Taurina

composto químico

A taurina, ou ácido 2-aminoetanosulfónico [1][2], é un ácido orgánico sulfónico presente en moitos tecidos animais. É un compoñente importante da bile, pode atoparse no intestino groso e supón aproximadamente o 0,1% do total do peso corporal humano. A taurina ten moitas funcións biolóxicas importantes, como a conxugación dos ácidos biliares, antioxidación, osmorregulación, estabilización das membranas e modulación da sinalización por calcio. É esencial para o sistema circulatorio, e para o desenvolvemento e funcionamento do músculo esquelético, a retina e o sistema nervioso central. A taurina é unha molécula rara dentro dos ácidos orgánicos biolóxicos, xa que a maioría destes teñen o grupo carboxilo (COOH), que ten menor acidez, pero a taurina ten no seu lugar un grupo sulfonato (SOOOH), polo que é un ácido sulfónico. Aínda que a taurina ten un grupo amino e un grupo ácido, non é estritamente falando un aminoácido se seguimos a definición habitual, xa que o seu grupo ácido non é o COOH, aínda que ás veces se denomina así.

Taurina
Identificadores
Número CAS 107-35-7
PubChem 1123
ChemSpider 1091
UNII 1EQV5MLY3D
DrugBank DB01956
ChEBI CHEBI:15891
ChEMBL CHEMBL239243
Ligando IUPHAR 2379
Imaxes 3D Jmol Image 1
Propiedades
Fórmula molecular C2H7NO3S
Masa molar 125,15 g mol−1
Densidade 1,734 g/cm3 (a −173,15 °C)
Punto de fusión 305,11 °C
Acidez (pKa) <0, 9,06

Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa.

Discubrimento e etimoloxía

editar

A palabra taurina procede do latín taurus (un cognado ou dobrete do grego ταύρος, tauros), que significa touro, e recibiu ese nome porque foi illada por primeira vez en 1827 da bile de touro polos científicos alemáns Friedrich Tiedemann e Leopold Gmelin.[3]

Estrutura

editar

A taurina é un derivado da cisteína, un aminoácido que contén un grupo tiol. A taurina é un dos poucos ácidos sulfónicos coñecidos que aparecen na natureza. En senso estrito non é un aminoácido porque lle falta o seu grupo carboxilo,[4] pero con frecuencia denomínase así, mesmo na literatura científica.[5][6][7] Como contén un grupo sulfonato e un grupo amino denomínase ácido amino sulfónico. Identificáronse algúns pequenos polipéptidos que conteñen taurina, pero ata agora non se identificou ningunha aminoacil ARNt sintetase que recoñeza especificamente a taurina e poida incorporala a un ARNt.[8]

Fontes

editar

A taurina é un compoñente natural dos alimentos, especialmente dos alimentos de orixe mariña e da carne. O consumo diario medio nas dietas omnívoras estímase arredor de 58 mg (cun rango de 9 a 372 mg) e é moi baixo ou desprezable nas dietas veganas estritas. Noutro estudo, o consumo de taurina foi estimado como inferior en xeral a 200 mg/día, mesmo en individuos que levan unha dieta rica en carnes. De acordo con outro estudo, o consumo de taurina estimouse entre 40 e 400 mg/día.[9]

Biosíntese

editar

A taurina é un importante compoñente da bile e pode encontrarse no intestino groso e nos tecidos de moitos animais, incluído o home.[10][11] A síntese de taurina nos mamíferos ten lugar no páncreas pola vía da cisteína ácido sulfínico. Nesta vía, o grupo sulfhidrilo (tiol) da cisteína é primeiro oxidado a cisteína ácido sulfínico polo encima cisteína dioxixenase. A cisteína ácido sulfínico, á súa vez, é descarboxilada pola sulfinoalanina descarboxilase para formar hipotaurina. Non se sabe seguro se a hipotaurina é despois oxidada espontaneamente ou encimaticamente para render taurina.

Importancia nutricional

editar

Un estudo en ratos xeneticamente incapaces de transportar taurina suxire que se necesita para o funcionamento e mantemento adecuado do músculo esquelético.[12] Ademais, é efectiva na eliminación de depósitos hepáticos de graxa nas ratas, previndo enfermidades hepáticas, e reducindo a incidencia da cirrose nos animais.[13][14] Hai tamén evidencias de que a taurina é beneficiosa en humanos para o control da presiñon arterial e posiblemente para aliviar doenzas cardiovasculares.

A taurina é un compoñente común das "bebidas enerxéticas", moitas das cales conteñen 1.000 mg por porción,[15] e algunhas ata 2.000 mg.[16] Un estudo de 2003 da Autoridade Europea de Seguridade Alimentaria non atopou efectos adversos no consumo de ata 1.000 mg de taurina por kg de peso corporal e día.[17]

Unha revisión publicada en 2008 non encontrou informes documentados nin negativos nin positivos sobre os efectos sobre a saúde asociados co consumo das cantidades de taurina utilizadas nas bebidas enerxéticas, tirando a seguinte conclusión: "As cantidades de guaraná, taurina, e ginseng atopadas nas bebidas enerxéticas de consumo popular están moi por debaixo das cantidades que se espera que produzan tanto efectos terapéuticos beneficiosos coma episodios adversos".[18]

Síntese química e produción comercial

editar

A taurina sintética obtense do ácido isetiónico (ácido 2-hidroxietanosulfónico), o cal, á súa vez, obtense da reacción entre o óxido de etileno e o bisulfito de sodio acuoso. Outro enfoque para a síntese é a reacción da aziridina con ácido sulfuroso. Isto orixina directamente taurina.[19]

En 1993, producíronse aproximadamente de 5.000 a 6.000 toneladas de taurina para uso comercial; o 50% utilizado na fabricación de comida de mascotas animais, e o outro 50% para aplicación farmacéutica.[20] En 2010, tan só na China había máis de 40 fabricantes de taurina. A maioría destas empresas empregan o método da etanolamina para producir un total anual de 3.000 toneladas.[21]

Funcións fisiolóxicas

editar

A taurina é esencial para o funcionamento cardiovascular, e para o funcionamento e desenvolvemento do músculo esquelético, a retina e o sistema nervioso central.[22]

A taurina conxúgase polo ser grupo amino terminal co ácido quenodesoxicólico e o ácido cólico para formar os sales biliares tauroquenodesoxicolato de sodio e taurocolato de sodio. O baixo pKa [23] do grupo sulfónico da taurina fai que este grupo teña carga negativa nos rangos de pH normais do tracto intestinal e, así, mellora as propiedades surfactantes do conxugado de ácido cólico. A taurina cruza a barreira hemato-encefálica [24][25][26] e está implicada en varios fenómenos fisiolóxicos como a neurotransmisión inhibitoria,[27] a potenciación de longo prazo no corpo estriado/hipocampo,[28] a estabilización das membranas,[29] retroinhibición da "explosión" respiratoria de neutrófilos/macrófagos, regulación do tecido adiposo e a posible prevención da obesidade,[30][31] homeostase do calcio,[32] recuperación de choques osmóticos,[33] protección contra a excitotoxicidade do glutamato [34] e a prevención de ataques epilépticos.[35] Tamén actúa como un antioxidante e protexe contra a toxicidade de varias substancias (como o chumbo e o cadmio).[36][37][38][39] Adicionalmente, encontrouse que a suplementación con taurina prevén o estrés oxidativo inducido polo exercicio.[40] Nun estudo de 2008, a taurina reduce a secreción de apolipoproteína B100 e de lípidos nas células HepG2.[41] Altas concentracións de lípidos séricos e de apolipoproteína B100 (compoñente estrutural esencial das VLDL e LDL) son factores de risco importantes na aterosclerose e enfermidades coronarias. Por tanto, a suplementación con taurina é posiblemente beneficiosa para a prevención destas doenzas. Nun estudo de 2003, Zhang et al. demostraron o efecto hipocolesterolémico (redución do colesterol sanguíneo) da taurina da dieta en adultos novos con sobrepeso. Ademais, informaron que o peso corporal tamén descendía significativamente no grupo de estudo que foi suplementado con taurina.[42] Estes descubrimentos concordan cos estudos feitos en animais.[43] A taurina tamén axuda ás persoas con insuficiencia cardíaca ao incrementar a forza e a efectividade das contraccións musculares do corazón.[44]

Os niveis de taurina son significativamente máis baixos en veganos (presentaban o 78% dos valores plasmáticos do grupo de control e o 29% dos urinarios).[45]

Na célula, a taurina conserva o potasio e o magnesio dentro da célula, e mantén o exceso de sodio fóra. Neste sentido, funciona como diurético.[46]

De acordo con estudos feitos en animais, a taurina produce un efecto ansiolítico e pode actuar como modulador ou axente contra a ansiedade no sistema nervioso central ao activar o receptor de glicina.[47][48][49]

A taurina é necesaria para o funcionamento normal do músculo esquelético. Isto atopouse nun estudo de 2004 [12] con ratos con deficiencia xenética de taurina, que presentaban unha case total redución dos niveis de taurina nos músculos cardíaco e esquelético. Estes ratos mostraban unha redución de máis do 80% da capacidade de exercicio comparada cos ratos control. Os autores manifestaron estar "sorprendidos" de que as funcións cardíacas dos animais fosen case normais (dados os resultados doutros estudos sobre os efectos da taurina no corazón).

A taurina pode influír (e posiblemente reverter) defectos no fluxo sanguíneo no tecido nervioso, na velocidade de condución dos nervios motores, e nos limiares sesoriais nerviosos en ratas neuropáticas diabéticas experimentais.[50][51] Noutro estudo sobre ratas diabéticas, a taurina diminuíu significativamente o peso e o azucre sanguíneo nestes animais modelo.[52] Igualmente, un estudo de 2008 demostrou que a administración de taurina a ratas diabéticas causa unha diminución do 30% nos niveis séricos de glicosa.[53] Pero un estudo en humanos encontrou que a administración de 1,5 g de taurina diarios non tiña efectos significativos sobre a secreción de insulina ou a sensibilidade á insulina.[54] Hai evidencias de que a taurina pode exercer un efecto beneficioso na prevención da microanxiopatía asociada á diabetes e dos danos tubulointersticiais na nefropatía diabética.[55][56] A taurina actúa como un inhibidor da glicación. Ratas diabéticas tratadas con taurina teñen diminuída a formación de produtos finais da glicación avanzada e do contido dos mesmos.[57][58] O Departamento de Agricultura dos Estados Unidos atopou unha asociación entre o desenvolvemento das cataratas e os niveis baixos de vitamina B6, folato, e taurina nas dietas dos vellos.[59]

A taurina foi investigada en estudos animais como un posible substituto da glicosa como axente osmótico para a súa utilización nas solucións para diálise peritoneal.[60]

Toxicidade

editar

Aínda que a taurina está implicada en múltiples procesos fisiolóxicos, o seu papel nestes procesos non se comprende totalmente e a influencia das altas doses de taurina nestes procesos é incerta. Informouse dun incremento substancial na concentración plasmática de hormona do crecemento (GH) nalgúns pacientes epilépticos durante a proba de tolerancia á taurina (dose oral de 50 mg/kg de peso corporal/día), o que suxire que ten un potencial para estimular o hipotálamo e modificar a función neuroendócrina. Hai unha indicación de que a taurina (2 g/día) exerce algunha función no mantemento e posiblemente na indución da psoríase. Tamén hai que ter en conta que a absorción de taurina das bebidas pode ser máis rápida ca de alimentos sólidos.[9]

Un estudo de 2003 da Autoridade Europea de Seguridade Allimentaria non atopou efectos adversos no consumo de ata 1.000 mg de taurina por kg de peso corporal e día.[17]

En nutrición animal

editar

A taurina é un requirimento esencial na dietas dos felinos, xa que os gatos non poden sintetizar este composto. A ausencia de taurina orixina nos gatos unha lenta dexeneración da retina, que causa problemas oculares e finalmente unha cegueira irreversible, unha condición denominada dexeneración retinal central,[61][62] e tamén caída do pelo e carie. O decrecemento da concentración plasmática de taurina está asociada con cardiomiopatías en felinos.[63] Neste caso esta condición é reversible con suplementación.[64]

As investigacións suxiren que a taurina é esencial para o desenvolvemento normal das aves paseriformes. Moitos paxariños procuran arañas ricas en taurina para alimentaren ás súas crías, especialmente despois da eclosión. As investigacións que compararon o comportamento e desenvolvemento de paxaros alimentados cunha dieta complementada con taurina con outros cunha dieta control encontraron que as crías alimentadas con dietas ricas en taurina animábanse a tomar máis riscos e eran máis eficientes nas tarefas de aprendizaxe espacial.[65]

Outros usos

editar

Ultimamente, apareceron no mercado cosméticos que conteñen taurina, seguramente para a proveitar as súas propiedades antifibróticas. Encontrouse que preveñen os efectos daniños do TGFB1 no folículo piloso.[66] Axudan tamén á hidratación da pel.[67]

Pénsase que os meniños nacidos prematuramente carecen dos encimas necesarios para converter a cistationina en cisteína, e poden, por tanto, ser deficientes en taurina. A taurina está presente no leite materno, e foi engadida a moitas fórmulas de alimentación infantil desde 1980, como medida de precaución. Porén, esta práctica nunca foi estudada rigorosamente, e aínda non está probado que sexa necesaria ou beneficiosa.[68]

A taurina utilízase tamén nalgunhas solucións para lentes de contacto.[69]

  1. PubChem compound Taurine
  2. ChemSpider Taurin
  3. F. Tiedemann, L. Gmelin (1827). "Einige neue Bestandtheile der Galle des Ochsen". Annalen der Physik 85 (2): 326–37. doi:10.1002/andp.18270850214. 
  4. Carey, FA (2006). McGraw Hill, ed. Organic Chemistry (6th ed.). New York. pp. 1149. ISBN 0-07-282837-4. Os aminoácidos son ácidos carboxílicos que conteñen unha función amina. 
  5. Stapleton, PP; L O'Flaherty, HP Redmond, and DJ Bouchier-Hayes (1998). "Host defense--a role for the amino acid taurine?". Journal of Parenteral and Enteral Nutrition 22 (1): 42–8. PMID 9437654. doi:10.1177/014860719802200142. 
  6. Weiss, SJ; Klein R, Slivka A, Wei M (1982). "Chlorination of Taurine by Human Neutrophils". Journal of Clinical Investigation 70 (3): 598–607. PMC 370261. PMID 6286728. doi:10.1172/JCI110652. 
  7. Kirk, K; Kirk, J (1993). "Volume-regulatory taurine release from a human heart cancer cell line". FEBS Letters 336 (1): 153–8. PMID 8262200. doi:10.1016/0014-5793(93)81630-I. 
  8. Lahdesmaki, P (1987). "Biosynthesis of taurine peptides in brain cytoplasmic fraction in vitro". Int J Neuroscience 37 (1–2): 79–84. doi:10.3109/00207458708991804. 
  9. 9,0 9,1 "Opinion on Caffeine, Taurine and D-Glucurono - g -Lactone as constituents of so-called "energy" drinks". Directorate-General Health and Consumers, European Commission, European Union. 1999-01-21. 
  10. Bouckenooghe T, Remacle C, Reusens B (2006). "Is taurine a functional nutrient?". Curr Opin Clin Nutr 9 (6): 728–33. PMID 17053427. doi:10.1097/01.mco.0000247469.26414.55. 
  11. Brosnan J, Brosnan M (2006). "The sulfur-containing amino acids: an overview". J Nutr 136 (6 Suppl): 1636S–40S. PMID 16702333. 
  12. 12,0 12,1 U. Warskulat, U. Flogel, C. Jacoby, H.-G. Hartwig, M. Thewissen, M. W. Merx, A. Molojavyi, B. Heller-Stilb, J. Schrader and D. Haussinger (2004). "Taurine transporter knockout depletes muscle taurine levels and results in severe skeletal muscle impairment but leaves cardiac function uncompromised". The FASEB Journal 18 (3): 03–0496fje. PMID 14734644. doi:10.1096/fj.03-0496fje. 
  13. Kerai, MDJ; Catherine J. Waterfield, S. H. Kenyon, D. S. Asker, J. A. Timbrell (1998). "Taurine: Protective properties against ethanol-induced hepatic steatosis and lipid peroxidation during chronic ethanol consumption in rats". Amino Acids 15 (1–2). PMID 9871487. doi:10.1007/BF01345280. 
  14. McCall, B (2005-12-28). "The ultimate hangover cure?". bbc.co.uk. Consultado o 2008-09-01. 
  15. rockstar69.com Original Rockstar Ingredients Arquivado 03 de novembro de 2007 en Wayback Machine.
  16. Chang, PL (2008-05-03). "Nos Energy Drink – Review". energyfanatics.com. Arquivado dende o orixinal o 17 de xuño de 2008. Consultado o 2010-05-21. 
  17. 17,0 17,1 EFSA adopts opinion on two ingredients commonly used in some energy drinks Arquivado 12 de xuño de 2010 en Wayback Machine. efsa.europa.eu/
  18. Clauson, KA; Shields, KM; McQueen, CE; Persad, N (2008). "Safety issues associated with commercially available energy drinks". Journal of the American Pharmacists Association : JAPhA 48 (3): e55–63; quiz e64–7. PMID 18595815. doi:10.1331/JAPhA.2008.07055. 
  19. Kosswig K, ed. (2000). "Sulfonic Acids, Aliphatic". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a25_503. 
  20. Tully PS, ed. (2000). "Sulfonic Acids". Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Technology. John Wiley & Sons, Inc. doi:10.1002/0471238961.1921120620211212.a01. 
  21. Amanda Xia (2010-01-03). "China Taurine Market Is Expected To Recover". Press release and article directory: technology. megapremium.info. Arquivado dende o orixinal o 20 de setembro de 2018. Consultado o 2019-02-06. 
  22. Huxtable, RJ (1992). "Physiological actions of taurine". Physiol Rev 72 (1): 101–63. PMID 1731369. 
  23. Irving CS, Hammer BE, Danyluk SS, Klein PD (1980). "13C Nuclear Magnetic Resonance Study of the Complexation of Calcium by Taurine". Journal of Inorganic Biochemistry 13 (2): 137–50. PMID 7431022. doi:10.1016/S0162-0134(00)80117-8. 
  24. Urquhart, N; Perry, TL; Hansen, S; Kennedy, J (1974). "Passage of taurine into adult mammalian brain". Journal of Neurochemistry 22 (5): 871–2. PMID 4407108. doi:10.1111/j.1471-4159.1974.tb04309.x. 
  25. Tsuji, A; Tamai, I (1996). "Sodium- and chloride-dependent transport of taurine at the blood-brain barrier". Advances in Experimental Medicine and Biology 403: 385–91. PMID 8915375. 
  26. Salimäki, J; Scriba, G; Piepponen, TP; Rautolahti, N; Ahtee, L (2003). "The effects of systemically administered taurine and N-pivaloyltaurine on striatal extracellular dopamine and taurine in freely moving rats". Naunyn-Schmiedeberg's Archives of Pharmacology 368 (2): 134–41. doi:10.1007/s00210-003-0776-6. 
  27. Olive, MF (2002). "Interactions between taurine and ethanol in the central nervous system". Amino Acids 23 (4): 345–57. PMID 12436202. doi:10.1007/s00726-002-0203-1. 
  28. Dominy, J Jr; Thinschmidt, JS; Peris, J; Dawson, R Jr; Papke, RL (2004). "Taurine-induced long-lasting potentiation in the rat hippocampus shows a partial dissociation from total hippocampal taurine content and independence from activation of known taurine transporters". Journal of Neurochemistry 89 (5): 1195–205. PMID 15147512. doi:10.1111/j.1471-4159.2004.02410.x. 
  29. Birdsall, TC (1998). "Therapeutic applications of taurine". Alternative Medicine Review 3 (2): 128–36. PMID 9577248. 
  30. Ide T, Kushiro M, Takahashi Y, Shinohara K, Cha S. "mRNA expression of enzymes involved in taurine biosynthesis in rat adipose tissues. Metabolism: Clinical and Experimental 2002 Sep;51(9):1191-7.
  31. Tsuboyama-Kasaoka, N; Shozawa, C; Sano, K; Kamei, Y; Kasaoka, S; Hosokawa, Y; Ezaki, O (2006). "Taurine (2-aminoethanesulfonic acid) deficiency creates a vicious circle promoting obesity". Endocrinology 147 (7): 3276–84. PMID 16627576. doi:10.1210/en.2005-1007. 
  32. Foos, TM; Wu, JY (2002). "The role of taurine in the central nervous system and the modulation of intracellular calcium homeostasis". Neurochemical Research 27 (1–2): 21–6. PMID 11926272. doi:10.1023/A:1014890219513. 
  33. Stummer W, Betz AL, Shakui P, Keep RF (1995). "Blood-brain barrier taurine transport during osmotic stress and in focal cerebral ischemia". Journal of Cerebral Blood Flow and Metabolism 15 (5): 852–9. PMID 7673378. doi:10.1038/jcbfm.1995.106. 
  34. Leon R, Wu H, Jin Y, Wei J, Buddhala C, Prentice H, Wu JY (2008). "Protective function of taurine in glutamate-induced apoptosis in cultured neurons". Journal of Neuroscience Research. 
  35. El Idrissi A, Messing J, Scalia J, Trenkner E (2003). "Prevention of epileptic seizures by taurine". Advances in Experimental Medicine and Biology 526: 515–25. 
  36. Green, TR; Fellman, JH; Eicher, AL; Pratt, KL (1991). "Antioxidant role and subcellular location of hypotaurine and taurine in human neutrophils". Biochimica et Biophysica Acta 1073 (1): 91–7. PMID 1846756. 
  37. Gürer, H; Ozgünes, H; Saygin, E; Ercal, N (2001). "Antioxidant effect of taurine against lead-induced oxidative stress". Archives of Environmental Contamination and Toxicology 41 (4): 397–402. PMID 11598776. doi:10.1007/s002440010265. 
  38. Das, J; Ghosh, J; Manna, P; Sil, PC (2008). "Taurine provides antioxidant defense against NaF-induced cytotoxicity in murine hepatocytes". Pathophysiology 15 (3): 181–90. PMID 18676123. doi:10.1016/j.pathophys.2008.06.002. 
  39. Sinha, M; Manna, P; Sil, PC (2008). "Taurine protects the antioxidant defense system in the erythrocytes of cadmium treated mice". BMB Reports 41 (9): 657–63. PMID 18823590. doi:10.5483/BMBRep.2008.41.9.657. 
  40. Zhang M, Izumi I, Kagamimori S, Sokejima S, Yamagami T, Liu Z, Qi B (2004). "Role of taurine supplementation to prevent exercise-induced oxidative stress in healthy young men". Amino Acids 26 (2): 203–7. PMID 15042451. doi:10.1007/s00726-003-0002-3. 
  41. Yanagita, T; Han, SY; Hu, Y; Nagao, K; Kitajima, H; Murakami, S (2008). "Taurine reduces the secretion of apolipoprotein B100 and lipids in HepG2 cells". Lipids in Health and Disease 7: 38. 
  42. Zhang, M; Bi, LF; Fang, JH; Su, XL; Da, GL; Kuwamori, T; Kagamimori, S (2004). "Beneficial effects of taurine on serum lipids in overweight or obese non-diabetic subjects". Amino Acids 26 (3): 267–71. PMID 15221507. doi:10.1007/s00726-003-0059-z. 
  43. Choi, MJ; Kim, JH; Chang, KJ (2006). "The effect of dietary taurine supplementation on plasma and liver lipid concentrations and free amino acid concentrations in rats fed a high-cholesterol diet". Advances in Experimental Medicine and Biology. Advances in Experimental Medicine and Biology 583: 235–42. ISBN 978-0-387-32356-5. PMID 17153607. doi:10.1007/978-0-387-33504-9_25. 
  44. Congestive Heart Failure Arquivado 30 de decembro de 2008 en Wayback Machine., Healthnotes, Inc, PeaceHealth, January 19, 2007
  45. Laidlaw S, Shultz T, Cecchino J, Kopple J (1988). "Plasma and urine taurine levels in vegans". American Journal of Clinical Nutrition 47 (4): 660–3. PMID 3354491. 
  46. Kirk J and Kirk K. Inhibition of volume-activated I- and taurine efflux from HeLa cells by P-glycoprotein blockers correlates with calmodulin inhibition. J. Biol. Chem., Nov 1994;269:29389–29394.
  47. Kong WX, Chen SW, Li YL; et al. (2006). "Effects of taurine on rat behaviors in three anxiety models". Pharmacol. Biochem. Behav 83 (2): 271–6. PMID 16540157. doi:10.1016/j.pbb.2006.02.007. 
  48. Zhang, CG; Kim, SJ (2007). "Taurine induces anti-anxiety by activating strychnine-sensitive glycine receptor in vivo". Annals of Nutrition & Metabolism 51 (4): 379–86. doi:10.1159/000107687. 
  49. Chen, SW; Kong, WX; Zhang, YJ; Li, YL; Mi, XJ; Mu, XS (2004). "Possible anxiolytic effects of taurine in the mouse elevated plus-maze". Life Sciences 75 (12): 1503–11. PMID 15240184. doi:10.1016/j.lfs.2004.03.010. 
  50. Li F, Abatan OI, Kim H, Burnett D, Larkin D, Obrosova IG, Stevens MJ (2006). "Taurine reverses neurological and neurovascular deficits in Zucker diabetic fatty rats". Neurobiology of Disease 22 (3): 669–76. PMID 16624563. doi:10.1016/j.nbd.2006.01.012. 
  51. Pop-Busui R, Sullivan KA, Van Huysen C, Bayer L, Cao X, Towns R, Stevens MJ (2001). "Depletion of taurine in experimental diabetic neuropathy: implications for nerve metabolic, vascular, and functional deficits". Exp Neurol 168 (2): 259–72. PMID 11259114. doi:10.1006/exnr.2000.7591. 
  52. Yutaka Nakaya, Asako Minami, Nagakatsu Harada, Sadaichi Sakamoto, Yasuharu Niwa and Masaharu Ohnaka (2000). "Taurine improves insulin sensitivity in the Otsuka Long-Evans Tokushima Fatty rat, a model of spontaneous type 2 diabetes". American Journal of Clinical Nutrition 71 (1): 54–8. PMID 10617946. 
  53. Winiarska K, Szymanski K, Gorniak P, Dudziak M, Bryla J (2008). "Hypoglycaemic, antioxidative and nephroprotective effects of taurine in alloxan diabetic rabbits". Biochimie. 
  54. C. Brøns, C. Spohr, H. Storgaard, J. Dyerberg, A. Vaag. "Effect of taurine treatment on insulin secretion and action, and on serum lipid levels in overweight men with a genetic predisposition for type II diabetes mellitus. European Journal of Clinical Nutrition (2004) 58, 1239–1247.
  55. Wu QD, Wang JH, Fennessy F, Redmond HP, Bouchier-Hayes D (1999). "Taurine prevents high-glucose-induced human vascular endothelial cell apoptosis". The American journal of physiology 277 (6 Pt 1): C1229–38. PMID 10600775. 
  56. Verzola, D; Bertolotto, MB; Villaggio, B; Ottonello, L; Dallegri, F; Frumento, G; Berruti, V; Gandolfo, MT; Garibotto, G; et al. (2002). "Taurine prevents apoptosis induced by high ambient glucose in human tubule renal cells". Journal of investigative medicine: the official publication of the American Federation for Clinical Research 50 (6): 443–51. 
  57. Effects of taurine on advanced glycosylation end products and expression of TGF-β in renal cortex of, TsingHua, 2005, http://www.shvoong.com/medicine-and-health/1599878-effects-taurine-advanced-glycosylation-end/ Arquivado 13 de agosto de 2016 en Wayback Machine.
  58. Huang JS, Chuang LY, Guh JY, Yang YL, Hsu MS (2008). "Effect of taurine on advanced glycation end products-induced hypertrophy in renal tubular epithelial cells". Toxicology and Applied Pharmacology. PMID 18834896. doi:10.1016/j.taap.2008.09.002. 
  59. http://www.ars.usda.gov/is/ar/archive/nov03/ars1103.htm
  60. "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 24 de agosto de 2011. Consultado o 15 de marzo de 2012. 
  61. "Taurine And Its Importance In Cat Foods". Iams Cat Nutrition Library. 2004. Arquivado dende o orixinal o 19 de outubro de 2006. Consultado o 2006-08-22. 
  62. "Nutrient Requirements of Cats". Nutrient Requirements of Cats, Revised Edition, 1986. 1986. Arquivado dende o orixinal o 01 de setembro de 2006. Consultado o 2006-09-10. 
  63. Myocardial failure in cats associated with low plasma taurine: a reversible cardiomyopathy
  64. "AAFCO". Arquivado dende o orixinal o 29 de maio de 2015. Consultado o 15 de marzo de 2012. 
  65. Arnold, KE; Ramsay, S.L.; Donaldson, C.; Adam, A (2007). "Parental prey selection affects risk-taking behaviour and spatial learning in avian offspring". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences 274 (1625): 2563–9. PMC 2275882. PMID 17698490. doi:10.1098/rspb.2007.0687. 
  66. Collin, C; Gautier, B; Gaillard, O; Hallegot, P; Chabane, S; Bastien, P; Peyron, M; Bouleau, M; Thibaut, S (2006). "Protective effects of taurine on human hair follicle grown in vitro". International Journal of Cosmetic Science 28 (4): 289–98. ISSN 0142-5463. PMID 18489269. doi:10.1111/j.1467-2494.2006.00334.x. We showed that taurine [...] prevented TGF-β1-induced deleterious effects on hair follicle. 
  67. Janeke G, Siefken W, Carstensen S, Springmann G, Bleck O, Steinhart H, Höger P, Wittern KP, Wenck H, Stäb F, Sauermann G, Schreiner V, Doering T (2003). "Role of taurine accumulation in keratinocyte hydration". The Journal of Investigative Dermatology 121 (2): 354–61. PMID 12880428. doi:10.1046/j.1523-1747.2003.12366.x. 
  68. Heird W.C. Taurine in neonatal nutrition—revisited. Arch Dis Child Fetal Neonatal. Ed 89. F473-F474 2004
  69. James, TJ; Hansen D; Nolfi, J (2004-04-01). "Ocular Health and Next Generation Solutions". Optometric Management. Arquivado dende o orixinal o 12 de outubro de 2009. Consultado o 2008-01-10. 
  NODES
dada 2
dada 2
Done 1
eth 4
orte 3