Ոստայնենի
Ոստայնենի գլխուղեղի և ողնուղեղի երեք թաղանթներից մեկը։ Այն փափուկ թաղանթ է, որն արտաքինից ծածկում է գլխուղեղը և ողնուղեղը։
| Ոստայնենի | |
|---|---|
| Տեսակ | անատոմիական կառուցվածքների դաս |
| Ենթադաս | leptomeninx?[1] և անհատական անատոմիական կառուցվածք |
| Մասն է | ուղեղային թաղանթներ |
| Անատոմիական տեղայնացում | ուղեղային թաղանթներ |
| Լատիներեն անվանում | arachnoidea |
| MeSH | A08.186.566.166 |
| Foundational Model of Anatomy | 9591 |
| Terminologia Anatomica 98 | A14.1.01.201 |
| Նկարագրված է | Գրեյի անատոմիա (20-րդ հրատարակություն)[2], «Օտտո» գիտական հանրագիտարան և Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան |
 Arachnoid mater Վիքիպահեստում | |
Կառուցվածք
խմբագրելԱյն տեղակայված է մյուս երկու ուղեղապատյանների միջև․ ավելի մակերեսորեն տեղակայված և ավելի հաստ կարծրենու և ավելի խորը տեղակայված նրբենու միջև, որից բաժանված է ենթաոստայնային տարածության միջոցով։ Ոստայնենին հպված է կարծրենու ներսային մակերեսին և բոլոր կողմերից ծածկում է գլխուղեղն ու ողնուղեղը։ Ոստայնենին չի մտնում գլխուղեղի գալարների միջև ձևավորվող ակսենրի խորքը, ինչպես նրբենին, այլ կամրջի նման անցնում է նրանց վրայով։ Ուղեղ-ողնուղեղային հեղուկը հոսում է ենթաոստայնային տարածությունով։ Ոստայնենուց ձևավորվում են պախիոնյան հատիկավորումները, որոնք ոստայնենու փոքր արտափքումներ են կարծր թաղանթի հաստության մեջ և հաղորդակցվում են կարծրենու երակածոցերի հետ և հնարավորություն են տալիս ուղեղ-ողնուղեղային հեղուկին ենթաոստայնային տարածությունից անցնել երակային հուն։
Ոստայնենին և կարծրենին բոլոր տեղամասերում սերտ հպված են միմյանց, իսկ սրբանային երկրորդ ողի մակարդակին միաձուլվում են որպես մեկ թաղանթ։ Կարծրենու և ոստայնենու միջև առկա են որոշ երակներ, որոնց միջոցով ուղեղի երակային համակարգը հաղորդակցվում է կարծրենու երակային համակարգի հետ[3]։
Ոստայնենու՝ գլխուղեղը պատող հատվածը հայտնի է որպես գլխուղեղի ոստայնենի (լատին․՝ arachnoidea encephali), իսկ ողնուղեղը պատող հատվածը՝ ողնուղեղի ոստայնենի (լատին․՝ arachnoidea spinalis)։ Հաճախ ոստայնենին և նրբենին միասին դիտարկում են գալիս որպես մեկ թաղանթ՝ ուղեղի փափուկ թաղանթ (լատին․՝ leptomeninx)։
Ֆունկցիա
խմբագրելՈւղեղ-ողնուղեղային հեղուկը շրջանառում է ենթաոստայնային տարածությունով (ոստայնենու և նրբենու միջև եղած տարածություն)։ Ուղեղ-ողնուղեղային հեղուկն արտադրվում է անոթային հյուսակների (անոթային հյուսակները գտնվում են գլխուղեղի փորոքներում, որոնք ուղղակիորեն հաղորդակցվում են ենթաոստայնային տարածության հետ, այսպիսով ուղեղ-ողնուղեղային հեղուկը ազատորեն շրջանառում է նյարդային համակարգով)։ Ուղեղ-ողնուղեղային հեղուկը թափանցիկ, անգույն հեղուկ է, օրվա ընթացքում արտադրվում մոտ 500 մլ հեղուկ։ Նրա մեջ էլեկտրոլիտների, գլյուկոզայի և pH-ի մակարդակները գրեթե համընկնում են արյան շիճուկում համապատասխան ցուցանիշերին, սակայն արյան առկայությունը ուղեղ-ողնուղեղային հեղուկում միշտ վկայում է ախտաբանության մասին[4]
Պատկերասրահ
խմբագրել-
Ուղեղի թաղանթները -
Գանգաթաղի հատույթի գծապատկեր -
Ոստայնենին տեղակայված է կարծրենու տակ, իսկ վերջինիս տակ տեղակայված են զարկերակները և երակները -
Ողնուղեղի կարծր թաղանթը հատված է, տեսանելի է ուղնուղեղի ոստայնենին։ -
Ողնուղեղը և նրա թաղանթները -
Ողնուղեղ, ողնուղեղի թաղանթները և նյարդարմատները՝ պատկերված մեջքային կողմից -
Ուղեղապատյանները և մակերեսային ուղեղային երակները՝ պատկերված վերևից -
Ուղեղապատյանները և մակերեսային ուղեղային երակները՝ պատկերված վերևից
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ անատոմիայի հիմնարար մոդել
- ↑ http://www.bartleby.com/107/193.html
- ↑ ¨Microscopic Morphology and Histology of the Human Meninges¨. Mar2005. p22-34.
- ↑ "The intracranial arachnoid mater". Child's Nervous system; Jan2013, Vol29, Issue 1, p17-33, 17p. Authors: Adeeb, Nimer; Deep, Aman; Griessernauer, Christoph; Mortazavi, Martin; Watanabe, Koichi; Loukas, Marios; Tubbs, R.; Cohen, Aaron.
Աղբյուրներ
խմբագրել- Orlando Regional Healthcare, Education and Development. 2004. "Overview of Adult Traumatic Brain Injuries." Արխիվացված 2008-02-27 Wayback Machine Retrieved on 2008-01-16.
- Ն․ Կ․ Լիսենկով, Վ․ Խ․ Բուշկովիչ, Մ․ Գ․ Պրիվես «Մարդու նորմալ անատոմիայի դասագիրք», «Լույս» հրատարակչություն, Երևան, 1974
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ոստայնենի» հոդվածին։ |