Աբբա Լերներ
Աբբա Պտախիյա Լերներ ( անգլ.՝ Abba Lerner, նախքան Անգլիայից ԱՄՆ գաղթելը - Abram (Aba) Psakhia Lerner, անգլ.՝ Abraham (Abba) Psachia Lerner, հոկտեմբերի 28, 1903[1][2][3][…], Նովոսելիցա, Khotinskij County, Բեսարաբյան գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն և Բեսարաբյան գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն - հոկտեմբերի 27, 1982[1][2][3][…], Թալահասի, ԱՄՆ) - ամերիկացի տնտեսագետ, Լերների գործակցի, Մարշալ-Լերների պայմանների, Լերներ-Սամուելսոնի թեորեմի ստեղծող։
| Աբբա Լերներ | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 28, 1903[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Նովոսելիցա, Khotinskij County, Բեսարաբյան գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն կամ Բեսարաբյան գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | հոկտեմբերի 27, 1982[1][2][3][…] (78 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Թալահասի, ԱՄՆ |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ |
| Կրթություն | Լոնդոնի տնտեսության և քաղաքական գիտությունների դպրոց |
| Մասնագիտություն | տնտեսագետ և համալսարանի դասախոս |
| Աշխատավայր | Լոնդոնի տնտեսության և քաղաքական գիտությունների դպրոց, Նյու Յորքի քաղաքային համալսարան, Կալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի[4], Միսսուրիի Կանզաս Սիթիի համալսարան[4], Ռուզվելտի համալսարան[4], Միչիգան նահանգի համալսարան[4] և Ֆլորիդայի նահանգային համալսարան[4] |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
| Անդամություն | Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Տնտեսաչափական ընկերություն[5] |
 Abba P. Lerner Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրելԼերները ծնվել է 1903 թվականի հոկտեմբերի 28-ին Բեսարաբիայի նահանգի Նովոսելիցա քաղաքում, գլխարկագործ Մոյշե (Մորիս) Իսահակ Լերների և Սոֆիա (Սուրա Աբովնա) Բուխմանի (1867–?) ընտանիքում[6]։ Երեք տարեկանում ծնողների հետ գաղթել է Անգլիա (1906)։ Մեծացել է Լոնդոնում Բեթնալ Գրինում՝ Իսթ Էնդում; Ընդհանուր առմամբ ընտանիքն ուներ 8 երեխա, որոնցից Աբբան ամենամեծն էր և միակը, որը ծնվել էր մինչև ծնողների արտագաղթը[7]։ Տասնվեց տարեկանից աշխատել է գլխարկների գործարանում որպես մեքենավար, սովորել է գիշերային դպրոցում, այնուհետև ռաբինական ակադեմիայում և ինքը դասավանդել է հրեական դպրոցում։
1929 թվականին նա ընդունվել է Լոնդոնի տնտեսագիտության և քաղաքական գիտությունների դպրոցը, սովորել Ֆրիդրիխ ֆոն Հայեկի մոտ, 1930 թվականին ստացել է հեղինակավոր Տուկի կրթոթոշակը, առաջին տարվա Էսսեի մրցանակը 1930 թվականին, Հյու Լյուիսի Էսսեի մրցանակը 1932 թվականին, Քոննորի և Գլադսոնի մրցանակը առաջին տեղի համար 1932 թվականին։ Նույն 1930 թվականին ամուսնացել է Ալիս Սենդակի հետ։ 1932 թվականին ծնվել են նրանց երկվորյակներ Մարիոնն ու Լայոնելը։1932-1934 թվականներին ստացել է LSE հետազոտական կրթաթոշակը, նաև Լոնդոնի համալսարանի Լեոնի կրթաթոշակը 1934-1935 թվականներին. 1934-1935 թվականներին վեցամսյա պրակտիկայի ընթացքում նա հանդիպեց Ջոն Մեյնարդ Քեյնսին[8]։
1932 թվականին ստացել է բակալավրի աստիճան Լոնդոնի տնտեսագիտության դպրոցում, իսկ 1943 թվականին՝ տնտեսագիտության դոկտորի կոչում։ Նա իր ուսուցչական կարիերան սկսել է որպես ԼՍՍ-ի ասիստենտ 1936-1937 թվականներին. 1933 թվականին Լերների աջակցությամբ հիմնադրվեց Review of Economic Research ամսագիրը, որի խմբագիրներից մեկն էր մինչև 1937 թվականը։
1937 թվականին Լերները տեղափոխվել է ԱՄՆ, 1938-1939 թվականներին ստացել Ռոքֆելլերի կրթաթոշակ։ 1978 թվականից Ֆլորիդայի համալսարանի պրոֆեսոր է։ Նա նաև դասավանդել է Չիկագոյի համալսարանում, Ջոնս Հոփքինսի համալսարանում, Կալիֆորնիայի Բերկլիի համալսարանում և այլն։ 1953-1956թթ. , Արդյունավետության և աճի տնտեսական տեսությունը. դասեր Իսրայելի և Արևմտյան բլոկի»։ 1950 թվականից Էկոնոմետրիկ հասարակության անդամ, Սթենֆորդի վարքագծային գիտությունների առաջադեմ ուսումնասիրության կենտրոնի անդամ 1960-1961 թվականներին։
Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիայի անդամ էր 1971 թվականից։ Ամերիկյան տնտեսական ասոցիացիայի փոխնախագահ, պատվավոր անդամ 1966 թվականից։ LSE-ի պատվավոր անդամ 1970 թվականից։ Միջազգային Արևմտյան տնտեսական ասոցիացիայի նախագահ։ Միջազգային ատլանտյան տնտեսական ընկերության նախագահ 1979-1980 թվականներին. ԱՄՆ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ 1974 թվականից։
Նա մահացել է 1982 թվականի հոկտեմբերի 27-ին Ֆլորիդայի Թալահասի քաղաքում[8][9]։
Գիտական նվաճումներ
խմբագրել- Համաձայն Լերների սիմետրիայի թեորեմի՝ ներմուծման մաքսատուրքերը տնտեսության վրա ունեն արտահանման տուրքերի նման ազդեցություն։
- Լերների գործակիցը չափում է ընկերության պոտենցիալ մենաշնորհային հզորությունը[10]
- Լերները բարելավեց Ալֆրեդ Մարշալի բանաձևը, որն այժմ կոչվում է Մարշալ-Լերների պայման
- Լերները մշակեց շուկայական սոցիալիզմի մոդել, որը տարբերվում էր կենտրոնացված պլանավորված տնտեսությունից։ Այնուհետև մոդելը կոչվեց «Երրորդ ճանապարհ»
- Լերները բարելավեց Վիլհելմ Լաունհարդտի հաշվարկները ներմուծման և արտահանման գների հարաբերակցության ազդեցության վերաբերյալ.
- Հիմնվելով արդյունավետ պահանջարկի սկզբունքի և խարտալիզմի տեսության վրա՝ Լերները մշակել է ֆունկցիոնալ ֆինանսների տեսությունը։
- Փոլ Սամուելսոնի հետ միջազգային առևտրի տեսության Լերներ-Սամուելսոնի թեորեմի հեղինակն է։
Գիտական աշխատանքները
խմբագրել- Лернер А. П. Понятие монополии и измерение монопольной власти // Вехи экономической мысли. Т. 5. — СПб.: Экономическая школа. — 2003. — С. 536—566. — ISBN 5-900428-76-1 (англ. The Concept of Monopoly and the Measurement of Monopoly Power, 1934)
- Lerner A. P. The Diagrammatic Representation of Cost Conditions in International Trade // Economica, August 1932, N 12, pp. 345–356
- Lerner A. P. The Diagrammatical Representation of Demand Conditions in International Trade // Economica, New Series, Vol. 1, No. 3, August 1934, pp. 319–334
- Lerner A. P. Economic Theory and Socialist Economy // Review of Economic Studies, 1934. 2(1), pp. 51–61
- Lerner A. P. A Note on Socialist Economics // Review of Economic Studies, 1936. 4(1), pp. 72–76
- Lerner A. P. The Symmetry Between Import and Export Taxes // Economica, N.S., 1936. 3(11), pp. 306–313
- Lerner A. P. Statics and Dynamics in Socialist Economics // Economic Journal, 1937. 47(186), pp. 253–270
- Lerner A. P. Theory and Practice in Socialist Economics // Review of Economic Studies, 1938. 6(1), pp. 71–75
- Lerner A. P. Functional Finance and the Federal Debt Արխիվացված 2022-01-01 Wayback Machine // Social Research, 1943, pp. 468–478
- Lerner A. P. The Economics of Control: Principles of welfare economics, — Macmillan. 1944
- Lerner A. P. Money as a Creature of the State // The American Economic Review, Vol.37, No.2, (May, 1947), pp. 312–317
- Lerner A. P. The Economics of Employment, — McGraw-Hill, 1951
- Lerner A. P. Factor Prices and International Trade // Economica, N.S., 1952. 19(73), pp. 1–15
- Lerner A. P. Essays in Economic Analysis. Macmillan, 1953
- Lerner A. P. The Burden of Debt // The Review of Economics and Statistics, Vol. 43, No. 2 (May, 1961), pp. 139–141
- Lerner A. P. Employment Theory and Employment Policy, 1967
- Lerner A. P. Flation: Not Inflation of Prices, Not Deflation of Jobs — Quadrangle. 1972
- Lerner A. P., Ben-Shahar H. The Economics of Efficiency and Growth: Lessons from Israel and the West Bank. — Ballinger, 1975
- Lerner A. P. Utilitarian Marginalism (Nozick, Rawls, Justice, and Welfare) // Eastern Economic Journal, 1978. 4(1), pp. 51–65
- Lerner A. P. MAP — A Market Anti-inflation Plan — Harcourt Drace Jovanovich, 1980։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 http://texts.cdlib.org/view?docId=hb967nb5k3;NAAN=13030&doc.view=frames&chunk.id=div00031&toc.depth=1&toc.id=&brand=calisphere
- ↑ 5,0 5,1 https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam
- ↑ Отец работал на фабрике, занимавшейся производством дамских шляпок.
- ↑ James McNeish «The Sixth Man: The Extraordinary Life of Paddy Costello»
- ↑ 8,0 8,1 Forstater M. LERNER, Abba Ptachya (1903-1982) // Working Paper No. 52. —Center for Full Employment and Price Stability Архивировано из первоисточника 15 Մարտի 2017.
- ↑ Блауг М. 100 великих экономистов после Кейнса. — СПб.: Экономикус. — 2009. — С. 152—155. — ISBN 978-5-903816-03-3
- ↑ Лернер А.П. Понятие монополии и измерение монопольной власти // Вехи экономической мысли. Т. 5. — СПб.: Экономическая школа (институт). — 2003. — С. 536—566. — ISBN 5-900428-76-1
Գրականություն
խմբագրել- Блауг М. Абба П. Лернер // 100 великих экономистов после Кейнса = Great Economists since Keynes: An introduction to the lives & works of one hundred great economists of the past. — СПб.: Экономикус, 2009. — С. 152—155. — 384 с. — (Библиотека «Экономической школы», вып. 42). — 1500 экз. — ISBN 978-5-903816-03-3
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աբբա Լերներ» հոդվածին։ |