Թոմաս Հեքսլի Հենրի (անգլ.՝ Thomas Henry Huxley, մայիսի 4, 1825(1825-05-04)[1][2][3][…], Իլինգ, Միդլեքս, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[4][2] - հունիսի 29, 1895(1895-06-29)[1][2][3][…], Իստբորն, Իսթբորն, Արևելյան Սասեքս, Արևելյան Սասիքս, Միացյալ Թագավորություն[4]), անգլիացի բնագետ, Չ. Դարվինի տեսության տարածողն ու հետևորդը։ Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ (1883-1885 թթ.՝ նախագահ)։ 1890 թ. պարգևատրվել է Կարլ Լինեյի շքանշանով[16]։

Թոմաս Հեքսլի
Thomas Huxley
Ծնվել էմայիսի 4, 1825(1825-05-04)[1][2][3][…]
Իլինգ, Միդլեքս, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[4][2]
Մահացել էհունիսի 29, 1895(1895-06-29)[1][2][3][…] (70 տարեկան)
Իստբորն, Իսթբորն, Արևելյան Սասեքս, Արևելյան Սասիքս, Միացյալ Թագավորություն[4]
ԳերեզմանEast Finchley Cemetery[5]
Բնակության վայր(եր)Լոնդոն
Քաղաքացիություն Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Դավանանքագնոստիցիզմ
Մասնագիտությունկենսաբան, լեզվաբան, հնէաբան, թարգմանիչ, Ձկնաբան, կենդանաբան, քաղցկեղաբան, անատոմ, լուսանկարիչ, փիլիսոփա, մարդաբան, ֆիզիոլոգ, բնագետ, գրող և էվոլյուցիոնիստ
Հաստատություն(ներ)Լոնդոնի կայսերական քոլեջ
Գործունեության ոլորտկենդանաբանություն, Ողնաշարավորներ և էվոլյուցիա
Պաշտոն(ներ)Լոնդոնի երկրաբանական միության նախագահ, Մեծ Բրիտանիայի գաղտնի խորհրդի անդամ, Թագավորական միության նախագահ և ռեկտոր
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Լեոպոլդինա, Լինչեի ազգային ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Լոնդոնի Լինեական ընկերություն, Լոնդոնի երկրագիտական ընկերություն, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Նիդերլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Բելգիայի թագավորական բժշկական ակադեմիա
Ալմա մատերԼոնդոնի համալսարանի քոլեջ, Charing Cross Hospital?[6], Charing Cross Hospital Medical School?, Imperial College School of Medicine? և Մեծ Էլինգի դպրոց
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն և անգլերեն[1][7]
Գիտական ղեկավարԹոմաս Ուորթոն Ջոնս[8]
Եղել է գիտական ղեկավարՄայքլ Ֆոսթեր[8]
Ազդվել էՉարլզ Դարվին
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Հենտիետա Աննե Հիթհորն Հաքսլի[6][14]
Երեխա(ներ)Լեոնարդ Հաքսլի[6][14], Մարիոն Քոլիեր[15][14], Նոել Հաքսլի[15], Ջեսսի Օրիաննա Հաքսլի[15], Ռեյչել Հաքսլի[15], Հենրիետա Հաքսլի[15][14], Հենրի Հաքսլի[15][14] և Էթել Հեքսլի[15][14]
ՀայրՋորջ Հաքսլի[14]
ՄայրՌեյչել Ուիթերս[14]
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Thomas Henry Huxley Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

1846-1850 թթ. մասնակցել է դեպի Ավստրալիայի և Նոր Գվինեայի արևելյան ափերը կազմակերպված գիտարշավին։

1854-1895 թթ. եղել է Թագավորական լեռնային դպրոցի պրոֆեսոր, Լոնդոնի լագավորական ընկերության քարտուղար (1871-1880), նախագահ (1883-1885

Հետազոտություններ

խմբագրել

Հետազոտել է կենդանաբանության, համեմատական անատոմիայի, հնէաբանության, մարդաբանության, երկրաբանության, էվոլյուցիոն տեսության և այլ հարցեր։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Nordisk familjebok (շվեդերեն) — 1876.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Гексли Томас Генри // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. Find A Grave — 1996.
  6. 6,0 6,1 6,2 Oxford Dictionary of National Biography / C. MatthewOxford: OUP, 2004.
  7. CONOR.Sl
  8. 8,0 8,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  9. Award winners : Copley MedalRoyal Society.
  10. https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dsunM9ukGLgaW3HdG9cvJ_QKd7pWjGI0qi_fCb1ROD4/pubhtml?gid=216486814&single=true
  11. 11,0 11,1 Why there was no ‘Darwin’s bulldog’ — 2019.
  12. https://www.geolsoc.org.uk/About/Awards-Grants-and-Bursaries/Society-Awards/Wollaston-Medal
  13. https://www.royalsociety.org.nz/who-we-are/our-people/our-fellows/all-honorary-fellows/
  14. 14,0 14,1 14,2 14,3 14,4 14,5 14,6 14,7 Kindred Britain
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 15,4 15,5 15,6 Lundy D. R. The Peerage
  16. Советский энциклопедический словарь / Гл. ред. А.М. Прохоров. — М.: Сов. энциклопедия, 1986. — С. 284. — 1600 с. — 2 500 000 экз. — ISBN ИБ№115

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թոմաս Հեքսլի» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թոմաս Հեքսլի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 386  
  NODES
INTERN 1
Project 1