Monterroso

Monterroso
Localización
	42°47′33″N 7°50′10″O / 42.7925, -7.8361111111111
Estado	España
Comunidade autónoma	Galicia
Provincia	Provincia de Lugo
Capital	Monterroso
Poboación
Poboación	3.593 (2023) (30,45 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Mancomunidade de Concellos Galegos do Camiño Francés
Superficie	118 km²
Altitude	504 m
Comparte fronteira con	Antas de Ulla ; Portomarín ; Guntín ; Palas de Rei ; Taboada
Organización política
• Alcalde	Antonio Gato Soengas
	Eleccións municipais en Monterroso
Identificador descritivo
Código postal	27560
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	27032
Sitio web	monterroso.es

Monterroso é un concello da provincia de Lugo, pertencente á Comarca da Ulloa. Segundo o INE en 2021 tiña 3.562 habitantes (1771 homes e 1791 mulleres). O seu xentilicio é monterrosina/monterrosino.

Poboación

Censo total ²⁰¹⁹	3.667 habitantes
Homes	1.812
Mulleres	1.804

Poboación do núcleo urbano

Poboación do núcleo urbano

Fonte: INE Datos Poboación San Miguel de Esporiz ^[1].

Historia

A denominación Monterroso non aparece ata mediados do século XII cando era o nome dun monte, e pasou a denominar a un asentamento humano. O documento máis antigo relacionado coa comarca é de 572 e refírese á confirmación da división da diocese lucense en doce condados. O territorio de Monterroso abranguía a comarca da Ulloa e pasaría os seus límites ata á Terra de Melide e cara ao Miño.

No século XII, dentro do conflito entre Pedro Froilaz e o matrimonio real de Urraca de León e Afonso o Batallador, entrando este en Galicia e asediando ao Conde de Traba no castelo de Monterroso (o que hoxe é a torre de Penas) conseguindo vencer a seus rivais, pero poñéndose a mal o Batallador coa súa muller ao asasinar a un nobre^[2] amigo de Urraca que se refuxiara baixo seu manto.

A finais de 1920 comezou a editarse en Monterroso o periódico El Eco del Ulla, Órgano del Sindicato Católico Agrario de Monterroso.

En Monterroso hai un centro penitenciario para reclusos mozos, na Vacaloura, Penas, a seis quilómetros do centro da vila.^[3]

Monterroso na cultura popular

Refraneiro

Bestas en pelo, hainas en Monterroso ^[4].

Cantigueiro

Na miña vida tal vin/ na feira de Monterroso:/ corenta e cinco estudiantes/ a cabalo dun raposo ^[5].
Na miña vida tal vin/ na feira de Monterroso:/ vinte cinco escríbanos/ da cabalo dun raposo.
Se ti viras o que eu vin/ alá riba en Monterroso,/ sete frades dun convento/ da cabalo dun raposo ^[6].
Se ti viras o que eu vin / na feira de Monterroso: / vinte cinco xastres xuntos / da cabalo dun raposo.
Se ti viras o que eu vin/ no monte de Monterroso,/ máis de sesenta mil corvos/ da cabalo dun raposo.
Se tu viras o que eu vin/ na feira de Monterroso:/ o abade de Lubeira/ dacabalo dun raposo ^[7].
Se tu viras o que eu vin/ na feira de Monterroso:/ sete frades dun convento/ dacabalo dun raposo ^[7].
Se viras o que eu vin / na feira de Monterroso, / vintecinco costureiras / dacabalo dun raposo.^[8]

Galería de imaxes

Artigo principal: Galería de imaxes de Monterroso.

Igrexa de San Martiño de Cumbraos
Praia fluvial.
Capela de San Lourenzo de Pedraza.
Torre e pazo de San Miguel das Penas.

Lugares de Monterroso

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Monterroso vexa: Lugares de Monterroso.

Parroquias

Galicia | Provincia de Lugo | Parroquias de Monterroso

Notas

↑ https://www.ine.es/wstempus/nomen/GraficoWidget?idup=77170
↑ María del Carmen Pallares Méndez e Ermelindo Portela Silva, La reina Urraca, ed. Nerea, 2006.
↑ Centro Penitenciario de Lugo-Monterroso Arquivado 11 de xuño de 2017 en Wayback Machine. (en castelán).
↑ Eladio Rodríguez González, s. v. besta.
↑ No texto: vín, de un. Fermín Bouza-Brey 1929, 189.
↑ No texto: qu’eu, d’a cabalo. Saudade nº 4, xullo 1943, 27.
↑ ^7,0 ^7,1 Xaquín Lorenzo Fernández, 147. No orixinal: vín, de un.
↑ Castro Santamariña, Manuel (2013). Cancioneiro das terras de Aranga. Deputación da Coruña. p. 57. ISBN 978-84-9812-210-7.

Véxase tamén

Bibliografía

ANÓNIMO: Saudade. Verba Galega nas Américas, México 1942-1953. Ed. facsímile do Centro Ramón Piñeiro 2008.
Bouza Brey, F. (1929): "Cantigas populares da Arousa", en Arquivos do Seminario de Estudos Galegos III, 153-204 [en facsímile II].
Cabana Outeiro, Alexandra e Xohán Cabana, Darío (2001): Monterroso na Ulloa. Lugo, Concello de Monterroso.
Giz Ramil, Julio (1990): Monterroso en las tierras de Ulloa, León, Everest.
Gómez Alvite, M. J. (2010): A feira de Monterroso. Elementos do patrimonio histórico (V), 221 pp. Concello de Monterroso.
Lorenzo Fernández, X. (1973): Cantigueiro popular da Limia Baixa, Galaxia, Vigo.
Méndez Vázquez, Carlos (1983): Castros de Monterroso, Lugo, Alvarellos.
Rodríguez González, E. (1958-1961): Diccionario enciclopédico gallego-castellano, Galaxia, Vigo.
Yebra de Ares, A. (1987): Monterroso. Pasado y presente. Lugo, Deputación Provincial de Lugo.

Outros artigos

Ligazóns externas

García, Francisco: "A feira de Santos ou a xénese dunha vila", El Progreso, 18 de xullo de 2010.
Ana Boullón en "O Seminario de Onomástica responde" (Real Academia Galega, 5.06.2023)

Este artigo sobre concellos de Galicia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

[1] ttps://www.ine.es/wstempus/nomen/GraficoWidget?idup=77170

[2] María del Carmen Pallares Méndez e Ermelindo Portela Silva, La reina Urraca, ed. Nerea, 2006.

[3] Centro Penitenciario de Lugo-Monterroso Arquivado 11 de xuño de 2017 en Wayback Machine. (en castelán).

[4] Eladio Rodríguez González, s. v. besta.

[5] No texto: vín, de un. Fermín Bouza-Brey 1929, 189.

[6] No texto: qu’eu, d’a cabalo. Saudade nº 4, xullo 1943, 27.

[ReferenceA-7] 7,0 ^7,1 Xaquín Lorenzo Fernández, 147. No orixinal: vín, de un.

[8] Castro Santamariña, Manuel (2013). Cancioneiro das terras de Aranga. Deputación da Coruña. p. 57. ISBN 978-84-9812-210-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]