Quina

A quina Cinchona officinalis, é un arbusto ou unha pequena árbore da familia das Rubiaceas, orixinaria da América do Sur, con propiedades medicinais.

Descrición

O toro acada uns 10 m de altura e 30 cm de diámetro. As follas son ovaladas de 21 a 29 cm de longo e 12 a 13 cm de largo, de cor verde escura, con pecíolo de 3 a 7 cm de lonxitude; inflorescencia terminal, flores avermelladas con corola branca ou rosada e os lóbulos internamente amarelentos, agrupadas en panículas. Os froitos en cápsula, angostos cilíndricos, de 3,5 a 4 cm de longo por 0,7 cm de largo, con 3 a 4 sementes.

Usos

A casca da quina contén alcaloides, dos cales a quinina ten propiedades medicinais recoñecidas. A quinina era utilizada para tratar o paludismo. A medicina tradicional atribúelle tamén propiedades como antiséptico, preparada en infusión.

Quinina

Historia

A quina ou kina-kina importábase en Europa co nome "casca do Perú". Foi neste país onde os indíxenas descubriron as súas propiedades antimaláricas. Esta casca debe a súa denominación á muller do vicerrei do Perú, a condesa de Chinchón, que sandara co emprego desta casca. Ela facilitou a introdución da droga en España onde levou o nome de "po da condesa". Posteriormente, foi comercializada polos xesuítas, pasando a chamarse de "po dos xesuítas".

Para combater o paludismo que azoutaba os habitantes da rexión de Versailles, Lois XIV importou o produto a Francia. Cando Simon-Auguste Tissot publicou a súa obra "L'onanisme , essai sur les maladies produites par la masturbation", que recibiu sesenta e tres edicións entre 1760 e 1905, recomendou entre outras cousas o uso da quina coma mellor remedio para remediar as doenzas causadas polo onanismo.

Outras especies de Cinchona, entre elas a quina vermella e a quina amarela, producen tamén quinina.

Taxonomía

Cinchona ledgeriana foi descrita por José Celestino Mutis e publicado en Papel Periodico de Santa Fe 111: 465, no ano 1793.

Etimoloxía

Cinchona: nomeada en 1638 por Carl von Linné en honra de Francisca Enríquez de Rivera, facendo referencia á vila (hoxe cidade) de Chinchón, por ser a segunda esposa do IV Conde de Chinchón, Luis Jerónimo Fernández de Cabrera y Bobadilla, e, segundo a tradición, ser ela a que descubriu ás xentes do Vello Mundo as propiedades medicinais da casca desta planta. Carl von Linné transcribiu o son español 'chi' ao xeito italiano: 'ci', que era frecuente na época.

ledgeriana: epíteto latino que significa "con follas en forma de lanza".

Sinonimia

• Cinchona calisaya Wedd. 1848
• Cinchona calisaya var. ledgeriana Howard 1876
• Cinchona carabayensis Wedd. 1848
• Cinchona officinalis L. auct. mult.
• Cinchona calisaya var. vera Wedd. (1849), nom. inval.
• Quinquina calisaya (Wedd.) Kuntze (1891).
• Cinchona gironensis Mutis in J.E.Smith (1821)
• Cinchona amygdalifolia Wedd. (1848).
• Cinchona australis Wedd. (1848).
• Cinchona carabayensis Wedd. (1848).
• Cinchona delondriana Wedd. (1848).
• Cinchona scrobiculata var. delondriana (Wedd.) Wedd. (1849).
• Cinchona pahudiana Howard (1862).
• Cinchona peruviana Howard (1862).
• Cinchona peruviana var. vera Howard (1866).
• Cinchona calisaya var. boliviana Wedd. (1869).
• Cinchona calisaya var. microcarpa Wedd. (1869).
• Cinchona carabayensis var. lanceolata Miq. (1869).
• Cinchona euneura Miq. (1869).
• Cinchona forbesiana Howard ex Wedd. (1869).
• Cinchona hasskarliana Miq. (1869).
• Cinchona weddelliana Kuntze (1878).
• Cinchona weddelliana var. angustifolia Kuntze (1878).
• Cinchona weddelliana var. multiscrobiculata Kuntze (1878).
• Cinchona weddelliana var. rubrifolia Kuntze (1878).
• Cinchona weddelliana var. rubrivenata Kuntze (1878).
• Quinquina carabayensis (Wedd.) Kuntze (1891).
• Quinquina ledgeriana (Howard) Kuntze (1891).
• Cinchona gammiana King (1894).
• Cinchona thwaitesii King (1894).
• Quinquina carabayensis var. villosa Kuntze (1898).

Notas

Véxase tamén

Bibliografía

• USDA, ARS, National Genetic Resources Program. GRIN. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. https://web.archive.org/web/20140301220728/http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?10561 (26 dic 2007)

Ligazóns externas

• ITIS 501523