Պոլ Վալերի

ֆրանսիացի գրող

Պոլ Վալերի (ֆր.՝ Ambroise-Paul-Toussaint-Jules Valéry, հոկտեմբերի 30, 1871(1871-10-30)[1][2][3][…], Սետ[4][5] - հուլիսի 20, 1945(1945-07-20)[6][4][1][…], Փարիզ[4][5]), ֆրանսիացի բանաստեղծ։ Ֆրանսիական ակադեմիայի անդամ (1927)։ Կրթությամբ՝ իրավաբան։

Պոլ Վալերի
Ծննդյան անունֆր.՝ Ambroise Paul Toussaint Jules Valéry
Ծնվել էհոկտեմբերի 30, 1871(1871-10-30)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՍետ[4][5]
Վախճանվել էհուլիսի 20, 1945(1945-07-20)[6][4][1][…] (73 տարեկան)
Վախճանի վայրՓարիզ[4][5]
ԳերեզմանCimetière Marin, Sète
Գրական անունDoris[7]
Մասնագիտությունփիլիսոփա, բանաստեղծ, լրագրող, գրող, ակնարկագիր, գրական քննադատ, համալսարանի դասախոս և լիբրետիստ
Լեզուֆրանսերեն
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
ԿրթությունԿոնդորսե լիցեյ
Ուշագրավ աշխատանքներQ115950265? և The Crisis of the Mind?
ԱնդամակցությունՖրանսիական ակադեմիա[8], Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիական ՊԵՆ ակումբ, Q3550275? և Société des poètes français?
ԱշխատավայրԿոլեժ դե Ֆրանս[9] և Le Figaro
Պարգևներ
ԱմուսինJeannie Valéry?[5]
ԶավակներAgathe Rouart-Valéry?[5]
Изображение автографа
Պոլ Վալերի Վիքիքաղվածքում
Պոլ Վալերի Վիքիդարանում
 Paul Valéry Վիքիպահեստում

Գործունեություն

խմբագրել

Պոլ Վալերիի ստեղծագործությունը ձևավորվել է 19-րդ դարի վերջի սիմվոլիստների, գլխավորապես՝ Ստեֆան Մալարմեի ազդեցությամբ։ 90-ական թվականներին հանդես է եկել բանաստեղծություններով («Հին բանաստեղծությունների ալբոմ», 1920, ժողովածու)։ Այնուհետև հրատարակել է էսսեներ՝ պարարվեստի, նկարչության, ճարտարապետության, Մալարմեի, Ստենդալի, Շառլ Բոդլերի մասին, ինչպես նաև «Մի երեկո պր-ն Տեստի հետ» (1896) գրական-փիլիսոփայական ստեղծագործությունը։ Հայտնի է դարձել «Երիտասարդ Պարքը» պոեմով և նույն վերնագիրը կրող բանաստեղծությունների ժողովածուով (1917)։ Այնուհետև տպագրվել են «Ծովային գերեզմանոցը» (1920) պոեմը և «Թովչանքներ» (1922) պոեմների ու բանաստեղծությունների ժողովածուն։ 1941 թվականին հրատարակվել է Վալերիի «Իմ Ֆաուստը» վերջին պոեմը (անավարտ)։ Բանաստեղծի պոեզիայի «ինտելեկտուալիզմը» պատրանքային է․ իշխում է այն միտքը, թե բանականությունն անկարող է թափանցել իրերի էության մեջ։ Պոլ Վալերիի ստեղծած կերպարների և ասոցիացիաների աշխարհը, թեև տրամաբանական պարզ կառուցվածք ունի, բայց փակ է, ծայրահեղ սուբյեկտիվ, գերհագեցած է սիմվոլներով, հնարամիտ փոխաբերություններով։

Հայերեն հրատարակություններ

խմբագրել
  • Ճանաշյան Մ․, Պոլ Վալերի և իր բանաստեղծությունը, Վենետիկ, 1947։
  • Ծաղկաքաղ ֆրանսիական դասական քնարերգության (ժողովածու), Երևան, «Սովետական գրող», 1976
  • Պարոն Տեստ (էսսե), Երևան, «Աննա և Միքայել», 1996
  • Ոգու քաղաքականություն (էսսեներ), Երևան, «Սարգիս Խաչենց եւ Փրինթինֆո», 2005
  • Էվպալինոս կամ ճարտարապետ (էսսեներ), Երևան, «Սարգիս Խաչենց եւ «Փրինթինֆո», 2011
  • Մեր ճակատագիրը և գրականությունը, «Գարուն», 1997, № 2:

Ծանոթագրություններ

խմբագրել

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 
Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են
Պոլ Վալերի հոդվածին
 Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պոլ Վալերի» հոդվածին։
 Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պոլ Վալերի» հոդվածին։
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պոլ Վալերի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 232  
  NODES
INTERN 1
Note 1