լուսին
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [luˈsin]
Դասական ուղղագրութեամբ՝ լուսին
վանկեր՝ լու•սին
Ստուգաբանություն
խմբագրելԲնիկ հնդեվրոպական՝ *leuke-no-` *leuk- «լուսավորել, լուսավոր» արմատից. հմմտ. հին հնդկերեն rōsana «լուսավորող», լատիներեն luna «լուսին, լուսնաստված», ռուսերեն луна «լուսին»։
Գոյական
- երկնային մարմին, Երկրի ամենամերձավոր արբանյակը, որ լույս է տալիս արևի լույսի անդրադարձումով ◆ Բազմած լուսին նուրբ շողերին, հովի թևին թռչելով` փերիները սարի գլխին հավաքվեցին գիշերով։ Հովհաննես Թումանյան
- լուսնային ամիս ◆ Ապրիլ ամիսն էր, լուսին գիշեր էր։ Հովհաննես Թումանյան ◆ Դուրսը պայծառ լուսին գիշեր էր։ Լևոն Շանթ ◆ Մի նայիր ինչ աղջիկ է, լուսին է, լուսին: ◆ Խոսք, որ չի լսված դեռևս լուսնի տակ։ Հովհաննես Թումանյան
- կնոջ ամսական ◆ Դեռ մինչև երբ պիտ անծանոթ լուսնի տակ աշխատել։ (Դանիել Վարուժան)
- գեղեցիկ երես, դեմք, լուսնի նման կլոր դեմք (ժղ․) (փխբ․) ◆ Ով է այս լուսնից ընկած։ Եղիշե Չարենց
- ռախիտ հիվանդությունը (գվռ․)
- հայելի (գվռ․)
Ածական
լուսնկա (ժղ․)
- (երկրբ․) Երկրի միակ բնական արբայնակն է, պտտվում է նրա շուրջը էլիպսաձև ուղեծրով՝ միջինը 384 հազ․ կմ․ հեռավորությամբ
Հոմանիշներ
խմբագրել- լուսնկա, լուսնակ, լուսնյակ, փոքր լուսավոր գիշերային (գիշերվա) լուսատու, տիկին երկինք (երկնային մարմին, երկրի ամենամերձավոր արբանյակը) (գրք․)
- նորալուսին, լուսնամուտ, կիսալուսին, լուսնեղջյուր, մահիկ (նորածին), լիալուսին, բոլորալուսին, լուսնալիր, ցոլին, լուսարսա, ճերմածեգ, լուսարա, (լրիվ) (լուսնի փուլերը)
- տե՛ս լուսնագունդ
- տե՛ս լուսնամիս
- տե՛ս դաշտան
Արտահայտություններ
խմբագրել- լուսնի քառորդ, լուսնի առաջին, վերջին քառորդ - լուսնի սկավառակի կես մասի լուսավորված լինելու շրջանը
- լուսնից ընկած
- անսպասելիորեն ինչ-որ տեղից հայտնված, լույս ընկած (մարդ)
- նույնն է՝ երկնքից իջած
- լուսնի ծիր - նույնն է՝ բակ (լուսնի)
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
 |
Վիքիպեդիայում հոդված կա հետևյալ թեմայով՝ Լուսին: |
- Հողմիկ Սարգսյան, Ռուզաննա Սարգսյան, Երկրաբանական տերմինների եռալեզու հանրագիտական բառարան, Երևան, «Զանգակ», 2014 — 672 էջ։