Hangul
O han-geul (tamén hangul ou han'gŭl, e previamente han-kul; 한글) é o alfabeto nativo coreano (en contraste cos hanja (漢字), ou caracteres chineses).[1] Cada bloque silábico hangul consta dalgunhas das 24 letras (jamo): 14 consoantes e 10 vogais. Historicamente, tiña 3 consoantes e unha vogal máis.
Estes bloques silábicos poden ser escritos tanto horizontalmente de esquerda a dereita como verticalmente de riba a baixo, as columnas de dereita a esquerda.
Aínda que esta escrita lles poida parecer ideográfica a algúns occidentais, realmente é fonética.
Historia
editarO rei Sejong o Grande creou un novo alfabeto, denominado Hankul ou Hangul.
Debido á facilidade coa que se aprendía este alfabeto, algúns letrados contemporáneos a Sejong denominárono amkul que significa Letra de mulleres.
Estrutura da escritura en Hangul
editarAs palabras do Hangul están compostas por bloques silábicos, e estes á súa vez en tres partes: un son inicial, un son medio e polo xeral un son final.
Debemos debuxar un cadro imaxinario onde vamos a formar a sílaba e situar a primeira vogal ou consoante na parte superior esquerda deste. Se a vogal que lle segue á primeira letra é horizontal, sitúase baixo desta; se é vertical, á dereita. O son final (ou última letra da sílaba) debe ir baixo, sempre e cando sexa consoante.
Por Exemplo: Amor en coreano dise: Sa-rang = 사랑
O primeiro que debemos facer é identificar as sílabas. Despois, situamos a primeira letra da primeira sílaba (ㅅ) na parte superior esquerda. Logo situamos a vogal (ㅏ). Como esta é vertical, colocámola á dereita da primeira consoante; a nosa sílaba quedaría así: 사 (sa).
O paso a seguir é construír a segunda sílaba. Situamos a primeira letra (ㄹ) na parte superior esquerda do cadro imaxinario. Entón procedemos a colocar a vogal (ㅏ) á dereita da primeira letra. E situamos a última consoante (ㅇ) baixo (recordemos que nunha sílaba a última letra, se é consoante, sitúase baixo). A sílaba quedaría así: 랑.
Unimos as sílabas, e a nosa palabra está lista: 사 (sa)+랑 (rang) = 사랑 (sa-rang).
Outro exemplo:
En Corea, ao oso asignáronlle o seguinte carácter: 곰 (Kom)
Para formar esta sílaba, sitúase a consoante ㄱ (k) na parte superior esquerda, despois sitúase a vogal ㅗ (ou) baixo da consoante, xa que esta última é unha vogal horizontal. E por último colócase a consoante ㅁ (m) na parte inferior.
ㄱ (k) +ㅗ (ou) + ㅁ (m) = 곰 (kom).
Desta maneira pódense escribir todas as palabras coreanas e non coreanas.
Nomes oficiais
editarO nome moderno Hangeul é un termo acuñado por Xu Sigyeong en 1912, que significa “gran escritura” en coreano arcaico e “escritura coreana” no moderno. Non pode ser escrito en hanja, aínda que a sílaba Han pódese escribir 韓 co significado de “Coreano”. Pronúnciase /hanɡɯl/ (IPA), e pode ser romanizado dos seguintes xeitos:
- Han-geul na Romanización Revisada da lingua coreana. O goberno surcoreano usa este sistema en todas as súas publicacións oficiais en inglés e fomenta o seu uso. Moitas publicacións recentes adoptaron este sistema.
- Han’gŭl en McCune-Reischauer.
- Hankul na Romanización Yale.
O seu nome orixinal foi 훈민정음 (Hunmin Jeong-um) Os norcoreanos prefiren chamalo Chosŏn'gŭl (조선글) debido aos diferentes nomes de Corea.
Nomes coloquiais
editar- Jeongeum, abreviación do oficial Hunmin Jeongeum.
- Urigeul (우리글 "a nosa escritura") é usada en ambas as repúblicas coreanas, mais non por non coreanos.
O Han-geul foi ocasionalmente denigrado por aqueles que preferiron o tradicional Hanja (漢字) ata principios do século XX:
- Eonmun (언문 諺文 "escritura vernácula").
- Amgeul (암글 "escritura feminina"): 암 é un prefixo que indica feminidade. A muller foi considerada inferior ao home na Corea tradicional.
- Ahaegeul (아해글 "escritura de nenos")
Jamo
editarJamo (자모; 字母) son as letras que conforman o alfabeto han-geul. O nome “jamo” provén de ja-eum (“vogal”; 자음; 母音; literalmente, son nai) e mo-eum (“consoante”; 모음; 子音 ou son fillo, literalmente).
Son 51 e componse de:
- 21 vogais.
- 10 vogais simples (om).
- 11 ditongos.
- 30 consoantes.
- 14 consoantes simples.
- 5 consoantes dobres.
- 11 consoantes complexas.
ㄱ | ㄴ | ㄷ | ㄹ | ㅁ | ㅂ | ㅅ | |||
k, g | n | t, d | l, r | m | p, b | s | |||
ㅇ | ㅈ | ㅊ | ㅋ | ㅌ | ㅍ | ㅎ | |||
**(mudo)/ng | ch, j | ch | k | t | p | h | |||
ㅏ | ㅑ | ㅓ | ㅕ | ㅗ | ㅛ | ㅜ | ㅠ | ㅡ | |
a | ya | eo | yeo | ou | eu | ou | yu | eu | |
ㅐ | ㅒ | ㅔ | ㅖ | ||||||
ae | yae | e | ye | leo |
Letras simples | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Consoantes | Vogais | ||||||||
Jamo | Nome | Romanización | Pron. | API | Jamo | Nome | Rom. | Pron. | API |
ㄱ | 기역 (giyeok) | g / k | gu / k | [k-]/[-k̚] | ㅏ | 아 (a) | a | a | [-a-] |
ㄴ | 니은 (nieun) | n | n | [n-]/[-n] | ㅑ | 야 (ya) | ya | ya | [-ja-] |
ㄷ | 디귿 (digeut) | d / t | d / t | [d-]/[-t̚] | ㅓ | 어 (eo) | eo | o (o aberto) | [-ʌ-] |
ㄹ | 리을 (rieul) | r diante de vogal, l diante de consoante ou final de palabra. | r/l | [ɾ-]/[-ʎ] | ㅕ | 여 (yeo) | yeo | yo (o aberto) | [-jʌ-] |
ㅁ | 미음 (mieum) | m | m | [m-]/[-m] | ㅗ | 오 (o) | o | ô | [-o-] |
ㅂ | 비읍 (bieup) | b / p | b/p | [b-]/[-p̚] | ㅛ | 요 (yo) | yo | yô | [-jo-] |
ㅅ | 시읏 (siut) | s / t | s/t | [s-]/[-t̚] | ㅜ | 우 (u) | u | ou | [-u-] |
ㅇ | 이응 (ieung) | ng | ng | [-ŋ] | ㅠ | 유 (yu) | yu | you | [-ju-] |
ㅈ | 지읒 (jieut) | j / t | dj/t | [tɕ-]/[-t̚] | ㅡ | 으 (eu) | eu | eu | [-ɯ-] |
ㅊ | 치읓 (chieut) | ch / t | tch/t | [tɕʰ-]/[-t̚] | ㅣ | 이 (i) | i | i | [-i-] |
ㅋ | 키읔 (kieuk) | k | kh | [kʰ-]/[-k̚] | |||||
ㅌ | 티읕 (tieut) | t | th | [tʰ-]/[-t̚] | |||||
ㅍ | 피읖 (pieup) | p | ph | [pʰ-]/[-p̚] | |||||
ㅎ | 히읗 (hieut) | h / t | h / t | [x-]/[-t̚] | |||||
Letras compostas | |||||||||
Consoantes dobres | Vogais compostas | ||||||||
Jamo | Nome | Romanización | Pron. | API | Jamo | Nome | Rom. | Pron. | API |
ㄲ | 쌍기역 (ssanggiyeok) | kk | k appuyé | [kʼ-]/[-k̚] | ㅐ | 애 (ae) | ae | è | [-ɛ-] |
ㄸ | 쌍디귿 (ssangdigeut) | tt | t appuyé | [tʼ-]/[-t̚] | ㅒ | 얘 (yae) | yae | yè | [-jɛ-] |
ㅃ | 쌍비읍 (ssangbieup) | pp | p appuyé | [pʼ-]/[-p̚] | ㅔ | 에 (e) | e | é | [-e-] |
ㅆ | 쌍시옷 (ssangsiot) | ss | s appuyé | [sʼ-]/[-t̚] | ㅖ | 예 (ye) | ye | yé | [-je-] |
ㅉ | 쌍지읒 (ssangjieut) | jj | tch appuyé | [tɕʼ-]/[-t̚] | ㅘ | 와 (wa) | wa | wa | [-wa-] |
Grupos consonánticos | ㅙ | 왜 (wae) | wae | wè | [-wɛ-] | ||||
Jamo | Nome | Romanización | Pron. | API | ㅚ | 외 (oe) | oe | wi | [-wi-] |
ㄳ | 기역 시옷 (giyeok siot) | ks | x | [-k̚]/[-ks-] | ㅝ | 워 (weo) | weo | wo (o aberto) | [-wʌ-] |
ㄵ | 니은 지읒 (nieun jieut) | nj | ndj | [-n]/[-ntɕ-] | ㅞ | 웨 (we) | we | wé | [-we-] |
ㄶ | 니은 히읗 (nieun hieut) | nh | nh | [-n]/[-nx-] | ㅟ | 위 (wi) | wi | wi | [-wi-] |
ㄺ | 리을 기억 (rieul giyeok) | lg | lg | [-ʎ]/[-ʎg-] | ㅢ | 의 (ui) | eui | euil | [-ɰi-] |
ㄻ | 리을 미음 (rieul mieum) | lm | lm | [-ʎ]/[-ʎm-] | |||||
ㄼ | 리을 비읍 (rieul bieup) | lb | lb | [-ʎ]/[-ʎb-] | |||||
ㄽ | 리을 시옷 (rieul siot) | ls | ls | [-ʎ]/[-ʎs-] | |||||
ㄾ | 리을 티읕 (rieul tieut) | lt | lt | [-ʎ]/[-ʎtʰ-] | |||||
ㄿ | 리을 피읖 (rieul pieup) | lp | lph | [-ʎ]/[-ʎpʰ-] | |||||
ㅀ | 리을 히읗 (rieul hieut) | lh | lh | [-ʎ]/[-ʎx-] | |||||
ㅄ | 비읍 시옷 (bieup siot) | bs | ps | [-p̚]/[-ps-] |
Cada consoante en han-geul corresponde a un só fonema na lingua coreana. Porén, estas poden variar de pronunciación a ouvidos estranxeiros. A primeira consoante indica a pronunciación que se escoita ao comezo da palabra, e a segunda, cando non sexa así.
Por exemplo, no caso da palabra 비비다, que significa esfregar, escóitase como pibida. Recorde que os coreanos recoñecen un só fonema ㅂ(bieup) nas dúas sílabas, e non lles son distintas, como adoitamos pensar. De forma análoga, en galego pode pórse un exemplo con palabras como "dedo". O primeiro D corresponde a unha consoante dental oclusiva sonora, e o segundo D a unha dental fricativa sonora. Para un galegofalante, a letra D ten sempre a mesma pronuncia aínda que a fagamos de diferente forma sen sequera darnos conta diso.
- A letra ㅇ(ieung) é un caso particular. Esta letra representa unha consoante muda ao comezo dunha palabra, mais tamén o fonema 'ng' cando se usa como batchim. A razón é simple: A letra que orixinalmente representaba o fonema 'ng', chamado yet-ieung, chegou a se fundir nun só co ieung co pasar do tempo.
Notas
editarVéxase tamén
editarWikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Hangul |
Ligazóns externas
editar- Exercicios para aprender o alfabeto coreanoArquivado 29 de maio de 2014 en Wayback Machine.
- Alfabeto coreano e pronuncioación de Omniglot
- Titorial en liña de Hangul en Langintro.com
- Táboa de Hangul