Wikipedia

Citosol

líquido que enche o interior do citoplasma da célula

O citosol ou matriz citoplasmática é o líquido que enche o interior do citoplasma da célula, que está separado por membranas celulares doutras partes da célula, como a matriz mitocondrial do interior da mitocondria (véxase máis adiante o capítulo Definición). Nos procariotas, a maioría das reaccións químicas do metabolismo teñen lugar no citosol, e só unhas poucas teñen lugar en membranas ou no espazo periplásmico. Nos eucariotas, aínda que moitas vías metabólicas se desenvolven no citosol, outras teñen lugar dentro dos orgánulos.

O citosol é unha disolución ateigada con moitos tipos de moléculas que enche a maior parte do volume do citoplasma celular.[1]

O citosol é unha complexa mestura de substancias disoltas en auga. Aínda que a auga forma a maior parte do citosol, a súa estrutura e propiedades na célula non se comprenden totalmente. As concentracións de ións como sodio e potasio do citosol son diferentes das do fluído extracelular; estas diferenzas na concentración de ións son importantes en procesos como a osmorregulación e a comunicación celular. O citosol tamén contén grandes cantidades de macromoléculas, as cales poden alterar o comportamento molecular, por medio da súa alta concentración.

Aínda que ao principio se pensaba que o citosol era unha simple solución de moléculas, nel existen múltiples niveis de organización. Isto inclúe gradientes de concentración de pequenas moléculas ou ións como calcio, grandes complexos como moitos encimas que levan a cabo as reaccións das vías metabólicas, e complexos proteínicos como os proteasomas e carboxisomas que encerran e separan partes do citosol.

Definición

editar

O termo citosol foi introducido por primeira vez en 1965 por H.A. Lardy, e inicialmente facía referencia ao líquido que se orixinaba ao romper as células e separar todos os compoñentes insolubles por ultracentrifugación.[2] Este extracto celular soluble non é idéntico á porción soluble do citoplasma da célula e é xeralmente denominado fracción citoplasmática.[3] O termo citosol úsase agora para referirse á fase líquida do citoplasma nunha célula intacta,[3] isto exclúe calquera porción do citoplasma contida dentro dos orgánulos.[4] Debido á posibilidade de confusión no uso do termo "citosol" para referirse tanto aos extractos celulares coma á porción soluble do citoplasma en células intactas, empezou a usarse o termo "citoplasma acuoso" para describir o contido líquido do citoplasma nas células vivas.[2]

Anteriormente, utilizábanse outros termos para referirse ao fluído intracelular, que non eran sempre sinónimos de citosol (ver, por exemplo, protoplasma). Un termo aproximadamente sinónimo moi usado é hialoplasma.

Propiedades e composición

editar

A proporción do volume celular ocupada polo citosol varía: por exemplo, mentres que esta porción forma a gran maioría da estrutura celular dunha bacteria,[5] nas células vexetais o principal compartimento da célula é o gran vacúolo central.[6] O citosol consta principalmente de auga, ións disoltos, pequenas moléculas, e grandes moléculas hidrosolubles (como as proteínas). A maioría destas moléculas non proteicas teñen unha masa molecular de menos de 300 Da.[7] esta mestura de pequenas moléculas é extraordinariamente complexa, xa que a variedade de moléculas que están implicadas no metabolismo (os metabolitos) é immensa. Por exemplo, as plantas poden elaborar ata 200 000 pequenas moléculas diferentes, aínda que non todas están presentes nunha mesma especie, ou nunha determinada célula.[8] Estímase que o número de metabolitos en células de organismos unicelulares como a bacteria Escherichia coli e o lévedo Saccharomyces cerevisiae está por debaixo de 1 000.[9][10]

Auga

editar

A maior parte do citosol é auga, substancia que supón o 70% do volume total dunha célula típica.[11] O pH do fluído extracelular é 7,4.[12] mentres que o pH citosólico humano está entre 7,0 e 7,4, e é normalmente maior se a célula está crecendo.[13] A viscosidade do citoplasma é aproximadamente a mesma que a da auga pura, pero a difusión de pequenas moléculas a través deste líquido é unhas catro veces máis lenta que en auga pura, debido principalmente a colisións co gran número de macromoléculas que hai no citosol.[14] Estudos feitos no camarón Artemia comprobaron como afectaba a perda de auga ás funcións celulares; e atoparon que reducindo a cantidade de auga na célula por debaixo do 80% do nivel normal o metabolismo quedaba inhibido, xa que este decrecía progresivamente a medida que a célula perdía auga e acababa por deterse por completo cando o nivel de auga chegaba ao 30% do normal.[2]

Aínda que a auga é vital para a vida, a estrutura da auga no citosol non se comprende ben, principalmente porque métodos como a resonancia magnética nuclear só dan información da estrutura media da auga, e non poden medir as variacións locais a escala microscópica. Mesmo a estrutura da auga pura é pouco comprendida, debido á capacidade da auga de formar estruturas por medio do establecemento de pontes de hidróxeno entre as súas moléculas.[15]

A idea clásica que se ten da auga nas células é que arredor do 5% da auga está fortemente unida a solutos e macromoléculas como auga de solvatación, e o resto ten unha estrutura idéntica á da auga pura.[2] Esta auga de solvatación non é activa na osmose e pode ter diferentes propiedades como solvente, de modo que algunhas moléculas disoltas son excluídas, mentres que outras son concentradas.[16][17] Porén, outros argumentan que as grandes concentracións de macromoléculas na célula exercen efectos que se espallan polo citosol e que a auga nas células compórtase de xeito moi diferente ao da auga en solucións diluídas.[18] Estas ideas inclúen a proposta de que as células conteñen zonas con alta e con baixa densidade de auga, as cales poderían estender os seus efectos sobre estruturas e funcións doutras partes da célula.[15][19] Non obstante, o uso de avanzados métodos de resonancia magnética nuclear para medir directamente a mobilidade da auga nas células vivas contradí esta idea, xa que suxire que o 85% da auga celular actúa igual que a auga pura, e o resto é menos móbil e probablemente está unida ás macromoléculas.[20]

Ións

editar

As concentracións de ións no citosol son bastante diferentes das que hai no fluído extracelular e o citosol contén moita maior cantidade de macromoléculas cargadas, como proteínas e ácidos nucleicos, que o exterior da célula.

Concentracións de ións típicas no citosol e sangue de mamíferos[4]
Ión  Concentración no citosol (milimolar)   Concentración no sangue (milimolar) 
 Potasio   139   4 
 Sodio   12   145 
 Cloruro   4   116 
 Bicarbonato   12   29 
 Aminoácidos en proteínas   138   9 
 Magnesio   0,8   1,5 
 Calcio   <0,002   1,8 

A diferenza do fluído extracelular, o citosol ten altas concentracións de ións potasio e unha baixa concentración de ións sodio.[21] Esta diferenza nas concentracións de ións é crucial para a osmorregulación, xa que se os niveis de ións fosen os mesmos dentro e fóra da célula, a auga entraría constantemente por osmose, dado que os niveis de macromoléculas dentro da célula son sempre moito máis altos que fóra. En lugar disto, o que sucede é que os ións sodio son expulsados da célula e os ións potasio son incorporados pola ATPase de Na⁺/K⁺ ou bomba de Na⁺/K⁺, polo que os ións potasio flúen a favor de gradiente de concentración por canles iónicas selectivas para o potasio, e esta perda de cargas positivas crea un potencial de membrana negativo. Para equilibrar esta diferenza de potencial, saen tamén da célula ións cloruro negativos, a través de canles específicas para o cloruro. A perda de ións sodio e cloruro compensa o efecto osmótico exercido polas altas concentracións de moléculas orgánicas do interior da célula.[21]

 
Intercambio de ións sodio e potasio feito pola bomba de Na⁺/K⁺, unha ATPase de membrana

As células poden compensar cambios osmóticos mesmo maiores acumulando osmoprotectores como betaínas ou a trehalosa no seu citosol.[21] Algunhas destas moléculas poden permitir que as células sobrevivan estando completamente secas e que un organismo entre nun estado de animación suspendida chamado criptobiose.[22] Neste estado o citosol e os osmoprotectores convértense en algo parecido a un sólido cristalino que axuda a estabilizar as proteínas e as membranas celulares dos efectos nocivos da desecamento.[23]

As baixas concentracións de ión calcio no citosol permiten que este ión funcione como un segundo mensaxeiro intracelular na activación por calcio. Nesta activación un sinal como a chegada dunha hormona ou o establecemento dun potencial de ación abre as canles de calcio para que o calcio flúa cara a dentro do citosol.[24] Este súpeto incremento de calcio citosólico activa outras moléculas sinalizadoras, como a calmodulina e a proteína quinase C.[25] Outros ións como o cloruro e o potasio poden tamén ter funcións activadoras no citosol, mais estas non se comprenden tan ben.[26]

Macromoléculas

editar

As moléculas proteicas que non están unidas á membrana plasmática ou ao citoesqueleto están disoltas no citosol. A cantidade de proteínas das células é extremadamente alta, e chega a uns 200 mg/ml, ocupando do 20 ao 30% do volume do citosol.[27] Porén, medir con precisión a cantidade de proteínas disoltas no citosol en células intactas non é doado, xa que algunhas proteínas parecen estar feblemente asociadas a membranas ou orgánulos nas células enteiras e son liberadas en disolución despois da lise celular.[2] Así, en experimentos onde a membrana plasmática foi desfeita cuidadosamente usando saponina, sen danar as outras membranas celulares, só quedaron liberadas arredor dunha cuarta parte das proteínas celulares. Estas células podían tamén sintetizar proteínas se recibían ATP e aminoácidos, o que implica que moitos dos encimas do citosol están unidos ao citoesqueleto.[28] Non obstante, a idea tradicional de que a maioría das proteínas da célula están fortemente unidas á rede chamada rede microtrabecular parece hoxe improbable.[29]

En procariotas o citosol contén o xenoma celular, concentrado nunha zona chamada nucleoide.[30] Este é unha masa irregular de ADN e proteínas asociadas que controla a transcrición e a replicación do ADN dos cromosomas e plásmidos bacterianos. En eucariotas o xenoma está contido no núcleo celular, o cal está separado do citosol por poros nucleares que bloquean a libre difusión de calquera molécula maior de 10 nanómetros de diámetro.[31]

Esta alta concentración de macromoléculas no citosol causa un efecto chamado ateigamento macromolecular (macromolecular crowding), que se dá cando a concentración efectiva doutras macromoléculas se incrementa e teñen menos volume para moverse. Este efecto pode producir grandes cambios tanto na velocidade de reacción coma na posición do equilibrio químico das reaccións no citosol.[27] É especialmente importante a súa capacidade de alterar a constante de disociación ao favorecer a asociación de macromoléculas, como cando múltiples proteínas se unen para formar un complexo proteico, ou cando proteínas de unión ao ADN se ligan aos seus sitios de unión no xenoma.[32]

Organización

editar

Aínda que os compoñentes do citosol non están separados en rexións por membranas celulares, estes compoñentes non sempre se mesturan aleatoriamente e obsérvanse varios niveis de organización que fan que determinadas moléculas poidan localizarse en sitios específicos do citosol.[33]

Gradientes de concentración

editar

A pesar de que as moléculas pequenas poden difundir rapidamente polo citosol, poden, de todos modos, orixinarse gradientes de concentración dentro deste compartimento celular. Un exemplo ben estudado disto son as "explosións de calcio" que se producen durante un curto período de tempo nas rexións que rodean unha canle de calcio aberta.[34] Estas canles teñen arredor de 2 micrómetros de diámetro e duran abertas só uns poucos milisegundos, aínda que pode combinarse a acción de varias destas canles para formar fortes gradientes, chamados "ondas de calcio".[35] Na célula poden producirse gradientes de concentración doutras pequenas moléculas, como o osíxeno e a adenosina trifosfato arredor de agrupacións de mitocondrias, aínda que estes se comprenden peor.[36][37]

Complexos proteicos

editar

As proteínas poden asociarse para formar complexos proteicos, estes a miúdo constan dun conxunto de proteínas con funcións similares, como encimas que levan a cabo varias reaccións na mesma vía metabólica.[38] Esta organización pode permitir a canalización de substratos, o cal consiste en pasar o produto dun encima directamente ao seguinte encima da vía metabólica, sen que o produto chegue a estar libre en disolución.[39] A canalización de substratos pode facer que unha vía metabólica funcione máis á présa e máis eficientemente que se os encimas estivesen distribuídos aleatoriamente polo citosol, e pode tamén impedir a liberación de intermediarios inestables das reaccións.[40] Aínda que unha ampla variedade de vías metabólicas implican encimas que están estreitamente unidos uns a outros, noutras poden intervir complexos encimáticos máis debilmente asociados, que son moi difíciles de estudar fóra da célula.[41][42] En consecuencia, a importancia destes complexos no metabolismo en xeral non está aínda clara.

 
Os carboxisomas son microcompartimentos bacterianos cunha cuberta de proteínas situados no citosol. Á esquerda unha imaxe de microscopio electrónico de carboxisomas, e á dereita un modelo da súa estrutura.

Compartimentos proteínicos

editar

Algúns complexos proteicos conteñen unha gran cavidade central que está illada do resto do citosol. Un exemplo dun compartimento cerrado deste tipo é o proteasoma.[43] Nel un conxunto de subunidades dispóñense formando unha estrutura con forma de barril oco que contén proteases, cuxa función é degradar proteínas citosólicas. Como podería ser daniño para a célula que se mesturasen libremente as proteases co resto do citosol, o barril está pechado por unha serie de proteínas regulatorias que recoñecen aquelas proteínas que levan un sinal para a súa degradación (a marca de ubiquitina) e introdúcenas dentro da cavidade proteolítica do proteasoma.[44]

Outra gran clase de compartimentos proteicos son os microcompartimentos bacterianos, os cales están formados por unha cuberta proteica que encapsula varios encimas.[45] Estes compartimentos teñen tipicamente arredor de 100-200 nanómetros de largo e están feitos de proteínas ensambladas.[46] Un exemplo ben coñecido son os carboxisomas bacterianos, que conteñen encimas implicados na fixación do carbono como a RuBisCO.[47]

Influencia do citoesqueleto

editar

Aínda que o citoesqueleto non é parte do citosol, a presenza desta rede de filamentos restrinxe a difusión na célula de grandes partículas. Por exemplo, en varios estudos viuse que partículas trazadoras maiores de 25 nanómetros (aproximadamente o tamaño dun ribosoma)[48] eran excluídas de partes do citosol próximas á superficie da célula e das proximidades do núcleo.[49][50] Estes "compartimentos de exclusión" poden conter unha rede máis densa de fibras de actina que o resto do citosol. Estes microdominios poderían influír na distribución de estruturas grandes como ribosomas e orgánulos no citosol ao excluílos dalgunhas áreas e concentralos noutras.[51]

Función

editar

O citosol non ten unha soa función senón que é o lugar onde se desenvolven múltiples procesos celulares. Exemplos destes procesos son a transdución de sinais desde a membrana celular a outros lugares do interior da célula, como o núcleo,[52] ou os orgánulos.[53] Este compartimento é tamén o sitio de moitos dos procesos da citocinese, posteriores á rotura da membrana nuclear na mitose.[54] Outra importante función do citosol é transportar metabolitos desde o seu lugar de produción ao lugar onde van ser usados. Isto é relativamente simple para as moléculas hidrosolubles, como aminoácidos, os cales poden difundir rapidamente a través do citosol.[14] Pero é moi distinto para as moléculas hidrófobas, como os ácidos graxos ou os esterois, que só poden ser transportados polo citosol ligados a proteínas de unión específicas, as cales trasladan estas moléculas entre as membranas celulares.[55][56] As moléculas incorporadas á célula por endocitose ou que deben ser secretadas poden transportarse tamén polo citosol dentro de vesículas,[57] as cales son pequenas esferas membranosas que son movidas ao longo do citoesqueleto por proteínas motoras.[58]

O citosol é sitio onde ten lugar a maior parte do metabolismo dos procariotas,[5] e unha gran parte do metabolismo dos eucariotas. Por exemplo, en mamíferos arredor da metade das proteínas da célula están localizadas no citosol.[59] Os datos máis completos dispoñibles son os dos lévedos, nos cales as reconstrucións metabólicas indican que atopamos no citosol a maioría dos procesos metabólicos e dos metabolitos.[60] As principais vías metabólicas que se desenvolven no citosol nos animais son as biosínteses de proteínas, a vía da pentosa fosfato, a glicólise e gliconeoxénese.[61] A localización das vías metabólicas pode ser distinta noutros organismos; por exemplo, nas plantas a síntese de ácidos graxos acontece nos cloroplastos,[62][63] e en protozoos apicomplexos ten lugar nuns orgánulos chamados apicoplastos.[64]

Notas

editar
  1. ↑ Goodsell DS (1991). "Inside a living cell". Trends Biochem. Sci. 16 (6): 203–6. PMID 1891800. doi:10.1016/0968-0004(91)90083-8. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Clegg JS (1984). "Properties and metabolism of the aqueous cytoplasm and its boundaries". Am. J. Physiol. 246 (2 Pt 2): R133–51. PMID 6364846. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Cammack, Richard; Teresa Atwood; Attwood, Teresa K.; Campbell, Peter Scott; Parish, Howard I.; Smith, Tony; Vella, Frank; Stirling, John (2006). Oxford dictionary of biochemistry and molecular biology. Oxford [Oxfordshire]: Oxford University Press. ISBN 0-19-852917-1. OCLC 225587597. 
  4. ↑ 4,0 4,1 Lodish, Harvey F. (1999). Molecular cell biology. New York: Scientific American Books. ISBN 0-7167-3136-3. OCLC 174431482. 
  5. ↑ 5,0 5,1 Hoppert M, Mayer F (1999). "Principles of macromolecular organization and cell function in bacteria and archaea". Cell Biochem. Biophys. 31 (3): 247–84. PMID 10736750. doi:10.1007/BF02738242. 
  6. ↑ Bowsher CG, Tobin AK (2001). "Compartmentation of metabolism within mitochondria and plastids". J. Exp. Bot. 52 (356): 513–27. PMID 11373301. doi:10.1093/jexbot/52.356.513. 
  7. ↑ Goodacre R, Vaidyanathan S, Dunn WB, Harrigan GG, Kell DB (2004). "Metabolomics by numbers: acquiring and understanding global metabolite data" (PDF). Trends Biotechnol. 22 (5): 245–52. PMID 15109811. doi:10.1016/j.tibtech.2004.03.007. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 17 de decembro de 2008. Consultado o 28 de maio de 2011. 
  8. ↑ Weckwerth W (2003). "Metabolomics in systems biology". Annu Rev Plant Biol 54: 669–89. PMID 14503007. doi:10.1146/annurev.arplant.54.031902.135014. 
  9. ↑ Reed JL, Vo TD, Schilling CH, Palsson BO (2003). "An expanded genome-scale model of Escherichia coli K-12 (iJR904 GSM/GPR)". Genome Biol. 4 (9): R54. PMC 193654. PMID 12952533. doi:10.1186/gb-2003-4-9-r54. Arquivado dende o orixinal o 11 de xaneiro de 2019. Consultado o 28 de maio de 2011. 
  10. ↑ Förster J, Famili I, Fu P, Palsson BØ, Nielsen J (2003). "Genome-scale reconstruction of the Saccharomyces cerevisiae metabolic network". Genome Res. 13 (2): 244–53. PMC 420374. PMID 12566402. doi:10.1101/gr.234503. 
  11. ↑ Luby-Phelps K (2000). "Cytoarchitecture and physical properties of cytoplasm: volume, viscosity, diffusion, intracellular surface area" (PDF). Int. Rev. Cytol. 192: 189–221. PMID 10553280. doi:10.1016/S0074-7696(08)60527-6. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 19 de xullo de 2011. Consultado o 28 de maio de 2011. 
  12. ↑ Roos A, Boron WF (1981). "Intracellular pH". Physiol. Rev. 61 (2): 296–434. PMID 7012859. Arquivado dende o orixinal o 18 de outubro de 2019. Consultado o 28 de maio de 2011. 
  13. ↑ Bright, G R; Fisher, GW; Rogowska, J; Taylor, DL (1987). "Fluorescence ratio imaging microscopy: temporal and spatial measurements of cytoplasmic pH". The Journal of Cell Biology 104 (4): 1019–1033. PMC 2114443. PMID 3558476. doi:10.1083/jcb.104.4.1019. Consultado o 2009-10-05. 
  14. ↑ 14,0 14,1 Verkman AS (2002). "Solute and macromolecule diffusion in cellular aqueous compartments". Trends Biochem. Sci. 27 (1): 27–33. PMID 11796221. doi:10.1016/S0968-0004(01)02003-5. 
  15. ↑ 15,0 15,1 Wiggins PM (1 de decembro de 1990). "Role of water in some biological processes". Microbiol. Rev. 54 (4): 432–49. PMC 372788. PMID 2087221. 
  16. ↑ Fulton AB (1982). "How crowded is the cytoplasm?". Cell 30 (2): 345–7. PMID 6754085. doi:10.1016/0092-8674(82)90231-8. 
  17. ↑ Garlid KD (2000). "The state of water in biological systems". Int. Rev. Cytol. 192: 281–302. PMID 10553283. doi:10.1016/S0074-7696(08)60530-6. 
  18. ↑ Chaplin M (2006). "Do we underestimate the importance of water in cell biology?". Nat. Rev. Mol. Cell Biol. 7 (11): 861–6. PMID 16955076. doi:10.1038/nrm2021. 
  19. ↑ Wiggins PM (1996). "High and low density water and resting, active and transformed cells". Cell Biol. Int. 20 (6): 429–35. PMID 8963257. doi:10.1006/cbir.1996.0054. 
  20. ↑ Persson E, Halle B (2008). "Cell water dynamics on multiple time scales". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 105 (17): 6266–71. PMC 2359779. PMID 18436650. doi:10.1073/pnas.0709585105. 
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 Lang F (2007). "Mechanisms and significance of cell volume regulation" (PDF). J Am Coll Nutr 26 (5 Suppl): 613S–623S. PMID 17921474. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 15 de febreiro de 2019. Consultado o 15 de febreiro de 2019. 
  22. ↑ Sussich F, Skopec C, Brady J, Cesàro A (2001). "Reversible dehydration of trehalose and anhydrobiosis: from solution state to an exotic crystal?". Carbohydr. Res. 334 (3): 165–76. PMID 11513823. doi:10.1016/S0008-6215(01)00189-6. 
  23. ↑ Crowe JH, Carpenter JF, Crowe LM (1998). "The role of vitrification in anhydrobiosis". Annu. Rev. Physiol. 60: 73–103. PMID 9558455. doi:10.1146/annurev.physiol.60.1.73. 
  24. ↑ Berridge MJ (1 de marzo de 1997). "Elementary and global aspects of calcium signalling". J. Physiol. (Lond.). 499 ( Pt 2) (Pt 2): 291–306. PMC 1159305. PMID 9080360. Arquivado dende o orixinal o 26 de maio de 2020. Consultado o 28 de maio de 2011. 
  25. ↑ Kikkawa U, Kishimoto A, Nishizuka Y (1989). "The protein kinase C family: heterogeneity and its implications". Annu. Rev. Biochem. 58: 31–44. PMID 2549852. doi:10.1146/annurev.bi.58.070189.000335. 
  26. ↑ Orlov SN, Hamet P (2006). "Intracellular monovalent ions as second messengers". J. Membr. Biol. 210 (3): 161–72. PMID 16909338. doi:10.1007/s00232-006-0857-9. 
  27. ↑ 27,0 27,1 Ellis RJ (2001). "Macromolecular crowding: obvious but underappreciated". Trends Biochem. Sci. 26 (10): 597–604. PMID 11590012. doi:10.1016/S0968-0004(01)01938-7. 
  28. ↑ Hudder A, Nathanson L, Deutscher MP (2003). "Organization of mammalian cytoplasm". Mol. Cell. Biol. 23 (24): 9318–26. PMC 309675. PMID 14645541. doi:10.1128/MCB.23.24.9318-9326.2003. Arquivado dende o orixinal o 07 de marzo de 2020. Consultado o 28 de maio de 2011. 
  29. ↑ Heuser J (2002). "Whatever happened to the 'microtrabecular concept'?". Biol Cell 94 (9): 561–96. PMID 12732437. doi:10.1016/S0248-4900(02)00013-8. 
  30. ↑ Thanbichler M, Wang S, Shapiro L (2005). "The bacterial nucleoid: a highly organized and dynamic structure". J Cell Biochem 96 (3): 506–21. PMID 15988757. doi:10.1002/jcb.20519. 
  31. ↑ Peters R (2006). "Introduction to nucleocytoplasmic transport: molecules and mechanisms". Methods Mol. Biol. 322: 235–58. PMID 16739728. doi:10.1007/978-1-59745-000-3_17. 
  32. ↑ Zhou HX, Rivas G, Minton AP (2008). "Macromolecular crowding and confinement: biochemical, biophysical, and potential physiological consequences". Annu Rev Biophys 37: 375–97. PMC 2826134. PMID 18573087. doi:10.1146/annurev.biophys.37.032807.125817. 
  33. ↑ Norris V, den Blaauwen T, Cabin-Flaman A (2007). "Functional taxonomy of bacterial hyperstructures". Microbiol. Mol. Biol. Rev. 71 (1): 230–53. PMC 1847379. PMID 17347523. doi:10.1128/MMBR.00035-06. 
  34. ↑ Wang SQ, Wei C, Zhao G (2004). "Imaging microdomain Ca2+ in muscle cells". Circ. Res. 94 (8): 1011–22. PMID 15117829. doi:10.1161/01.RES.0000125883.68447.A1. 
  35. ↑ Jaffe LF (1993). "Classes and mechanisms of calcium waves". Cell Calcium 14 (10): 736–45. PMID 8131190. doi:10.1016/0143-4160(93)90099-R. 
  36. ↑ Aw, T.Y. (2000). "Intracellular compartmentation of organelles and gradients of low molecular weight species.". Int Rev Cytol 192: 223–53. PMID 10553281. doi:10.1016/S0074-7696(08)60528-8. 
  37. ↑ Weiss JN, Korge P (20 de xullo de 2001). "The cytoplasm: no longer a well-mixed bag". Circ. Res. 89 (2): 108–10. PMID 11463714. 
  38. ↑ Srere PA (1987). "Complexes of sequential metabolic enzymes". Annu. Rev. Biochem. 56: 89–124. PMID 2441660. doi:10.1146/annurev.bi.56.070187.000513. 
  39. ↑ Perham RN (2000). "Swinging arms and swinging domains in multifunctional enzymes: catalytic machines for multistep reactions". Annu. Rev. Biochem. 69: 961–1004. PMID 10966480. doi:10.1146/annurev.biochem.69.1.961. 
  40. ↑ Huang X, Holden HM, Raushel FM (2001). "Channeling of substrates and intermediates in enzyme-catalyzed reactions". Annu. Rev. Biochem. 70: 149–80. PMID 11395405. doi:10.1146/annurev.biochem.70.1.149. 
  41. ↑ Mowbray J, Moses V (1976). "The tentative identification in Escherichia coli of a multienzyme complex with glycolytic activity". Eur. J. Biochem. 66 (1): 25–36. PMID 133800. doi:10.1111/j.1432-1033.1976.tb10421.x. Arquivado dende o orixinal o 28 de maio de 2020. Consultado o 15 de febreiro de 2019. 
  42. ↑ Srivastava DK, Bernhard SA (1986). "Metabolite transfer via enzyme-enzyme complexes". Science (journal) 234 (4780): 1081–6. PMID 3775377. 
  43. ↑ Groll M, Clausen T (2003). "Molecular shredders: how proteasomes fulfill their role". Curr. Opin. Struct. Biol. 13 (6): 665–73. PMID 14675543. doi:10.1016/j.sbi.2003.10.005. 
  44. ↑ Nandi D, Tahiliani P, Kumar A, Chandu D (2006). "The ubiquitin-proteasome system" (PDF). J. Biosci. 31 (1): 137–55. PMID 16595883. doi:10.1007/BF02705243. 
  45. ↑ Bobik, T. A. (2007). "Bacterial Microcompartments" (PDF). Microbe (Am Soc Microbiol) 2: 25–31. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 02 de agosto de 2008. Consultado o 28 de maio de 2011. 
  46. ↑ Yeates TO, Kerfeld CA, Heinhorst S, Cannon GC, Shively JM (2008). "Protein-based organelles in bacteria: carboxysomes and related microcompartments". Nat. Rev. Microbiol. 6 (9): 681–691. PMID 18679172. doi:10.1038/nrmicro1913. 
  47. ↑ Badger MR, Price GD (2003). "CO2 concentrating mechanisms in cyanobacteria: molecular components, their diversity and evolution". J. Exp. Bot. 54 (383): 609–22. PMID 12554704. doi:10.1093/jxb/erg076. Arquivado dende o orixinal o 29 de maio de 2012. Consultado o 28 de maio de 2011. 
  48. ↑ Cate JH (2001). "Construction of low-resolution x-ray crystallographic electron density maps of the ribosome". Methods 25 (3): 303–8. PMID 11860284. doi:10.1006/meth.2001.1242. 
  49. ↑ Provance DW, McDowall A, Marko M, Luby-Phelps K (1 de outubro de 1993). "Cytoarchitecture of size-excluding compartments in living cells". J. Cell. Sci. 106 (2): 565–77. PMID 7980739. Arquivado dende o orixinal o 26 de marzo de 2020. Consultado o 28 de maio de 2011. 
  50. ↑ Luby-Phelps K, Castle PE, Taylor DL, Lanni F (1987). "Hindered diffusion of inert tracer particles in the cytoplasm of mouse 3T3 cells". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 84 (14): 4910–3. PMC 305216. PMID 3474634. doi:10.1073/pnas.84.14.4910. 
  51. ↑ Luby-Phelps K (1993). "Effect of cytoarchitecture on the transport and localization of protein synthetic machinery". J. Cell. Biochem. 52 (2): 140–7. PMID 8366131. doi:10.1002/jcb.240520205. 
  52. ↑ Kholodenko BN (2003). "Four-dimensional organization of protein kinase signaling cascades: the roles of diffusion, endocytosis and molecular motors". J. Exp. Biol. 206 (Pt 12): 2073–82. PMID 12756289. doi:10.1242/jeb.00298. 
  53. ↑ Pesaresi P, Schneider A, Kleine T, Leister D (2007). "Interorganellar communication". Curr. Opin. Plant Biol. 10 (6): 600–6. PMID 17719262. doi:10.1016/j.pbi.2007.07.007. 
  54. ↑ Winey M, Mamay CL, O'Toole ET (1995). "Three-dimensional ultrastructural analysis of the Saccharomyces cerevisiae mitotic spindle". J. Cell Biol. 129 (6): 1601–15. PMC 2291174. PMID 7790357. doi:10.1083/jcb.129.6.1601. 
  55. ↑ Weisiger RA (2002). "Cytosolic fatty acid binding proteins catalyze two distinct steps in intracellular transport of their ligands". Mol. Cell. Biochem. 239 (1-2): 35–43. PMID 12479566. doi:10.1023/A:1020550405578. 
  56. ↑ Maxfield FR, Mondal M (2006). "Sterol and lipid trafficking in mammalian cells". Biochem. Soc. Trans. 34 (Pt 3): 335–9. PMID 16709155. doi:10.1042/BST0340335. 
  57. ↑ Pelham HR (1999). "The Croonian Lecture 1999. Intracellular membrane traffic: getting proteins sorted". Philos. Trans. R. Soc. Lond., B, Biol. Sci. 354 (1388): 1471–8. PMC 1692657. PMID 10515003. doi:10.1098/rstb.1999.0491. 
  58. ↑ Kamal A, Goldstein LS (2002). "Principles of cargo attachment to cytoplasmic motor proteins". Curr. Opin. Cell Biol. 14 (1): 63–8. PMID 11792546. doi:10.1016/S0955-0674(01)00295-2. 
  59. ↑ Foster LJ, de Hoog CL, Zhang Y (2006). "A mammalian organelle map by protein correlation profiling". Cell 125 (1): 187–99. PMID 16615899. doi:10.1016/j.cell.2006.03.022. 
  60. ↑ Herrgård MJ; Swainston, N; Dobson, P; Dunn, WB; Arga, KY; Arvas, M; Blüthgen, N; Borger, S; Costenoble, R (2008). "A consensus yeast metabolic network reconstruction obtained from a community approach to systems biology". Nature biotechnology 26 (10): 1155–60. PMID 18846089. doi:10.1038/nbt1492. 
  61. ↑ Stryer, Lubert; Berg, Jeremy Mark; Tymoczko, John L. (2002). Biochemistry. San Francisco: W.H. Freeman. ISBN 0-7167-4684-0. OCLC 179705944. 
  62. ↑ Ohlrogge J, Pollard M, Bao X (2000). "Fatty acid synthesis: from CO2 to functional genomics". Biochem. Soc. Trans. 28 (6): 567–73. PMID 11171129. doi:10.1042/BST0280567. 
  63. ↑ Ohlrogge JB, Kuhn DN, Stumpf PK (1979). "Subcellular localization of acyl carrier protein in leaf protoplasts of Spinacia oleracea". Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 76 (3): 1194–8. PMC 383216. PMID 286305. doi:10.1073/pnas.76.3.1194. 
  64. ↑ Goodman CD, McFadden GI (2007). "Fatty acid biosynthesis as a drug _target in apicomplexan parasites". Curr Drug _targets 8 (1): 15–30. PMID 17266528. doi:10.2174/138945007779315579. 

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Citosol&oldid=6751036»
  NODES
Done 1
eth 3
orte 4
Todos 4