Iridio

O iridio é un elemento químico de número atómico 77 que se sitúa no grupo 9 da táboa periódica dos elementos. O seu símbolo é Ir. Foi descuberto en 1803 polo químico Smithson Tennant. Trátase dun metal de transición, duro, fráxil, pesado, de cor branca prateada. Emprégase en aliaxes de alta resistencia que poden soportar altas temperaturas. É un elemento pouco abundante e atópase na natureza en aliaxes con platino e osmio. É o elemento máis resistente á corrosión. Emprégase en contactos eléctricos, aparatos que traballan a altas temperaturas, e como axente endurecedor do platino.

Iridio
Rh     77 Ir                                                                                                                                                                                                                                           Ir Mt Osmio ← Iridio → Platino Táboa periódica dos elementos
[[Ficheiro:{{{espectro}}}|300px|center]]
Liñas espectrais do Iridio
Información xeral
Nome, símbolo, número	Iridio, Ir, 77
Serie química	Metal de transición
Grupo, período, bloque	9, 6, d
Densidade	22560 kg/m3
Dureza
Aparencia	Branco prateado
N° CAS	7439-88-5
N° EINECS
Propiedades atómicas
Masa atómica	192,217(3) u
Raio medio	pm
Raio atómico (calc)	136 pm
Raio covalente	141±6 pm
Raio de van der Waals	pm
Configuración electrónica	[Xe] 4f14 5d7 6s2
Electróns por nivel de enerxía	2, 8, 18, 32, 15, 2
Estado(s) de oxidación	−3,−1, 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6
Óxido
Estrutura cristalina	cúbica centrada nas caras
Propiedades físicas
Estado ordinario	sólido
Punto de fusión	2739 K
Punto de ebulición	4701 K
Punto de inflamabilidade	{{{P_inflamabilidade}}} K
Entalpía de vaporización	563 kJ/mol
Entalpía de fusión	41,12 kJ/mol
Presión de vapor
Temperatura crítica	K
Presión crítica	Pa
Volume molar	{{{volume_molar}}} m3/mol
Velocidade do son	4825 m/s a 293.15 K (20 °C)
Varios
Electronegatividade (Pauling)	2,20
Calor específica	J/(K·kg)
Condutividade eléctrica	S/m
Condutividade térmica	147 W/(K·m)
1.ª Enerxía de ionización	880 kJ/mol
2.ª Enerxía de ionización	1600 kJ/mol
3.ª Enerxía de ionización	kJ/mol
4.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización4}}} kJ/mol
5.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización5}}} kJ/mol
6.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización6}}} kJ/mol
7.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización7}}} kJ/mol
8.ª enerxía de ionización	{{{E_ionización8}}} kJ/mol
9.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización9}}} kJ/mol
10.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización10}}} kJ/mol
Isótopos máis estables
iso AN Período MD Ed PD MeV 188Ir Sintético 1,73 d ε 1,64 188Os 189Ir Sintético 13,2 d ε 0,532 189Os 190Ir Sintético 11,8 d ε 2,000 190Os 191Ir 37,3% estable con 114 neutróns 192Ir Sintético 73,827 d β– ε 1,460 1,046 192Pt 192Os 192m2Ir Sintético 241 a TI 0,161 192Ir 193Ir 62,7% estable con 116 neutróns 193mIr Sintético 10,5 d TI 0,080 193Ir 194Ir Sintético 19,3 h β– 2,247 194Pt 194m2Ir Sintético 171 d TI ? 194Ir
Unidades segundo o SI e en condicións normais de presión e temperatura, salvo indicación contraria.

Véxase tamén

Bibliografía

• "Táboa periódica dos elementos" (PDF). Consello da Cultura Galega, Xunta de Galicia, Real Academia Galega de Ciencias, Real Academia Galega e Ciencia Nosa. 2019. 
• Bermejo, M. R.; González, A.; Vázquez, M. (2006). O nome e o símbolo dos elementos químicos (PDF). Xunta, Secretaría Xeral de Política Lingüística e CRPIH. ISBN 978-84-453-4325-8. 
• Bermejo, M. R.; González, A.; Maneiro, M. (2018). Guía dos elementos químicos. Historia, propiedades e aplicacións. Xunta de Galicia e CRPIH. ISBN 978-84-453-5297-7.