Գլխավոր էջ

Շաբաթվա հոդված

< «Շաբաթվա հոդված» նախագիծ

Սուրբծննդյան տոնածառ, սովորաբար մշտադալար փշատերև ծառ, օրինակ՝ եղևնի, սոճի, եղևին կամ արհեստական եղևնի, որը կապված է Սուրբծննդյան տոնի հետ, այստեղից էլ դրա անվանումը, որն առաջացել է Հյուսիսային Եվրոպայում։ Սովորույթն առաջացել է միջնադարյան Լիվոնիայում (ներկայիս Էստոնիա և Լատվիա) և վաղ ժամանակակից Գերմանիայում, որտեղ բողոքական գերմանացիները զարդարված ծառեր էին տանում իրենց տներ։ Գերմանիայի լյութերական շրջաններից և Բալթյան երկրներից դուրս այն ժողովրդականություն է ձեռք բերել 19-րդ դարի երկրորդ կեսին, ի սկզբանե բարձր խավի շրջանում։ Կաթոլիկ եկեղեցին երկար ժամանակ դիմադրել է բողոքական այդ սովորույթին, Սուրբծննդյան տոնածառն առաջին անգամ Վատիկանում հայտնվել է 1982 թվականին։

Տոնածառը ավանդաբար զարդարել են թղթից պատրաստված գունավոր վարդերով, խնձորներով, խաղալիքներով, կեղծափայլերով և քաղցրավենիքով։ 18-րդ դարում այն սկսել է լուսավորվել մոմերով։ Այսօր գոյություն ունի ավանդական և ժամանակակից զարդանախշերի լայն տեսականի, ինչպիսիք են ծաղկաշղթաները, կեղծափայլերը և կարամելային ձեռնափայտը։ Հրեշտակը կամ աստղը կարող է տեղադրվել ծառի գագաթին, Գաբրիել հրեշտակապետին կամ Բեթլեհեմի աստղը ներկայացնելու համար։ Տոնածառի ճյուղերից կախում են ժապավեններով կոճապղպեղից պատրաստված քաղցրաբլիթներ, շոկոլադ և այլ քաղցրավենիքներ։ Տոնածառը երբեմն համեմատվում է «Յուլ» ծառի հետ, հատկապես նրա ժողովրդական ծագման քննարկումների ժամանակ։

Ժամանակակից սուրբծննդյան տոնածառերը ծագել են Վերածննդի դարաշրջանի վաղ ժամանակակից Գերմանիայում։ Դրա ծագումը 16-րդ դարում երբեմն կապում են բողոքական քրիստոնյա ռեֆորմատոր Մարտին Լյութերի հետ, որը, ինչպես ասում են, առաջին անգամ վառված մոմեր է ավելացրել մշտադալար ծառի մոտ։ Սուրբծննդյան տոնածառի ամենավաղ հայտնի թվագրված պատկերը գտնվում է Էլզաս մարզի Թյուրքհայմ քաղաքի (այն ժամանակ Գերմանիայի մի մասը, այժմ՝ Ֆրանսիայի) մասնավոր տան անկյունաքարային քանդակի վրա՝ 1576 թվականի ամսաթվով։

Ժամանակակից սուրբծննդյան տոնածառերը կապված էին միջնադարյան միստերիաների «դրախտային ծառի» հետ, որոնք տրվում էին դեկտեմբերի 24-ին՝ տարբեր երկրներում Ադամի և Եվայի հիշատակի և ծննդյան օրը։ Նման պիեսներում որպես ներկայացման դեկորացիա օգտագործվել է խնձորով (որը խորհրդանշում էր արգելված պտուղը) և փայլերով (որոնք խորհրդանշում են հաղորդությունը և քավությունը) զարդարված ծառը։ Ինչպես և սուրբծննդյան տիկնիկարկղը, դրախտային տոնածառը հետագայում տեղադրվել է տանը։ Խնձորները փոխարինվել են կլոր առարկաներով, ինչպիսիք են փայլուն կարմիր գնդակները։

Վիճարկվում է հնագույն նախաքրիստոնեական սովորույթների նշանակությունը 16-րդ դարում գերմանացիների կողմից հասարակ սուրբծննդյան տոնածառի ընդունման համար։ Դիմադրությունն այս սովորույթին հաճախ բացատրվում էր նրա ենթադրյալ լյութերական ծագմամբ։ Այլ աղբյուրներ կապ են առաջարկում Էլզասի առաջին փաստաթղթավորված սուրբծննդյան տոնածառերի խորհրդանիշների և նախաքրիստոնեական ավանդույթների ծառերի միջև։ Օրինակ՝ ըստ Բրիտանիկա հանրագիտարանի, «Մշտադալար ծառերի, պսակների և ծաղկաշղթաների օգտագործումը հավերժական կյանքը նշելու համար, հին եգիպտացիների, չինացիների և հրեաների սովորույթներից էր։ Ծառերի պաշտամունքը տարածված էր հեթանոս եվրոպացիների շրջանում և վերապրել է նրանց վերածումը քրիստոնյաների՝ Սուրբ ծննդյան կապակցությամբ ծտերի համար ծառ տեղադրելու և Ամանորի կապակցությամբ մշտադալար բույսերով տունը և սարայը զարդարելու սկանդինավյան սովորույթների շնորհիվ, ինչը նրանք անում էին դևին ... Ավելին

Նորություններ

Շարունակվող իրադարձություններ՝ Իսրայելա-պաղեստինյան պատերազմ (2023-2024)  • Ռուսաստանի ներխուժում Ուկրաինա

Վերջերս մահացածներ՝ Ջիմի Քարթեր  • Ալեքսանդր Մալայան  • Հայրապետ Գալստյան  • Իսրայել Չարնի  • Ժակ Պարսամյան

Գիտե՞ք, որ․․․



Ներկայացում

Վիքիպեդիան առցանց, բազմալեզու, խմբակային հանրագիտարանային նախագիծ է, որն աշխատում է վիքի ձևաչափով։ Նախագիծը նպատակ ունի տրամադրել ազատ, հավաստի և ստուգելի բովանդակություն, որը յուրաքանչյուրը կարող է փոփոխել և բարելավել։

Վիքիպեդիան առաջնորդվում է հիմնարար սկզբունքներով, իսկ բովանդակությունը հրապարակվում է Creative Commons BY-SA արտոնագրի ներքո։ Այն կարելի է պատճենել և օգտագործել՝ պահպանելով սույն արտոնագրի պայմանները։ Վիքիպեդիայում ողջ տեղեկատվությունը ներկայացված է ազատ, առանց գովազդի և իր օգտագործողների անձնական տվյալների օգտագործման։

Վիքիպեդիայի հոդվածների հեղինակները կամավորներն են։ Նրանք կոորդինացնում են իրենց ջանքերը համաձայն համայնքում ընդունված կանոնների և ուղեցույցների ու առանց առաջնորդների։

Այս պահին Հայերեն Վիքիպեդիայում կա՝
314 711
հոդված
487
ակտիվ խմբագիր

Համագործակցություն

Վիքիպեդիան հանրագիտարան է, որն ստեղծվել և զարգանում է քեզ նման այցելուների կողմից։ Այստեղ գործում է «մեկը բոլորի համար, բոլորը՝ մեկի համար» սկզբունքը։


Առաջին անգա՞մ ես փորձում. օգտվի՛ր օգնության դասընթացից։ Չգիտես՝ ինչի՞ց սկսել. ահա մի քանի խորհուրդ։


Մասնակցի՛ր այս ամիս կազմակերպվող նախագծերին։



Այս օրը պատմության մեջ

Լեբրոն Ջեյմս
Լեբրոն Ջեյմս


Օրվա պատկեր

Կաղապար:Potd/2024-12-30 (hy)
Կաղապար:Potd/2024-12-30 (hy)


Կարդալ այլ լեզվով
  NODES