Իշակաթնուկ

Իշակաթնուկ
Դասակարգում
Թագավորություն	Բույսեր (Plantae)
Ենթատիպ	Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ	Մալպիգիածաղկավորներ (Malpighiales)
Ընտանիք	Իշակաթնուկազգիներ (Euphorbiaceae)
Ենթաընտանիք	Իշակոթնուկայիններ (Euphorbioideae)
Տրիբա	Euphorbieae
Ենթատրիբա	Euphorbiinae
Ցեղ	Իշակաթնուկ (Euphorbia) L., 1753

Իշակաթնուկ (լատին․՝ Euphorbia), իշակաթնուկազգիների ընտանիքի բույսերի ցեղ։ Բազմամյա խոտաբույսեր են, թփեր, հազվադեպ՝ ծառանման և միամյա, մի տվյալներով ընդգրկում է 800, մեկ ուրիշ տվյալներով 1600, երրորդում մոտավորապես 2000 տեսակ։ Ռուսաստանի տարածքում հայտնի է 160 տեսակ։ Սրանք միամյա և բազմամյա խոտեր են, թփեր կամ ծառեր։

Տերևներ

Տերևները հերթադիր են, ամբողջական։

Ծաղիկներ

Ծաղիկները միասեռ են, պարզ ծաղկաբույլերը խմբվելով՝ կազմում են բարդ հովանոցանման ծաղկաբույլ։

Պտուղ

Պտուղը տուփիկ է՝ բաժանված 3 միասերմ մասերի։

Տեսակներ

Հայտնի է մոտ 2000 տեսակ՝ տարածված ամենուրեք, առավելապես արևադարձային, մերձարևադարձային և բարեխառն գոտիներում։ ԽՍՀՄ նախկին տարածքում աճում է իշակաթնուկի մոտ 170 տեսակ, որից 29-ը՝ ՀՀ ցածրադիր կիսաանապատային գոտուց մինչև բարձր ալպյան գոտին։ Պարունակում է կաթնահյութ (որտեղից անվանումը), որը շատ տեսակների մոտ թունավոր է, առաջացնում է այրվածքներ, երկար ժամանակ չապաքինվող խոցեր, ազդում է նյարդային համակարգի և սրտի վրա։ Հատկապես արևադարձային տեսակների կաթնահյութը պարունակում է արժեքավոր նյութեր (կաուչուկ, գուտապերչ, խեժ և այլն)։ Իշակաթնուկի որոշ տեսակներ դեղաբույսեր են, որոշներն ունեն դեկորատիվ նշանակություն։

Պատկերասրահ

• 
• 
  Euphorbia jacquemontii
• 
  Zypressenwolfsmilch
• 
  Euphorbia resinifera
• 
  Euphorbia virgata

Ծանոթագրություններ

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իշակաթնուկ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Իշակաթնուկ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 374)։