O Carballiño

O Carballiño
Localización
	42°25′47″N 8°04′39″O / 42.4296, -8.0775
Estado	España
Comunidade autónoma	Galicia
Provincia	provincia de Ourense
Capital	O Carballiño
Poboación
Poboación	13.968 (2023) (258,67 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Mancomunidade Turística dos Concellos do Carballiño, Ribadavia, Boborás e Leiro
Superficie	54 km²
Altitude	397 m
Comparte fronteira con	Piñor ; Leiro ; Boborás ; San Amaro ; San Cristovo de Cea ; Maside ; O Irixo
Organización política
• Alcalde	Francisco Fumega Piñeiro (2019–)
	Eleccións municipais no Carballiño
Identificador descritivo
Código postal	32...
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	32019
Sitio web	carballino.gal

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Carballiño.

O Carballiño é un concello da provincia de Ourense, capital da comarca homónima. Segundo o INE en 2022 tiña 13.932 habitantes. O xentilicio é carballiñés.^[1]

Xeografía

Está rodeado pola serra do Faro e o val do río Avia. Pola vila pasa o principal río da comarca, o Arenteiro, do que son afluentes o Pedríña, Oseira e Marañao. Outros cursos fluviais do concello son o Viñao, o Barbantiño e o Cardelle.

Demografía

O Carballiño é o segundo concello máis poboado da provincia de Ourense.

Censo total	13 999 ⁽²⁰¹⁵⁾
Menores de 15 anos	1721 (12,29 %)
Entre 15 e 64 anos	8494 (60,68 %)
Maiores de 65 anos	3784 (27,03 %)

Fonte INE; 1857-2011

Evolución da poboación de O Carballiño Fontes: INE e IGE.
1900	1930	1950	1981	2004	2009	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
8447	9274	9841	11039	13226	14.114	14.145	14.246	14.355	14.123	13.999	13.913	13.854	13.939	14.027	14.089
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

Historia

A poboación do Carballiño naceu a mediados do século XVIII. Daquela o lugar pertencía á parroquia de Señorín, dependente da xurisdición de Partovia, e esta á súa vez do mosteiro de Oseira. Comezou a celebrarse no lugar unha feira para acadar beneficios económicos, en contraposición a outras feiras celebradas nas xurisdicións da contorna, pertencentes ao Conde de Ribadavia e a outros mosteiros.

Aos poucos os feirantes fóronse asentando no lugar. A comezos do século XIX comezou a existir unha burguesía local. A botica dos Fernández deu aos seus propietarios diñeiro que foi investido en diferentes eidos. A familia emparentouse con estirpes nobiliarias vidas a menos e introduciuse na vida política liberal da comarca.

A vila está atravesada pola estrada N-541 que une Ourense e Pontevedra. Amais, está comunicada a través da AG-54 coa autovía AG-53.

Cultura

No Carballiño celébranse as Xornadas de Cine e Vídeo de Galicia (Xociviga).

Festas

Festa do polbo - 2º domingo de agosto
Festas de setembro

Deporte

O Club Deportivo Arenteiro é o principal club de fútbol da cidade; en 2023 o equipo masculino ascendeu á Primeira División RFEF. O Sporting Carballiño, fundado en 2012, é o outro club da vila e xoga na Primeira Galicia.

O Carballiño FS xoga na terceira división de fútbol sala.

O Carballiño na literatura popular

O cantar do arrieiro/ é un cantar moi baixiño,/ cántase en Ribadavia,/ retumba no Carballiño ^[2].
O cantar dos arrieiros/ é un cantar moi delgadiño:/ cántano en Ribadavia,/ óuvese no Carballiño ^[3].
O cantar dos arrieiros/ é un cantar moi delgadiño:/ cántano en Ribadavia,/ resoa no Carballiño ^[3].
Si tu víra-lo que eu vin/ na feira do Carballiño,/ vinte cinco xastres xuntos/ bebendo un neto de viño ^[4].

Galería de imaxes

Artigo principal: Galería de imaxes do Carballiño.

Igrexa da Veracruz.
Igrexa da Veracruz, á tardiña.
Lateral da Igrexa.
Mosteiro de San Pedro de Lobás.

Parroquias

Galicia \| Provincia de Ourense \| Parroquias do Carballiño
Arcos (Santa María) \| Banga (Santa Baia) \| O Barón (San Fiz) \| Cabanelas (San Xoán) \| O Carballiño (San Cibrao) \| Lobás (Santa Ouxea) \| Longoseiros (Santa Mariña) \| Madarnás (San Tomé) \| Mesego (Santa María) \| Mudelos (Santiago) \| Partovia (Santiago) \| A Piteira (San Miguel) \| Ponte Veiga (San Lourenzo) \| Sagra (San Martiño) \| Señorín (San Roque) \| Seoane de Arcos (San Xoán)

Lugares do Carballiño

Para unha lista completa de todos os lugares do concello do Carballiño vexa: Lugares do Carballiño.

Notas

↑ Costas González, Xosé-Henrique (2016). Os xentilicios de Galicia e dos outros territorios de lingua galega (PDF). Vigo: Universidade de Vigo. p. 44. ISBN 978-84-8158-706-7.
↑ Gran Enciclopedia Galega: s. v. arrieiro.
↑ ^3,0 ^3,1 Xaquín Lorenzo Fernández: Cantigueiro popular da Limia Baixa 1973, 115.
↑ Juan Sobreira Salgado: Papeletas. No orixinal: Si tu vira lo que vin/ na feyra do Carballiño,/ vinte cinco xastres juntos/ bebend'un neto de viño.

Véxase tamén

[1] Costas González, Xosé-Henrique (2016). Os xentilicios de Galicia e dos outros territorios de lingua galega (PDF). Vigo: Universidade de Vigo. p. 44. ISBN 978-84-8158-706-7.

[2] Gran Enciclopedia Galega: s. v. arrieiro.

[Xaquín_Lorenzo_Fernández_1973-3] 3,0 ^3,1 Xaquín Lorenzo Fernández: Cantigueiro popular da Limia Baixa 1973, 115.

[4] Juan Sobreira Salgado: Papeletas. No orixinal: Si tu vira lo que vin/ na feyra do Carballiño,/ vinte cinco xastres juntos/ bebend'un neto de viño.

[1]

[2]

[3]

[4]