Robert Fico
Robert Fico (* 15. septembra 1964 w Topoľčanach, Čěskosłowakska) je słowakski jurist a politikar, kotryž je wot lěta 1999 předsyda strony Smer-SD. Wón je wot lěta 2023 třeći raz z ministerskim prezidentom Słowakskeje. Do toho bě hižo wot 2006 do 2010 a znowa wot 2012 do 2018 w tutym zastojnstwje.
Žiwjenje
wobdźěłaćWón studowaše wot 1982 do 1986 prawnistwo na Uniwersiće Komenskeho w Bratisławje, wot 1988 do 1992 absolwowaše postgradualny studij na statnym a prawniskim instituće Słowakskeje akademije wědomosćow. Zdobom dźěłaše wot 1986 do 1995 na Prawniskim instituće Słowakskeho ministerstwa za justicu. Wot 1994 do 2000 bě zastupjer Słowakskeje při Europskej komisiji za čłowjeske prawa a při Europskim sudnistwje za čłowjeske prawa.[1]
Wot 1987 do 1990 bě z čłonom Komunistiskeje strony. Po přewróće zastupi 1990 do postkomunistiskeje Strony demokratiskeje lěwicy (SDĽ), za kotruž bě wot 1992 jako zapósłanc w Słowakskej narodnej radźe.[1] W lěće 1999 wustupi ze strony, byrnjež był hižo z jeje wicepředsydu, załoži swójsku stronu Smer a sta so z předsydu.
Po dobyću při wólbach 2006 sta so Robert Fico z ministerskim prezidentom koalicije stronow Smer-SD, nacionalistiskeje SNS a HZDS něhdyšeho ministerskeho prezidenta Vladimíra Mečiara. We wonkownej politice haješe přećelne poćahi mjez druhim z Ruskej, Serbiskej, Běłoruskej, Venezuelu a Chinskej. Wotpokazowaše njewotwisnosć Kosowa a steješe nastupajo Kawkasku wójnu 2008 za poziciju ruskeho knježerstwa. Do doby knježerstwa Roberta Fica słuša pak tež přistup Słowakskeje do Schengenskeho zrěčenja 2007 a europasma 2009.
Wot 2010 do 2012 bě Fico z wjednikom opozicije, po tym zo běchu tamne strony w parlamenće stworili nowe knježerstwo bjez najsylnišeje strony Smer-SD. Při wólbach 2012 dósta Smer-SD ze 44 procentami hłosow absolutnu wjetšinu w sejmje a móžeše k prěnjemu razej sama knježić.
2014 kandidowaše Fico při prezidentowych wólbach a doby prěnje koło. W druhim kole přesadźi so pak bjezstronski kandidat Andrej Kiska, kiž měješe podpěru wšěch stron opozicije.
Nastupajo migracisku krizu lěta 2015 zastupuje Robert Fico krutu a antiislamsku poziciju. Tak praješe, zo „nima islam žane městno w Słowakskej“.[2]
Při wólbach 2016 doby Ficowa strona znowa prěnje městno, zhubi pak tójšto hłosow a dósta jenož hišće 28 procentow, tak zo stwori koaliciju z nacionalistiskej SNS, liberalnej Most–Híd (stronu Madźarow w Słowakskej) a konserwatiwnej #Sieť („Syć“).
W zwisku ze zamordowanjom kritiskeho žurnalista Jána Kuciaka dóńdźe w měrcu 2018 ke knježerstwowej krizy, kiž skónči z wotstupom Fica dnja 14. měrca. Tydźeń pozdźišo sta so zastupowacy premier Peter Pellegrini z Ficowym naslědnikom.
Žórła
wobdźěłać- ↑ 1,0 1,1 Daty wo žiwjenjoběhu Roberta Fica na osobnosti.sk, wotwołane dnja 17. julija 2016.
- ↑ Denník N: Ficov prvý rozhovor: Bojovali sme s mimovládnym sektorom, ktorý bol často dotovaný zo zahraničia. 25. meje 2016.
Wotkaz
wobdźěłać
Commons: Robert Fico – Zběrka wobrazow, widejow a awdiodatajow
Karl Nehammer (Awstriska) | Alexander De Croo (Belgiska) | Dimitar Glawčew (Bołharska) | Nikos Christodoulidis (Cypernska) | Petr Fiala (Čěska) | Mette Frederiksen (Danska) | Kristen Michal (Estiska) | Petteri Orpo (Finska) | François Bayrou (Francoska) | Kyriakos Mitsotakis (Grjekska) | Andrej Plenković (Chorwatska) | Simon Harris (Irska) | Giorgia Meloni (Italska) | Evika Siliņa (Letiska) | Gintautas Paluckas (Litawska) | Luc Frieden (Luxemburgska) | Viktor Orbán (Madźarska) | Robert Abela (Malta) | Olaf Scholz (Němska) | Dick Schoof (Nižozemska) | Donald Tusk (Pólska) | Luís Montenegro (Portugalska) | Marcel Ciolacu (Rumunska) | Robert Fico (Słowakska) | Robert Golob (Słowjenska) | Pedro Sánchez (Španiska) | Ulf Kristersson (Šwedska)
Vladimír Mečiar (1993–94) | Jozef Moravčík (1994) | Vladimír Mečiar (1994–98) | Mikuláš Dzurinda (1998–2006) | Robert Fico (2006–10) | Iveta Radičová (2010–12) | Robert Fico (2012–18) | Peter Pellegrini (2018–20) | Igor Matovič (2020–21) | Eduard Heger (2021–23) | Ľudovít Ódor (2023) | Robert Fico (2023– )