Sean Connery
Sir Thomas Sean Connery, nado en Edimburgo o 25 de agosto de 1930 e finado en Nassau o 31 de outubro de 2020,[1] foi un actor e produtor de cinema escocés. Foi especialmente coñecido como o primeiro actor en interpretar o personaxe de James Bond nos filmes, protagonizando sete títulos da serie (dende 007 contra o doutor No a Só se vive dúas veces, así como Diamantes para a eternidade e 007: Nunca digas endexamais) entre 1962 e 1983.[2][3][4]
Connery apareceu en pequenas producións de teatro e televisión antes dos seus filmes como Bond, cuxo éxito o convertería nun actor de sona internacional. Outros filmes nos que apareceu inclúen Marnie (1964), Asasinato no Orient Express (1974), O home que puido reinar (1975), A Bridge Too Far (1977), Highlander (1986), O nome da rosa (1986), Os intocables de Eliot Ness (1988), Indiana Jones e a última cruzada (1989), The Hunt for Red October (1990), Dragonheart (1996), The Rock (1996) e Finding Forrester (2000). Connery retirouse da actuación no ano 2006. Entre os seus galardóns cóntanse un Óscar ó mellor actor secundario, dous premios BAFTA e tres Globos de Ouro (entre eles un premio Cecil B. DeMille e un premio Henrietta). Nos Estados Unidos, recibiu o premio á traxectoria Kennedy Center Honor en 1999. Connery foi nomeado cabaleiro no 2000 polos seus servizos ao cinema dramático.[5]
Connery foi considerado por unha enquisa de 2004 de The Sunday Herald como "O máis grande escocés vivo",[6] e en 2011, unha enquisa de Euromillóns considerouno o "O maior tesouro nacional vivo de Escocia".[7] Foi escollido pola revista People como o "home vivo máis sexy" en 1989 e o "home máis sexy do século" en 1999.[8]
Traxectoria
editarNacemento e mocidade
editar
Thomas Sean Connery, chamado Thomas polo seu avó, naceu en Edimburgo, no barrio industrial de Fountainbridge, o 25 de agosto de 1930. A súa nai, Euphemia "Effie" McBain McLean, era unha limpadora. Era filla de Neil McLean e Helen Forbes Ross, e foi chamada así pola súa avoa, Euphemia McBain, muller de John McLean e filla de William McBain de Ceres en Fife.[9][10][11] O pai de Connery, Joseph Connery, era un traballador nunha fábrica e un camioneiro.[12][13]
Os seus bisavós paternos emigraron a Escocia dende Irlanda a mediados do século XIX.[14] O resto da súa familia era de ascendencia escocesa, e os seus bisavós maternos eran falantes de lingua escocesa orixinarios de Fife (infrecuente para os falantes desa lingua), e Uig, en Skye.[15][16] O seu pai era católico e a súa nai era protestante. Tivo un irmán máis novo, Neil. Segundo el mesmo declarou, chámaselle polo seu segundo nome, Sean, desde moito antes de converterse en actor, debido a que tiña un amigo irlandés de nome Séamus e os que os coñecían a ambos decidiron chamalo así cando estaba con el, e quedoulle. Na súa mocidade era xeralmente chamado "Tommy".[17]
O seu primeiro traballo foi como repartidor de leite na Sociedade Cooperativa de St. Cuthbert. Posteriormente, alistouse na Mariña pero por breve tempo, pois como consecuencia dunhas úlceras axiña regresou á vida civil. Retornou brevemente á Cooperativa e pasou despois por varios empregos diferentes, entre eles condutor de camión, peón de granxa, modelo artístico no "Edinburgh College of Art" e salvavidas.
Baixo o nome de Thom Connery, acadou o terceiro posto na categoría de homes altos da edición de 1953 do concursos de Mr. Universo. Outro competidor, Johnny Isaacs, suxeriulle que se presentase para a produción musical de Ó sur do pacífico, o que lle permitiría traballar na escena, televisión e, eventualmente, no cine. Como levantador de pesos, o seu alias era "Big Tam".
Desde a súa mocidade foi simpatizante do SNP, o Partido Nacional Escocés, manifestándose en reiteradas ocasións partidario da independencia política de Escocia.[18]
Cinema
editarA súa oportunidade chegaría en 1962, cando se buscaba a quen puidese interpretar a un axente do servizo secreto inglés baseado nas novelas de Ian Fleming, James Bond. Debido ás súas calidades, Connery foi o elixido como James Bond, axente 007 para a película o Dr. No onde actuou xunto a outra actriz emerxente, Ursula Andress.
Despois participou en varias películas da mesma saga entre 1962 e 1983,[19] cando xa cansado do personaxe e decidido a non encasillarse para sempre no rol de James Bond, cedeu o seu lugar a George Lazenby, quen só durou no papel unha película, dando lugar a Connery para que protagonizase Diamantes para a eternidade.
Logo desta película cedeu o lugar ao actor emerxente, Roger Moore. Aínda que o estigma de Bond seguiu ao longo do tempo a Connery, traballou arduamente para desencasillarse e interpretou variados papeis completamente diferentes con grande éxito, podendo xa a mediados dos noventa ser recoñecido como un actor moi versátil e distinto ao personaxe que lle deu fama.
O goberno británico concedeu a Connery o título nobiliario de Sir e todos os seus privilexios debido á consideración de que o personaxe que o interpretou capturou a esencia inglesa e proxectouna cara ó mundo.
En 2005 prestou a súa voz para ser James Bond no videoxogo desenvolvido por Electronic Arts, Desde Rusia con amor, baseado na película Bond que o protagonizou hai máis de catro décadas. En 2006 anunciou formalmente que se retira da actuación.
Sir Sean Connery foi nomeado cabaleiro pola a Raíña Isabel II do Reino Unido en xullo de 2000.
Saúde
editarEn 1993 chegaban noticias de que Connery era sometido a tratamento por radiación para unha doenza de gorxa sen revelar. Reportaxes xornalísticas espertaban sospeitas que o actor sufría de cancro, e falsamente foi declarado morto por axencias de noticias xaponesas e surafricanas. Connery inmediatamente apareceu no Show de David Letterman negando estas versións. Nunha entrevista de febreiro de 1995 co Entertainment Weekly, el especificou que o tratamento por radiación fora para quitar "nódulos" das súas cordas vocais. En 2003 opérase de cataratas en ambos os dous ollos. O 12 de marzo de 2006, sofre unha extirpación dun tumor benigno de ril nese mes.
Morte
editarConnery morreu mentres durmía o 31 de outubro de 2020, con 90 anos, no seu fogar en Nassau nas Bahamas.[2][3] A súa morte foi anunciada pola súa familia e Eon Productions ese mesmo día.[20] O seu fillo declarou que "levaba tempo sen sentirse ben".[20][21]
Filmografía
editarCinema
editar
| Ano | Título | Papel | Notas |
|---|---|---|---|
| 1954 | Lilacs in the Spring | Descoñecido | Sen acreditar |
| 1957 | No Road Back | Spike | |
| Hell Drivers | Johnny Kates | ||
| Action of the Tiger | Mike | ||
| Time Lock | 2nd Welder | ||
| 1958 | Another Time, Another Place | Mark Trevor | |
| 1959 | Darby O'Gill and the Little People | Michael McBride | |
| Tarzan's Greatest Adventure | O'Bannion | ||
| 1961 | On the Fiddle | Pedlar Pascoe | |
| The Frightened City | Paddy Damion | ||
| 1962 | The Longest Day | Pte. Flanagan | |
| 007 contra o doutor No | James Bond | ||
| 1963 | Desde Rusia con amor | ||
| 1964 | James Bond contra Goldfinger | ||
| Marnie | Mark Rutland | ||
| Woman of Straw | Anthony Richmond | ||
| 1965 | The Hill | Joe Roberts | |
| Thunderball | James Bond | ||
| 1966 | Un monde nouveau | El mesmo | Cameo |
| A Fine Madness | Samson Shillitoe | ||
| 1967 | Só se vive dúas veces | James Bond | |
| The Bowler and the Bunnet | El mesmo | Documental; tamén director | |
| 1968 | Shalako | Shalako | |
| 1969 | The Red Tent | Roald Amundsen | |
| 1970 | The Molly Maguires | Jack Kehoe | |
| 1971 | The Anderson Tapes | Duke Anderson | |
| Diamantes para a eternidade | James Bond | ||
| 1972 | España campo de golf | El mesmo | Curtametraxe |
| A ofensa | Detective Sarxento Johnson | ||
| 1974 | Zardoz | Zed | |
| Asasinato no Orient Express | Coronel Arbuthnot | ||
| Ransom | Nils Tahlvik | ||
| 1975 | The Dream Factory | El mesmo | Documental |
| The Wind and the Lion | Mulai Ahmed er Raisuni | ||
| O home que puido reinar | Daniel Dravot | ||
| 1976 | Robin and Marian | Robin Hood | |
| The Next Man | Khalil Abdul-Muhsen | ||
| 1977 | A Bridge Too Far | Xeneral Roy Urquhart | |
| 1979 | The First Great Train Robbery | Edward Pierce | |
| Meteor | Dr Paul Bradley | ||
| Cuba | Robert Dapes | ||
| 1981 | Atmosfera cero | Marshal William T. O'Niel | |
| Os heroes do tempo | Agamenón | ||
| 1982 | G'olé! | Narrador | Documental |
| Five Days One Summer | Douglas Meredith | ||
| Wrong Is Right | Patrick Hale | ||
| 1983 | Sean Connery's Edinburgh | El mesmo | Curtametraxe documental |
| 007: Nunca digas endexamais | James Bond | ||
| 1984 | Sword of the Valiant | Cabaleiro Verde | |
| 1986 | Highlander | Juan Sánchez Villa-Lobos Ramírez | |
| O nome da rosa | William of Baskerville | ||
| 1987 | Os intocables de Eliot Ness | Jim Malone | |
| 1988 | The Presidio | Tenente Coronel Alan Caldwell | |
| Memories of Me | El mesmo | Cameo sen acreditar | |
| 1989 | Indiana Jones e a última cruzada | Henry Jones, Sr. | |
| Family Business | Jessie McMullen | ||
| 1990 | The Hunt for Red October | Capitán Marko Ramius | |
| The Russia House | Barley Blair | ||
| 1991 | Os inmortais II | Juan Sánchez Villa-Lobos Ramírez | |
| Robin Hood, príncipe dos ladróns | Ricardo I de Inglaterra | Cameo sen acreditar | |
| 1992 | Medicine Man | Dr. Robert Campbell | |
| 1993 | Rising Sun | Capitán John Connor | Tamén produtor executivo |
| 1994 | A Good Man in Africa | Dr. Alex Murray | |
| 1995 | Just Cause | Paul Armstrong | Tamén produtor executivo |
| First Knight | Rei Artur | ||
| 1996 | Dragonheart | Draco | Voz[22] |
| The Rock | John Patrick Mason | Tamén produtor executivo | |
| 1998 | The Avengers | Sir August de Wynter | |
| Playing by Heart | Paul | ||
| 1999 | Entrapment | Robert MacDougal | Tamén produtor |
| 2000 | Finding Forrester | William Forrester | Tamén produtor |
| 2003 | The League of Extraordinary Gentlemen | Allan Quatermain | Tamén produtor executivo |
| 2012 | Sir Billi | Sir Billi | Voz Tamén produtor executivo[23][22] |
| Ever to Excel | Narrador | Documental[24][25] Derradeiro filme |
Televisión
editar| Ano | Título | Papel | Notas |
|---|---|---|---|
| 1956 | Dixon of Dock Green | Joe Brasted | Episodio: Ladies of the Manor |
| The Condemned | Performer | Telefilme | |
| Sailor of Fortune | Achmed | Episodio: The Crescent and the Star | |
| 1957 | The Jack Benny Program | Porter | Episodio: Jack Hires Opera Singer in Rome |
| Blood Money | Harlan McClintok | Telefilme | |
| BBC Sunday Night Theatre | Mountain McClintok | Episodio: Requiem for a Heavyweight | |
| ITV Television Playhouse | Mat Burke | Episodio: Anna Christie | |
| 1958 | Women in Love | Johnnie | Telefilme |
| Armchair Theatre | Performer | Episodio: The Boy with Meat Axe | |
| 1959 | The Magical World of Disney | Michael MacBride | Episodio: I Captured the King of the Leprechauns |
| 1959-60 | ITV Play of the Week | Varios papeis | 4 episodios |
| 1960 | BBC Sunday Night Theatre | Julien | Episodio: Colembe |
| An Age of Kings | Harry Percy | 5 episodios | |
| Without the Grail | Innes Corrie | Telefilme | |
| Macbeth | Macbeth | Telefilme | |
| 1961 | Adventure Story | Alexander | Telefilme |
| Anna Karenina | Alexis Vronsky | Telefilme | |
| 1969 | Male of the Species | MacNeil | Telefilme |
| BBC Sunday Night Theatre | MacNeil | MacNeil | |
| 2003 | Freedom: A History of US | John Muir | Episodio: Yearning to Breathe Free |
Teatro
editar| Ano | Título | Papel | Notas |
|---|---|---|---|
| 1998 | Art | Produtor | Royale Theatre, Broadway |
Videoxogos
editar| Ano | Título | Papel | Notas |
|---|---|---|---|
| 2005 | James Bond 007: From Russia with Love | James Bond | Aparencia e voz de James Bond |
Galardóns e nomeamentos
editar| Ano | Premio | Categoría | Proxecto | Resultado | Referencia |
|---|---|---|---|---|---|
| 1987 | Premios Óscar | Óscar ó mellor actor secundario | Os intocables de Eliot Ness | Gañador | [26] |
| 1987 | Premios BAFTA | BAFTA ó mellor actor | O nome da rosa | Gañador | [27] |
| BAFTA ó mellor actor secundario | Os intocables de Eliot Ness | Nomeado | [28] | ||
| 1989 | Indiana Jones e a última cruzada | Nomeado | [29] | ||
| 1990 | BAFTA ó mellor actor | The Hunt for Red October | Nomeado | [30] | |
| 1998 | BAFTA Fellowship | Gañador | [29] | ||
| 1965 | Globos de Ouro | World Film Favorite (masculino) - Premio Henrietta | Nomeado | ||
| 1968 | Nomeado | ||||
| 1971 | Gañador | ||||
| 1987 | Globo de Ouro ó mellor actor secundario | Os intocables de Eliot Ness | Gañador | ||
| 1989 | Indiana Jones e a última cruzada | Nomeado | |||
| 1995 | Premio Cecil B. DeMille | Gañador |
Honras
- 1987: "Commandeur" das Artes e das Letras. Francia.
- 1995: Globo de Ouro: premio Cecil B. DeMille, a toda a súa carreira.
- 1997: homenaxe do "Lincoln Center" (EUA).
- 1998: Academia Británica. Premio "Felowship" (compañeiro).
- 1999: premio "Centro Kennedy" á súa carreira pola súa contribución á arte e a cultura. Presentado polo Presidente Clinton.
- 2000: nomeado (Sir) pola raíña Isabel de Inglaterra.
- 2001: Festival de cine de Palm Springs (USA): premio a toda a súa carreira.
- 2005: Premio do Cinema Europeo a toda a súa carreira.
- 2006: Premio AFI a toda a súa carreira
Notas
editar- ↑ EFE (31 de outubro de 2020). "Muere a los 90 años el actor Sean Connery". elprogreso.es/ (en castelán). Consultado o 31 de outubro de 2020.
- ↑ 2,0 2,1 Harmetz, Aljean (31 de outubro de 2020). The New York Times, ed. "Sean Connery, Who Embodied James Bond and More, Dies at 90". Consultado o 31 de outubro de 2020.
- ↑ 3,0 3,1 Shapiro, T. Rees (31 de outubro de 2020). The Washington Post, ed. "Sean Connery, first James Bond of film, dies at 90". Consultado o 31 de outubro de 2020.
- ↑ BBC News, ed. (12 de marzo de 2006). "Profile: Sean Connery". Consultado o 19 de marzo de 2007.
- ↑ "Sir Sean's pride at knighthood". BBC. Consultado o 15 de marzo de 2019.
- ↑ Flockhart, Susan (25 de xaneiro de 2004). "Would The Greatest Living Scot Please Stand Up?; Here they are". Sunday Herald. Arquivado dende o orixinal o 11 de setembro de 2016. Consultado o 16 de xuño de 2016 – vía HighBeam Research.
- ↑ STV News, ed. (25 de novembro de 2011). "Sir Sean Connery named Scotland's greatest living treasure". Arquivado dende o orixinal o 02 de abril de 2015. Consultado o 6 de agosto de 2012.
- ↑ "Sexy Celebrity Pictures". CBS News. Consultado o 10 de outubro de 2018.
- ↑ 'Scottish Roots' Biography of Sean Connery Arquivado 09 de xullo de 2019 en Wayback Machine.
- ↑ Family Tree posted on Geneanet
- ↑ Familyrelatives.com Case Study 1 Arquivado 25 de xaneiro de 2020 en Wayback Machine. Sean Connery James Bond
- ↑ Advameg, Inc. (ed.). "Sean Connery Biography". Film Reference. Consultado o 29 de setembro de 2007.
- ↑ "Case Study 1 – Sean Connery – James Bond". Familyrelatives.com. Treequest Limited. Arquivado dende o orixinal o 22 de agosto de 2012. Consultado o 6 de agosto de 2012.
- ↑ Yule 1992, p. 1.
- ↑ Connery, Sean; Grigor, Murray (2009). Being a Scot. Phoenix Illustrated.
- ↑ "Scottish Genealogy Scottish Ancestry Family Tree Scottish Genealogists". Arquivado dende o orixinal o 12 de xullo de 2012. Consultado o 5 de marzo de 2013.
- ↑ Yule 1992, p. 8.
- ↑ Seenan, Gerard (27-04-1999). "Connery goes on the SNP offensive". theguardian.com (en inglés). Consultado o 02-12-2018.
- ↑ "Profile: Sir Sean Connery". bbc.co. 12-03-2006. Consultado o 02-12-2018.
- ↑ 20,0 20,1 BBC News, ed. (31 de outubro de 2020). "Sean Connery: James Bond actor dies aged 90" (en inglés). Consultado o 31 de outubro 2020.
- ↑ BBC News, ed. (31 de outubro de 2020). "Obituary: Sir Sean Connery" (en inglés). Consultado o 31 de outubro de 2020.
- ↑ 22,0 22,1 "Sean Connery en Behind the Voice Actors". Consultado o 31 de xaneiro de 2020.
- ↑ A. Fernandez, Jay (19 de marzo de 2012). "Sean Connery Animated Adventure 'Sir Billi' to Premiere at Sonoma Film Festival". The Hollywood Reporter. Consultado o 22 de abril de 2012.
- ↑ "Sean Connery tells the story of St Andrews". news.st-andrews.ac.uk (en inglés). 2012-05-12. Consultado o 2020-02-18.
- ↑ "Ever to Excel". Consultado o 2020-02-18.
- ↑ Cieply, Michael (12 de abril de 1988). "Last Emperor Reigns Over Oscar Ceremonies : Best Picture Winner Adds Eight Other Awards; Cher and Douglas Take Top Prizes for Acting". Los Angeles Times. Arquivado dende o orixinal o 27 de xuño de 2013. Consultado o 31 de outubro de 2020.
- ↑ "1988 BAFTA Awards". awards.bafta.org. Consultado o 31 de outubro de 2020.
- ↑ "1988 Film Actor in a Supporting Role | BAFTA Awards". awards.bafta.org. Consultado o 31 de outubro de 2020.
- ↑ 29,0 29,1 "Film in 1990 | BAFTA Awards". awards.bafta.org. Consultado o 31 de outubro de 2020.
- ↑ "BAFTA Awards". awards.bafta.org. Consultado o 31 de outubro de 2020.
Véxase tamén
editarWikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Sean Connery  |
Bibliografía
editar- Broccoli, Albert R.; Zec, Donald (1999). When the Snow Melts: The Autobiography of Cubby Broccoli. Trans-Atlantic Publications.
- Cohen, Susan; Cohen, Daniel (1985). Hollywood Hunks and Heroes. New York City: Exeter Books. p. 33. ISBN 978-0-671-07528-6. OCLC 12644589.
- Sellers, Robert (1999). Sean Connery: A Celebration. Robert Hale. ISBN 978-0-7090-6125-0. Consultado o 14 de xullo de 2011.
- Yule, Andrew (1992). Sean Connery: Neither Shaken Nor Stirred. Little, Brown Book Group. ISBN 978-0-7515-4097-0.
Ligazóns externas
editar- Sean Connery na IMDb (en inglés).