Հարլեք (ամրոց)

Հարլեք (անգլ.՝ Harlech), միջնադարյան ամրոց, գտնվում է Մեծ Բրիտանիայի Գվինեդ շրջանում, Ուելսում։ Այն կառուցվել է Էդուարդ I-ի կողմից 1282-1289 թվականներին՝ Ուելսի արշավանքի ժամանակ։ 1986 թվականին ընդգրկվել է Մեծ Բրիտանիայում ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկում։։

Հարլեք ամրոց
Harlech Castle*
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգություն
Հարլեք ամրոց
Երկիր	Անգլիա
Տիպ	ամրոց
Չափանիշներ	Մշակութային i, iii, iv
Ցանկ	ՅՈՒՆԵՍԿՕ֊ի ցանկ
Աշխարհամաս**	Եվրոպա
Կոորդինատներ	52°51′36″ հս․. լ. 4°06′33″ ամ. ե.
Ընդգրկման պատմություն
Ընդգրկում	1986  (անհայտ նստաշրջան)
Համար	374
* Անվանումը պաշտոնական անգլերեն ցանկում ** Երկրամասը ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դասակարգման
Համաշխարհային ժառանգություն

Պատմություն

Հարլեք ամրոց

Էդուարդ I-ը 1282 թվականի արշավանքի ընթացքում հրամայեց կառուցել Հարլեք ամրոցը, որը Հյուսիսային Ուելսում կառուցված յոթ ամրոցներից մեկն էր։ Այն կառուցվել էր Ուելսում Անգլիայի ազդեցությունն ուժեղացնելու նպատակով։ Ամրոցը կանգնած է ծովի մոտ, բարձր ժայռի վրա։ Մի կողմից այն պաշտպանված էր ժայռով, իսկ մյուս կողմից՝ խորը խրամատով։ Հայտնի է ճարտարապետի անունը` վարպետ Ջեյմս Սենտ Ջորջացի։ Նա անձամբ է վերահսկել շինարարական աշխատանքները, որոնք տևել են յոթ տարի՝ 1283 թվականից մինչև 1290 թվականը։

Հարլեքը 1294-1295 թվականների ընթացքում դիմակայել է Մադոգ Ապ Լիվելինի պաշարմանը, ինչպես նաև առանցքային դեր է խաղացել Ուելսի վերջին, խոշոր ապստամբության ժամանակ, որը ղեկավարել է Օուեն Գլինդուրը։ 1404 թվականին, երկար պաշարման արդյունքում Գլինդուրը գրավեց ամրոցը և հինգ տարի բնակվեց այնտեղ։ Այդ ընթացքում Հարլեքը վերածվեց ապստամբների գլխավոր շտաբի։ 1409 թվականին Ուելսի արքայազնի (ապագա Հենրի V թագավորի) գլխավորությամբ անգլիական զորքերը ետ գրավեցին ամրոցը։ Օուեն Գլինդուրին հաջողվեց փախչել, բայց նրա ամբողջ ընտանիքը գերեվարվեց։ Հարլեքի անկումը, ըստ էության, ուելսացիների ապստամբության ավարտի սկիզբն էր։ Սպիտակ և կարմիր վարդերի պատերազմի ժամանակ Հարլեքը յոթ տարի պահել էն Լանկաստերները, մինչև որ Յորքի ուժերը ստիպեցին նրան հանձնվել 1468 թվականին։ Այս պաշարումը անմահանում է «Men of Harlech» երգում։ 17-րդ դարի կեսերին՝ Անգլիական հեղափոխության ժամանակ, Հարլեքը արքայականների վերջին ամրոցն էր։ Խորհրդարան կողմնակիցների կողմից ամրոցի գրավումը նշանավորեց պատերազմի ավարտով։ Ներկայումս ամրոցը պատկանում է Ուելսի պատմական ժառանգության պահպանման ծառայությանը։

Ճարտարապետություն

Ամրոցն ունի համակենտրոն կառուցվածք, պաշտպանության երկու գծով՝ ներքին և արտաքին պարսպապատից։ Նախկինում արտաքին պարսպապատը մի փոքր ավելի բարձր է եղել, քան այսօր։ Հարլեքը կառուցված է տեղական գորշ կանաչ ավազաքարից, որն օգտագործվել է աշտարակների և պատերի համար։ Ավելի փափուկ, դեղին ավազաքարն օգտագործվել է ամրոցի տարբեր դեկորատիվ հարդարանքների համար։ Հավանաբար այն բերվել է Բարմութի մոտակայքում գտնվող Էգինյան աբբայության շրջակայքից։

Հարլեք ամրոցի բերդապատնեշը և ներքին բակը

Պատկերասրահ

• 
  Հարլեք ամրոցը, որը պատկերված է քարտեզագրիչ Ջոն Սփիդի կողմից, 1610 թվականին
• 
  Հարլեք ամրոցը 1890-1900 թթ.
• 
  Հարլեք ամրոցի դարպասը
• 
  Հարլեք ամրոցի հատակագիծը

Տես նաև

ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգություն , օբյեկտ № 374 ռուս.. • անգլ.. • ֆր.

• Էդուարդ I-ի դղյակներն ու ամրոցները հնագույն Գվինեդ թագավորությունում
• Բոմարիս դղյակ
• Կարնարվոն (ամրոց)

Արտաքին հղումներ

• Ամրոցի պաշտոնական կայք
• Հոդված ամրոցի մասին Castlewales.com
• Հարլեք ամրոցի պատմությունը և ճարտարապետությունը

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հարլեք (ամրոց)» հոդվածին։