կես

Հայերեն

• ՄՀԱ՝ [kɛs]

Դասական ուղղագրութեամբ՝ կէս

վանկեր՝ կես 

Ստուգաբանություն

Ծագումն անհայտ է։

Գոյական

1. ամբողջի երկու հավասար մասերից մեկը ◆ Հարյուրի կեսը հիսուն է։
2. ժամանակի և տարածության միջին տեղը՝ միջինը ◆ Ապրիլի կեսերին գյուղի կոմիսարը Աթա ապորը կանչեց։ (Ակսել Բակունց)
3. մաս, բաժին, կտոր ◆ Եսմեկ հատի կեսը հազիվ կարողացա ուտել։ (Րաֆֆի)

Ածական

1. կես մասը կազող

Մակբայ

1. կիսով չափ, կես չափով, մասամբ

Հոմանիշներ

1. տե՛ս մաս, կտոր
2. տե՛ս բաժին
3. տե՛ս կողակից

Արտահայտություններ

1. կես անել
   1. երկու մասի բաժանել, կիսել
   2. կես անելով՝ իրար մեջ բաժանել
2. կես առ կես
   1. երկու հավասար մասից, երկու հավասար բաժիններից՝ բաժիններով
   2. կիսով չափ, կես չափով
3. կես գցել - կես դարձնել, կիսատել
4. կես լինել
   1. կիսվել, երկու մասի բաժանվել
   2. մաշվել, հյուծվել (փխբ․)
5. կես թվարեկ (պատմ․) - չքավոր գյուղացի, որ թվարեկի կեսի չափ հարկ էր վճարում
6. կես միս լինել - վախենալ, ահի՝ սարսափի մեջ լինել
7. կես միսը հալվել - վախից՝ երկյուղից հալումաշ լինել
8. կես քուն - կիսով չափ քնած

Թարգմանություններ
անգլերեն՝ half գերմաներեն՝ դանիերեն՝ halvt թուրքերեն՝ yarım իսպաներեն՝ medio իտալերեն՝ mezzo հոլանդերեն՝ հունարեն՝ շվեդերեն՝ պորտուգալերեն՝ metade ռուսերեն՝ половина (ru) ‎(polovina), середина (ru) ‎(seredina) վրացերեն՝ ნახევარი ֆրանսերեն՝

Աղբյուրներ

• Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
• Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
• Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
• Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։