Բոկե

Բոկե (առաջացել է ճապ.՝ ボケ Բոկէ - «աղոտություն», «ոչ հստակություն»), լուսանկարչական եզր է, որ օգտագործվում է 1990-ական թվականների վերջից։ Նկարագրում է լուսանկարի մի հատվածի սուբյեկտիվ որակը, որը ֆոկուսից դուրս է մնացել^[1]։ Շատ լուսանկարներում հետին պլանը հատուկ է նկարահանվում ոչ հստակ, որ ընդգծվի առաջին պլանում գտնվող առարկան կամ անձը։

Բոկեի ընկալումը որոշող գործոնները

Տարբեր օբյեկտիվներ տարբեր ֆոկուսային տարածք ունեն։ Բոկեի որակը սուբյեկտիվ ցուցանիշ է, որը դժվար է որոշել օբյեկտիվի բնութագրով։ Թեև օպտիկականն սարքերի որոշ բնութագրերի ազդեցությունը պատկերին համընդհանուր գնահատական ունեն։

Աղոտության սկավառակներ

Բոկեի բնութագրությունը որոշվում է աղոտության սկավառակներով։ Ֆոկուսային տարածքից դուրս լուսավոր կետերը վերափոխվում են սկավառակների։ Որոշ օբյեկտիվներ օգտագործելիս այդ սկավառակները լուսավորված են հավասարապես, որոշների դեպքում լուսավորված են ծայրերում, ուրիշների դեպքում լուսավոր են կենտրոնում։ Վառ կենտրոնով և եզրերում մուգ սկավառակները առավել փափուկ են ընկալվում, քան հավասարապես վառ լուսավորված կամ եզրերը լուսավորված սկավառակները։ Առաջին տարբերակը լուծվում է ընդհանուրի հետ, իսկ վառ սկավառակները ուշադրություն են գրավում, շեղելով դիտողի ուշադրությունը հիմնական օբյեկտից։

Դիաֆրագմայի անցքի ձևը

Բոկեում Ռուբինար օբյեկտիվով ստացված օղակներ

Բոկեի վրա մեծ ազդեցություն ունի դիաֆրագմայի անցքի ձևը։ Հայելա-ոսպնյակավոր օբյեկտիվները ստեղծում են բոկե օղակների տեսքով, որը որոշ դեպքերում հետաքրքիր տպավորություն է առաջացնում, բայց կարող է և փչացնել պատկերը։ Որոշ օբյեկտիվներ օղակների փոխարեն ստեղծում են բազմանկյուններ, որը կախված է օբյեկտիվի դիաֆրագմայի թերթիկների քանակից։ Ավելի շատ թեթիկների դեպքում առավել «ակնահաճո» պատկեր է ստացվում։

Փայլերի կոնտրաստ

Ցայտունության տարածքի բնութագրի վրա ազդում է նրա ցայտունությունը, հատկապես նրա անցումը դեպի սկավառակի լուսավոր տարածք։ Սահուն անցումից հետո այն վերափոխվում է բազմանկյուն կամ ձվածիր բծի։ Աղոտ բծերը փչացնում են պատկերը, գերադասելի են «ճիշտ» ֆորմայով կլորները։

Բոկեի այլ գործոններ

Օբյեկտիվների մյուս պարամետրերը բոկեի վրա մեծ ազդեցություն չեն գործում և նրանց գնահատականը սուբյեկտիվ է։ Բոկեն կարևոր է դիմանկար ստեղծելիս, երբ ետին պլանի աղոտությունը հետաքրքիր տպավորություն է ստեղծում, ընդգծելով դիմանկարի հերոսին։

Օբյեկտիվներ

Քանի որ լուսանակարահնման որոշ տեսակների համար ծայրահեղ կարևոր է բոկեի որակը (օրինակ՝ դիմապատկեր), շատ օպտիկական սարքեր արտադրողներ հատուկ օբյեկտիվներ են ստեղծել, որոնք ապահովում են «հաճելի» աղոտություն։ Վառ օրինակներն են՝ Minolta STF 135mm f/2.8 T4.5, Canon EF 135/2.8 with Softfocus, Nikon 135/2 DC և 105/2 DC օբյեկտիվները^[2]։

Բոկեի խաբկանք գրաֆիկական խմբագրիչով

Իսկական լուսանկարը

Ետին պլանը փոխված է խմբագրիչով

Ետին պլանի աղոտություն կարելի է ստանալ նաև գրաֆիկական խմբագրիչներով, սակայն նման բոկեն էապես տարբերվում իսկականից։ Օպտիկական սարքով ստացած բոկեում ողոտության աստիճանը կախված է առարկայի հեռավորությունից և հաջորդաբար փոխվում է։ Այս տպավորությունը 100% ստանալը բավականին դժվար է։ Ֆոտոշոփ ծրագրում այս էֆեկտը ստանալու համար առավելապես հարմար է Lens Blur ֆիլտրը։