Decidua

A decidua é o recubrimento mucoso modificado do interior do útero, é dicir, o endometrio modificado por influencia hormonal, que se forma cada mes, en preparación para un posible embarazo. Despréndese cada mes cando non hai ningún óvulo fecundado que soportar. A decidua está baixo a influencia da proxesterona. As células endometriais adquiren cando se forma a decidua características moi distintivas e denomínanse células deciduais. A decidua forma a parte materna da placenta e permanece durante todo o embarao. Despois do nacemento a decidua despréndese xunto coa placenta. A palabra decidua procede do latín deciduus, 'que se desprende'.

Sección diagramática da mucosa uterina: A. Útero non xestante. B. Decidua parietal; a mucosa no útero xestante nunha zona non baixo a placenta.

Sección do útero grávido no terceiro e cuarto meses.

Estrutura

A parte da decidua que interacciona co trofoblasto é a decidua basal (tamén chamada decidua placentaria), mentres que a decidua capsular crece sobre o embrión no lado luminal, encerrándoo no endometrio. O resto da decidua denomínase decidua parietal ou decidua verdadeira, e fusiónase coa decidua capsular no cuarto mes de xestación.

A decidua basal consta de tres capas morfoloxicamente distintas, que son:

• Capa compacta externa (estrato compacto)
• Capa intermedia (estrato esponxoso)
• Capa límite adxacente ao miometrio (estrato basal)

Dentro da decidua fórmanse depósitos fibrinoides ocasionais onde o sincitiotrofoblasto está danado. A rexión de deposición fibrinoide onde o trofoblasto se encontra coa porción compacta da decidua basal denomínase capa de Rohr, mentres que os depósitos fibrinoides que aparecen entre as capas compacta e esponxosa da decidua basal chámanse capa de Nitabuch (por Raissa Nitabuch). Esta capa está ausente na placenta accreta.

Micrografía do endometrio decidualizado debido á proxesterona exóxena. Tinguidura de hematoxilina-eosina.

A decidua ten unha aparencia histolóxica característica, mostrando grandes células deciduais poligonais no estroma. Estas células estromáticas agrandadas lembran un epitelio e denomínanse "epitelioides".

A decidualización comprende o proceso de diferenciación dos fibroblastos estromáticos fusiformes en células deciduais redondeadas, que crean unha matriz extracelular pericelular rica en fibronectina e laminina (similares ás células epiteliais).

A vascularidade e a permeabilidade vascular aumentan coa decidualización do endometrio.

A súa poboación de leucocitos é característica, con presenza predominante de grandes leucocitos granulares endometriais, mentres que os leucocitos polimorfonucleares e as células B son escasos. Os grandes linfocitos granulares (con CD56) denomínanse células asasinas naturais uterinas (células uNK).^{[Cómpre referencia]}

Desenvolvemento

Despois da ovulación en mamíferos placentarios, o recubrimento endometrial uterino hipertrófiase e vascularízase baixo a influencia das hormonas sexuais estróxenos e proxesterona.

En animais con placentación hemocorial o endometrio sofre decidualización despois da implantación. Se a implantación non ocorre, a cobertura secretora do útero será absorbida (ciclo estral) ou desprendida (ciclo menstrual).

En humanos a decidua despréndese coa placenta pouco despois do parto.^{[Cómpre referencia]}

Función

Como é a interface materna co embrión, a decidua participa nos intercambios de nutrientes, gases e residuos co conceptus. Tamén protexe o conceptus do sistema inmunitario materno. Ademais, a decidua debe permitir a invasión moi controlada do trofoblasto.

Nos trastornos placentarios invasivos como na placenta accreta obsérvase consistentemente que a decidualización é deficiente.

Produción de hormonas

A decidua segrega hormonas, factores de crecemento e citocinas. Ten receptores para estróxenos, proxesterona, hormona do crecemento e outras.

Entre estes produtos están hormonas comunmente asociadas con outros órganos como o cortisol, CRF, GnRH, prolactina e relaxina. A prolactina decidual non está baixo control dopaminérxico.

A proteína que se une ao factor de crecemento similar á insulina 1 (IGFBP1), tamén chamada proteína placentaria 12 e PAEP (glicodelina) parecen ser produtos específicos do recubrimento secretor e decidual.

Outros factores liberados son a interleucina-15 e o factor de crecemento endotelial vascular (VEGF). Aínda non se conseguiu elaborar unha explicación completa do papel e interaccións destas hormonas e factores.^{[Cómpre referencia]}

Outros

Micrografía da decidua nun ganglio linfático. Tinguidura de hematoxilina-eosina.

• En caso dun embarazo ectópico, o endometrio tamén se decidualiza. Unha muller pode desprenderse do recubrimento uterino en forma de molde decidual, o cal pode ser confundido cun aborto natural, cando, en realidade, o embrazo ectópico aínda persiste.
• Pode observarse unha reacción decidual nos tecidos do peritoneo e ovario durante o embarazo, e isto representa unha resposta do tecido estromático á proxesterona.
• A decidua formada nun ganglio linfático pode imitar un carcinoma metastático.

Importancia clínica

Unha infección de longa duración da decidua (deciduíte crónica) está asociada co nacemento prematuro.

• 
  Micrografía dun caso de deciduíte crónica. Tinguidura de hematoxilina-eosina.
• 
  Coriodeciduíte aguda con neutrófilos no corion e decidua.

Galería

• 
  Esquema da circulación placentaria.
• 
  Patoloxía das membranas fetais e decidua

Véxase tamén

Ligazóns exterans

• Histologic picture at med.utah.edu
• Imaxe de Histoloxía: 19904loa – Histology Learning System na Universidade de Boston