Շախ, իրավիճակ շախմատում, երբ խաղաքարերից մեկը հարձակվում է հակառակորդի արքայի վրա։ Եթե արքային հնարավոր չէ շախից ազատել հայտարարվում է մատ։ Շախմատի կանոնների համաձայն խաղացողին արգելվում է շախի ժամանակ այնպիսի քայլ կատարել, որից հետո արքան կմնա շախի տակ[1]։

Առաջին գծապատկերում սպիտակների թագուհին շախ է հայտարարել սևերի արքային։

Գծապատկեր 1
abcdefgh
8
g8 black king
g6 white queen
g1 white king
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Գծապատկեր 2
abcdefgh
8
b6 black rook
g6 white king
d4 white bishop
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Գծապատկեր 3
abcdefgh
8
a8 black rook
e8 black cross
f8 black cross
e7 black cross
f7 black king
g7 black cross
f6 black cross
g6 black cross
b4 black pawn
b3 black circle
a2 white bishop
d2 white king
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Այս գծապատկերում սպիտակների փիղը շախ է հայտարարել սևերի արքային։ Սևերը կարող են՝ 1․արքան փախչել նշված վանդակներից որևէ մեկը, 2․նավակով վերցնել փղին, 3․ զինվորով փակել շախի ուղղությունը։

Շախ կարող են հայտարարել ֆիգուրներն ու զինվորները։

Շախից ազատվելու տեսակներն են՝ փախչել ազատ վանդակ, փակել շախի ուղղությունը, վերցնել մրցակցի խաղաքարը։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. Just, Tim; Burg, Daniel B. (2003), U.S. Chess Federation's Official Rules of Chess (5th ed.), McKay, ISBN 0-8129-3559-4
  NODES