Վիքիպեդիա

Միխոլ Մարտին

Միխոլ[2][3] Մարտին (իռլանդերեն՝ Mícheál Ó Máirtín, անգլ.՝ Micheál Martin, օգոստոսի 1, 1960(1960-08-01), Կորկ, Մանսթեր, Իռլանդիա), իռլանդացի քաղաքական գործիչ, «Ֆիաննա ֆայլ» կուսակցության առաջնորդ, Իռլանդիայի վարչապետ 2020 թվականի հունիսի 27-ից[4] մինչև 2022 թվականի դեկտեմբերի 17-ը։

Միխոլ Մարտին
 
Կուսակցություն՝ Ֆիանա Ֆայլ
Կրթություն՝ University College Cork?
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ և դիվանագետ
Ծննդյան օր օգոստոսի 1, 1960(1960-08-01) (64 տարեկան)
Ծննդավայր Կորկ, Մանսթեր, Իռլանդիա
Քաղաքացիություն  Իռլանդիա
Զավակներ Micheál Aodh Martin?
 
Պարգևներ

Կենսագրություն

խմբագրել

Սիրողական բռնցքամարտիկ Փեդի Մարտինի որդին, ով Միխոլայի մեջ սերմանեց սպորտի հանդեպ սերը։ 12 տարեկանում խաղացել է ավագ դպրոցի ֆուտբոլային թիմում, իսկ 1978 թվականին խաղացել է շրջանի երիտասարդական թիմում։ 1985 թվականին գլխավորել է Ֆիաննա ֆայլ կուսակցության երիտասարդական կազմակերպությունը։ Դասավանդել է հայրենի Կորկում՝ Սուրբ Քիարան դպրոցում, որտեղ եղել է նաև իռլանդական դպրոցների ուսուցիչների արհմիության (ASTI) ներկայացուցիչ[5] (Մարտինն ավարտել է Կորկի Քրիստոսի թագավորական քոլեջը)[6]։

Քաղաքական կարիերա

խմբագրել

1985 թվականին ընտրվել է Կորկի քաղաքային ինքնակառավարման, 1989 թվականին՝ Իռլանդիայի Ներկայացուցիչների պալատի (Դոյլ Էրեն), իսկ 1992-1993 թվականներին եղել է Կորկի քաղաքապետ։ 1997-2000 թվականներին զբաղեցրել է կրթության, 2000-2004 թվականներին՝ առողջապահության նախարարի պաշտոնը[7]։

2004 թվականից՝ ձեռներեցության, առևտրի և զբաղվածության նախարար։

2007 թվականի մայիսի 24-ին խորհրդարանական ընտրությունները հաղթանակ բերեցին Ֆիաննա ֆայլ կուսակցությանը, թեև ավելի վատ արդյունքով, քան 2002 թվականի նախորդ ընտրությունները (նա ստացավ 78 պատգամավորական տեղ նախկին 81-ի փոխարեն)։ Այս ընտրությունների արդյունքում կոալիցիոն համաձայնություն ձեռք բերվեց Fianna file-ի, Green Party-ի և առաջադեմ դեմոկրատների միջև[8], և Պատրիկ Ահերնի նոր կաբինետում Մարտինը մնաց նույն պաշտոնում։

2008 թվականի մայիսի 7-ին նա ստացավ արտաքին գործերի նախարարի պորտֆելը Բրայան Քոուենի կառավարության ձևավորման ժամանակ[9]։

2011 թվականի հունվարի 18-ին նա դուրս եկավ կառավարությունից՝ բողոքելով Ֆիաննա Ֆիլի որոշման դեմ՝ Քոուենին կուսակցության գլխին թողնելու համար (մինչդեռ խորհրդարանական կազմակերպիչը հրաժարվեց հայտարարել քվեարկության կոնկրետ արդյունքը՝ հաղորդելով միայն ընդհանուր արդյունքը՝ Քոուենին վստահության քվե)[10]։

2011 թվականի հունվարի 26-ին ընտրվել է ֆիաննա ֆայլի առաջնորդ (նույն օրը, Քոուենի կառավարությունը շարունակեց աշխատանքը, բայց միայն խորհրդարանի ստորին պալատի կողմից բանկի ղեկավարության բոնուսների 90% հարկի հաստատման մասին օրինագծի հաստատումից հետո )[11]։

Ընդդիմության առաջնորդ

խմբագրել

2011 թվականի փետրվարի 25-ին Իռլանդիայում տեղի ունեցան ֆինանսատնտեսական ծանր ճգնաժամով պայմանավորված արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ, որոնց արդյունքում Ֆիաննա Ֆիլը զրկվեց մեծամասնությունից, և մարտի 9-ին Մարտինը գլխավորեց ընդդիմությունը խորհրդարանում։

2016 թվականի խորհրդարանական ընտրությունները ֆիաննա Ֆայլի համար հաղթական չէին, բայց արմատապես բարելավեցին կուսակցության դիրքը. նա ստացավ 158 պատգամավորական աթոռներից 44-ը[12]՝ ավելի քան կրկնապատկելով իր ներկայացուցչությունը։

2020 թվականի փետրվարի 8-ին տեղի ունեցան նոր խորհրդարանական ընտրություններ, որոնք Ֆիաննա ֆայլին բերեցին հարաբերական հաղթանակ (զիջելով Շինն Ֆեյնին տրված ձայների քանակով՝ 22,2% ընդդեմ 24,5 % - կուսակցությունը ստացավ Դոյլ Էրենի 160 տեղերից 38-ը՝ ձևավորելով ամենամեծ խմբակցությունը[13]։ Իր բազմամանդատ Կորկ Սաութ Սենթրալ շրջանում Մարտինը հաստատել է պատգամավորական մանդատը՝ ստանալով առաջին նախապատվության ձայների 19,29 % -ը և քվեաթերթիկների հաշվարկի յոթ փուլերի արդյունքներով մնալով չորսից երկրորդ տեղում (լավագույն արդյունքը ցույց է տվել կուսակցության թեկնածու Շին Ֆեյնը՝ առաջին նախապատվության ձայների 24,6 %-ը)[14]։

Իռլանդիայի վարչապետ (2020-2022)

խմբագրել

2020 թվականի հունիսի 27-ին, քառամսյա բանակցությունների ավարտից հետո, Մարտինը ղեկավարեց նոր կառավարությունը, որն առաջին անգամ Իռլանդիայի պատմության մեջ աջակցվեց հավերժական մրցակիցների՝ Ֆիաննա ֆայլի և ֆին գելի կոալիցիայի կողմից (1922 թվականին Իռլանդիայի անկախացումից ի վեր այս երկու կուսակցությունները անընդհատ փոխվում էին իշխանության մեջ)[15]։

Վարադկարի երկրորդ կառավարությունում

խմբագրել

2022 թվականի դեկտեմբերի 17-ին, միջկուսակցական համաձայնագրի համաձայն, Մարտինը հրաժարական տվեց, Ֆինե Գել Լեո Վարադկարը վերադարձավ վարչապետի պաշտոնում[16], իսկ Մարտինը իր կառավարությունում ստացավ փոխվարչապետի, արտաքին գործերի նախարարի և պաշտպանության նախարարի պորտֆելներ[17]։

Անձնական կյանք

խմբագրել

Միխոլ Մարտինն ամուսնացած է 1990 թվականից, կինը՝ Մերին, նրանց ընտանիքը երեք երեխա ունի՝ որդիները՝ Միկալ Էյ (Micheal Aodh) և Կիլիան (Cillian), ինչպես նաև դուստր Իվա (Aoibhe)[18]: Նրանց որդին՝ Ռորին (Ruairí), մահացել է մանկության տարիներին՝ 1999 թվականին[19]։ 2010 թվականին Լոնդոնի Great Ormond Street Hospital մանկական հիվանդանոցում սրտի հիվանդությունից մահացել է նրանց յոթամյա դուստրը՝ Լիանան[20]։ Սիրում է սպորտը[21]։ Կրթությամբ ուսուցիչ է[22]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ https://www.president.gov.ua/documents/5562023-48201
  2. ↑ Данила Моисеев (2020 թ․ հունիսի 28). «В Ирландии сменился премьер-министр». Независимая газета. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 17-ին.
  3. ↑ Юрий Когалов (2020 թ․ հունիսի 28). «В Ирландии появился новый премьер». Российская газета. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հունիսի 24-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 17-ին.
  4. ↑ «Reuters: Михол Мартин стал новым премьер-министром Ирландии». ТАСС. 2020 թ․ հունիսի 27. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 28-ին.
  5. ↑ Conor Ryan (2011 թ․ հունվարի 29). «Ready for the long road and long term» (անգլերեն). Irish Examiner. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 27-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 3-ին.
  6. ↑ «Hard lessons to learn» (անգլերեն). Irish Examiner. 2010 թ․ դեկտեմբերի 10. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 4-ին.
  7. ↑ «Tackling the Crisis: Ireland, Brexit and the Future of the European Union» (անգլերեն). IIEA. 2016 թ․ դեկտեմբերի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 4-ին.
  8. ↑ The Statesman's Yearbook 2010: The Politics, Cultures and Economies of the World / Barry Turner. — Springer, 2009. — P. 679.
  9. ↑ «Cowen's Cabinet» (անգլերեն). RTÉ. 2008 թ․ մայիսի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 30-ին.
  10. ↑ «FF Heave: The vote is in... Cowen stays» (անգլերեն). The Journal. 2011 թ․ հունվարի 18. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 30-ին.
  11. ↑ Henry McDonald (2011 թ․ դեկտեմբերի 26). «Fianna Fáil elects Micheál Martin as new leader» (անգլերեն). The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 4-ին.
  12. ↑ «Irish election: Rivals Fine Gael and Fianna Fáil to discuss forming new government» (անգլերեն). BBC News. 2016 թ․ մարտի 2. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 1-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 15-ին.
  13. ↑ Seán Clarke (2020 թ․ փետրվարի 15). «Irish general election: full results» (անգլերեն). The Guardian. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 11-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 12-ին.
  14. ↑ «Cork South-Central». Election 2020 (անգլերեն). Irish Times. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 30-ին.
  15. ↑ Ed O’Loughlin (2020 թ․ հունիսի 27). «Micheal Martin Becomes Ireland's Prime Minister as Rival Parties Ally» (անգլերեն). The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 30-ին.
  16. ↑ Jennifer Bray, Jack Horgan-Jones (2022 թ․ դեկտեմբերի 17). «As it happened: Leo Varadkar becomes Taoiseach and announces new Cabinet» (անգլերեն). The Irish Times. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  17. ↑ Daniel McConnell and Paul Hosford (2022 թ․ դեկտեմբերի 17). «Who's who in the new Cabinet?» (անգլերեն). Irish Examiner. Վերցված է 2022 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  18. ↑ Ann Mooney (2020 թ․ հունիսի 28). «government symbol New Taoiseach Micheal Martin arrives home in Cork as he reveals portrait of Eamon de Valera will join Michael Collins» (անգլերեն). The Sun. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հունիսի 30-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 30-ին.
  19. ↑ Riegel, Ralph (1999 թ․ ապրիլի 2). «Minister mourns death of infant son». Independent.ie (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ մայիսի 19-ին. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 19-ին.
  20. ↑ «Irish foreign minister Micheal Martin's daughter dies» (անգլերեն). BBC News. 2010 թ․ հոկտեմբերի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 12-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 30-ին.
  21. ↑ «Мартин, Михол». ТАСС.
  22. ↑ Впервые в истории Ирландии пост премьера поделят два человека Արխիվացված 2022-06-05 Wayback Machine DW.COM 27 июня 2020

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Միխոլ Մարտին» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Միխոլ_Մարտին&oldid=9432944» էջից
  NODES