Wšědny bozowc
Wšědny bozowc (Syringa vulgaris) je družina ze swójby wolijowych rostlinow (Oleaceae).
| |
| Wšědny bozowc (Syringa vulgaris) | |
| systematika | |
|---|---|
| Domena | Eukaryoty |
| Swět | Rostlinstwo |
| Asteridy Euasteridy I | |
| rjad: | (Lamiales) |
| swójba: | Wolijowcowe rostliny (Oleaceae) |
| ród: | Bozowc[1][2] |
| družina: | Wšědny bozowc |
| wědomostne mjeno | |
| Syringa vulgaris | |
| L. | |
Wopis
wobdźěłaćWšědny bozowc je runy, husto rozhałuzowany kerk, kotryž docpěwa wysokosć wot 2 hač do 10 m. Rostlina je słabje jědojta a wutwori wotnožki.
Łopjena
wobdźěłaćŁopjena su přećiwostejne, jejkojte hač wutrobojte, cyłokromne a tłustojće-krute. Wone docpěwaja dołhosć wot 5 hač do 12 cm.
Kćenja
wobdźěłaćKćěje wot apryla hač do meje. Intensiwnje wonjace kćenja so z łopjenami jewja a steja w hustych, kehelojtych, 10-20 cm dołhich, runych pakićach. Króna je blědolila, wioletna abo běła a wobsteji z wuskeje rołki a rozšěrjenych, 5-7 mm dołhich kónčkow.
Někotre sorty maja čerwjene, lila, róžojte, módre, běle abo žołte.
Płody
wobdźěłaćKapslowy płód njese dwě klapce.
Stejnišćo
wobdźěłaćRostlina je často w zahrodach a parkach kultěrowana, ale hdys a hdys jako kulturowy relikt něhdyšich sydlišćow wustupuje, rědko wodźiwja. Preferuje přesakliwe, pěskojte-hlinjane, humusowe, wapnite, w prawym měrje suche hač čerstwe zahrodne pódy. Znjese połsćin.
Rozšěrjenje
wobdźěłaćRostlina je domjaca w juhowuchodnej Europje na tamnišich lěsnych kromach a skalnych zwisach. Hižo w 16. lětstotku bu k srjedźnej Europje zawjedźena.
W srjedźnej Europje hdys a hdys na kamjentnej drjebiznje, na skałach a murjach wodźiwjene wustupuje. Hewak často w zahrodach a parkach plahuje.
Nóžki
wobdźěłać- ↑ Pawoł Völkel: Prawopisny słownik hornjoserbskeje rěče. Hornjoserbsko-němski słownik. Ludowe nakładnistwo Domowina, Budyšin 2005, ISBN 3-7420-1920-1, str. 51.
- ↑ W internetowym słowniku: Flieder
Žórło
wobdźěłać- Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, strona 882 (němsce)
- Mayer, Schwegler: Welcher Baum ist das?, Bäume, Sträucher, Ziergehölze, ISBN 978-3-440-11273-1, strona 40 (němsce)
- Spohn, Aichele, Golte-Bechtle, Spohn: Was blüht denn da? Kosmos Naturführer (2008), ISBN 978-3-440-11379-0, strona 432 (němsce)
- Throll: Was blüht im Garten? 1000 Pflanzen Pflege Merkmale Sorten, ISBN 978-3-440-11331-8, strona 81 (němsce)
