Un xoguete[1] é un obxecto mediante o cal se acada a diversión. Polo xeral, está destinado a cativos, aínda que existen tamén diversos xoguetes creados para adultos ou accesibles a todo o mundo. Mesmo os animais domésticos, en especial cans e gatos, son destinatarios dalgúns aparellos lúdicos creados especificamente para eles.
En xeral os xoguetes teñen como obxectivo a recreación, sen exceptuar outras funcións como a formación, a aprendizaxe, o desenvolvemento ou estimulación dos aspectos intelectuais, psicolóxico, sensorio-motriz e de convivencia social. Nos nenos o xoguete é un concepto imprescindible e toma o seu máximo valor no contexto do desenvolvemento humano. A función do xoguete nos nenos é a de apoiar o desenvolvemento de múltiples aspectos deste, tanto o físico como o psicolóxico.
É practicamente imposible determinar a orixe dos xoguetes, pero sábese que no Imperio Romano os nenos se divertían con bonecas de marfil, no antigo Exipto con estatuíñas de animaliños e no Perú pre-inca había bonecas de trapo.
Nos seus primeiros pasos o xoguete era artesanal e en ocasións eran os propios nenos quen os fabricaban, xeralmente buscando imitar obxectos da vida real. A revolución industrial cambiou a fabricación destes artefactos e a evolución da tecnoloxía permitiu crear obxectos cada vez máis parecidos aos reais para a distracción dos nenos. A partir dese momento a diversión dos nenos comezou a ser mediada polo mercado.
Na segunda metade do século XX, o desenvolvemento da tecnoloxía electrónica permitiu a invención de aparellos cada vez máis sofisticados como coches de batería,[2] e con control remoto e bonecas que falan. A partir dese momento xurdiu o desenvolvemento dos videoxogos.
Certos xoguetes están asociados con épocas históricas e/ou culturas particulares, mentres que outros aparentan posuír popularidade universal. Raras veces aquilo que é lúdico deixa de cumprir unha función e de reflectir a sociedade e o nivel técnico da comunidade en que foron creados. Así, aínda que tristemente, os xoguetes para nenos e nenas acostuman diferir na función e na temática, sendo polo xeral un reflexo da vida adulta que se desenvolve na súa propia cultura e un factor que promove a integración social. No trato que lles damos ós nenos e na perspectiva que temos do seu tempo de lecer e dos seus quefaceres reflectimos o sexismo que aínda hoxe predomina na sociedade.
Convén ademais salientar que para os nenos o xoguete é un factor que afortala o seu desenvolvemento humano. A función do xoguete é a de apoiar a evolución física e psicolóxica mediante a exploración, o descubrimento, a aprendizaxe ou a interactuación con obxectos e persoas do seu contexto vital.
Os xoguetes, como o xogo só, teñen múltiples funcións tanto en humanos coma en animais. Producen entretemento ao mesmo tempo que xogan un papel educativo. Os xoguetes melloran o carácter, a capacidade cognitiva e estimulan a creatividade. Axudan no desenvolvemento de actividades físicas e mentais necesarias para a vida futura.
Un dos xoguetes máis sinxelos, un conxunto de pezas de madeira, tamén é un dos mellores xoguetes para desenvolver funcións cerebrais. Andrew Witkin, director de mercadotecnia de Mega Brands dixo ao Business Daily Investor que "axudan a desenvolver a coordinación ollo-man, matemáticas e habilidades científicas e tamén deixan que os nenos sigan sendo creativos". [3] Outros xoguetes, como a pelota, fan o mesmo servizo para o desenvolvemento infantil, permitíndolle pensar e usar o corpo para aprender relacións especiais, causa e efecto e unha ampla gama de habilidades como as mencionadas por Witkin.
Un exemplo dos distintos camiños polos que os xoguetes poden influír no desenvolvemento dos nenos son materiais plásticos como a plastilina, que se usan para crear figuras. Este tipo de xoguetes teñen un impacto positivo no desenvolvemento físico, cognitivo, emocional e social dos nenos.[4]
Os xoguetes infantís adoitan empregar sons distintivos, cores brillantes e texturas orixinais. Os nenos comezan a recoñecer formas e cores a través do xogo cos xoguetes. A repetición fortalece a memoria. Xoguetes como a plastilina axudan aos nenos a facer os seus propios xoguetes.
Os xoguetes educativos para nenos en idade escolar adoitan ser crebacabezas, técnicas de resolución de problemas ou propostas matemáticas. Os xoguetes deseñados para adolescentes ou adultos xa incorporan conceptos máis avanzados. Non todos os xoguetes son adecuados para todas as idades. Algúns xogos que se venden para idades específicas poden ser incluso contraproducentes para o desenvolvemento dos nenos noutro rango de idade.
Debe ler toda a etiquetaxe do xoguete. Non temos que mercar xoguetes que non cumpran todos os requisitos de seguridade esixidos pola Unión Europea.
Debemos ter en conta á hora de escoller o xoguete a idade, capacidade e capacidades do neno. É importante mirar o aviso que aparece no mesmo xoguete de "non recomendado para menores de ...". Ademais, os xoguetes deben manterse lonxe de nenos menores de 36 meses.
Non se debe deixar aos nenos pequenos xogar con nenos menores de 36 meses, porque presentan riscos de asfixia.
Corresponde aos pais seguir as instrucións de montaxe e uso do xoguete e gardalos nun lugar seguro.
É recomendable adquirir os xoguetes en tendas ou tendas de confianza en liña. As tendas pouco fiables adoitan ter menos seguridade nos xoguetes e incluso non facilitar a devolución de artigos.
Temos que examinar periodicamente o xoguete para comprobar o desgaste ou detectar partes rotas que poidan causar riscos para a saúde e seguridade do neno.
Hai que desfacerse dos envases dos xoguetes, como bolsas de plástico, porque supoñen un risco para o neno, pero mantendo as instrucións.
Os nenos deben ser ensinados a gardar os xoguetes para evitar accidentes.
No caso de atopar problemas de seguridade no xoguete, é preciso comunicalo canto antes aos fabricantes e ás autoridades públicas.
Un tanque de xoguete con control remoto. Este tipo de xoguetes normalmente considéranse só para nenos, pero algunhas nenas tamén se divirten xogando con el.
Algúns xoguetes, como as bonecas Barbie e os soldados de xoguete, a miúdo percíbense como máis aceptables para un xénero que o outro. O punto de inflexión para a adición de xénero aos xoguetes produciuse nos anos 1960 e 70. Antes de 1975, só preto do dous por cento dos xoguetes estaban etiquetados por xénero, mentres que hoxe na páxina web da tenda Disney, considerada como unha forza global dominante dos xoguetes pola investigadora Claire Miller, todos os xoguetes están etiquetados por xénero. [6] A revista Sex Roles comezou a publicar investigacións sobre este tema en 1975, centrada nos efectos do xénero na mocidade. Moitos libros de texto de psicoloxía comezaron a abordar esta nova cuestión. Xunto con estas publicacións, os investigadores tamén comezaron a desafiar as ideas do macho e da femia como opostas, incluso chegando a reclamar xoguetes que teñan características de ambos sexos como preferidos.[7]
Un fito para a investigación sobre xénero é o uso de metaanálise, que proporciona unha forma de avaliar os patróns dun xeito sistemático, especialmente relevante para un tema como o xénero, que pode ser difícil de cuantificar.[7] A natureza e a educación analizáronse historicamente ao mirar o xénero no xogo, así como o reforzo por pares e pais dos roles típicos de xénero e, en consecuencia, o xogo de xénero.[7] As empresas de xoguetes a miúdo promoveron a segregación por xénero en xoguetes porque lles permite personalizar o mesmo xoguete para cada xénero, o que finalmente duplica os seus ingresos. Por exemplo, Lego engadiu máis cores a certos conxuntos de xoguetes na década dos noventa, incluíndo as cores normalmente atribuídas ás nenas como a lavanda.[8]
Os investigadores observaron que, "Os nenos con menos de 18 meses amosan escollas de xoguetes estereotipadas polo sexo".[9] Cando o movemento dos ollos é rastreado nos bebés, as nenas lactantes amosan unha preferencia visual por unha boneca sobre un camión de xoguete ( d> 1.0). Os nenos non amosaron preferencia polo camión sobre a boneca. Non obstante, fixáronse no camión máis que as nenas (d = .78).[10] Este pequeno estudo suxire que incluso antes de que xurda a conciencia propia da identidade de xénero, os nenos xa prefiren os xoguetes típicos do seu sexo. Estas diferenzas na elección do xoguete están ben establecidas dentro dos nenos ata os tres anos.[11]
Outro estudo realizado por Jeffrey Trawick-Smith levou a 60 nenos diferentes de tres a catro anos e observounos xogar con nove xoguetes diferentes que se consideran mellores para o desenvolvemento. Deixáronlles xogar cos xoguetes nun ambiente típico, unha aula de preescolar, o que permitía que os resultados fosen máis auténticos en comparación coa investigación feita nun laboratorio. Os investigadores cuantificaron a calidade do xogo dos nenos con cada xoguete en función de factores como a aprendizaxe, a resolución de problemas, a curiosidade, a creatividade, a imaxinación e a interacción entre iguais. Os resultados revelaron que os nenos xeralmente recibían maiores puntuacións para a calidade de xogo global que as nenas e que os xoguetes con mellor calidade de xogo foron os identificados como os máis neutros respecto ao xénero, como os bloques de construción e ladrillos. Trawick-Smith concluíu entón que o estudo incentiva centrarse en xoguetes que son beneficiosos para ambos sexos co fin de crear un maior equilibrio.[12]
Mentres que algúns pais promoven os xogos neutros respecto ó xénero, moitos pais animan aos seus fillos e fillas a participar en actividades tipificadas por sexo, incluíndo xogos de bonecas e actividades de limpeza doméstica para nenas e xogando con camións e a actividades deportivas para nenos.[13] Pais, irmáns, compañeiros e mesmo profesores demostrouse que reaccionan máis positivamente aos nenos que se dedican a comportamentos típicos do seu sexo e xogan con xoguetes típicos do seu sexo.[14] Isto faise a miúdo a través de mostras de ánimo ou desalento, así como suxestións [13] e imitación.[8] Ademais, os fillos son máis propensos a reforzarse co xogo típico do seu sexo e a desanimarse co xogo atípico.[14] Non obstante, normalmente non é do mesmo xeito nas nenas que xogan con xoguetes deseñados "para nenos", unha actividade que tamén se fixo máis común nos últimos anos.[15] Os pais tamén son máis propensos a reforzar o xogo típico e a desanimar o xogo atípico que as nais.[16] Un estudo realizado pola investigadora Susan Witt suxire que os estereotipos son a miúdo só fortalecidos polo contorno, que os perpetúa para perderse na vida adulta. [13]
Esta atribución estereotipada de xoguetes típicos do sexo para nenas e nenos está cambiando gradualmente, as empresas de xoguetes crean máis xoguetes neutros respecto ao xénero, xa que os beneficios asociados a permitir aos nenos xogar con xoguetes que lles agradan no canto de controlar as súas preferencias individuais.[17] Por exemplo, moitas tendas comezan a cambiar as súas etiquetas de xénero nos elementos de xogo dos nenos. _target eliminou toda a identificación relacionada co xénero dos corredores dos seus xoguetes e Disney fixo o mesmo para os seus traxes.[6] A tenda Disney é un exemplo especialmente predominante de xénero nos xogos porque son unha identidade global no mundo dos xoguetes. Un estudo realizado sobre o seu sitio web descubriu que aínda que se quitaron as etiquetas de xénero dos seus traxes, os xoguos en liña reflicten identidades de xénero máis estereotipadas. Por exemplo, os nenos estaban asociados co deporte e as mulleres asociábanse coa beleza, a vivenda e o coidado.[18] A pesar de que promocionan os seus xoguetes como dos dous xéneros, non hai ningunha sección para nenos e nenas combinada no seu sitio web. Os que normalmente se consideran para os dous xéneros se asemellan máis ao que moitos identificarían como "xoguetes para nenos", xa que se relacionan máis preto do estereotipo da masculinidade dentro do xogo.[18]
As tradicións dentro de varias culturas promoven a transmisión de certos xoguetes aos seus fillos en función do xénero do neno. Nas comunidades indias de Suramérica, os mozos reciben un arco e unha frecha de xoguete do seu pai mentres que as mozas reciben unha cesta de xoguetes da súa nai.[19] En comunidades norteafricanas e do Sáhara, o xénero xoga un rol na creación de bonecas elaboradas por eles mesmos. Mentres que as bonecas femininas úsanse para representar a noivas, nais e esposas, os bonecos masculinos úsanse para representar a cabaleiros e guerreiros. Este contraste deriva dos diversos roles de homes e mulleres dentro das comunidades saharianas e do norte de África. Hai diferenzas entre os xoguetes destinados a nenas e nenos en varias culturas, o que reflicte os diferentes roles de homes e mulleres dentro dunha comunidade cultural específica.[20]
A investigación sobre as repercusións do xénero nos xoguetes suxire que o xogo debe ser máis neutral respecto ao xénero para traballar cara a unha desegregación dos sexos.[12] Ademais, as investigadoras Carol Auster e Claire Mansbach promoven que permitir aos nenos xogar con xoguetes que se axusten máis ao seu talento axudaríalles a desenvolver mellor as súas habilidades.[18] En termos de influencia parental, un estudo descubriu que os pais que demostraron algún comportamento andróxino teñen maiores puntuacións en apoio, calor e valor propio no que respecta ao tratamento dos seus fillos.[13] Mesmo este debate está evolucionando e os nenos son cada vez máis proclives a cruzar barreiras en materia de xénero cos seus xoguetes, normalmente as nenas están máis predispostas a facelo que os nenos, debido ao valor social da masculinidade.[6]
Xoguetes de bebé, en Viena.Segundo o grupo de idade ao que están destinados
Xoguetes para bebés.
Xoguetes para rapaces: non bebés e ata a adolescencia.
Xoguetes para todas as idades: xeralmente exclúen os bebés, mais serven para toda idade e son excelentes para a convivencia multixeracional como é o caso da convivencia familiar.
Xoguetes para adultos: son aqueles que están destinados exclusivamente para adultos, incluíndo os de tipo sexual ou eróticos.
En Allariz está situado o Museo Galego do Xoguete, inaugurado no ano 1995 no pazo do antigo Xulgado. Foi promovido polo concello de Allariz a partir da doazón dunha importante colección recompilada durante anos por un veciño de Allariz, Alberto Oro Castro, e nútrese fundamentalmente de contribucións e doazóns de particulares. A finalidade de dito museo é a de recoller o significado e valor de xoguetes e xogos de tódolos tempos, porén a maior parte da colección son xoguetes antigamente considerados Masculinos como xoguetes bélicos, tamén destacan xogos de mesa ou proxectores de cine[21][22].
As culturas orixinariamente derivaban os materiais da natureza para a elaboración de xoguetes sinxelos, dende a madeira ou as follas do millo ata as sementes e as vísceras dos animais. No desenvolvemento dos xoguetes incorporouse o tecido e mais outros materiais de proceso simple como algunha tintas.
Posteriormente apareceron os xoguetes metálicos, feitos de folla de lata ou latón.
Actualmente, os avances na área da química e da manufactura permitiron a elaboración de produtos de materiais sintéticos, como a inxección de plástico para realizar grandes producións de xoguetes completos ou parciais, ademais doutros obxectos. Os estándares modernos na industria requiren que eses materiais non sexan tóxicos e que o deseño de xoguetes considere a dureza dos materiais, coa fin de que sexan máis seguros ou menos perigosos. Isto último é evidente nos xoguetes esponxosos e de tea feitos para nenos pequenos.
Algúns xoguetes variaron co tempo a súa fabricación. Por exemplo, a pelota, durante o transcurso da historia foi creada do produto natural do hule, do estómago da cabra, de combinacións de materiais incluíndo o coiro e tamén de plástico e outros materiais sintéticos.
Xoguetes con pezas pequenas, como estes elementos Lego están obrigados pola lei a ter avisos sobre riscos de sufocamento nalgúns países.
Moitos países publicaron normas de seguridade limitando os tipos de xoguetes que se poden vender. A maioría delas tentan limitar os riscos potenciais, como asfixia ou o perigo que poden causar lesións. Os nenos, especialmente os moi pequenos, adoitan meter xoguetes na boca, polo que os materiais empregados para facer un xoguete están regulados para evitar envelenamentos. Os materiais tamén están regulados para evitar riscos de lume. Os nenos aínda non aprenderon a xulgar o que é seguro e o perigoso e os pais non sempre pensan en todas as situacións posibles, polo que tales advertencias e regulacións son importantes nos xoguetes.
Para a seguridade dos xoguetes, cada país ten a súa propia normativa. Pero desde a globalización e a apertura de mercados, a maioría deles intentan harmonizar as súas normativas. A acción máis común para os nenos máis pequenos é poñer os xoguetes na boca. É por iso que é de grande importancia regular os produtos químicos que conteñen as pinturas e outros materiais cos que se elaboran os produtos infantís. Os países ou zonas comerciais, como a Unión Europea, publican regularmente listas para regular as cantidades ou prohibir produtos químicos de xoguetes e produtos xuvenís.
Tamén houbo problemas de seguridade dos xoguetes con respecto á pintura de chumbo. Algunhas fábricas de xoguetes, cando os proxectos se fan demasiado grandes para manexar eles mesmos, externalizan a produción a outras fábricas menos coñecidas, a miúdo noutros países. Recentemente, na China houbo algúns que os Estados Unidos tivo que enviar de volta. É posible que os subcontratistas non se vexan de preto e ás veces utilicen métodos de fabricación inadecuados. O goberno dos Estados Unidos, xunto coas tendas do mercado global, están avanzando cara a esixir que as empresas presenten os seus produtos ás probas antes de que rematen nos estantes.[23]
Ademais de que os xoguetes teñen que ser feitos de materiais non tóxicos, o tamaño do xoguete, dependendo da idade do neno, non pode ser menor có diámetro da traquea, de acordo co instrumento de medición que a industria creou con ese fin. Outras consideracións na construción do xoguete é a de procurar que non teña bordos con fío ou picos. Estes requisitos e regulacións deben observarse dende o momento da fabricación do xoguete. En Europa aplícase o estándar EN 71.[24]
Dende a década de 1960, nos Estados Unidos e en Europa, a mercadotecnia comezou a pór atención nos nenos como consumidores, polo acceso que tiñan ao diñeiro e pola influencia que exercían sobre os seus pais.
Na actualidade moitos filmes, programas de televisión, debuxos animados, videoxogos, bandas deseñadas, libros e equipos deportivos inclúen xoguetes nas súas liñas oficiais de mercadoría. Estas adoitan consistir en modelos en miniatura de personaxes ou obxectos asociados ás súas temáticas respectivas.
↑Tsuruoka, Doug (5 de xaneiro de 2007). Investor's Business Daily, ed. "Toys: Not All Fun And Games"(en inglés). Arquivado dende o orixinal o 09 de outubro de 2009. Consultado o 8 de xaneiro de 2007.
↑Alexander, G. M., Wilcox, T., & Woods, R. (2009). Sex differences in infants' visual interest in toys. Archives of Sexual Behavior, 38, 427–433. doi: 10.1007/s10508-008-9430-1
↑Alexander, G. M., & Saenz, J. (2012). Early androgens, activity levels and toy choices of children in the second year of life. Hormones and Behavior, 62, 500–504.
↑ 12,012,1Trawick-Smith, Jeffrey; Wolff, Jennifer; Koschel, Marley; Vallarelli, Jamie (2015-07-01). "Effects of Toys on the Play Quality of Preschool Children: Influence of Gender, Ethnicity, and Socioeconomic Status". Early Childhood Education Journal(en inglés)43 (4): 249–256. ISSN1082-3301. doi:10.1007/s10643-014-0644-7.
↑ 14,014,1Servin, A., Bohlin, G., & Berlin, L. (1999). Sex differences in 1-, 3-, and 5-year olds' toy-choice in a structured play-session. Scandinavian Journal of Psychology, 40, 43–48.
↑"Toys for Girls and Boys". The Canadian Toy Testing Council. Arquivado dende o orixinal o 04 de marzo de 2000. Consultado o 24 de setembro de 2019.
↑Berenbaum, S. A., Martin, C. L., Hanish, L. D., Briggs, P. T., & Fabes, R. A. (2008). Sex differences in children's play. In J. Becker, K. Berkley, N. Geary, E. Hampson , J.Herman, & Young, E.A. (Eds.), Sex Differences in the Brain from Genes to Behavior (1ed., pp. 275–290).New York, NY: Oxford University Press.
↑ 18,018,118,2Auster, Carol J., and Claire S. Mansbach. "The Gender Marketing of Toys: An Analysis of Color and Type of Toy on the Disney Store Website." Sex Roles, vol. 67, no. 7-8, 2012, pp. 375-388, Sociological Abstracts.
Cross, Gary: The Cute and the Cool: Wondrous Innocence and Modern American Children's Culture, Oxford University Press, Nova York, 2004.
Hamlin, David: "The Structures of Toy Consumption: Bourgeois Domesticity and Demand for Toys in Nineteenth-Century Germany", en Journal of Social History, Vol. 36, 2003.
Rojas Flores, Jorge: "Juegos y diversiones infantiles", en Rafael Sagredo e Cristián Gazmuri, Historia de la vida privada en Chile, vol.3, Taurus, Santiago, 2006.
Amador, L. (2004). “Regalos para niños con discapacidad. ¡Todos a jugar!”. Profeco, México.
Costa, M.; Romero, M.; Mallebrera, C.; Fabregat, M.; Torres, E; Martínez, MJ; Y. e Zaragoza, R. Torres, S.; Martínez, P. (2007). “Juego, juguetes y discapacidad. La importancia del diseño universal”. AIJU centro tecnolóxico. Alacant.
