Ֆիլ Սպեկտոր

Ֆիլ Սպեկտոր
Բնօրինակ անուն	անգլ.՝ Phil Spector
Ի ծնե անուն	անգլ.՝ Harvey Phillip Spector
Ծնվել է	դեկտեմբերի 26, 1939; Բրոնքս շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ կամ Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Երկիր	ԱՄՆ
Մահացել է	հունվարի 16, 2021 (81 տարեկան); Սթոքթոն, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Ժանրեր	փոփ և ռոք
Մասնագիտություն	երաժշտական պրոդյուսեր, կոմպոզիտոր և երգերի հեղինակ
Գործիքներ	կիթառ և դաշնամուր
Լեյբլ	Philles Records?, A&M Records և Apple Records
Կրթություն	Ֆերֆաքսի ավագ դպրոց
Ամուսին	Ronnie Spector?
Պարգևներ	Գրեմիի հոգաբարձուների խորհրդի պարգև Գրեմմի մրցանակի փառքի սրահ Ռոքնռոլի փառքի սրահ և Ռոքնռոլի փառքի սրահ
Կայք	philspector.com
	Phil Spector Վիքիպահեստում

Ֆիլ Սպեկտոր (անգլ.՝ Phil Spector, ամբողջական անունը՝ Հարվի Ֆիլիպ Սպեկտոր անգլ.՝ Harvey Philip Spector, դեկտեմբերի 26, 1939(1939-12-26)^[1]^[2]^[3], Բրոնքս շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ և Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ^[4] - հունվարի 16, 2021(2021-01-16)^[5]^[6], Սթոքթոն, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ^[7]), հանրահայտ երաժշտության պատմության ամենաազդեցիկ պրոդյուսերներից մեկն է^[9], «ձայնի պատ» կոնցեպցիայի մշակողը, ֆլենջերի տիպի ձայնային էֆեկտների հայտնաբերողը։ 1989 թվականից Սպեկտորի անունը հիշատակվում է Ռոքնռոլի փառքի սրահում։ 2009 թվականին 69-ամյա երաժիշտը դերասանուհի Լանա Քլարկսոնի սպանության համար դատապարտվել է 19 տարվա ազատազրկման^[10]։։

Ճանապարհ դեպի հաջողություն

Սպեկտորը ծնվել է Բրոնքսում՝ հրեաների ընտանիքում, ում նախնիները ԱՄՆ են գաղթել Ռուսական կայսրությունից։ Երաժշտական կարիերան սկսել է 1958 թվականին՝ որպես երգերի հեղինակ, կիթառահար և կալիֆոռնիական The Teddy Bears խմբի Բեք վոկալիստ։ Նույն թվականին խմբի «To Know Him Is to Love Him» երգը զբաղեցրել է Billboard Hot 100-ի առաջին հորիզոնականը։

Մեկ տարի անց 20-ամյա Սպեկտորը լքել է «The Teddy Bears»-ը և վերադարձել Նյու Յորք, որտեղ Բեն Քինգի հետ աշխատել է լեգենդար «Spanish Harlem» ձայնագրության վրա, սկսել երգչուհի Շերի գործունեությունը, և հավաքագրել «The Crystals»-ի պատանի «աղջկական խումբը»։ 1960-ական թվականների սկզբին Սպեկտորի պրոդյուսերավորած 24 սինգլները ԱՄՆ-ի քառասուն լավագույն երգերի շարքում էին, իսկ «The Crystals»-ի «պատանեկան օպերան»՝ «He’s a Rebel»-ը 1962 թվականին զբաղեցրել է առաջին հորիզոնականը չարտերում։

1960-ական թվականների սկզբին սպեկտորային ձայնագրությունները վերափոխեցին հանրահայտ երաժշտոթյան հնչողությունը։ Սպեկտորը ձայնագրություններում օգտագործել է ոչ միայն սովորական կիթառ և դաշնամուր, այլ մի ամբողջ նվագախումբ՝ փողային սեկցիայով և էկզոտիկ պերկուսիայով։ Բազմաթիվ դուբլների միջոցով նա հասել է առավել ներդաշնակ արդյունքի, որպեսզի գործիքները չդրսևորեն երգչուհու հուզական վոկալը։ Հեղափոխական գործիքավորման տեխնոլոգիան, որը մշակել է Սպեկտորը, կոչվել է «ձայնի պատ»։

1963 թվականին Սպեկտորը խաղադրույք է կատարել The Ronettes-ի նոր խմբի վրա, որի մենակատարը նրա ընկերուհին էր (և ապագա կինը)՝ Ռոնի Բենեթը։ Նրանց ամենամեծ հաջողությունը եղել է «պատանեկան փոփ-սիմֆոնիան»՝ «Be My Baby»-ն (երկրորդ հորիզոնականը չարտերում)։ Rolling Stone ամսագիրը այն ներառել է մեծագույն երգերի ցանկի 22-րդ հորիզոնականում։ 1964 թվականին Սպեկտորը պրոդյուսերավորել է այդ ցանկի ևս երկու ձայնագրությունները՝ «Walking in the Rain»-ը (The Ronettes) և «Chapel of Love»-ը (The Dixie Cups)։

Փորձերի ժամանակ

Սպեկտորի փորձերն իսկական հետաքրքրություն են առաջացրել բրիտանական ռոքի՝ «The Beatles»-ի և «The Rolling Stones»-ի առաջնորդների կողմից և ելակետ են հանդիսացել «The Beach Boys» բազմաձայն սյորֆ-ռոքերների համար։ 1960-ական թվականների կեսերին Սպեկտորն ավարտել է աշխատանքը «աղջկական խմբի» հետ՝ հօգուտ «The Righteous Brothers»-ի և «Ike & Tina Turner»-ի սոուլ-դուետի պրոդյուսերավորման։ Այն ժամանակ յուրաքանչյուր սինգլի ձայնագրությունը նրան աներևակայելի ծախսեր է պատճատել։ Հազարավոր դոլարներ ծախսվել են անթիվ դուբլների և ձայնագրմանը տասնյակ երաժիշտների ներգրավման համար։

Սպեկտորի «ձյնի պատի» փորձարկումների գագաթնակետը դարձան «You’ve Lost That Lovin' Feelin» (The Righteous Brothers, 1-ին հորիզոնականը ԱՄՆ-ում, 1965) և «River Deep - Mountain High» (Ike & Tina Turner, 3-րդ հորիզոնականը Մեծ Բրիտանիայում, 1966)։ «Rolling Stone»-ի հարցման համաձայն նրանք համապատասխանաբար զբաղեցրել են 34-րդ և 33-րդ հերիզոնականները ռոքնռոլի դարաշրջանի լավագույն երգերի ցանկում։ Սպեկտորը «River Deep - Mountain High»-ի վաճառքի արդյունքները համարել է ձախողված և մեղքը բարդել ձայնագրող ընկերությունների ղեկավարների վրա։ Նա որոշ ժամանակով թողել է շոու-բիզնեսը և կնոջ հետ առանձնացել իր կալիֆոռնիական կալվածատանը։

Հեռացում շոու-բիզնեսից

1960-ական թվականների վերջին Սպեկտորը վերադարձել է ակտիվ գործունեության։ Սպեկտորը հայտնվել է պաշտամունքային «Անզգույշ երթևեկություն» ֆիլմի նախնական կադրերում և «The Beatles»-ի խնդրանքով գործիքավորել և պրոդյուսավորել է նրանց վերջին ալբոմը՝ «Let It Be»-ն։ Արդյունքը երաժշտական հանրության կողմից ընդունվեց երկդիմի կերպով^[9] և Փոլ ՄաքՔարթնիի կողմից պախարակում առաջացրեց։ Ջոն Լենոնը և Ջորջ Հարիսոնը Սպեկտորի նկատմամբ պահանջներ չեն ունեցել և և շարունակել են համագործակցել նրա հետ իրենց դեբյուտային մենակատարներին ձայնագրելիս։

Լենոնի «Imagine»-ից հետո (1971) իր անհաշը բնավորությամբ հայտնի Սպեկտոր որոշ ժամանակով հեռացել է շոու-բիզնեսից (ավելի ուշ Սպեկտորը դարձել է Լենոնի մեկ այլ ալբոմի՝ «Rock’n’roll»-ի պրոդյուրերը)։ 1970-ական թվականներին նա պարբերաբար համագործակցել է Շերի, Դիոնի, Լեոնարդ Քոհենի և Ramonesի հետ։ Այդ նախագծերից ոչ մեկը չի կարելի լիակատար հաջողություն համարել։ 1996 թվականին Սպեկտորը պահանջել է ջնջել իր անունը «River Deep - Mountain High»-ի Սելին Դիոնի կատարմամբ (ընդգրկվել է Falling into You ալբոմի կազմում) քավեր տարբերակ-ի պրոդյուսերների թվից։

2003 թվականի փետրվարին Սպեկտորի առանձնատանը հայտնաբերվել է 40-ամյա դերասանուհի Լանա Քլարքսոնի դին, որը սպանվել է բերանի մեջ կրակոցով։ Սպեկտորին սպանության մեղադրանք է առաջադրվել։ Գործընթացը տևել է 6 տարի և ավարտվել Սպեկտորին 19 տարի ցմահ ազատազրկման դատապարտմամբ։ Պատիժը նա կրում էՔորքորանի բանտում, որտեղ, ի թիվս այլոց, պահվում էր հայտնի մոլագար Չարլզ Մենսոնը^[11]։

2013 թվականին ԱՄՆ-ի էկրաններին բարձրացել է HBO հեռուստաալիքի արտադրության «Ֆիլ Սպեկտոր» հեռուստաֆիլմը, որը պատմում է Լանա Քլարկսոնի սպանության գործով նրա փաստաբան Քենի Բադենի և Սպեկտորի փոխհարաբերությունների մասին։ Պրոդյուսերի դերը կատարել է Ալ Պաչինոն, իսկ փաստաբան Բադենինը՝ Հելեն Միրենը։ Կինոնկարի ստեղծողների վարկածով՝ Ֆիլ Սպեկտորը չի սպանել Լանա Քլարկսոնին և դատապարտվել է միայն իր վայրագ բնավորության, բռնկուն և էքսցենտրիկ վարքագծի համար, ինչպես գործընթացի ժամանակ, այնպես էլ իր ողջ հասարակական կյանքի ընթացքում։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 Internet Movie Database — 1990.
↑ ^2,0 ^2,1 Discogs — 2000.
↑ ^3,0 ^3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 PHIL SPECTOR DEAD AT 81 / H. Levin — 2021.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 https://www.rollingstone.com/music/music-news/phil-spector-dead-obit-67459/
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 https://www.tmz.com/2021/01/17/phil-spector-dead-dies-81/
↑ https://web.archive.org/web/20161223164811/https://www.theguardian.com/music/2011/mar/15/tom-waits-rock-roll-hall-fame
↑ ^9,0 ^9,1 allmusic (((Phil Spector > Overview)))
↑ BBC Russian — Institutional — Легендарный музыкальный продюсер Спектор осужден за убийство
↑ «Phil Spector moved to California prison — CNN.com». Արխիվացված է օրիգինալից 2020-01-29-ին. Վերցված է 2020-08-21-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 40 (օգնություն)

Արտաքին հղումներ

Պաշտոնական կայք

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆիլ Սպեկտոր» հոդվածին։

[_03bcb77574ac5df4-1] 1,0 ^1,1 Internet Movie Database — 1990.

[_8a5ba32441fb1d1f-2] 2,0 ^2,1 Discogs — 2000.

[_80f800addab873ac-3] 3,0 ^3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_bf30f79e7bfde684-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[_44b1c2fd1fcdcf8e-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 PHIL SPECTOR DEAD AT 81 / H. Levin — 2021.

[_e53487647508179f-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 https://www.rollingstone.com/music/music-news/phil-spector-dead-obit-67459/

[_5c289de756b9a6db-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 https://www.tmz.com/2021/01/17/phil-spector-dead-dies-81/

[_8adf42a9bd1d99d3-8] ttps://web.archive.org/web/20161223164811/https://www.theguardian.com/music/2011/mar/15/tom-waits-rock-roll-hall-fame

[allmusic.com-9] 9,0 ^9,1 allmusic (((Phil Spector > Overview)))

[10] BBC Russian — Institutional — Легендарный музыкальный продюсер Спектор осужден за убийство

[11] «Phil Spector moved to California prison — CNN.com». Արխիվացված է օրիգինալից 2020-01-29-ին. Վերցված է 2020-08-21-ին. {{cite web}}: no-break space character in |title= at position 40 (օգնություն)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[9]

[10]

[8]

[11]