Melilla

Melilla (مليلة en árabe; Mritch ou Mrič en bérber) é unha cidade autónoma española, situada na rexión do Rif, no norte de África, a beiras do mar Mediterráneo, fronte á costa meridional da Península Ibérica, limítrofe con Marrocos e próxima a Alxeria.

Melilla

Melilla (es) ⵎⵕⵉⵜⵛ (rif) مليلية (ar)
Bandeira Brasón
Localización
35°16′57″N 2°56′51″O
Territorio reivindicado por	Marrocos España
Estado	España
Exclave de	España
Capital de	Comandancia Xeral de Melilla Taifa de Melilla
Capital	sen valor
Contén a división administrativa	Melilla
Poboación
Poboación	85.491 (2023) (6.929,08 hab./km²)
Lingua oficial	Lingua bérber lingua castelá
Xeografía
Parte de	España extrapeninsular
Superficie	12,338 km²
Bañado por	Río de Oro e Mar Mediterráneo
Altitude	30 m
Punto máis alto	punto máis alto de Melilla (130 m)
Comparte fronteira con	Beni Ensar, oeste, sur Oriental, oeste, sur
Datos históricos
Evento clave 9 de decembro de 1774 Asedio de Melilla
Organización política
• Presidente da Cidade Autónoma	Eduardo de Castro González (2019–)
Órgano lexislativo	Asemblea de Melilla ,
Identificador descritivo
Código postal	52001
Fuso horario	UTC+01:00, horario estándar UTC+02:00, horario de verán África/Ceuta
Prefixo telefónico	952
ISO 3166-2	ES-ML
Código NUTS	ES64
Código INE	52001
Outro
Irmandado con	Málaga Antequera Mantua Montevideo Toledo Cavite (pt) Motril Caracas Almería Ceuta Vélez-Málaga
Sitio web	melilla.es

A cidade e os seus territorios esténdense sobre 12,5 km² de superficie na parte oriental do cabo de Tres Forcas. Alberga unha poboación de máis de 78.000 habitantes e presenta diversas particularidades froito da súa posición xeográfica e historia, tanto na composición da súa poboación e as súas actividades económicas, como na súa cultura (froito da exemplar convivencia de cristiáns, musulmáns, xudeus e hindús).

O patrimonio arquitectónico de Melilla está considerado, xunto co de Barcelona, como un dos mellores expoñentes do estilo modernista español de principios do século XX. Melilla chegou a ter nesa época ata 100.000 habitantes. Actualmente recibe diariamente unha poboación flotante dos municipios marroquís próximos á súa área de influencia que fan que a súa poboación case se duplique nalgunhas ocasións.

Melilla constituíuse en cidade autónoma en 1995, aínda que xa foi recoñecido o seu dereito á autonomía na Constitución española de 1978. Marrocos reivindica a cidade como parte do seu territorio xunto con Ceuta e outros territorios españois de menor entidade no norte de África. O Goberno de España nunca estableceu negociacións de ningún tipo, xa que considera a Melilla -do mesmo xeito que os outros territorios norteafricanos- parte integrante do territorio nacional español.

Xeografía

Mapa de Melilla

Melilla é unha das dúas cidades españolas situadas no norte de África. Sitúase ao nordeste de Marrocos, que polo tanto queda ao suroeste. O outro límite é o mar Mediterráneo. A distancia sitúanse cara ó oeste, Ceuta e o estreito de Xibraltar. O núcleo urbano orixinario era unha fortaleza construída sobre un montículo peninsular duns 30 metros sobre o nivel do mar. A súa superficie é de 12,33 km² aproximadamente.

Accédese dende España por vía aérea e marítima con voos directos desde Málaga, Almería e Madrid, e Ferris desde Málaga e Almería.

Clima

Melilla ten un clima mediterráneo, cálido e húmido, con ventos de poñente e levante, tamén ocasionalmente vento do Sáhara. A súa temperatura media anual é de 19 °C, con invernos suaves en torno aos 12.8 °C en xaneiro, sendo os veráns moi cálidos cunha media no mes de agosto de 25,2 °C. As choivas máis intensas concéntranse nos meses de inverno e primavera, mentres que o verán é unha estación seca, rexistrándose 534 mm anuais de media.

Demografía

A cidade conta cunha poboación de 71.339 habitantes (INE 2008), coa taxa de natalidade máis alta de España, fronte ao índice de mortalidade que se sitúa como o máis baixo de España. O 65% da poboación é orixinaria da Península, sendo os musulmáns, os máis de orixe marroquí, un 30%. Segue en importancia a comunidade xudía cuns 1000 habitantes, seguida da poboación de orixe india que non chega ao cento de persoas, xa que na última década descendeu estrepitosamente.

Ten unha alta densidade de poboación, de 4.990 hab./km² (2008).

Historia

Faro de Melilla.

Idade Antiga

A cidade de Melilla remonta a súa historia ao establecemento no século VII a.C. de comerciantes fenicios que aproveitaron a súa situación próxima ao estreito de Xibraltar e as rutas comerciais do Mediterráneo occidental para prosperar, alcanzando o seu esplendor cara ao século II a.C. Coa decadencia púnica, Rusadir formará parte do reino de Mauretania que sería incorporado á provincia romana de Mauretania Tingitana no ano 42.

Período Islámico

Máis tarde coa chegada dos árabes a partir do 680 a península de Guelaya é obviar para continuar conquistando a antiga Hispania, ao cruzar o Estreito Tariq no 711 e continuarían os árabes ata o 732 na antiga Hispania Septimana; pero unha guerra entre as cidades de Fes e Tremecén farán que a poboación de Rusadir abandone as xa ruínas melillenses. Así, o territorio permaneceu abandonado ata que a partir do século X foi recuperado por Abderramán III, quen mandou unha frota desde Málaga no 927, integrándose así no Califato de Córdoba e mantendo estreitas relacións coa Hispania musulmá de al-Andalus.

Melilla a Vella.

Idade Moderna

A expansión de portugueses e casteláns no norte do Reino de Fes durante o século XV culminou coa entrada de Pedro Estopiñán na cidade en 1496, que pasou a depender do Ducado de Medina Sidonia e a partir de 1556, da coroa española.

O 19 de setembro de 1774, emisarios do sultán Mohamed ben Abdallah preséntanse en Ceuta declarando a ruptura do tratado e expresando a súa intención de desaloxar aos cristiáns. O 23 de outubro o monarca español Carlos III declara a guerra e o 9 de decembro as primeiras tropas imperiais comezan o sitio de Melilla que duraría ata o 19 de marzo de 1775. A cidade é defendida polo mariscal de campo Juan Sherlock.

Idade Contemporánea

Concello de Melilla, na Praza de España.

En 1860, co Tratado de Wad-Ras, establecéronse os límites fronteirizos da cidade con Marrocos, trazados ata onde alcanzaban os disparos do canón do "Camiñante", segundo o estipulado en devandito tratado. Tres anos máis tarde creouse o porto franco e en 1864 as autoridades españolas permitiron o asentamento libre de persoas na cidade. A inmigración da pernínsula foi escasa ao principio pero comezou a tomar forza tras o fin da guerra de Margallo en 1893.

Vista da cidade de Melilla.

Durante o último terzo do século XIX e o primeiro do século XX, Melilla foi escenario de intermitentes enfrontamentos que desembocaron no conflito da guerra de Marrocos. As sucesivas batallas de Barranco do Lobo en 1909 e de Annual en 1921, causaron un grande impacto na opinión pública española e forzou a alianza militar entre España e Francia que permitiu a constitución do Protectorado español de Marrocos.

O establecemento do protectorado tivo efectos moi positivos na economía da cidade, que se converteu na capital económica da parte oriental. A explotación das minas do Rif propiciou o desenvolvemento unha industria derivada destas e o tráfico de mercancías e a pesca aumentaron xunto cos beneficios derivados do aprovisionamento do exército.

Foi en Melilla onde se produciron os primeiros acontecementos da sublevación militar de 1936 contra a II República que desencadearon a posterior guerra civil española e o establecemento do réxime franquista en España. Franco desenvolveu unhas boas relacións coas nacións árabes ao non recoñecer ao estado de Israel e axudou á causa independentista da parte francesa de Marrocos permitindo manifestacións nacionalistas en cidades baixo dominio español, emisións de radio e o tráfico de armas, que frecuentemente entraba a través de Melilla. Con todo, tras a independencia da zona francesa en 1956, non puido evitar o propio da zona española debido a constantes disturbios e a presión de Estados Unidos.Así, o Goberno español recoñeceu a soberanía de todo Marrocos, comprometéndose a respectar a unidade territorial do reino. Neste recoñecemento oficial é no que se basean as reclamacións territoriais de Marrocos sobre Melilla e Ceuta. A independencia de Marrocos tivo un impacto tremendo en Melilla a nivel económico e as sucesivas entregas de territorio español a Marrocos -Cabo Juby (1958), Ifni (1969), Sáhara Occidental (1975)- desataron o pesimismo na cidadanía. Ata 1995 era unha comarca da provincia de Málaga, foi en devandito ano cando a cidade accedeu administrativamente ao estatuto de cidade autónoma sendo a principios do século XXI un dos motores económicos da rexión rifeña, baseado na súa condición de porto franco e os intercambios comerciais, á vez que centro de atención dos fluxos migratorios de poboación africana cara aos territorios da Unión Europea.

Actualmente está considerada territorio periférico da Unión Europea, dentro do chamado conxunto de territorios de Ultramar e rexións periféricas transcontinentales con tratamento fiscal diferente.

Economía

A economía de Melilla susténtase principalmente do sector comercial. As empresas representan o 0,1% do total de empresas españolas. O 95% destas empresas son microempresas maioritariamente inscritas como persoa física. Melilla é porto franco, do mesmo xeito que Ceuta, desde mediados do século pasado. Na actualidade existen máis de 3.400 empresas, das que máis do 50% pertencen ao sector inmobiliario e hostaleiro, destacando o sector comercial, seguido do manufacturero, constituído por industrias fabricantes de elementos metálicos para a construción, elementos cirúrxicos, ortopédicos e industrias orientadas ás artes gráficas. Así mesmo, ten unha serie de vantaxes fiscais, como bonificacións nalgúns impostos.

Linguas

O castelán ou español é a lingua oficial. Fálase tamén rifeño, variante do bérber no norte de Marrocos, e o árabe dialectal marroquí.

Goberno e administración

A Constitución española de 1978 recoñece a Ceuta e Melilla como cidades autónomas. Melilla, xa que logo, é unha cidade autónoma de España segundo a lei orgánica 2/1995, de 13 de marzo, do Estatuto de Autonomía de Melilla. Este estatuto específico, aínda que non lle recoñece capacidade lexislativa, si que lle permite propor nas Cortes as iniciativas lexislativas que considere oportunas. A diferenza coas comunidades autónomas é que non ten unha asemblea lexislativa autónoma propia.

Presidentes de Melilla

Lexislatura	Nome	Partido
1995-1999	Ignacio Velázquez Rivera (1995-1998) Enrique Palacios Hernández (1998-1999)	PP-PIM
1999-2003	Mustafa Aberchán (1999-2000) Juan José Imbroda Ortiz (2000-2003)	CpMPP-UPM
2003-2007	Juan José Imbroda Ortiz	PP
2007-2011	Juan José Imbroda Ortiz	PP
2011-2015	Juan José Imbroda Ortiz	PP
2015-2019	Juan José Imbroda Ortiz	PP
2019-2023	Eduardo de Castro González	C's. independente
2023-presente	Juan José Imbroda Ortiz	PP

Asemblea de Melilla

Resultados das eleccións municipais
Partido político	2019			2023
	Votos	%	Deputados	Votos	%	Deputados
Partido Popular (PP)	12 943	37,84	10	15 555	52,67	14
Coalición por Melilla	10 472	30,62	8	5 557	18,81	5
Partido Socialista Obrero Español (PSOE)	4 982	14,41	4	3 148	10,66	3
Vox	2 655	7,76	2	2 937	9 94	2
Ciudadanos-Partido de la Ciudadanía	1 897	5,55	1
Somos Melilla				1 508	5,1	1

Cultura

Distínguese por ser unha das poucas poboacións onde conviven catro relixións: cristiá, musulmá, xudía e hindú.

Deportes

A cidade autónoma de Melilla conta con varios equipos en categoría nacional. En fútbol, destaca a UD Melilla, fundada en 1943 e que xoga en Segunda División B dende 1987, sendo o equipo máis veterano da categoría. En 1999 proclamouse campión e en varias ocasións xogou, sen éxito, a promoción de ascenso a Segunda División. O equipo xoga os seus partidos no Estadio Municipal Álvarez Claro, con capacidade para 12.000 espectadores.

En baloncesto, o Club Melilla Baloncesto xoga na LEB Ouro, a segunda categoría, dende a súa creación. En 2016 acadou o subcampionato pero non conseguiu o ascenso á Liga ACB por motivos económicos. Tamén gañou en tres ocasións a Copa Príncipe de Asturias. O equipo xoga os seus partidos no Pavillón Javier Imbroda, con capacidade para 3.800 persoas. No mesmo pavillón xogan os seus partidos o Melilla Fútbol Sala e co Club Voleibol Melilla, que xoga na Superliga española de voleibol masculino.

Cidades irmandadas

Faro de Melilla

• Almería (España)
• Caracas (Venezuela)
• Ceuta (España)
• Málaga (España)
• Motril (España)
• Montevideo (Uruguai)
• Cavite (Filipinas)

Notas

Referencias

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Páxina oficial da cidade autónoma de Melilla (en castelán)