Demodex é un xénero de pequenos ácaros parasitos que viven nos folículos pilosos ou glándulas sebáceas da pel de mamíferos, incluídos os humanos. Demodex é o único xénero da familia Demodicidae.[1] Coñécense unhas 65 species de Demodex.[2] Dúas destas especies viven no ser humano, que son: Demodex folliculorum e Demodex brevis, que se denominan ácaros das pestanas ou da cara. Distintas especies de animais son hóspedes de diferentes especies de Demodex; por exemplo, Demodex canis vive nos cans. A infestación por Demodex é común e xeralmente non causa síntomas, polo que se pode dicir que son normalmente inofensivos, pero ocasionalmente poden causar algunhas doenzas da pel. 'Demodex' deriva do grego 'dēmos', graxa, e 'dēx' verme da madeira.[3]

D. folliculorum e D. brevis

editar

As dúas especies de Demodex máis importantes medicamente son as que infestan aos humanos, que son D. folliculorum e D. brevis. D. folliculorum foi descrito en 1842 e del separouse formando unha especie propia D. brevis en 1963. D. folliculorum vive nos folículos pilosos, e D. brevis nas glándulas sebáceas conectadas cos folículos pilosos. Ambas as especies atópanse principalmente na cara, preto do nariz, nas pestanas e cellas, pero tamén noutras partes do corpo.

Os adultos miden só de 0,3 a 0,4 mm de longo e as larvas son menores. D. brevis é algo máis pequena que D. folliculorum.[4] Ambos teñen un corpo semitransparente alongado que consta dunha porción inicial coa cabeza e o tórax e un abdome; no tórax hai catro pares de patas articuladas con ganchos. O corpo está cuberto con escamas, que lles axudan a ancorarse aos folículos. Ten pezas bucais con forma de alfinete para alimentarse de células da pel e aceites (sebo), que se acumulan nos folículos pilosos. Os ácaros poden abandonar os folículos pilosos e camiñar lentamente pola pel, a unha velocidade de só de 8 a 16 mm por hora, especialmente de noite, xa que procuran evitar a luz.[4] Os ácaros transfírense dun hóspede a outro por contacto co pelo, cellas, pel da cara etc, e empeza a adquirirse pouco despois de nacer.

As femias de Demodex folliculorum son maiores e máis arredondadas que os machos. Tanto machos coma femias teñen unha abertura xenital, e a fertilización dos ovos é interna.[5] O apareamento ten lugar na abertura dos folículos, e os ovos deposítanse dentro dos folículos ou das glándulas sebáceas. As larvas teñen seis patas e eclosionan tres ou catro días despois da posta, e desenvólvense en adultos nuns sete días. A duración total da súa vida é dalgunhas semanas.

As persoas xeralmente teñen maior cantidade de ácaros canta máis idade teñan: un estudo atopou que aproximadamente un terzo dos nenos e adultos xoves, a metade dos adultos, e dous terzos dos vellos teñen estes ácaros.[6] As taxas baixas en nenos poden deberse a que producen menos sebo. Porén, estes estudos buscan visualmente con microscopio os ácaros e as cifras poden estar subestimadas. Recentemente, un estudo de 29 adultos (de 18 anos ou máis) en Carolina do Norte, EUA, atopou que o 70% dos de 18 anos tiñan os ácaros e que todos os adultos os tiñan.[7] Este estudo utilizou métodos de detección do ADN de Demodex, máis sensibles que os métodos microscópicos tradicionais, e, xunto con varios estudos en cadáveres, suxiren que a infestación é moi alta, talvez do 100% en adultos, aínda que o pequeno tamaño da mostra e a súa área xeográfica limitada non permiten sacar conclusións definitivas.

Poden observarse os Demodex propios arrincando unha pestana ou cella e observándoa nun microscopio composto normal. Tamén poden recollerse cun coitelo sen gume como os coitelos para manteiga, raspando a pel da fronte para recoller sebo e observalo ao microscopio.[8]

Demodicose

editar

Na gran maioría dos casos os Demodex pasan desapercibidos, e non producen síntomas adversos, pero en certos casos (xeralmente relacionados con inmunosupresión, causada por estrés ou doenzas) as poboacións de ácaros poden incrementarse drasticamente, orixinando unha condición chamada demodicose, caracterizada por proído, inflamación e outros trastornos da pel. Tamén poden orixinar blefarite (inflamación das pálpebras).[9] Hai evidencias dunha correlación entre a infestación por Demodex e a acne vulgaris, o que suxire que pode xogar un papel en promover a acne.[10]

Están realizándose varias investigacións sobre as infestacións en humanos por Demodex,[10][11][12][13] e varios estudos preliminares suxiren unha asociación entre a infestación por estes ácaros e a rosácea.[14][15]

  1. NCBI taxonomy Demodex
  2. Yong, Ed (August 31, 2012). "Everything you never wanted to know about the mites that eat, crawl, and have sex on your face". Not Exactly Rocket Science. Discover. Arquivado dende o orixinal o 07 de novembro de 2019. Consultado o April 24, 2013. 
  3. "Demodex". Medical Dictionary (medicine.academic.ru). 
  4. 4,0 4,1 Rufli, T.; Mumcuoglu, Y. (1981). "The hair follicle mites Demodex folliculorum and Demodex brevis: biology and medical importance. A review". Dermatologica 162 (1): 1–11. PMID 6453029. doi:10.1159/000250228. 
  5. Rush, Aisha (2000). "Demodex folliculorum". Animal Diversity Web. University of Michigan. Consultado o 2 April 2015. 
  6. Sengbusch, H. G.; Hauswirth, J. W. (1986). "Prevalence of hair follicle mites, Demodex folliculorum and D. brevis (Acari: Demodicidae), in a selected human population in western New York, USA". Journal of Medical Entomology 23 (4): 384–388. PMID 3735343. 
  7. Thoemmes, Megan S.; Fergus, Daniel J.; Urban, Julie; Trautwein, Michelle; Dunn, Robert R.; Kolokotronis, Sergios-Orestis (27 August 2014). "Ubiquity and Diversity of Human-Associated Demodex Mites". PLoS ONE 9 (8): e106265. doi:10.1371/journal.pone.0106265. 
  8. Wilson, Edward O. (1992). The Diversity of Life. Cambridge, Massachusetts: Belknap. p. 177. ISBN 0674212983. 
  9. Lindsey, Kristina; Matsumara, Sueko; Hatel, Elham; Akpek, Esen K. (16 May 2012). "Interventions for chronic blepharitis". Cochrane Database of Systematic Reviews 5: CD00556. PMID 22592706. doi:10.1002/14651858.CD005556.pub2. 
  10. 10,0 10,1 Zhao, Ya-e; Hu, Li; Wu, Li-ping; Ma, Jun-xian (March 2012). "A meta-analysis of association between acne ulgaris and Demodex infestation". Journal of Zhejiang University-SCIENCE B 13 (3): 192–202. PMC 3296070. PMID 22374611. doi:10.1631/jzus.B1100285. 
  11. Liu, Jingbo; Sheha, Hosam; Tseng, Scheffer C. G. (October 2010). "Pathogenic role of Demodex mites in blepharitis". Current Opinion in Allergy and Clinical Immunology 10 (5): 505–510. PMC 2946818. PMID 20689407. doi:10.1097/ACI.0b013e32833df9f4. 
  12. Zhao, Ya-e; Peng, Yan; Wang, Xiang-lan; Wu, Li-ping; Wang, Mei; Yan, Hu-ling; Xiao, Sheng-xiang (December 2011). "Facial dermatosis associated with Demodex: a case-control study". Journal of Zhejiang University-SCIENCE B 12 (8): 1008–1015. PMC 3232434. PMID 22135150. doi:10.1631/jzus.B1100179. 
  13. "2011-2012 Annual Evidence Update on Acne vulgaris" (PDF). University of Nottingham Centre of Evidence Based Dermatology. 2012. p. 10. Consultado o 23 September 2013. 
  14. MacKenzie, Debora (August 30, 2012). "Rosacea may be caused by mite faeces in your pores". New Scientist. Consultado o August 30, 2012. 
  15. Jarmuda, Stanisław; O'Reilly, Niamh; Żaba, Ryszard; Jakubowicz, Oliwia; Szkaradkiewicz, Andrzej; Kavanagh, Kevin (August 2012). "The potential role of Demodex folliculorum mites and bacteria in the induction of rosacea". Journal of Medical Microbiology. PMID 22933353. doi:10.1099/jmm.0.048090-0. 

Véxase tamén

editar

Ligazóns externas

editar
  NODES
Association 1
INTERN 1
todo 4