Punto (diacrítico)

O punto é un diacrítico que pode ser combinado con algunhas letras do alfabeto latino.

. ·
Punto
Diacríticos do alfabeto latino
acentos    acento agudo ( ´ )    acento agudo dobre ( ˝  )    acento circunflexo ( ^ )    acento grave ( ` )    acento grave dobre (   ̏   ) anel ( ° ) breve ( ˘ ) breve inversa ( ̑ ) caron ( ˇ ) cedilla ( ¸ ) corno (  ̛ ) diérese ( ¨ ) gancho ( ˛   ̢ ) gancho superior (  ̉ ) macron ( ¯ ) ogonek ( ˛ ) punto    punto inferior ( . )    punto medio ( · )    punto de lista ( • )    punto superior ( ˙ ) til ( ~ ) trazo ( ◌̸ )
Signos ortográficos empregados como diacríticos
apóstrofo ( ’ ) barra ( / ) barra inversa ou invertida ( \ ) barra vertical ( | ) coma ( , ) dous puntos ( : ) guión ( - )
Diacríticos de alfabetos non latinos
Diacríticos do alfabeto árabe Diacríticos do alfabeto cirílico Diacríticos do alfabeto devanágari Diacríticos do alfabeto grego Diacríticos do alfabeto hebreo Diacríticos do alfabeto tibetano Diacríticos dos silabarios xaponeses

Ȧ	ȧ
Ḃ	ḃ
Ċ	ċ
Ḋ	ḋ
Ė	ė
Ḟ	ḟ
Ġ	ġ
Ḣ	ḣ
İ	ı
Ṁ	ṁ
Ṅ	ṅ
Ȯ	ȯ
Ṗ	ṗ
Ṙ	ṙ
Ṡ	ṡ
Ṫ	ṫ
Ẇ	ẇ
Ẋ	ẋ
Ẏ	ẏ
Ż	ż

Historia

Na antigüidade o alfabeto latino escribíase sen signos diacríticos, pois o i tampouco levaba punto, nin en maiúscula nin en minúscula. Cando se comezou utilizar o j tamén se fixo sen punto.

No século XII comezan a aparecer letras i cun acento agudo para evitar a confusión co u. Así, a palabra prıuılegıı escribiríase prıuılegíí. Co tempo este uso estendeuse a todos os i, converténdose o acento nun punto para facelo máis lexible.

Punto superior

O punto superior é usado en:

• Romanización do árabe: o ġ representa a letra ghayin.
• Na tipografía tradicional irlandesa, onde o punto representa lenición e é chamado ponc séimhithe ("punto de lenición"): 'ḃ ċ ḋ ḟ ġ ṁ ṗ ṡ ṫ'. A lenición tamén pode ser representada por un h que siga á letra, por exemplo: bh ch dh fh gh mh ph st th. Na ortografía do irlandés antigo, o punto só foi usado para f. s., mentres que o h seguindo á letra foi usado para ch ph th; a lenición doutras letras non estaba indicada. A práctica estándar foi usa-lo punto superior para a escritura gaélica e o h seguindo á letra para escribir en Antiqua. Por exemplo, ċ e ch representan o mesmo elemento fonético en irlandés moderno.
• Lituano: ė
• Maltés: ċ ġ ż
• Polaco: ż
• En lakota e dakota indica unha pausa explosiva.
• En turco o punto superior do i (en maiúscula, İ) é unha parte da letra, non un diacrítico.
• Na escritura devanagari o punto superior chámase anusvara.
• No checheno emprégase sobre c, ç, g, x, q.

Usos non lingüísticos

• En Matemáticas e Física utilizouse un punto superior para representar a derivada respecto ao tempo: $v={\dot {x}}$. Porén, esta notación, chamada notación de Newton non se considera estándar.

Punto inferior

• Na transliteración do sánscrito e doutras linguas indo-arias indica unha consoante retroflexa.
• Na Romanización de linguas semíticas, representa énfase.
• En linguas afroasiáticas: Ṛ
• No asturiano empréganse ḷḷ e ḥ para representar as variantes dialectais occidentais (ḷḷ ← ll) e orientais (ḥ ← f).
• En lingua o'odham: Ḍ
• En vietnamita indica o ton.
• En yoruba, emprégase baixo as letras o, e e s.
• En nez perce emprégase baixo o x.
• En ibo indica a redución da abertura da vogal.

Véxase tamén

Outros artigos

• Punto medio
• Punto de lista
• Punto (puntuación)