Pedrafita do Cebreiro

Pedrafita do Cebreiro
	Casa do concello de Pedrafita do Cebreiro
Localización
	42°43′36″N 7°01′18″O / 42.7266, -7.0217
Estado	España
Comunidade autónoma	Galicia
Provincia	Provincia de Lugo
Capital	Pedrafita do Cebreiro
Contén a división administrativa	O Cebreiro
Poboación
Poboación	909 (2023) (8,65 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Mancomunidade de Concellos Galegos do Camiño Francés ; Os Ancares
Superficie	105,1 km²
Altitude	1.098 m
Comparte fronteira con	Folgoso do Courel ; Cervantes ; A Veiga de Valcarce ; As Nogais ; Samos ; Triacastela ; Barxas
Organización política
• Alcalde	José Luis Raposo Magdalena
	Eleccións municipais en Pedrafita do Cebreiro
Identificador descritivo
Código postal	27000–27999
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	27045
Sitio web	concellodepedrafitadocebreiro.es

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Pedrafita.

Pedrafita do Cebreiro (do latín petra ficta, 'pedra chantada' e cebro, 'asno montés')^[1] é un concello da provincia de Lugo, pertencente á comarca dos Ancares. Segundo o padrón municipal (INE 2018) conta con 1.032 habitantes (563 homes e 469 mulleres). O seu xentilicio (véxase no Galizionario) é «cebreirego».

Xeografía

Atópase na zona montañosa do leste da provincia de Lugo, no límite coa provincia de León, en plena serra dos Ancares. Cunha altitude de 1.098 metros na capital municipal, é o concello máis alto da provincia e tamén de toda Galicia. Os principais picos son O Faro (1.615 m), Muralla (1.480 m), Area (1.402 m) e Carballeda (1.392 m). No concello nacen os ríos Navia e Lor.

Limita ao norte con Cervantes e As Nogais, ao oeste con Triacastela e Samos, ao sur con Folgoso do Courel e ao leste cos concellos leoneses de Barxas e A Veiga de Valcarce.

Demografía

Censo total	1.032 ⁽²⁰¹⁸⁾
Menores de 15 anos	38 (3.68 %)
Entre 15 e 64 anos	557 (53.97 %)
Maiores de 65 anos	437 (42.34 %)

Evolución da poboación de Pedrafita do Cebreiro Fontes: INE e IGE.
1900	1930	1950	1981	2004	2009	2011	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
4.402	4.687	4.223	2.520	1.486	1.263	1.228	1.199	1.175	1.155	1.119	1.088	1070	1032	1001	969	943
(Os criterios de rexistro censual variaron entre 1900 e 2004, e os datos do INE e do IGE poden non coincidir.)

Cultura

Toponimia

Pedrafita do Cebreiro procede do latín petra ficta, 'pedra cravada, miliario ou monumento megalítico, consistente nunha gran pedra colocada verticalmente' e cebrarium, 'lugar onde hai moitos asnos bravos', tamén chamados onagros e 'cebros' < (e)quos feros + -arium (sufixo abundancial).^[2].

Patrimonio

Patrimonio arquitectónico

A igrexa prerrománica de Santa María do Cebreiro, que formaba parte dun mosteiro medieval situado nun paso obrigado no camiño a Santiago.
As pallozas típicas da serra dos Ancares.

O Cebreiro na literatura popular

Refraneiro

Corren as nubes pra o Cebreiro, colle a capa e o sombreiro ^[3].

Cantigueiro

Ó pasar a Cruz de Ferro/ a Gudiña ben a sei/ i agora voume chegando/ aos aires de Monterrei ^[4].
Os ollos que me a min queren/ nesta terra non están;/ pasaron a Cruz de Ferro/ e por Castilla andarán ^[5].
Pasei pola Olivada,/ dei volta polo Cebreiro;/ as mociñas de Padroso/ todas andan ao carneiro ^[6].

Galería de imaxes

Artigo principal: Galería de imaxes de Pedrafita do Cebreiro.

Altar da igrexa de Santa María
Igrexa de Santa María

Parroquias

Galicia \| Provincia de Lugo \| Parroquias de Pedrafita do Cebreiro
O Cebreiro (Santa María) \| Fonfría (San Xoán) \| Hospital (San Xoán) \| Liñares (Santo Estevo) \| Lousada (San Vicente) \| Louzarela (San Xoán) \| Pacios (San Lourenzo) \| Padornelo (San Xoán) \| Pedrafita do Cebreiro (Santo Antón) \| Riocereixa (Santa María Madanela) \| Veiga de Forcas (Santa María) \| Zanfoga (San Martiño)

Lugares

Para unha lista completa de todos os lugares do concello de Pedrafita do Cebreiro vexa: Lugares de Pedrafita do Cebreiro.

Notas

↑ Real Academia Galega (Antón Santamarina) (25/11/2021). O Seminario de Onomástica responde: Pedrafita do Cebreiro (Youtube).
↑ Cabeza Quiles, F: Toponimia de Galicia. Vigo. Editorial Galaxia. 2008, 703 páxs. ISBN 978-84-9865-892-1. Páxs. 326, 428, 492.
↑ Saudade. Verba Galega nas Américas 1942-1953. Ed. facsímile do Centro Ramón Piñeiro 2008, nº 3, maio 1943, 24-25.
↑ Xaquín Lorenzo Fernández: Cantigueiro popular da Limia Baixa 1973, 122. A cantiga recolle o sentir dun segador galego ó seu regreso de Castela, no momento de entrar en Galicia. Xaquín Lorenzo explica que non se trata da Cruz de Ferro situada en Foncebadón, entre Astorga e Ponferrada, senón da Cruz de Portela de Padornelo, en Pedrafita do Cebreiro, que é de pedra, a uns 37 km da Gudiña. Os labregos que ían á sega a Castela deixaban unha pedra ó pé desta cruz e, á volta, deixaban a fouce como exvoto na ermida da Nosa Señora das Angustias, que está ó seu carón.
↑ Xaquín Lorenzo Fernández: Cantigueiro popular da Limia Baixa 1973, 126.
↑ Xaquín Lorenzo Fernández: Cantigueiro popular da Limia Baixa 1973, 129. No orixinal: paséi. Xaquín Lorenzo non inclúe o lugar da Olivada no seu índice toponímico, e tampouco aparece no Nomenclátor; Padroso é lugar da parroquia de Rioseco, no concello de Calvos de Randín.

Véxase tamén

Bibliografía

López Pombo, Luis (1993). Concellos de As Nogais, Pedrafita do Cebreiro y Triacastela. Un recorrido por sus parroquias (en castelán). Deputación de Lugo.

Outros artigos

Queixo do Cebreiro

Este artigo sobre concellos de Galicia é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

[1] Real Academia Galega (Antón Santamarina) (25/11/2021). O Seminario de Onomástica responde: Pedrafita do Cebreiro (Youtube).

[2] Cabeza Quiles, F: Toponimia de Galicia. Vigo. Editorial Galaxia. 2008, 703 páxs. ISBN 978-84-9865-892-1. Páxs. 326, 428, 492.

[3] Saudade. Verba Galega nas Américas 1942-1953. Ed. facsímile do Centro Ramón Piñeiro 2008, nº 3, maio 1943, 24-25.

[4] Xaquín Lorenzo Fernández: Cantigueiro popular da Limia Baixa 1973, 122. A cantiga recolle o sentir dun segador galego ó seu regreso de Castela, no momento de entrar en Galicia. Xaquín Lorenzo explica que non se trata da Cruz de Ferro situada en Foncebadón, entre Astorga e Ponferrada, senón da Cruz de Portela de Padornelo, en Pedrafita do Cebreiro, que é de pedra, a uns 37 km da Gudiña. Os labregos que ían á sega a Castela deixaban unha pedra ó pé desta cruz e, á volta, deixaban a fouce como exvoto na ermida da Nosa Señora das Angustias, que está ó seu carón.

[5] Xaquín Lorenzo Fernández: Cantigueiro popular da Limia Baixa 1973, 126.

[6] Xaquín Lorenzo Fernández: Cantigueiro popular da Limia Baixa 1973, 129. No orixinal: paséi. Xaquín Lorenzo non inclúe o lugar da Olivada no seu índice toponímico, e tampouco aparece no Nomenclátor; Padroso é lugar da parroquia de Rioseco, no concello de Calvos de Randín.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]