Diocese católica latina de Astorga

Diocese católica latina de Astorga
Localización
	42°30′N 6°06′O / 42.5, -6.1
Estado	España
Comunidade autónoma	Castela e León
Provincia	provincia de León
Poboación
Poboación	259.450 (2018) (22,51 hab./km²)
Lingua usada	lingua castelá
Relixión	Igrexa católica latina
Xeografía
Parte de	Ecclesiastical Province of Oviedo (en) (1954–)
Superficie	11.528 km²
Comparte fronteira con	Diocese de Bragança-Miranda (pt) , Suroeste ; Arquidiocese católica latina de Oviedo, norte ; diocese de León, leste ; diocese de Lugo, noroeste ; diocese de Ourense, oeste ; Diocese de Samora (pt) , sueste
Creación	747
Catedral	Catedral de Astorga (pt)
Sitio web	diocesisastorga.es

A diocese de Astorga ou diocese asturicense é unha diocese da Igrexa Católica Latina sufragánea da de Oviedo, cuxa sé catedralicia está radicada na cidade de Astorga.

Extensión territorial

Comprende territorios que se estenden por parte das provincias actuais de León, Zamora, ambas as dúas pertencentes civilmente á comunidade de Castela e León, ademais de por parte da provincia de Ourense, na comunidade de Galiza. Nesta son asturicenses as comarcas de Valdeorras, Trives, e Viana; ademais algunhas freguesías dos concellos de Chandrexa de Queixa e A Gudiña, tamén o son. A comarca lucense de Quiroga foi asturicense até o ano 1955, pasando entón á diocese de Lugo ao trocarse por territorios lucenses no Valcarce, no Bierzo. Historicamente tamén formaron parte desta diocese territorios portugueses da Terra de Miranda, actualmente pertencentes á diocese de Bragança, o que se ten aducido para explicar a persistencia de dialectos leoneses nesa comarca (ver mirandés).

Na actualidade a diocese de Astorga ocupa uns 11.525 km² de superficie, dos cales corresponden á provincia de León 6.299 km² (54,65 % do total), á provincia de Zamora 3.526 km² (30,59 %) e á provincia de Ourense 1.700 km² (14,75 % da diocese). A poboación total do bispado apenas superaba os 200.000 habitantes, dos cales algo máis de 40.000 corresponden ao territorio galego.

Historia

Mapa do bispado de Astorga de 1761.

Orixes

A mención máis antiga do cristianismo nestas terras, no século III, menciona xa a existencia dun bispo en Astorga. Trátase dunha carta dirixida polo bispo de León, no ano 254, ao metropolitano de Cartago, Cipriano, que menciona a comunidade cristiá de Astorga e o seu bispo Basílides. As mencións dun bispo, Efrén, no ano 60, é unha piadosa lenda carente de rigor histórico. O que a epístola a Cartago permite supor é que as comunidades de León e Astorga teñen a súa orixe en África, pois era costume desta época consultar os problemas eclesiásticos coas igrexas madre.

Durante o século V, vólvense a ter noticias do bispado astorgano, pois o seu prelado, San Toribio, ten intervención nos problemas suscitados cos seguidores do priscilianismo.

No reino suevo

No século VI o territorio asturicense está comprendido dentro do Reino Suevo. O Parochiale suevorum, un documento que mostra a organización eclesiástica do territorio desa monarquía, menciona a diocese asturicense xunto con outras da Gallaecia. Asigna a Astorga un territorio en parte diferente do que administraría a partir da Alta Idade Media: Ad Asturicensem sedem ipsa Astorica: Legio, Bergido, Petra speranti, Comanca, Ventosa, Maurelos superiores et inferiores, Senimure, Francelos, Pesicos, pois inclúe na diocese as igrexas de León (Legio), Zamora (Senimure) ou mesmo territorios asturianos, como Pesgos (Pesicos). Mais non lle atribúe ningunha igrexa no que hoxe é o territorio histórico de Galiza, pois unha parte están indicados para o bispado de Ourense, así Trives (Teporos) ou Valdeorras (Geurros), á que aínda lle asigna a Seabra (Senabria). O territorio de Quiroga (Carioca) está, no Parroquial, asignada a Lugo.

No século VIII, Astorga foi incluída no territorio dominado polos árabes. Houbo que esperar até Afonso III para que pasase de novo a mans cristiáns. Porén o territorio da diocese tardou máis en reorganizarse.

Restauración medieval

Ha que agardar até o ano 934 para que o rei Ramiro II faga a chamada Restitución da Igrexa Asturicense. O monarca convoca un concello de bispos e relixiosos xunto con magnates laicos, que asinan, o 17 de xaneiro, un documento no cal se indican as igrexas que se atribúen agora á diocese astorgana: en terras de Braganza seguindo o río Tuela ata confluír co Douro, de aí cara a Zamora, incluíndo Aliste e Seabra, Trives, Caldelas, O Courel e Quiroga e máis Valdeorras integramente, engadindo algo máis abaixo as igrexas de Toro (in Bergantia per illum riuulum qui dicitur Tuela, et discurrit dum intrat in Dorio contra Zamora ad partem Orientis, et intus Alisti et Senabria, Tribes, Caldellas, Caurille et Quiroga, et Iurres ab omni integritate [...] tornamus ad ciuitatem Astoricensem eclesias de Campo Tauro). O texto, que sofre sospeitas de autenticidade, non cita as actuais comarcas do Bolo e Viana, porque seguramente estaba incluída nos territorios de Trives e do Valdeorras, e que si aparecen como Roboreta = Robleda, nun documento confirmatorio e que, de paso, autentifica dubidosos acordos anteriores, debido ao rei Ordoño II do ano 956). A reconstrución efectuada agora acomodaba a diocese astorgana, pola súa banda occidental, aos límites do antigo convento asturicense romano, que foi o que a corte debeu ter en mente para restaurar a diocese, aínda que resultase imposíbel retornarlle outros territorios que a compuxeran, nos que agora había xa outras sés coas correspondentes terras, como Oviedo ou León.

Lista de bispos asturicenses

Efrén (ca. 60)
Basílides (ca. 254)
San Sabino (254-2..)
Decencio
Domiciano (340)
Simposio (380-¿?)
San Dictino (400-4..)
Comasio (ca. 420-4..)
Toribio de Liébana (444-476)
Timoteo (561)
Polemio (568-585)
Talasio (588-um 589)
Concordio (630-636)
Oscando (637-6..)
Candidato (645-653)
Elpidio (653-um 656)
Isidoro (670-680)
Aurelio (681-693)
Indisclo (853-879)
Ranulfo (880-908)
San Xenadio (909-919)
San Fortis (920-931)
Salomon (932-951)
Odoario (952-962)
Notario (962-972)
Novidio (967-972)
Gonzalo (972-992)
Jimeno (992-1028)
Pedro (1029-1034)
Sampiro (1034-1041)
Pedro Gundulfiz (1041-1051)
Diego (1051-1061)
San Ordoño (1061-1066)
Pedro Núñez (1066-1082)
Osmundo (1082-1098)
Pelaio Cerveyra (1098-1121) (foi tamén bispo de Mondoñedo)
Alon (1122-1131)
Roberto (1131-1138)
Jimeno Eriz (1138-1141)
Amadeo (1141-1143)
Arnaldo (1144-1152)
San Pedro Cristiano (1153-1156)
Fernando "El Viejo" (1156-1172)
Arnaldo (1173-1177)
Sé vacante (1177-1190)
Lope Andrés (1190-1205)
Pedro Andrés (1205-1226)
Nuño (1226-1241)
Pedro Fernández (1241-1265)
Hermann "El Alemán" (1266-1272)
Melenio Pérez (1273-1284)
Martín González I. (1285-1286)
Martín González II. (1286-1301)
Alfonso Martínez (1301-1314)
Juan Alfonso (1315-1326)
Bartolomé Martínez (1326-1331)
Fernando Ibáñez (1332-1333)
Pedro Alfonso (1333-1342)
Pedro de Pedroche (1342-1346)
Nuño de Fuentes (1346-1349)
Rodrigo de Lara (1349-1358)
Fernando de San Marcelo (1358-1370)
Alonso de Toro (1370-1382)
Juan Alfonso de Mayorga (1382-1389)
Fernando de Astorga (1389-1390)
Pedro Martínez de Tesa (1390)
Pascual García (1390-1393) (tamén foi bispo de Ourense)
Alfonso Rodríguez (Gutiérrez) (1393-1412)
Pedro Fonseca (1414-1418)
Gonzalo de Santa María (1419-1423) (foi tamén bispo de Plasencia)
Sancho de Rojas (1423-1440)
Alvaro Pérez Osorio (1440-1463)
García Álvarez de Toledo (1463-1488) (foi tamén bispo de Badaxoz)
Juan Ruiz de Medina (1489-1493) (foi tamén bispo de Badaxoz)
Diego Meléndez Valdés (1493-1494) (logo bispo de Salamanca e de Zamora)
Juan de Castilla (1494-1498) (logo bispo de Salamanca)
Diego Ramirez Villaescusa (1498-1500) (foi tamén bispo de Málaga)
Francisco Desprats (1500)
Sancho Pérez Rodríguez de Acebes (1500-1515)
Álvaro Osorio de Moscoso, O.P. (1515-1539)
Esteban Almeida (1539-1542) (tamén foi bispo de León)
Diego Alava Esquivel (1543-1548) (tamén foi bispo de Ávila)
Pedro Acuña Avellaneda (1548-1555), de Aranda de Duero, colexial de S. Bartolomé en Salamanca, (foi tamén bispo de Salamanca), morreu en 1562.
Diego Sarmiento de Sotomayor (1555-1571)
Francisco Sarmiento Mendoza (1574-1580) (tamén foi bispo de Xaén)
Alfonso Delgado (1580-1583)
Antonio Torres (1584-1588)
Juan Zuazola (1589-1590)
Pedro Rojas Henríques, O.S.A. (1591-1595) (foi tamén bispo de Osma)
Antonio de Cáceres, O.P. (1595-1615)
Alfonso Mesía de Tovar (1616-1636)
Luis García Rodríguez (1637-1638)
Diego Salcedo Benacos (1639-1644)
Bernardo Atayde de Lima Pereira (1644-1654) (foi aínda bispo de Ávila)
fr. Nicolás de Madrid (1654-1660) (foi tamén bispo de Osma)
Juan Vallejo (1660-1661)
Nicolás Rodríguez Hermosino (1662-1669)
Matías Moratinos Santos (1669-1672) (foi tamén bispo de Segovia)
Rodrigo de Mandiá Parga (1672-1674) (foi aínda bispo de Almería)
Diego de Silva y Pacheco (1675-1677) (foi tamén bispo de Guadix)
Francisco Aguado (1677-1688)
Antonio de Brizuela y Salamanca (1688-1693)
Antonio de Sanjurjo (1693-1707)
José Patricio Navarro (1707-1723)
Crisóstomo Vargas, O. Cist. (1723-1728)
José Francisco Bermúdez Mandiá (1728-1736)
Pedro Cáceres Casado (1738-1747)
Matías Escalzo Acedo (1748-1749)
Francisco Javier Sánchez Cabezón (1750-1767)
Juan Manuel Merino Lumbreras (1767-1782)
Antonio Andrés López Arroyo, O.F.M. (1783-1787)
Manuel Abad Lasierra (1787-1791)
Francisco Isidoro Gutiérrez Vigil (1791-1805)

Camilo Lorenzo, bispo da diocese de 1995 a 2015.

Manuel Vicente Martínez Jiménez (1806-1816) (foi tamén arcebispo de Zaragoza)
Guillermo Martínez Riaguas (1819-1824)
Manuel Bernardo Morete Bodelón (1825-1828)
Leonardo Santander Villavicencio (1828-1832)
Félix Torres Amat (1833-1847)
Juan Nepomuceno Cascallana Ordóñez (1850-1851) (foi tamén bispo de Málaga)
Benito Forcelledo Tuero (1852-1858)
Fernando Argüelles Miranda (1858-1870)
Mariano Brezmes Arredondo (1875-1885)
Juan Bautista Grau y Vallespinos (1886-1893)
Vicente Alonso y Salgado, Sch. P. (1894-1903) (foi aínda bispo de Cartagena)
Mariano Cidad y Olmos (1903-1903)
Julián Miranda y Ristuer (1903-1904) (foi aínda bispo de Segovia)
Julián de Diego y García Alcolea (1904-1913) (foi tamén bispo de Salamanca)
Antonio Senso Lázaro (1913-1941)
Jesús Mérida Pérez (1943-1956)
José Castelltort Subeyre (1956-1960)
Marcelo González Martín (1960-1966) (foi arcebispo coadxutor de Barcelona)
Antonio Briva Miravent (1967-1994)
Camilo Lorenzo Iglesias (1995-2015)
Juan Antonio Menéndez Fernández (18 de novembro de 2015 - 15 de maio de 2019, finado)
Jesús Fernández González (dende 8 de xuño de 2020)

Este artigo sobre relixión é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.