución que non acabou, porén, coa dualidade no poder.

Segundo gabinete, coalición de partidos liberais e socialistas

Véxase tamén: Crise de abril (1917).

Kerenskii, figura clave dos Gobernos de coalición entre liberais e socialistas moderados.

Tralas protestas contra continuación da guerra en abril, que só foron disoltas grazas á intercesión do Soviet de Petrogrado, Miliukov e Guchkov abandonaron o Goberno e algúns destacados socialistas asumiron carteiras, como o notable menxevique Irakli Tsereteli (Correos e Telégrafos), Matvéi Skóbelev (tamén menxevique, Traballo) ou os socialrevolucionarios Viktor Chernov (Agricultura), Pável Perevérzev (Xustiza), Alexei Peshejónov (Abastecemento) ou o popular Kerenskii (Guerra e Mariña). O nomeamento deste debeuse ao desexo de que fose capaz de revitalizar o espírito combativo das tropas grazas á súa popularidade revolucionaria. A entrada no executivo de ministros socialistas non foi, porén, inmediata, e supuxo un cambio substancial na anterior postura do Soviet de Petrogrado, no que aínda unha minoría sostivo a anterior postura de permanecer fora do Goberno. As discusións entre liberais e socialistas alongáronse durante días e só a intervención final de Kerenskii fixo posible o acordo, que anunciouse ao día seguinte, o 5 de maio^xul./ 18 de maio de 1917^greg.. O III Congreso dos socialrevolucionarios aprobou a entrada dos seus membros na coalición (Perevérzev non recibiu aprobación, o que se considera proba de que en realidade non pertencía á formación).

Os cambios no Goberno non afectaron ao seu carácter: os liberais tiñan como obxectivo entorpecer as reformas ata a convocatoria da Asemblea Constituínte, reforzar o poder gobernamental e manter o esforzo bélico; mentres que os socialistas preocupábanse de satisfacer as ansias populares por reformas inmediatas e tratar de lograr unha paz sen indemnizacións de guerra nin anexións o máis rapidamente posible. As tensións no Goberno agudizáronse; ás diferenzas políticas entre socialistas e liberais uniuse a incapacidade de manter a coalición entre estes e cumprir á vez as ansias da poboación. Incluso numericamente os ministros socialistas (seis) estaban en minoría respecto aos burgueses (nove), ademais de non ser un grupo unido dentro do gabinete. A inclusión dos socialistas moderados neste fíxolles perder popularidade e a súa imaxe quedou asociada aos fracasos do Goberno, o que favoreceu aos bolxeviques, única forza relevante de oposición. O relevo de Miliukov tampouco cambiou a política exterior nin a actitude fronte á guerra do Goberno, que quedou en mans de Teréshchenko, quen continuou a liña do seu antecesor, pero con máis discreción. O novo gabinete prometeu loitar contra a desorganización da economía, mellorar as condicións de traballo, aumentar os impostos sobre os beneficios excesivos, aumentar o autogoberno e convocar canto antes a Asemblea Constituínte, pero a cuestión da propiedade da terra quedaba posposta ata a reunión da Asemblea. O seu principal obxectivo, porén, era o reforzamento do Exército; a finais de maio, Kerenskii comezou os seus esforzos para mellorar a súa moral e favorecer a próxima ofensiva, que todas as forzas políticas apoiaron a excepción da extrema esquerda. Para a dereita, o fortalecemento das forzas armadas podería servir incluso para debilitar aos seus rivais de esquerda. Para os socialistas moderados, a ofensiva era necesaria para demostrar a forza do país e reforzar así a súa posición a favor da paz ante os demais países enfrontados na guerra. A pesar deste amplo apoio político, a poboación mantiña un intenso rexeitamento á guerra, que desembocou nas Xornadas de Xullo.

O 3 de xuño^xul./ 16 de xuño de 1917^greg. comezou o Primeiro Congreso Nacional dos Soviets, dominado pola fracción defensista revolucionaria encabezada por Tsereteli. a posibilidade, aínda aparentemente viable, de que se lograse a paz a través do plan da dirección do consello dunha conferencia socialista seguida dunha negociación dos contendentes, outorgoulle o apoio maioritario dos delegados, que aprobaron o seu programa. Os dirixentes do Soviet da capital puxeron en marcha dúas medidas para favorecer os seus plans de paz: tratar de obter o apoio da poboación nas nacións belixerantes á súa conferencia de paz mediante o envío dunha delegación socialista aos países Aliados, e apoiar a inminente ofensiva militar que debía servir, na súa opinión, para reforzar a importancia de Rusia ante os Aliados e demostrar que seguía sendo unha gran potencia. Esta última medida levou á perda do apoio da poboación, que opoñíase á continuación da guerra incluso se se xustificaba como un paso necesario para acadar a paz. A ofensiva militar foi moi impopular e resultou unha catástrofe militar e política. O optimismo da primavera deu paso a un verán de desilusión pola incapacidade do Goberno de resolver os graves problemas do país, e repleto de crises políticas constantes e empeoramento da situación económica.

Na véspera do fracasado alzamento contra o Goberno a mediados de xullo, este achábase gravemente debilitado pola retirada dos ministros kadetes o 2 de xullo^xul./ 15 de xullo^greg., que deixou ao gabinete unicamente con cinco ministros burgueses e seis socialistas. Unicamente o rexeitamento da maioría no Soviet de Petrogrado a tomar o poder como exixían os manifestantes armados, a fidelidade ao Soviet das tropas da fronte, que tiveron que ser despachadas finalmente á capital, e o efecto sobre as unidades indecisas de Petrogrado da acusación do Goberno contra Lenin como axente alemán fixeron fracasar o golpe. O esmagamento das protestas o 5 de xullo^xul./ 18 de xullo^greg. non acabou, porén, coa crise gobernamental: ao día seguinte, os Imperios desencadeaban unha contraofensiva que varreu ás unidades rusas, e dous días máis tarde dimitía o Primeiro Ministro Lvov. O fracaso da ofensiva militar desbaratou os plans de paz dos defensistas do Soviet de Petrogrado e do Goberno.

Kerenskii primeiro ministro, gabinete provisional e segunda coalición

Tras rexeitar Lvov o programa de goberno elixido polos dirixentes do Soviet de Petrogrado, dimitiu como esperaban estes e Kerenskii sucedeuno como Primeiro Ministro. Inmediatamente abandonáronse varias medidas do programa que conduciran á renuncia de Lvov (abolición da Duma, proclamación da república e diversas medidas agrarias). O novo Consello de Ministros con Kerenskii á fronte, formado a noite do 7 de xullo^xul./ 20 de xullo de 1917^greg., non contaba con representantes dos kadetes, aínda que si cun liberal que se separara deles. Os socialistas Tsereteli (novo ministro de Interior) e Chernov (aínda en Agricultura) permaneceron no executivo. O anuncio da súa formación coincidiu coa noticia dunha grave derrota militar na fronte que causou novas revoltas na capital.

Os intentos de reforma agraria de Chernov no verán produciron unha gran tensión interna no gabinete, e os kadetes exixiron a súa expulsión para continuar no Goberno. As relacións entre socialistas e liberais non eran boas e xa o 19 de maio^xul./ 1 de xuño de 1917^greg. dimitira o ministro kadete de Industria e Comercio A. I. Konoválov, e máis tarde sufrira duras críticas o tamén kadete A. A. Manúilov, ministro de Educación.

Ao desacordo en política agraria, sumouse a tensión entre o gabinete e as minorías: aínda que trala revolución a discriminación fora abolida, só no caso de Polonia prometérase a independencia dunha das minorías do Estado. A relación con Finlandia, á que se ofreceron concesións consideradas polos nacionalistas insuficientes, era mala e, co resto, a política gobernamental limitarase a pospoñer calquera cambio á reunión da Asemblea Constituínte Rusa. Esta situación, polo xeral insatisfactoria, empeorara polas accións dos nacionalistas ucraínos, que formaron un goberno autónomo, a Rada Central Ucraína, que arroxouse en xullo ao poder na rexión, acción rexeitada polo Goberno de Petrogrado. Os intentos de conciliación dalgúns dos ministros progresistas foron rexeitados polos membros do Partido Democrático Constitucional, que utilizou o desacordo para dimitir, a pesar de non limitarse este á cuestión ucraína, senón que era a política agraria a causa fundamental das discrepancias e da renuncia. Catro ministros abandonaron o executivo mentres que Nekrásov, kadete pero moi independente, abandonou o partido para permanecer no Goberno.

Tralo fracasado intento de golpe contra o Goberno a comezos de xullo, apoiado pola ala radical do Partido bolxevique, o Goberno tratou de reforzar a súa autoridade e esmagar aos radicais de esquerda, con escaso éxito máis aló das aparencias. O arresto dalgúns dirixentes bolxeviques non impediu a fuga doutros (como o propio Lenin) e o Goberno mostrouse incapaz de sometelos a xuízo a pesar das presións dos conservadores.

A crise política durou ao redor de vinte días, ata que se puido formar un novo gabinete a comezos de agosto. Os kadetes opuxéranse ata ese momento a volver ao Consello de Ministros se este quedaba á mercede dunha maioría socialista e tiña como obxectivo a aplicación do programa do Soviet de Petrogrado.

Cuarto gabinete, terceira coalición, o regreso dos kadetes e o golpe de Kornilov

Escena da revolta de comezos de xullo de 1917, que debilitou temporalmente o ascenso bolxevique.

O 2 de xullo^xul./ 15 de xullo de 1917^greg. dimitiu o segundo gabinete, e Kerenskii non logrou formar un novo ata o 10 de xullo^xul./ 23 de xullo^greg.. As longas e complicadas negociacións cos kadetes para que regresasen ao Goberno concluíron coa súa volta ao Consello de Ministros, xa presidido por Aleksandr Kerenskii, que recibiu amplos poderes ademais de conservar o Ministerio de Defensa. Por exixencia dos kadetes, os ministros quedaban libres de responder ante os seus partidos ou ante o soviet, que comprometíase a non interferir na labor do Goberno. Kerenskii forzara o novo acordo entre os socialistas e os liberais ameazando con dimitir; tralo pacto do 22 de xullo^xul./ 4 de agosto^greg. o gabinete tomou posesión dous días máis tarde, con catro ministros kadetes, outros tres liberais e varios ministros socialistas. Tsereteli abandonou o Goberno, pero permanecieron Skóbelev e Chernov, este a pesar do rexeito dos kadetes. Kerenskii logrou que os kadetes regresasen ao Goberno e que aceptasen a Chernov, ao que non tiña simpatía pero consideraba necesario. O novo Goberno, débil, quedou controlado polo triunvirato formado por Kerenskii, Teréshchenko e Nekrásov. Os kadetes impuxeron na práctica a Kerenskii un veto que impedía a promulgación de novas reformas sociais e políticas ata a resolución destas cuestións pola Asemblea Constituínte, cuxa reunión, pola súa banda, trataron de atrasar. Poucas semanas despois, para satisfacción de Miliukov, o Goberno pospuxo a elección da Asemblea. A preocupación kadete pola Asemblea debíase tanto ao seu desexo de que as eleccións se celebrasen democraticamente e de acordo a dereito, como ao seu temor de que o resultado lles privase do gran poder do que desfrutaban no Goberno provisional.

Días antes, o 19 de xullo^xul./ 1 de agosto^greg., Keresnkii nomeara ao xeral Lavr Kornílov, Comandante en Xefe do Exército ruso; este exixira autonomía para restaurar a disciplina nas Forzas Armadas que seis días máis tarde perderían Riga, tomada por unidades alemás.

Lavr Kornílov, Comandante en Xefe do Exército ruso e líder do fracasado golpe de Estado contrarrevolucionario en setembro de 1917.

O terceiro gabinete caracterizouse pola abundancia dos relevos entre os ministros que acentuou o caos administrativo. Tralo aparente esmagamento do poder dos bolxeviques a mediados de xullo, a finais do mes e en agosto comezouse unha nova radicalización da poboación ante o agravamento da crise. A situación alimenticia a mediados de agosto na capital volveuse desesperada, o 1 de setembro os alemáns ocuparon Riga, a anarquía estendíase xunto coas ocupacións de terreos polos campesiños, mentres que os movementos autonomistas non encontraban freo no Goberno, e os soldados da fronte adoptaban posturas cada vez máis radicais a favor das reformas.

Consciente do descontento popular, Kerenskii non logrou, porén, acordar entre os seus ministros un programa de reformas que enderezase en parte a situación e non se decidiu a aplicar unha represión radical; o Goberno quedou paralizado. Ante esta situación, influentes elementos liberais e conservadores comezaron a formularse a posibilidade de apoiar un intento de implantar un Goberno militar que restaurase a orde na fronte e frease o caos crecente. A maioría do Partido Democrático Constitucional, encabezado por Miliukov, adoptou esta postura, mentres unha minoría mantiña o seu apoio á coalición cos socialistas.

As organizacións partidarias dun Goberno militar sopesaron varios candidatos para o posto de ditador, decantándose finalmente polo xeneral Lavr Kornílov, Comandante en Xefe do Exército, valente pero pouco intelixente, de ideas políticas conservadoras e algo primitivas. Tralo fracaso da intentona militar a comezos de setembro, o poder real do Goberno desapareceu. Esfumouse definitivamente o espírito de cooperación entre socialistas moderados e liberais nos que se baseaba a súa autoridade. Importantes socialistas que defenderan anteriormente a cooperación cos kadetes comezaron a criticar a continuación da colaboración, como o exministro socialrevolucionario Víctor Chernov; entre os menxeviques creceu o apoio á corrente internacionalista oposta aos pactos cos liberais.

O directorio e o quinto gabinete

Kerenskii creou un directorio de cinco membros o 1 de setembro^xul./ 14 de setembro de 1917^greg., ao tempo que proclamaba a república. Carente de figuras políticas de relevancia, no fondo supuxo a creación dun Goberno persoal do Primeiro Ministro, que quedou teoricamente reforzado polo nomeamento de Kerenskii como comandante en xefe do Exército; a autoridade civil e militar do país quedou nas súas mans. Consciente da súa debilidade política, buscou recuperar o apoio dos kadetes a pesar da hostilidade cara a estes de gran parte dos dirixentes socialistas tralo intento de Golpe de Estado do xeral Lavr Kornilov. Este aumentou o apoio aos bolxeviques, que acusaron aos socialistas moderados que controlaran ata entón o Soviet de Petrogrado de convenza co Goberno e os militares no golpe. A debilidade dos socialistas moderados plasmouse na perda da presidencia do Soviet da capital o 9 de setembro^xul./ 22 de setembro de 1917^greg., que Trotski pasou a presidir dezaseis días máis tarde. Os moderados tiveron que continuar coas súas actividades a través do Comité Executivo Central de Todas as Rusias, elixido no Primeiro Congreso dos Soviets de Todas as Rusias en xuño e que aínda controlaban. Incluso entre os socialistas moderados creceu o rechazo a continuar cos gabinetes de coalición cos liberais. Con grande esforzo, porén, Tsereteli e os seus partidarios lograron manter o apoio socialista á coalición na Conferencia Democrática a comezos de outubro: as confusas votacións aprobaron a continuación da coalición, pero rexeitaron que esta incluíse ao último partido liberal significativo —o Partido Democrático Constitucional— e deron paso ao encargo de Tsereteli de aclarar a situación con Kerenskii.

Un novo Consello de Ministros de coalición —con dous ministros socialistas— acabou formándose o 25 de setembro^xul./ 8 de outubro de 1917^greg.. A pesar das votacións contrarias dos socialistas durante a conferencia democrática, Tsereteli logrou a aprobación final da nova coalición, incluso despois de non lograr manter a súa promesa aos delegados socialistas de que o novo Goberno respondería ante o Preparlamento formado pola Conferencia. Este último Goberno foi débil, pouco máis que unha camarilla de Kerenskii, carente de verdadeiro apoio de socialistas e liberais, que sumíronse pronto en disputas no Preparlamento. Os ministros eran figuras de segunda fila da política nacional e, a pesar do reforzamento das correntes esquerdistas no país tralo golpe frustrado, máis conservadores que os seus predecesores.

A revolución bolxevique e a fin do Goberno provisional

Artigo principal: Revolución de Outubro.

O batallón da morte formado por mulleres e último defensor do Goberno provisional, xunto á sufraxista británica Emmeline Pankhurst.

Para o outono, o apoio aos bolxeviques, que se presentaban como a oposición por antonomasia tanto ao Goberno como á dirección do Soviet de Petrogrado defensista, crecera notablemente, superando aos seus rivais socialistas menxeviques e incluso aos socialrevolucionarios en moitas localidades. A incapacidade do Goberno e do Soviet de Petrogrado para acabar coa guerra, co problema da terra, cos nacionalismos ou coa crise económica que se agudizaba, reforzou a posición bolxevique e a da esquerda radical en xeneral. Ante o crecente desprestixio da coalición social-liberal entre obreiros e traballadores, os bolxeviques pareceron cada vez máis a alternativa decidida a resolver rapidamente os problemas do país. A falta de solucións para os problemas políticos, sociais e económicos levou a un clamor a favor dun cambio radical de Goberno nun ambiente de crise continua e crecente. A imposibilidade de atallar a crise económica, sen acabar antes coa guerra, fixo que o desexo de paz se convertese en abafador. A ameaza alemá a Petrogrado, que acentuouse no outono, levou tamén ao Goberno a anunciar plas para enviar parte da gornición da capital á fronte para defender a cidade e para evacuar as principais industrias. Ambas medidas favoreceron aos radicais e partidarios de transferir o poder aos soviets, e tachouse ao Goberno de planear unha contrarrevolución. A crise económica, caracterizada por un aumento da inflación —os prezos case se cuadriplicaron entre xullo e outubro— e un alarmante desabastecemento na capital, tamén favoreceron o radicalismo político. A finais de outubro, Petrogrado contaba con alimento unicamente para uns poucos días e o abastecemento era insuficiente. Os máis pobres volveron enfrontarse á fame. A inflación acabou coas melloras salariais dos obreiros industriais, a produción caeu, e para final de ano se estimaba que a metade das fábricas da cidade terían que pechar por falta de combustible e materias primas. O sentimento de crise nacional viuse reforzado ademais polo grande aumento dos delitos e desordes públicos, moi aireados pola prensa; a percepción popular era a dun Goberno desbordado pola situación, e un corpo policial —a milicia— insuficiente. Os centos de miles de desertores que vagaban polo país no outono favoreceron os desordes e a impresión de crise social e política. O afundimento da bolsa tralo errado golpe de Kornilov empobreceu a parte das clases medias e desatou o caos financeiro. O Goberno tiña cada vez máis dificultades para recadar impostos. A axitación no campo e nas cidades creceu, así como as exixencias dos nacionalistas. Esta situación de crise fomentou os debates sobre a necesidade de que o Goberno actuase, e da posibilidade de que este fose substituído por outro.

O Goberno foi derrocado con extrema facilidade polos bolxeviques, que instauraron o seu propio «Goberno provisional», o Sovnarkom, o 25 de outubro^xul./ 7 de novembro de 1917^greg. na coñecida como Revolución de Outubro. A pesar de que o plan bolxevique para tomar o poder era coñecido desde varías semanas atrás, o Goberno, moi debilitado, foi incapaz de impedilo. Contaba para entón con escasas simpatías na capital e no campo, e con aínda máis escasos defensores. Trotski, o principal organizador da toma do poder polos bolxeviques, aproveitou o apoio das masas ao Soviet de Petrogrado para presentala como o traspaso de poder do Goberno provisional aos soviets, non aos bolxeviques. Consciente da importancia de ter o apoio militar, asegurouse de controlar o Comité Militar Revolucionario da capital ao que, á súa vez, obedecía a gornición de Petrogrado. O 23 de outubro^xul./ 5 de novembro de 1917^greg. a gran maioría das unidades militares da capital expresaron o seu sometemento ao Comité Militar Revolucionario, e os infrutuosos intentos de Kerenskii por desbaratar o golpe ao día seguinte serviron simplemente para que Trotski presentase o golpe como unha medida defensiva dos soviets, que tivo lugar con escasos enfrontamentos.

Valoración

O Goberno provisional nunca contara cun poder completo sobre o aparato do Estado, dependendo do acordo coas forzas políticas e do apoio popular a través de organizacións como o Soviet de Petrogrado ante a súa falta de lexitimidade formal. A pesar de aprobar unha inxente cantidade de leis e importantes reformas políticas (amnistía, abolición da discriminación relixiosa ou nacional, extensión dos dereitos civís, abrogación da pena de morte, igualdade de dereitos para as mulleres, separación da Igrexa e do Estado, concesión de autonomía a diversas rexións...) e sociais (aprobación da xornada de oito horas, formación de comités de empresa, instauración dun Ministerio de Traballo, implantación dun monopolio sobre o gran...) o Goberno non puido aplicar moitas delas pola falta de control administrativo do país. Os seus intentos de publicitar as reformas aprobadas foron un fracaso.

Para a súa desgraza, pouco logo da súa formación, o Goberno provisional gañouse a antipatía de grandes sectores da poboación e quedou nunha posición debilitada e vulnerable. Unha das causas principais da impopularidade crecente do Goberno foi a súa política agraria, que se gañou a oposición do campesiñado, o que ademais influíu na hostilidade das tropas da capital, de extracción campesiña. O Goberno non logrou estender o seu control máis aló das cidades de provincias e foi incapaz de convencer ou forzar aos campesiños a entregar as súas colleitas para abastecer as cidades, o que levou á falta de recursos das mesmas e á radicalización dos traballadores. A antiga administración disolveuse en numerosas ocasións e os delegados gobernamentais, os comisarios, carecían en moitos casos de poder real para aplicar as decisións do Consello de Ministros. Este houbo de compartir autoridade cos soviets que xurdiron por todo o país, ademais de con outras organizacións. Malia contar coa responsabilidade de goberno e a autoridade teórica, o poder residía a miúdo non no Consello de Ministros, senón nestas organizacións. As coalicións formais entre socialistas e liberais non puxeron fin a esta situación de tensión polo poder entre Goberno e Soviet de Petrogrado, que se repetiu por todo o país. Os sucesivos gabinetes, case en continua crise, carecían ademais da lexitimidade de ser elixidos, xa que eran o resultado de acordos entre reducidos grupos de dirixentes políticos da capital.

Os sucesivos gabinetes, inexpertos na xestión do Estado, mostráronse incapaces de formular políticas claras e de aplicalas coa celeridade necesaria pola situación de crise. Os cinco gabinetes mostraron ademais unha perpetua división entre as tendencias presentes no seu seo: a dereita, que desconfiaba da institución do Soviet de Petrogrado, e a esquerda, temerosas das posibles accións do alto mando militar. As tensións internas levaban continuamente a compromisos de mínimos para lograr un acordo interno. O empeño dos socialistas moderados en manter a coalición cos liberais a pesar das diferenzas levou ademais á parálise do Goberno e ao desprestixio dos socialistas. Os diversos Gobernos non lograron tampouco acabar coa guerra, un dos principais intereses da poboación, esgotada polo conflito. O programa liberal, constituído fundamentalmente pola promulgación dunha amnistía e da extensión de dereitos e liberdades civís á poboación, cumpriuse practicamente nos dous primeiros meses do período revolucionario, pero os obxectivos máis desexados polas masas (o fin da guerra, a recuperación económica e o repartimento de terras) non foron alcanzados polo Goberno. A maioría da poboación non cifraba as súas esperanzas en cambios políticos, senón noutros, sociais e económicos, que os bolxeviques souberon sintetizar nos seus lemas favorables ao control obreiro das fábricas, o repartimento das leiras dos terratenentes e o fin da guerra mundial. Os liberais entorpeceron en gran medida a súa consecución ao defender a continuación dos combates ata a vitoria, manter os obxectivos de guerra imperialista do antigo réxime, opoñerse á reforma agraria ou rexeitar control obreiro da industria. Lograron ademais pospoñer a reunión da Asemblea Constituínte. A insistencia gobernamental en pospoñer calquera medida fundamental —a reforma agraria, a situación das minorías…— ata a reunión da Asemblea Constituínte, e o continuo atraso da súa convocatoria minaron a súa posición. Estes atrasos permitiron duras críticas da oposición, causaron o temor da poboación a unha contrarrevolución que terminase por impedir a súa reunión, e favoreceron aos partidarios de que os soviets tomasen o poder como salvagarda da Asemblea.

Os socialistas moderados, convencidos da natureza burguesas da revolución que acabara coa autocracia tsarista, rexeitaron tomar o poder. Temían ademais que unha radicalización da revolución levase á alianza das forzas liberais e as reaccionarias que conducise á contrarrevolución, como entendían que sucedera na revolución de 1905. A moderación da súa posición privounos paulatinamente do apoio das masas, cada vez máis radicais ante a deterioración da situación económica causado pola guerra e a propia revolución. Opostos unha e outra vez á toma do poder a pesar das crecentes peticións das masas, membros menores da coalición e incapaces de aplicar as reformas exixidas por campesiños, soldados e obreiros, os socialistas moderados acabaron por perder o apoio inicial e facilitar o auxe dos bolxeviques, única oposición disposta a defender os obxectivos da poboación. A esquerda radical viuse favorecida por unha crecente crise económica que xerou descontento e agudizou os problemas políticos e sociais.

Primeiros ministros do Goberno provisional

• Príncipe Georgii Ievgenievich Lvov (23 de marzo - 21 de xullo)
• Aleksandr Kerenskii (21 de xullo – 8 de novembro)

Véxase tamén

Bibliografía

• Anin, David S. (1967). "The February Revolution: Was the Collapse Inevitable?". Soviet Studies (en inglés) 18 (4): 435–457. 
• Basil, John D. (1984). The Mensheviks in the Revolution of 1917 (en inglés). Slavica Publishers. pp. 220. ISBN 0893571091. 
• Ferro, Marc (1975). La Revolución de 1917: la caída del zarismo y los orígenes de octubre (en espanol). Laia. p. 522. ISBN 9788472224827. 
• Ferro, Marc (1961). "La politique des nationalités du gouvernement provisoire". Cahiers du monde russe et soviétique (en francés) 2 (2): 131–165. doi:10.3406/cmr.1961.1462. 
• Graeme J. Gill (1978). "The Failure of Rural Policy in Russia, February-October 1917". Slavic Review (en inglés) 37 (2): 241–258. 
• Kochan, Lionel (1967). "Kadet Policy in 1917 and the Constituent Assembly". The Slavonic and East European Review 45 (104): 183–192. 
• Von Loewe, Karl F. (1967). "Challenge to Ideology: The Petrograd Soviet, February 27-March 3, 1917". Russian Review 26 (2): 164–175. 
• Mosse, W. E. (1967). "The February Regime: Prerequisites of Success". Soviet Studies 19 (1): 100–108. 
• Mosse, W. E. (1964). "Interlude: The Russian Provisional Government 1917". Soviet Studies 15 (4): 408–419. 
• Pethybridge, Roger William (1972). The spread of the Russian revolution; Essays on 1917 (en inglés). St. Martin's Press. pp. 238. ISBN 9780333132449. 
• Pethybridge, Roger (1970). "Political Repercussions of the Supply Problem in the Russian Revolution of 1917". Russian Review 29 (4): 379–402. 
• Rabinowitch, Alexander (1978). The bolsheviks come to power. The revolution of 1917 in Petrograd (en inglés). W. W. Norton & Company. p. 393. ISBN 9780393008937. 
• Rabinowitch, Alexander (1991). Prelude to Revolution: The Petrograd Bolsheviks and the July 1917 uprising (en inglés). Indiana University Press. p. 320. ISBN 9780253206619. 
• Rabinowitch, Alexander (2007). The bolsheviks in power. The first year of Soviet rule in Petrograd (en inglés). Indiana University Press. p. 520. ISBN 9780253349439. 
• Radkey, Oliver H. (1958). The Agrarian Foes of Bolshevism: Promise and Default of the Russian Socialist Revolutionaries February to October 1917 (en inglés). Columbia University Press. pp. 521. ISBN 9780231021708. 
• Roobol, W H (1976). Tsereteli, a democrat in the Russian revolution : a political biography (en inglés). Martinus Nijhoff. p. 273. ISBN 9789024719150. 
• Uldricks, Teddy J. (1975). "Petrograd Revisited: New Views of the Russian Revolution". The History Teacher 8 (4): 611–623. 
• Wade, Rex A. (1968). "Why October? The Search for Peace in 1917". Soviet Studies 20 (1): 36–45. 
• Wade, Rex A. (1969). The Russian Search for Peace, February-October 1917 (en inglés). Stanford University Press. p. 196. ISBN 9780804707077. 
• Wade, Rex A. (2000). The Russian Revolution, 1917 (New Approaches to European History) (en inglés). Cambridge University Press. p. 337. ISBN 9780521425650.