enfermidade

Entrada incompleta Esta páxina está marcada para ser completada. Pode axudar no Galizionario completándoa.

Galego

• Etimoloxía: do latín infirmĭtas, -ātis.

• Pronuncia: /eɱfeɾmiˈðaðe̝/ (AFI)

Substantivo feminino

enfermidade (sg: enfermidade; pl: enfermidades)

1. (Medicina) Alteración orgánica ou funcional que afecta á saúde dun ser vivo.

Sinónimos

• Doenza

Traducións

1. (Medicina) Alteración orgánica ou funcional que afecta á saúde dun ser vivo

Alemán: Kranhheit (de) f Castelán: enfermedad (es) f Francés: maladie (fr) f Inglés: disease (en) Irlandés: galar (ga)

Italiano: malattia (it) f Islandés: sótt (is) Lao: ພະຍາດ (lo) Portugués: doença (pt) f, enfermidade (pt) f

Locución substantiva feminina

• enfermidade adquirida. (Medicina) Calquera enfermidade que non sexa conxénita.
• enfermidade aguda. (Medicina) Enfermidade caracterizada por aparición súbita e curso rápido.
• enfermidade autoalérxica. (Inmunoloxía) Enfermidade autoinmune.
• enfermidade autoinmune. (Inmunoloxía). Enfermidade debida ao efecto patóxeno producido pola presenza de autoanticorpos. Sinónimo: enfermidade autoalérxica. V. autoanticorpo, autoinmune.
• enfermidade azul. (Medicina) Estado de cianose permanente que se produce nos nenos que padecen certas enfermidades conxénitas do corazón ou dos grandes vasos. V. cianose.
• enfermidade bacteriana. (Medicina) Enfermidade infecciosa ocasionada por unha bacteria. V. infección.
• enfermidade celíaca. (Patoloxía) Trastorno da absorción intestinal por intolerancia ao glute, que se observa sobre todo no lactante e que se manifesta por diarrea profunda, meteorismo abdominal e hipotrofia. Sinónimo: intolerancia ao glute. V. celíaco.
• enfermidade climática. (Medicina) Enfermidade producida por un cambio de clima.
• enfermidade complicada. (Medicina) Enfermidade na que existen simultaneamente síntomas de dúas ou máis enfermidades.
• enfermidade conxénita. (Medicina) Enfermidade que xa existe no momento do nacemento; que xa existía no feto.
• enfermidade constitucional. (Medicina) Enfermidade que está relacionada cun tipo somático ou psíquico determinado. V. constitucional.
• enfermidade contaxiosa. (Medicina) Enfermidade que se transmite por contaxio. V. contaxio.
• enfermidade criptoxénica. (Medicina) Enfermidade idiopática. V. criptoxénico, idiopático.
• enfermidade crónica. (Medicina) Enfermidade de longa duración, ou habitual. V. crónico.
• enfermidade cutánea. (Medicina) Calquera enfermidade da pel. V. dermatose.
• enfermidade da pedra. Proceso dexenerativo que sofren algúns materiais de construción, especialmente as pedras, e que causa na obra realizada con eles un progresivo desgaste e unha erosión que só poden combaterse mediante a limpeza e restauración das partes danadas.
• enfermidade das vacas tolas. (Veterinaria) encefalopatía esponxiforme bovina. V. encefalopatía, esponxiforme.
• enfermidade de Alzheimer. (Neuroloxía) Demencia presenil que se inicia contra os cincuenta anos e se caracteriza por unha deterioración intelectual profunda e masiva, acompañada de desorientación temporo-espacial. Debe o seu nome ao neurólogo alemán Alois Alzheimer (1864-1917).
• enfermidade de Barlow. (Patoloxía) Enfermidade específica dos lactantes debida a déficit de vitamina C, caracterizada por anemia, dores óseas, unha síndrome hemorráxica e febre recorrente. Toma o nome do médico británico Sir Thomas Barlow (1845-1945). Sinónimo: escorbuto infantil.
• enfermidade de Basedow. (Endocrinoloxía) Bocio exoftálmico. O nome alude ao médico alemán Carl A. von Basedow (1799-1854). V. bocio.
• enfermidade de Creutzfeldt-Jakob. (Neurololoxía) Afección de aspecto anatómico dexenerativo, con frecuente estado esponxoso do córtex cerebral asociado a afectación dos ganglios basais e, ás veces, da hasta anterior da medula espiñal. A súa expresión clínica máis salientábel é a demencia, e adoita evolucionar en poucos meses cara á morte. Leva o nome dos neurólogos alemáns Hans Gerhard Creutzfeld (1885-1964) e Alfons Jakob (1884-1831), que a describiron. Atribuída até hai pouco á infección por un virus lento, na actualidade demostrouse que se debe a un prión, e que pode ser a versión humana da enfermidade das vacas tolas ou encefalopatía esponxiforme bovina. Sinónimo: encefalopatía esponxiforme. V. encefalopatía esponxiforme bovina, prión.
• enfermidade de Crohn. (Patoloxía) Inflamación ulcerosa e estenosante dunha porción do intestino, que afecta sobre todo á parte terminal do íleo, e que pode ir acompañada de colite. Xeralmente hereditaria, descoñécese a súa etioloxía. Sinónimo: enterocolite rexional, ileíte rexional, ileíte terminal.
• enfermidade de Hodgkin. (Patoloxía) Cancro do sistema linfático caracterizado pola proliferación dun tipo particular de histiocitos. É a variedade de linfoma máis frecuente no mundo occidental, rexistrándose a máxima incidencia entre os 15 e os 35 anos, e despois dos 55 anos. A súa etioloxía é descoñecida, aínda que se ten implicado a axentes infecciosos (especialmente virus) no seu desenvolvemento. Describiuna o médico británico Thomas Hodgkin (1798-1866).
• enfermidade de Kaposi. (Patoloxía) Enfermidade observada principalmente na Europa central e na área mediterránea, que afecta principalmente a homes maiores de 40 anos, e que se inicia cun edema das extremidades inferiores, nas que aparecen placas de diversas cores (vermellas, violáceas, azuladas ou pardas) e nodosidades e tumores facilmente ulcerosos. O edema pode estenderse, chegando a unha elefantíase que entorpece a marcha; as placas e os tumores poden invadir todo o corpo e mesmo alcanzar as vísceras (sobre todo as intestinais). A infección evoluciona durante un período moi longo (até 20 anos), e a súa natureza é descoñecida. Recentemente describiuse con frecuencia en afectos de sida, presentando nestes casos un carácter particularmente agresivo, ao afectar, ademais da pel, o tubo dixestivo e o aparello respiratorio, e ao existir á vez infección por Citomegalovirus e Pneumocystis carinii. Leva o nome do dermatólogo austríaco Moritz Kohn Kaposi (1837-1902). V. sarcoma de Kaposi.
• enfermidade de Menière. (Neuroloxía) Vertixe de Menière.
• enfermidade de Parkinson. (Neuroloxía) Trastorno da función motora caracterizado fundamentalmente por tremor, rixidez muscular, amimia e debilidade dos movementos voluntarios. As lesións responsábeis sitúanse nas masas grises, particularmente no locus niger e no pallidum, e caracterízanse por un déficit de dopamina. Describiuna en 1817 o médico británico James Parkinson (1755-1824). Sinónimo: parálise axitante. V. parkinsonismo.
• enfermidade de transmisión sexual. (Patoloxía) Denominación que comprende todas as enfermidades infectocontaxiosas que poden transmitirse por vía sexual. Inclúe as enfermidades venéreas clásicas (sífilis, gonococia, cancro mol, linfogranuloma venéreo), afeccións uroxenitais de variada etioloxía (uretrites, vulvites, vaxinites, cervicites, proctites, prostatites, etc.), viríases de transmisión sexual (herpes xenital, Moluscum contagiosum, hepatite B, sida) e dermatites por ectoparasitos. Abreviatura: ETS.
• enfermidade debida a axentes físicos. (Medicina) Enfermidade causada pola calor, o frío, a electricidade, as radiacións, etc.
• enfermidade depresiva. (Psiquiatría) depresión endóxena.
• enfermidade dexenerativa. (Neuroloxía) Cada unha das enfermidades dun conxunto heteroxéneo de doenzas, a miúdo hereditarias, que teñen en común unha dexeneración neuronal progresiva, que afecta un ou varios grupos neuronais que teñen unha función común, como o sistema piramidal, o sistema reticulocordonal ou as células de Purkinje. Non responden a ningunha causa coñecida. V. dexenerativo.
• enfermidade do lexionario. (Patoloxía) lexionelose.
• enfermidade do olmo híbrido holandés. (Fitopatoloxía) Enfermidade vascular dos olmos causada polo fungo Ceratostomella ulmi e transmitida por escaravellos das cortizas, como os do xénero Scolytus, da familia dos escolítidos, que producen substancias tóxicas responsábeis do murchamento das follas, defoliación, e morte de partes da árbore ou de toda ela. V. escolítidos, olmo híbrido holandés, Scolytus.
• efermidade do ruído. (Neuroloxía) Xordeira, vertixes, nistagmo e trastornos do equilibrio provocados polos ruídos das industrias.
• enfermidade do sono. (Parasitoloxía). Período final da tripanosomíase do Congo, caracterizado pola acentuación da debilidade, tendencia ao sono, cefalalxia, tremores e estupor.
• enfermidade do soro. (Inmunoloxía) Proceso alérxico que se presenta nalgúns doentes a consecuencia da administración dun soro heterólogo, caracterizada por urticaria, edema, dores articulares, febre e prostración. É de curso benigno e cede espontaneamente ás dúas semanas.
• enfermidade dos olmos. (Fitopatoloxía) Enfermidade dos olmos causada por Ceratocystis ulmi, e transmitida por insectos da familia dos escolítidos, que destruíu millóns destas árbores en Europa, Asia e Norteamérica. V. olmo, escotílido.
• enfermidade endémica. (Medicina) endemia.
• enfermidade epidémica. (Medicina) epidemia.
• enfermidade equina africana. (Veterinaria) Enfermidade infecciosa do cabalo ocasionada por un arbovirus e transmitida por insectos, que ten un período de incubación de 5 a 7 días e cursa con febre, respiración fatigada, síntomas de arrefriado e descarga nasal dunha secreción serosa amarelada. Preséntase en África, Oriente Medio e nos países mediterráneos.
• enfermidade eruptiva. (Medicina) V. eruptivo.
• enfermidade espacial. (Medicina) Enfermidade producida polas condicións de ingravidez que se dan nas viaxes espaciais.
• enfermidade específica. (Medicina) Enfermidade producida por un axente único e constante.
• enfermidade esporádica. (Medicina) Enfermidade que se presenta en casos illados.
• enfermidade familiar. (Medicina) Enfermidade que se transmite xeneticamente e que aparece, polo tanto, en individuos da mesma familia. Sinónimo: enfermidade hereditaria.
• enfermidade funcional. (Medicina) Enfermidade que depende dunha alteración da función dun órgano, sen lesión anatómica aparente deste.
• enfermidade fúnxica. (Patoloxía e fitopatoloxía) Calquera enfermidade producida por fungos. V. micose, fungo, fúnxico.
• enfermidade hereditaria. (Medicina) enfermidade familiar.
• enfermidade iatroxénica. (Medicina) Enfermidade provocada polo médico ou por un tratamento inadecuado. V. iatroxénico.
• enfermidade idiopática. (Medicina) Estado morboso no que se descoñecen tanto a etioloxía como a patoxenia. Sinónimo: enfermidade criptoxénica. V. idiopático.
• enfermidade importada. (Medicina). Enfermidade infecciosa de orixe xeralmente tropical, que se incorpora ao cadro patolóxico habitual dunha rexión determinada, da que non é propia e á que chega artificialmente por vía dos desprazamentos da poboación.
• enfermidade infecciosa. (Medicina) Enfermidade provocada por unha bacteria oi un virus. V. infección.
• enfermidade mental. (Psiquiatría) Termo xenérico que designa calquera afección de etioloxía funcional ou orgánica e sintomatoloxía psíquica (neuroses, psicoses, perversións, organoneuroses, demencias, oligofrenias).
• enfermidade metabólica. (Medicina) Enfermidade debida a un trastorno do metabolismo, como a gota ou a diabetes mellitus.
• enfermidade molecular hereditaria. (Medicina) Nome xenérico de cada unha das enfermidades metabólicas hereditarias, como alcaptonuria, albinismo, cistinuria, anemia falciforme, fenilcetonuria, etc.
• enfermidade notificábel. (Medicina) Enfermidade do home, dos animais ou das plantas, que debe legalmente ser notificada ás autoridades competentes.
• enfermidade operatoria. (Patoloxía) Conxunto de trastornos funcionais, humorais e iónicos que aparecen despois dunha operación cirúrxica.
• enfermidade orgánica. (Medicina) Enfermidade debida a cambios morfolóxicos dun órgano ou dunha estrutura.
• enfermidade pandémica. (Medicina) pandemia.
• enfermidade parasitaria. (Medicina e parasitoloxía) Enfermidade debida a parasitos intestinais (por exemplo, as amebíases), do sangue (por exemplo, o paludismo) ou dos órganos ou os tecidos (por exemplo, as micoses pulmonares).
• enfermidade periódica. (Medicina) Enfermidade que aparece a intervalos regulares de tempo, ou na mesma época de cada ano.
• enfermidade subaguda. (Medicina) Enfermidade con menor actividade que outras que sexan agudas.
• enfermidade subcrónica. (Medicina) Enfermidade de curso máis rápido que outras que sexan crónicas.
• enfermidade tóxica. (Medicina) Enfermidade debida á acción dun veleno, sexa mineral (arsénico, chumbo, mercurio, etc.), ou ben orgánico (estricnina, velenos animais, etc.).
• enfermidade traumática. (Medicina) Enfermidade que é o resultado dun choque, dunha ferida, dunha compresión, etc. V. traumatismo.
• enfermidade venérea. (Patoloxía) Enfermidade contaxiosa adquirida a través da relación sexual. V. enfermidade de transmisión sexual.
• enfermidade vírica. (Medicina) Enfermidade infecciosa producida por un virus. Sinónimo: viríase. V. infección.