Paj Prensipal
Kout pwojektè
Elektrisite se ansanm fenomèn fizik ki asosye ak prezans ak mouvman matyè ki gen yon pwopriyete chaj elektrik. Elektrisite gen rapò ak mayetis, ki tou de fè pati fenomèn elektwomayetis, jan ekwasyon Maxwell dekri. Plizyè fenomèn komen ki gen rapò ak elektrisite, tankou Zeklè, elektrisite estatik, chofaj elektrik, elektrik dechaj, ak anpil lòt.
Prezans yon chaj elektrik, ki ka pozitif oswa negatif, pwodui yon chan elektrik. Mouvman chaj sa a reprezante yon kouran elektrik, ki pwodui yon chan mayetik. Lè yo mete yon chaj nan yon kote kote chan elektrik la pa zewo, yon fòs egzèse sou li. Gwosè fòs sa a bay Lwa koulon an. Si chaj la deplase, chan elektrik la fè travay sou chaj elektrik la. Se poutèt sa, nou ka pale de potansyèl elektrik nan yon sèten pwen nan espas, ki jeneralman mezire an vòlt.
Elektrisite nan kè anpil teknoloji modèn nan, ke yo te itilize pou pouvwa elektrik, kote yo itilize kouran elektrik pou pouvwa ekipman, ak pou elektwonik, ki fè fas ak sikui elektrik ki enplike konpozan elektrik aktif tankou tib elektwonik, tranzistò, dyòd, sikwi entegre, ansanm ak teknoloji entèkoneksyon ki asosye pasif.
Fenomèn elektrik yo te etidye depi nan antikite, byenke pwogrè nan konpreyansyon teyorik rete dousman jiska XVIIe syèk ak XVIIIe syèk yo. Teyori elektwomayetik te devlope nan 19e syèk yo, epi nan fen syèk sa a, enjenyè elektrik te kòmanse sèvi ak elektrisite pou rezon endistriyèl ak rezidansyèl. Ekspansyon rapid nan teknoloji elektrik pandan epòk sa a transfòme endistri ak sosyete a, vin tounen yon fòs kondwi nan Dezyèm Revolisyon Endistriyèl la. Adaptabilite ekstraòdinè elektrisite pèmèt yo itilize li nan yon kantite aplikasyon prèske san limit, tankou transpò, chofaj, ekleraj, kominikasyon ak enfòmatik .
Èske w konnen?
- En plis en ka fè 10.
- Zo ki pi long nan kò mou se femi an, li ka rive nan 76 cm!
- An 1788, Ayiti te kontwole mwatye pwodiksyon kafe nan mond lan.
- Si Kiichiro Toyoda (foto) te chwazi chanje òtograf non li pou l bay konpayi li a, se paske li pote l chans.
- Brikè te envante anvan alimèt.
- Ayiti fin peye Lafrans enterè 127 ane apre premye akò a.
Istorik mwa novanm
- 2 novanm (1917): Deklarasyon Balfour sou mete an plas yon fwaye nasyonal pou pèp Jwif la nan Palestin .
- 4 novanm 1922: Ejiptològ Britanik Howard Carter dekouvri tonm nan farawon an Toutânkhamon (mask finerè) nan Vale Wa yo.
Pwojè tematik yo yo
|
Atizay |
|
Syans egzak ak natirèl |
|
Syans imèn ak sosyal |
|
Sosyete |
|
Teknoloji |
|
Lavi chak jou ak lwazi |
Wikipedya nan lòt lang yo
Wikipedya sa a ekri nan lang kreyòl ayisyen. Anpil lòt vèsyon Wikipedya disponib.
Wikipedya ki gen plis pase 1 000 000 atik :
Deutsch ·
English ·
Français ·
Español ·
Italiano ·
日本語 ·
Nederland ·
Polski ·
Русский ·
Sinugboanong Binisaya ·
Svenska ·
Tiếng Việt ·
Winaray
Wikipedya ki gen plis pase 100 000 atik :
العربية ·
български ·
Català ·
한국어 ·
中文 ·
Dansk ·
Slovenčina ·
Esperanto ·
Suomi ·
עִבְרִית ·
Magyar ·
Bahasa Indonesia ·
Lietuviu ·
Norsk ·
România ·
Српски / Srpski ·
Česká ·
Türkçe ·
Українська ·
Volapük