Փենջաբի
Փենջաբի կամ արևելյան փենջաբի (pañjābī, ա.-փենջ.` ਪੰਜਾਬੀ, ա.-փենջ.՝ پنجابی), փանջաբցիների և ջաթերի լեզուն։ Վերաբերում է հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի հնդարիական լեզուների թվին։ Այն Հնդկաստանի պաշտոնական լեզուներից մեկն է։
 | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | կենդանի լեզու, բնական լեզու և լեզու |
| Ենթադաս | Punjabi dialects and languages? |
| Երկրներ |  Պակիստան[1],  Հնդկաստան,  Միացյալ Թագավորություն[2],  Քենիա[3],  Մալայզիա[4],  ՀԱՀ,  Բանգլադեշ,  Չինաստան,  Կանադա,  Թաիլանդ,  Ֆիջի,  Աֆղանստան,  Սաուդյան Արաբիա,  ԱՄԷ,  ԱՄՆ,  Ավստրալիա,  Սինգապուր, անհայտ և  Իսպանիա |
| Խոսողների քանակ | 125 000 000 մարդ (2021)[5] |
| Վերահսկող կազմակերպություն | Department of Languages, Punjab? և Punjab Institute of Language, Art, and Culture? |
| ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի լեզվի կարգավիճակ | անվտանգ |
| Գրերի համակարգ | Shahmukhi?[6][7], Gurmukhi?[6][7] և ուրդուի ուղղագրություն[8][9][7] |
| ԳՕՍՏ 7.75–97 | пан 530 |
| ISO 639-1 | pa |
| ISO 639-2 | pan |
| ISO 639-3 | pan |
 Punjabi language Վիքիպահեստում | |
Կրողների թիվ և տարածում
խմբագրելՏարածված է Պակիստանի արևելյան մասում, ինչպես նաև Հնդկաստանի հյուսիսարևմտյան և այլ շրջաններում (գլխավորապես Փենջաբի նահանգում, ինչպես նաև հարևան Հարյանա և Հիմաչալ-Պրադեշ նահանգներում)։ Հնդկաստանում ապրում են մոտավորապես 28-29 միլիոն լեզվակիրներ։ Փենջապալեզու խոշորագույն քաղաքներն են Ամրիթսարը, Չանդիգարհը, Ջալանդհարը, Պատիալան։
Պակիստանում համաձայն 2008 թվականի մարդահամարի տվյալների փենջաբիով խոսում են ավելի քան 76 միլիոն մարդ։ Մասնավորապես փենջաբիով խոսում են Լահորի բնակիչները 86 %-ը և Իսլամաբադի բնակիչների 71 %-ը։
Բացի այդ, փենջաբալեզու գաղթյալներ ապրում են Հնդկաստանի և Պակիստանի սահմանին։
Փենջաբիով խոսողների ընդհանուր թվի գնահատումը տատանվում է, քանի որ որոշ ուսումնասիրողներ դրանում ներառում են նաև ինքնուրույն ճանաչված սիրայկի, դոգրի և պոտհոհարի (Պատիալայի փենջաբական համալսարան)։
Երկրների ցանկն ըստ փենջաբակիրների թվի
խմբագրել| Տեղ | Երկիր | Կրողների թիվ |
|---|---|---|
| 1 | Հնդկաստան |
28 200 000 |
| 2 | Քենիա |
10 000 |
| 3 | Սինգապուր |
5670 |
Կարգավիճակ
խմբագրելՓենջաբին Փենջաբ նահանգի պաշտոնական լեզուն է։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ CCI defers approval of census results until elections — 2018.
- ↑ Stuart-Smith J., Cortina-Borja M. A law unto themselves?: An acoustic phonetic study of 'tonal' consonants in British Punjabi // Laws and Rules in Indo-European / P. Probert, A. Willi — OUP, 2012. — P. 61—83. — ISBN 978-0-19-100800-9 — doi:10.1093/ACPROF:OSO/9780199609925.001.0001
- ↑ Atamjit ਮੁੰਗੂ ਕਾਮਰੇਡ — Chandigarh: Lokgeet Parkashan, 2010. — ISBN 978-93-5017-039-7
- ↑ Kaur B. Malay borrowings in the Punjabi language — 1999.
- ↑ https://m.tribuneindia.com/news/punjab/12-5-crore-people-are-speaking-punjabi-worldwide-today-220786
- ↑ 6,0 6,1 Kaur J., Saini J. R. Punjabi Stop Words: A Gurmukhi, Shahmukhi and Roman Scripted Chronicle // Proceedings of the ACM Symposium on Women in Research — Indore: 2016. — ISBN 978-1-4503-4278-0 — doi:10.1145/2909067.2909073
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Chohan H. S. M. پنجاب وچ اردو: پرانے جیال دا نواں روپ // Khoj — LHR: 2020. — Vol. 84. — P. 9—21. — ISSN 1992-6545
- ↑ Akhter R. گُلشنِ اُردو, ਗੁਲਸ਼ਨ-ਏ-ਉੁਰਦੂ, Gulshan-e-Urdu — 2 — Malerkotla: Brar Sons, 2019.
- ↑ Bhardwaj M. R. Panjabi: A Comprehensive Grammar — Abingdon-on-Thames: Routledge, 2016. — ISBN 978-1-138-79385-9, 978-1-138-79386-6, 978-1-315-76080-3
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Կաղապար:Ethnologue
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Փենջաբի» հոդվածին։ |