Հոնք
Հոնք, ակնակապիճների վերևի մազերի կամարաձև շերտ, որը պաշտպանում է աչքերը ընկնող լույսից և կաթող քրտինքի կաթիլներից[2][3]։ Այն համարվում է էմոցիաների (զարմանք, վախ, դժգոհություն և այլն) հաղորդակցման միջոց։
| Հոնք | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | անատոմիական կառուցվածքների դաս |
| Ենթադաս | facial feature?, Դեմքի մազեր, set of facial hairs?[1] և անհատական անատոմիական կառուցվածք |
| MeSH | A01.456.505.420.338 և A17.360.296 |
| Foundational Model of Anatomy | 54237 |
| Terminologia Anatomica 98 | A15.2.07.023 և A16.0.00.017 |
| Նկարագրված է | Բրոքհաուզի և Եֆրոնի փոքր հանրագիտական բառարան, Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան, Gujin Tushu Jicheng? և Կենդանի վելիկոռուսերենի բացատրական բառարանում |
 Eyebrows Վիքիպահեստում | |
Հոնքերը դեռ վաղ ժամանակներից եղել են մոդայի ուշադրության օբյեկտ՝ գոյություն ունի ունքերի մգեցման կոսմետիկա, միջոցներ ձև տալու (օրինակ՝ պոկելու հարմարանքներ), փիրսինգ։
Հոնքերի գործառույթներ
խմբագրելԵնթադրվում է մի քանի թեորեմ, որոնք բացատրում էին հոնքերի գործառույթները մարդկանց մոտ, որոնց թվում է նաև քրտինքից ու անձրևի կաթիլներից պաշտպանիչ գործառույթը։ Մյուս տարբերակն այն է, որ պարզ երևացող հոնքերը պաշտպանում էին գիշատիչներից, երբ վաղ հոմինիդների խմբերը սկսեցին քնել գետնին[4]։
Այնուամենայնիվ, վերջին ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ մարդկանց հոնքերը մշակվել է որպես շփման միջով, որն էլ եղել է հիմնական գործառույթը։ Մարդկանց մոտ մշակվել է հարթ ճակատին երևացող մազոտ հոնքեր, որոնք ընդունակ են շարժումների լայն տիրույթի։ Դրանց շնորհիվ հնարավոր է դարձել արտահայտել "նուրբ" հույզերը, ինչպիսին են օրինակ ճանաչումը կամ համակրանքը[5][6]։
Այսպիսով, հոնքերը, կարծես կարևոր դեր են խաղում հույզերի արտահայտման և այլ սոցիալական ազդանշանների արտադրության մեջ, և կարող են նաև նպաստել սեռական աղքատությանը[7]։
Հոնքերի ձևի էվոլյուցիա
խմբագրելԵգիպտացի տղամարդիկ և կանայք դիմահարդարում էին անում՝ իր գերբնական ուժի պատճառով։ Որպես հարգանքի տուրք Հոռուս աստծուն՝ նրանք իրենց աչքերը մոտեցնում էին սև ներկի հաստ շերտին, ինչը նշանակում է, որ հոնքերը պետք է նույնքան աչքի ընկնող լինեին։ Նրանք մգացնում և երկարացնում էին հոնքերը՝ դրանք ածխածնի կամ օքսիդային ներկերով գունավորելով[8]։
Աչքերի և հոնքերի գծանկարը՝ կոհլ (հնդկական ավելի տարածված անվանումը՝ «կայալ»), հորինել են եգիպտացիները։ Այն պատրաստում էին անտիմոնից, որն իր բուժիչ հատկությունների շնորհիվ պաշտպանում է բակտերիաներից և ազատում է գրգռումից[9]։
Հին հույները շեշտը դրել են մաքրության վրա, և դա արտացոլվում է կանանց գեղեցկության ծեսերում։ Հաճախ ամուսնացած կանայք ցույց են տվել բնական տեսք, մինչդեռ չամուսնացած կանայք հոնքերը ներկել են սև խնկով կամ այծի կաթի և ծառի խեժի խառնուրդով[9]։ Համարվել է, որ ամուսնացած կանանց համար հոնքերը ներկելը վատ ձև է։ Մոնո-հոնքը հույները ճանաչել են որպես արտաքին տեսքի գեղեցիկ հատկանիշ։ Այսպես նաև հռոմեացիների մոտ է։ Այն համարվում է ինտելլեկտի նշան և այն կրել են ժամանակի ամենահայտնի գեղեցիկ կանայք։ Բացի այդ, Հին Հռոմում կանայք օգտագործում էին կեղծ հոնքեր՝ պատրաստված այծի մազից։ Նման հոնքերը դեմքին կցվում են փայտի խեժով[8]։
Հին Չինաստանում հոնքերի ձևին լուրջ ուշադրության է դարձվել։ Որոշ տոհմերում նորաձև են եղել նեղ ու երկար հոնքերը, իսկ մյուսների մոտ ընդհակառակը՝ լայն ու կարճ հոնքերը։ Օրինակ՝ Հան դինաստիայի Վու կայսրի օրոք, կանանց պետք է հոնքերը ներկված լինի կապույտ-կանաչ վառ երանգով։ Այն տալիս է պարսկական ինդիգո ներկը, որն այդ օրերին շատ թանկ է եղել և ընդգծել է տիկնոջ հարստությունը[9]։
Ճապոնացի գեղեցկուհիները այդ պահին ստեղծեցին իրենց իդեալը. Նրանք սափրեցին հոնքերը, իսկ հետո նորից նկարեցին։ Հեյանի շրջանում նորաձև է եղել դեմքերը փոշիով սպիտակեցնելը, շրթունքները կարմիր ներկելը, հոնքերը սափրելը, ապա դրանք թանաքով բարձր ճակատին նկարելը։ Այս պատկերը հետագայում մտավ Շինուազրի ոճի մի մաս, բայց Ճապոնիայից դուրս այն երբեք այլ տեղ արմատ չգտավ։ Միջնադարում կանայք չեն նկարել իրենց դեմքն ու մազերը, դա խստիվ արգելված է եղել եկեղեցու կողմից։ Ժամանակի ընթացքում եկեղեցու ազդեցությունն էլ ավելի տարածվեց կանանց գեղեցկության վրա։ Գրավիչ համարվելը համարել է մեղսագործ արարք[10]։ Մազերը ծածկված են եղել տարբեր գլխարկներով։ Հետևաբար, կանայք հոնքերն ուժեղ հանելիս հատուկ ուշադրություն էին դարձնում իրենց գմբեթավոր ճակատներին, որը համարվել է ժամանակի բաղձալի հատկություն։ Չնայած բարակ, հազիվ տեսանելի հոնքերը սովորական են եղել, Էլիզաբեթյան դարաշրջանում շատ կանայք իրենց հոնքերը կարմրավուն ներկեցին ՝ ընդօրինակելով Ելիզաբեթ թագուհուն։
20-րդ դարի սկզբին բարակ հոնքերը նորաձևության մեջ մտան։ Նրանց ճիշտ ձև տալու համար կանայք հետևելով Մարլեն Դիտրիխի օրինակին, սափրեցին իրենցն ու նկարեցին նոր հոնքեր[11]։
30-ական թվականներին բարակ հոնքերի նորաձևությունը չանցավ, ինչպես և տասնամյակ առաջ, բայց ձևը դարձավ ավելի «դրամատիկ». այդ ժամանակահատվածի գեղեցկության չափանիշը Գրետա Գարբոնն է եղել։ Հենց նա է տվել ձևի տեսքը[12]։
40-ականներին՝ պատերազմից հետո, աշխարհում սկսվեց մշակվել օջախ պահող կնոջ կերպարը, ով հոգ է տանում ընտանիքի և տան մասին։ Բարակ հոնքերը պոկելու ժամանակ չկա, ուստի դրանք բնական սրածայր ձև են ստանում, ինչպես դերասանուհի Գրեյս Քելլինի մոտ։ Նրա կերպարը դարձավ 40-ականների գեղեցկության չափանիշը` կանացի, փափուկ և զերծ ցանկացած ագրեսիայից։ Հոնքերի տեսքի բացակայող երկարությունն ու հստակությունը լրացվեցին մատիտով[12]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ անատոմիայի հիմնարար մոդել
- ↑ Брови // Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 4 т. — СПб., 1907—1909.
- ↑ «Брови». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ Jordania Joseph Why Do People Sing? Music in Human Evolution. — The publishing programm LOGOS, 2011. — С. 96. — 222 с. — ISBN 978-9941-401-86-2
- ↑ Ricardo Miguel Godinho, Penny Spikins & Paul O’Higgins Supraorbital morphology and social dynamics in human evolution(անգլ.) // Nature Ecology & Evolution. — 2018. — ISSN (online) 2397-334X (online).
- ↑ John von Radowitz Human face evolved to help us communicate emotions, scientists say(անգլ.) // Independent. — 2019.
- ↑ Javid Sadrô, Izzat Jarudi, Pawan Sinhaô (2003). «The role of eyebrows in face recognition» (PDF). Perception (անգլերեն). էջեր 285 ^ 293. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2011 թ․ հոկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 3-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ 8,0 8,1 Lauren Valenti (2014 թ․ ապրիլի 10). «The History of Women and Their Eyebrows». Marie Claire (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Ирина Власова (28.02.2018). «Персидская сила: какие брови носили в древности». Газета.Ru (ռուսերեն). Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 2-ին.
- ↑ IslaRalston (14.07.2013). «Мода средневековья». spletnik.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 13-ին.
- ↑ «Эволюция формы бровей за последние 100 лет: от ниточки до галочки». Grazia (ռուսերեն). 23.10.2017. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 13-ին.
- ↑ 12,0 12,1 Такаишвили Н. (30.03.2021). ««Ниточки», дуги и галочки: эволюция бровей от Марлен Дитрих до Кары Делевинь». Cosmopolitan (ռուսերեն). Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 13-ին.