Premio Nobel de Química
O Premio Nobel de Química ten sido entregado dende 1901 pola Real Academia das Ciencias de Suecia. 160 científicos ten sido laureados con este premio até 2018.
| Premio Nobel de Química | |
|---|---|
 | |
| Tipo | premio de química e premio científico |
| Campo de traballo | química |
| Data de fundación | 1901 |
| Nomeado en referencia a | Alfred Nobel |
| País | Suecia |
| Na rede | |
| http://www.nobelprize.org | |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
Premiados
editar2021-2030
editar- 2024: David Baker, polo creación de proteínas asistida por ordenador, e a Demis Hassabis e John M Jumper polos seus traballos na predición da estrutura das proteínas.
- 2023: Moungi Bawendi Alexei Ekimov e Louis Brus, pola descuberta e a síntese dos puntos cuánticos.
- 2022: Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal e K. Barry Sharpless, polo desenvolvemento da química clic e da química bioortogonal.
- 2021: Benjamin List e David MacMillan, polo desenvolvemento da organocatálise asimétrica, unha maneira de acelerar a formación de moléculas.
2011-2020
editar- 2020 Emmanuelle Charpentier e Jennifer A. Doudna polo desenvolvemento do método de edición xenética mediante as ‘tesoiras’ CRISPR/Cas9.
- 2019 Jean-Pierre Sauvage , Sir J. Fraser Stoddart e Bernard L. Feringa polo deseño e síntese de máquinas moleculares
- 2018 Frances Arnold, polos seus traballos na evolución das enzimas, e mais a George P. Smith e Gregory Winter polas súas pescudas sobre péptidos e anticorpos.
- 2017 Richard Henderson, Joachim Frank e Jacques Dubochet, polos seus traballos sobre a criomicroscopía crioelectrónica, que permite obter imaxes de tamaño atómico.
- 2016 Jean-Pierre Sauvage, Fraser Stoddart e Ben Feringa, polo deseño e síntese de máquinas a unha escala molecular.
- 2015 Tomas Lindahl, Paul Modrich e Aziz Sancar, polo mapeo e explicación de como as células reparan o seu propio ADN e protexen a súa información xenética.
- 2014 Eric Betzig, Stefan Hell e William Moerner polo desenvolvemento de microscopios de superresolución baseados na fluorescencia.
- 2013 Martin Karplus, Michael Levitt e Arieh Warshel, polos desenvolvementos informáticos que permiten o estudo de procesos complexos, como a fotosíntese, a combustión ou o deseño de novas menciñas.
- 2012 Robert Lefkowitz e Brian Kobilka, polas súas investigacións nas proteínas que lles serven ás células para explorar o seu ambiente.
- 2011 Dan Shechtman, polo seu descubrimento da estrutura dos cuasicristais.
2001-2010
editar- 2010 Richard Heck, Ei-ichi Negishi e Akira Suzuki, polos seus desenvolvementos no acoplamento cruzado de paladio catalizado.
- 2009 Venkatraman Ramakrishnan, Thomas A. Steitz e Ada Yonath
- 2008 Osamu Shimomura, Martin Chalfie e Roger Y. Tsien
- 2007 Gerhard Ertl polos seus estudos de procesos químicos sobre superficies sólidas.
- 2006 Roger D. Kornberg polos seus estudos da base molecular de transcrición xenética.
- 2005 Yves Chauvin, Robert H. Grubbs e Richard R. Schrock polo desenvolvemento do método metátese en síntese orgánica.
- 2004 Aaron Ciechanover, Avram Hershko e Irwin Rose
- 2003 Peter Agre e Roderick MacKinnon
- 2002 John Fenn, Koichi Tanaka e Kurt Wüthrich
- 2001 William Standish Knowles, Ryoji Noyori e K. Barry Sharpless
1991-2000
editar
- 2000 Alan J. Heeger, Alan MacDiarmid e Hideki Shirakawa
- 1999 Ahmed H. Zewail
- 1998 Walter Kohn e John A. Pople
- 1997 Paul D. Boyer, John E. Walker e Jens Christian Skou
- 1996 Robert Curl, Sir Harold Walter Kroto e Richard Errett Smalley
- 1995 Paul J. Crutzen, Mario J. Molina e Frank Sherwood Rowland
- 1994 George Andrew Olah
- 1993 Kary Mullis, Michael Smith
- 1992 Rudolph A. Marcus
- 1991 Richard R. Ernst
1981-1990
editar
.
- 1990 Elias James Corey
- 1989 Sidney Altman e Thomas Cech
- 1988 Johann Deisenhofer, Robert Huber e Hartmut Michel
- 1987 Donald James Cram, Jean-Marie Lehn e Charles J. Pedersen
- 1986 Dudley R. Herschbach, Yuan T. Lee e John C. Polanyi
- 1985 Herbert A. Hauptman e Jerome Karle
- 1984 Robert Bruce Merrifield
- 1983 Henry Taube
- 1982 Aaron Klug
- 1981 Kenichi Fukui e Roald Hoffmann
1971-1980
editar
- 1980 Paul Berg, Walter Gilbert e Frederick Sanger
- 1979 Herbert C. Brown, Georg Wittig
- 1978 Peter D. Mitchell
- 1977 Ilya Prigogine
- 1976 William Nunn Lipscomb, Jr.
- 1975 John Warcup Cornforth e Vladimir Prelog
- 1974 Paul J. Flory
- 1973 Ernst Otto Fischer e Geoffrey Wilkinson
- 1972 Christian B. Anfinsen, Stanford Moore e William H. Stein
- 1971 Gerhard Herzberg
1961-1970
editar
- 1970 Luis F. Leloir
- 1969 Derek H. R. Barton e Odd Hassel
- 1968 Lars Onsager
- 1967 Manfred Eigen, Ronald George Wreyford Norrish e George Porter
- 1966 Robert S. Mulliken
- 1965 Robert Burns Woodward
- 1964 Dorothy Crowfoot Hodgkin
- 1963 Karl Ziegler, Giulio Natta
- 1962 Max Ferdinand Perutz, John Cowdery Kendrew
- 1961 Melvin Calvin
1951-1960
editar
- 1960 Willard Frank Libby
- 1959 Jaroslav Heyrovsky
- 1958 Frederick Sanger
- 1957 Lord Alexander R. Todd
- 1956 Sir Cyril Norman Hinshelwood, Nikolay Nikolaevich Semenov
- 1955 Vincent du Vigneaud
- 1954 Linus Carl Pauling
- 1953 Hermann Staudinger
- 1952 Archer John Porter Martin, Richard Laurence Millington Synge
- 1951 Edwin Mattison McMillan, Glenn Theodore Seaborg
1941-1950
editar- 1950 Otto Paul Hermann Diels, Kurt Alder
- 1949 William Francis Giauque
- 1948 Arne Wilhelm Kaurin Tiselius
- 1947 Sir Robert Robinson
- 1946 James Batcheller Sumner, John Howard Northrop, Wendell Meredith Stanley
- 1945 Artturi Ilmari Virtanen
- 1944 Otto Hahn
- 1943 George de Hevesy
- 1942 1/3 destinado ó Fondo Principal e 2/3 ó Fondo Especial desta sección do premio
- 1941 1/3 destinado ó Fondo Principal e 2/3 ó Fondo Especial desta sección do premio
1931-1940
editar- 1940 1/3 destinado ó Fondo Principal e 2/3 ó Fondo Especial desta sección do premio
- 1939 Adolf Friedrich Johann Butenandt, Leopold Ruzicka
- 1938 Richard Kuhn
- 1937 Walter Norman Haworth, Paul Karrer
- 1936 Petrus (Peter) Josephus Wilhelmus Debye
- 1935 Frédéric Joliot e Irène Joliot-Curie
- 1934 Harold Clayton Urey
- 1933 1/3 destinado ó Fondo Principal e 2/3 ó Fondo Especial desta sección do premio
- 1932 Irving Langmuir
- 1931 Carl Bosch, Friedrich Bergius
1921-1930
editar- 1930 Hans Fischer
- 1929 Arthur Harden, Hans Karl August Simon von Euler-Chelpin
- 1928 Adolf Otto Reinhold Windaus
- 1927 Heinrich Otto Wieland
- 1926 Theodor Svedberg
- 1925 Richard Adolf Zsigmondy
- 1923 Fritz Pregl
- 1922 Francis William Aston
- 1921 Frederick Soddy
1911-1920
editar
- 1920 Walther Hermann Nernst
- 1919 Destinado ó Fondo Especial desta sección do premio
- 1918 Fritz Haber
- 1917 Destinado ó Fondo Especial desta sección do premio
- 1916 Destinado ó Fondo Especial desta sección do premio
- 1915 Richard Martin Willstätter
- 1914 Theodore William Richards
- 1913 Alfred Werner
- 1912 Victor Grignard e Paul Sabatier
- 1911 Marie Curie
1901-1910
editar