շրջան
Հայերեն
- ՄՀԱ՝ [ʃɾd͡ʒɑn]
Դասական ուղղագրութեամբ՝
վանկեր՝ շ(ը)ր•ջան
Ստուգաբանություն
խմբագրելֆրանս. rayon
Գոյական
- (երկրչ․) մակերևույթի այն մասը, որ սահմանափակված, պարփակված է շրջանագծով
- կլոր՝ շրջանաձև տարածություն՝ մակերևույթ
- շրջանաձև կանգնած՝ նստած մարդկանց շարք՝ շղթա
- շրջագիծ, շրջանագիծ, շարժումով, ընթացքով՝ թռիչքով ձևացրած շրջանագիծ ◆ Ինքնաթիռը մի քանի շրջան գործեց քաղաքի վրա ու հեռացավ։
- (փխբ․) որևէ կարգի գործունեության բնագավառ,
- (փխբ․) մարդկանց հասարակական՝ քաղաքական՝ պրոֆեսիոնալ խմբավորում՝ խավ ◆ Բուրժուական կառավարության ղեկավար շրջաններում տագնապ էի հասցրել։
- (փխբ․) որևէ կարգի կապերով իրար հետ միավորված մարդկանց խումբ, միջավայր
- աշխրագրական՝ տնտեսական և այլ կարգի որևէ հատկանիշով բնորոշվող վայր
- վայր՝ տարածություն, որի սահմաններում կատարվում է որևէ բան, որևէ կարգի գործունեության՝ իրադարձությունների վայր
- բնակավայրի որևէ հատկանիշով բնորոշվող մաս՝ թաղամաս
- մարզերի, երկրամասերի, հանրապետությունների և քաղաքների վարչատարածքային ստորաբաժանումը կազմող միավոր ԽՍՀՄ-ում
- որևէ բանի մոտակա վայր՝ տեղանք, մոտակայք
- ժամանակամիջոց, ժամանակի առավել կամ պակաս տևողությամբ հատված
- որևէ բանով սահմանափակվող՝ որևէ բանի հակադրով ժամանակահատված
- որևէ բանով բնութագրվող ժամանակաշրջան, դարաշրջան
- պատմական՝ երկրաբանական և այլ կարգի շրջանաբաժանումների մեջ՝ որևէ դարաշրջանի կամ ժամանակաշրջանի որոշ տեսակետից ամբողջություն կազմող ժամանակահատված՝ ժամանակային ստորաբաժանում
- տարվա այն մասը՝ ժամանակահատվածը, որ առավել հարմար է և օգտագործվում կամ տրամադրվում է որևէ կարգի աշխատանքի, գործունեության՝ պարապունքների՝ հանգստի և այլն
- (հնց․) (արևմտհ․) շրջանառություն
- պտույտ, պտուտական շարժում, որևէ բանի ծավալման՝ տեղի ունենալու յուրաքանչյուր առանձին փուլը մյուս փուլերի շարքում, տուր, փուլ
- (գյուղտնտ․) խաղողի այգու յուրաքանչյուր զույգ թմբերը իրար միացնող ծայրային տարածություն
- (մրմն․) տեղաշարժում շրջանագծով
- (մրմն․) ձեռքերի, ոտքերի, իրանի շրջանաձև շարժում է։ Կատարվում է ելադիրքից 360° շրջագծով և նորից մինչև ելադիրք։ Այստեղ բավական է անվանել «շրջան» և նշել նրա ուղղությունը։ Օրինակ՝ շրջան ձեռքերով ցած (վեր) ձեռքերը կողմ ելադիրքից։
- (մրմն․) ամբողջական բոլորածիր շարժում է փակ կորագծով գործիքի կամ նրա որևէ մասի վերևում
- (աշխգր․) տարբեր կարգի վարչատերիտորյալ միավոր` արտասահմանյան մի շարք երկրներում
- (ռազմ․) մերձցամաքային, ջրային, օդային և տիեզերական տարածության մաս, ինչպես նաև տեղանքի (ծովի) վայր կամ հատված (տեղամաս), որի սահմաններում պլանավորվում և իրականացվում են ԶՈՒ տեսակների և զորատեսակների, հատուկ զորքերի տարբեր կազմավորումների (ստորաբաժանումների, զորամասերի, համազորամիավորումների, զորամիավորումների և այլն), ինչպես նաև պետության այլ ուժային կառույցների ցանկացած գործողություններ
Հոմանիշներ
խմբագրել- բոլորակ
- շրջագիծ, շրջանագիծ
- տե՛ս բնագավառ
- տե՛ս խավ
- տե՛ս միջավայր
- տե՛ս վայր
- տե՛ս թաղամաս
- տե՛ս շրջակայք
- տե՛ս ժամանակամիջոց
- տե՛ս փուլ
- տե՛ս դարաշրջան
- տե՛ս շրջանառություն
- տե՛ս պտույտ
Արտահայտություններ
խմբագրել- շրջան առնել - պտույտ գործել
- շրջան անել՝ գործել
- պտույտ կատարել, շարժումով՝ ընթացքով շրջան կազմել՝ ձևացնել
- պտտվել, պտույտ տալ
- շրջան կազմել - շուրջանակի՝ շուրջբոլորը նստել՝ կանգնել, շրջանաձև շարքով նստել՝ կանգնել
| Թարգմանություններ | |
Աղբյուրներ
խմբագրել- Էդուարդ Բագրատի Աղայան, Արդի հայերենի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1976։
- Հրաչյա Աճառյանի անվան Լեզվի Ինստիտուտ, Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1969։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բառարան, Երևան, «Հայկական ՍՍՀ Գիտությունների Ակադեմիայի Հրատարակչություն», 1967։
- Աշոտ Մուրադի Սուքիասյան, Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան, Երևան, «Երևանի Պետական Համալսարան», 2009։
- Սերգեյ Աշոտի Գալստյան, Դպրոցական բառակազմական բառարան (Դպրոցական մատենաշար) (խմբ. Հովհաննես Զաքարյան), Երևան, ««Զանգակ-97» հրատարակչություն», 2011 — 230 էջ, ISBN 978-99941-1-933-2։
- Կ․ Կ․ Բաբայան, Մարմնամարզական տերմինների տեղեկատու բառարան («Հայաստան» հրատարակչություն), Երևան, 1985 — 184 էջ։
- Գրգեարյան Հ․Ղ․, Հարությունյան Ն․Մ․, Տնտեսական աշխարհագրության տեղեկատու բառարան (խմբ. Ավագյան Գ․Ե․), Երևան, ««Լույս» հրատարակչություն», 1982 — 408 էջ։
- Լ.Վ. Քոթանջյան, Ս.Ե. Ներսիսյան, Հայերեն ռազմական տերմինների բացատրական բառարան, Երևան, 2006 — 408 էջ։
- Ս․ Գասարջյան, Ճարտարապետական և շինարարական տերմինների ռուս-հայերեն և հայ-ռուսերեն բացատրական բառարան, Երևան, 2007 — 572 էջ։