Թերթ

Թերթ, լրագիր, լրաթերթ պլանավորված տպագրություն, որը պարունակում է նորություններ ընթացիկ իրադարձությունների մասին, տեղեկատվական հոդվածներ, բազմազան հնարավորություններ և գովազդ։ Այն սովորաբար տպվում է համեմատաբար էժան, ցածրորակ թղթի վրա, ինչպիսին լրագրային թղթերն են։ 2007 թ. տվյալներով, աշխարհում 6580 օրաթերթեր կային 395 միլիոն օրինակի օրական վաճառքով։ 2008 թ. համաշխարհային ճգնաժամը, արագ զարգացող վեբ հիմքով այլընտրանքային լրագրերի հետ գովազդի և վաճառքի լուրջ անկում արձանագրեցին, պատճառ հանդիսանալով մեծ թվով լրագրերի փակվելուն կամ հրատարակման ձևի փոխակերպումին։

Front page of Նյու Յորք Թայմս on Armistice Day, November 11, 1918.

Լրագիրը պարբերական տպագիր հրատարակություն է, որը լույս է տեսնում մշտապես միևնույն անվանումով և ամսական առնվազն մեկ անգամ։ Ուսումնասիրողները լրագրի նախատիպ են համարում նորությունների հնագույն ձեռագիր ամփոփագրերը։ Դեռևս Հուլիոս Կեսարն է սկսել հրատարակել «Սենատի գործերը», իսկ այնուհետև՝ «Ժողովրդի ամենօրյա հասարակական գործերը»։ Հռոմեական լրագրերն իրենցից ներկայացնում էին կավե տախտակներ, որոնց վրա գրի էր առնված դեպքերի, իրադարձությունների ժամանակագրությունը։

Ամենայն հավանականությամբ՝ մեր թվականության 911 թվականից Չինաստանում սկսել է լույս տեսնել «Ցզին Բաո»-ն («Մայրաքաղաքային լրաբեր»-ը)։ Եվրոպական մի շարք լեզուներում լրագիր իմաստով գործածվող «գազետա» բառը ծագել է իտալական մանրադրամի անվանումից (իտալ.՝ gazzetta). XVI դարում պալատական կյանքի նորություններ, երկրում և նրա սահմաններից դուրս տեղի ունեցած իրադարձությունների, տվյալ քաղաքում և նրա մերձակայքում տեղի ունեցած դեպքերի մասին լուրեր, առևտրական տեղեկատվություն պարունակող թերթոնի ընթերցման համար վճարում էին մեկ գազետա։

17-րդ դարից լրագրային գործունեությունն ավելի մեծ թափ ու ծավալ է ստացել՝ հիմնականում ծառայելով որպես տեղեկատվության աղբյուր գործարար մարդկանց համար; Արդեն իսկ 19-րդ դարի սկզբներին Եվրոպայի և Հյուսիսային ու Հարավային Ամերիկաների բազմաթիվ քաղաքներում լրագրեր էին հրատարակվում։

Ըստ խորհրդային տարիների ԳՕՍՏ-ի՝ լրագիրը «թերթային հրատարակություն է, որն ունի մեկ կամ ավելի տպագրական մամուլ ծավալով տպագիր նյութեր և որոշակի ձևաչափ, որը հրատարակման տեսանկյունից հարմարեցված է տվյալ տպագիր հրատարակության յուրահատկություններին»։

Ըստ մեկ այլ ձևակերպման՝ լրագիրը պարբերական հրատարակություն է, որը տպագիր տեղեկատվություն է պարունակում ընթացիկ դեպքերի, իրադարձությունների մասին։

Լրագրերը կարող են ընդգրկել բազում ոլորտներ, ինչպես, օրինակ, քաղաքականությունը, գործարար կյանքը, մարզական աշխարհը, արվեստը, դրանցում հաճախ սյունակներ են հատկացվում նաև տեսակետների արտահայտման, եղանակի տեսության, խորհրդատվական, տեղեկատվական, գովազդային բազմատեսակ նյութերի, խաչբառերի, ժամանցային այլ նյութերի, ծաղրանկարների տպագրման համար։

Լրագրերից շատերը հրատարակվում են շահույթ ստանալու նպատադրումով, ուստի և դրանց հրատարակիչներն ու խմբագրակազմերն առաջնորդվում են բիզնեսի որոշակի կանոններով։

Գրականություն

• Дерюжинский В. Ф. (1890–1907). «Газета». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
• Моисеев В. А. Журналистика и журналисты. — Киев: Дакор, 2002. — 400 с. — ISBN 966-95845-3-1
• Willings Press Guide (134th ed. 3 vol. 2010), comprehensive guide to world press. Vol 1 UK, Vol 2 Europe and Vol 3 World. 1-906035-17-2
• Editor and Publisher International Year Book (90th ed. 2009), comprehensive guide to American newspapers
• Kevin G. Barnhurst, and John Nerone. The Form of News, A History (2001) excerpt and text search
• Conley, David, and Stephen Lamble. The Daily Miracle: An Introduction to Journalism (3rd ed. 2006), 518pp; global viewpoint
• Harrower, Tim. The Newspaper Designer's Handbook (6th ed. 2007) excerpt and text search
• Jones, Alex. Losing the News: The Future of the News That Feeds Democracy (2009)
• Sousa, Jorge Pedro Sousa (Coord.); Maria do Carmo Castelo Branco; Mário Pinto; Sandra Tuna; Gabriel Silva; Eduardo Zilles Borba; Mônica Delicato; Carlos Duarte; Nair Silva; Patrícia Teixeira. A Gazeta "da Restauração": Primeiro Periódico Português. Uma análise do discurso VOL. II — Reproduções Արխիվացված 2016-03-26 Wayback Machine(2011) 978-989-654-061-6
• Walravens, Hartmut, ed. Newspapers in Central And Eastern Europe (2004) 251pp
• Williams, Kevin. Read All About It!: A History of the British Newspaper (2009) excerpt and text search

Արտաքին հղումներ

• NewsTornado – Worldwide Newspaper Circulation Map
• Print Culture at A History of Central Florida Podcast
• Chart – Real and Fake News (2016)/Vanessa Otero (basis) (Mark Frauenfelder)
• Chart – Real and Fake News (2014) Արխիվացված 2021-08-18 Wayback Machine (2016 Արխիվացված 2021-11-10 Wayback Machine)/Pew Research Center
• Newspapercat – University of Florida Historical Digital Newspaper Catalog Collection Արխիվացված 2020-11-09 Wayback Machine
• Historical newspapers from 1700s–Present : Newspapers.com
• Historical newspaper database, from NewspaperARCHIVE.com
• More than 8m pages of Historic European newspapers Free
• Chronicling America: Historic American Newspapers from National Digital Newspaper Program.
• newspaperindex.com - Газеты Во всех странах
• Уникальные выпуски газет, посвященные историческим событиям (14 фото)
• Газета, печатное периодическое издание Արխիվացված 2009-12-17 Wayback Machine в Энциклопедии на Либрусеке
• Иван Скворцов-Степанов. Капитал и газеты Вестник труда № 2 (1909)
• Марк Твен. Разнузданность печати — Речь в клубе журналистов (Хартфорд, 1873)

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 177)։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թերթ» հոդվածին։