Antimonio

O antimonio é un elemento químico de número atómico 51, e que comparte coa auga a propiedade química de dilatarse ó baixar de certa temperatura. Está situado no grupo 15 da táboa periódica dos elementos e o seu símbolo é Sb.

Antimonio
As     51 Sb                                                                                                                                                                                                                                           Sb Bi Estaño ← Antimonio → Telurio Táboa periódica dos elementos
[[Ficheiro:{{{espectro}}}|300px|center]]
Liñas espectrais do Antimonio
Información xeral
Nome, símbolo, número	Antimonio, Sb, 51
Serie química	Metaloides
Grupo, período, bloque	15, 5, p
Densidade	6697 kg/m3
Dureza	3
Aparencia	Gris prateado
N° CAS	7440-36-0
N° EINECS	231-146-5
Propiedades atómicas
Masa atómica	121,760(1) u
Raio medio	145 pm
Raio atómico (calc)	133 pm
Raio covalente	138 pm
Raio de van der Waals	pm
Configuración electrónica	[Kr]4d105s25p³
Electróns por nivel de enerxía	2, 8, 18, 18, 5
Estado(s) de oxidación	±3, 5
Óxido	acidez media
Estrutura cristalina	romboédrica
Propiedades físicas
Estado ordinario	Sólido
Punto de fusión	903,78 K
Punto de ebulición	1860 K
Punto de inflamabilidade	{{{P_inflamabilidade}}} K
Entalpía de vaporización	77,14 kJ/mol
Entalpía de fusión	19,87 kJ/mol
Presión de vapor	2,49 × 10-9 Pa a 6304 K
Temperatura crítica	K
Presión crítica	Pa
Volume molar	m3/mol
Velocidade do son	m/s a 293.15 K (20 °C)
Varios
Electronegatividade (Pauling)	2,05
Calor específica	210 J/(K·kg)
Condutividade eléctrica	2,88 × 106 S/m
Condutividade térmica	24,3 W/(K·m)
1.ª Enerxía de ionización	834 kJ/mol
2.ª Enerxía de ionización	1594,9 kJ/mol
3.ª Enerxía de ionización	2440 kJ/mol
4.ª Enerxía de ionización	4260 kJ/mol
5.ª Enerxía de ionización	5400 kJ/mol
6.ª Enerxía de ionización	10 400 kJ/mol
7.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización7}}} kJ/mol
8.ª enerxía de ionización	{{{E_ionización8}}} kJ/mol
9.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización9}}} kJ/mol
10.ª Enerxía de ionización	{{{E_ionización10}}} kJ/mol
Isótopos máis estables
iso AN Período MD Ed PD MeV 121Sb 57,36 % estable con 70 neutróns 123Sb 42,64 % estable con 72 neutróns 125Sb Sintético 2,7582 a ß– 0,767 125Te
Unidades segundo o SI e en condicións normais de presión e temperatura, salvo indicación contraria.

Nomenclatura

Os árabes chamaban "al ithmid" a un mineral que usaban as mulleres do antigo Exipto para enzoufar as cellas e ás veces tamén a cara, nome relacionado con máscara. Tamén hai vasos e cerámica caldea, datados con 6000 anos de antigüidade, decorados con este mineral ^{[Cómpre referencia]}. Os gregos chamábanlle "anthemonium". O nome actual de antimonium débese ao alquimista sevillano do século VIII Abu Musa Yabir al-Sufi coñecido como Geber (721-815).

A súa abreviatura está relacionada co mineral do que foi extraído, a estibina, que é sulfuro de antimonio (Sb₃S₂). En latín o nome deriva, de novo, da propiedade de adornar ou embelecer que tiña o mineral estibina, marca, de aí o seu nome "stibium". O símbolo do elemento, seguindo as normas de Berzelius, non podía ser S porque xa fora asignado ao xofre, polo que foi nomeado Sb.

En 1604 o monxe Basilius Valentinus (1565-1624) publicou o libro Triumph-Wagen des Antimoni ("A carroza triunfal do Antimonio"), no que comparaba o antimonio co mercurio na súa importancia para as transmutacións dos alquimistas, a quintaesencia da materia.

Extracción

A finais do século XIX extraeuse antimonio en Biobra (Rubiá, comarca de Valdeorras).

Véxase tamén

Bibliografía

• "Táboa periódica dos elementos" (PDF). Consello da Cultura Galega, Xunta de Galicia, Real Academia Galega de Ciencias, Real Academia Galega e Ciencia Nosa. 2019. 
• Bermejo, M. R.; González, A.; Vázquez, M. (2006). O nome e o símbolo dos elementos químicos (PDF). Xunta, Secretaría Xeral de Política Lingüística e CRPIH. ISBN 978-84-453-4325-8. 
• Bermejo, M. R.; González, A.; Maneiro, M. (2018). Guía dos elementos químicos. Historia, propiedades e aplicacións. Xunta de Galicia e CRPIH. ISBN 978-84-453-5297-7. 

---

Este artigo sobre química é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.  Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

---