día

  Իսպաներեն

վանկեր՝ día 

Ստուգաբանություն

Առաջացել է լատիներեն dies բառից, որն էլ հնդեվրոպական նախալեզվի *dyḗm բառից, *dyḗws (երկինք, օր) բառի հայցական հոլովից։

Գոյական

Արական սեռ

Եզակի	Հոգնակի
día	días

1. օր, ցերեկ
2. հոգնակի՝ կյանք, կյանքի օրեր
3. (հզվդ․) հոգնակի՝ ծննդյան օր

Արտահայտություններ

1. día adiado, día diado - որոշակի, նշանակված օր
2. día artificial - արևածագից մայրամուտ
3. día civil - օր ու գիշեր, գիշեր ու ցերեկ
4. día colendo, día festivo, día de fiesta, día de descanso - տոնական օր, հանգստյան օր
5. día laborable, día de cutio, día de hacienda, día de trabajo - աշխատանքային օր
6. día lectivo - ուսումնական օր
7. día natural - ցերեկային ժամ
8. día pardo, día gris - ամպամած, ամպոտ, ամպած, մառախլապատ
9. día puente - երկու տոն օրերի միջև օր
10. día quebrado - ոչ աշխատանքային օր
11. día solar - օր ու գիշեր, գիշեր ու ցերեկ, օր
12. día de años - ծննդյան օր
13. (եկեղ․) día de ayuno - պասի օր
14. día de guardar, día de precepto - հանգստյան օր, տոն օր (սահմանված եկեղեցու կողմից)
15. (եկեղ․) día del Corpus, día del Corpus de Dios, día del Corpus del Señor - տոն Տիրոջ Մարմնի և Արյան
16. (եկեղ․) día de los difuntos, día de los finados - ննջեցյալների հիշատակման օր, հիշատակ մեռելոց
17. (եկեղ․) día de Reyes - մոգերի երկրպագության օր
18. (եկեղ․) día de viernes, día de pescado, día de vigilia - պասի օր
19. algún día - մի օր
20. al otro día, otro día - հաջորդ օրը, մյուս օրը
21. de día - ցերեկը
22. de día a día, de un día a otro - օրեցօր, շուտով, եթե ոչ այսօր, ապա վաղը, մոտակա օրերին
23. de día en día - (հետաձգելով) օրեցօր
24. día por día - ամեն օր, օրեցօր
25. días atrás - մի քանի օր առաջ
26. el otro día - վերջերս, այս մի քանի օրը
27. el día menos pensado, el mejor día - անսպասելի, մի գեղեցիկ օր
28. en el día de hoy, en el día de la fecha, hoy día, hoy en día - այժմ, ներկայումս, այս պահին
29. en pleno día - օրը ցերեկով, բացեիբաց
30. en su día - ժամանակին,
31. en (todos) los días de mi (tu, etc) vida - երբեք
32. entre día - օրվա մեջ
33. todo el día, todo el santo día - ամբողջ օրը
34. un día - մի անգամ
35. un día sí y otro no, un día por medio - մեկ օր հետո
36. al fin de sus días - կյանքի մայրամուտին
37. buen día - լավ օր, լավ եղանակ
38. mal día, día feo, día hosco - ամպամած օր, վատ եղանակ
39. día crítico, día decretorio -
    1. բեկում, բեկումնային օր
    2. (բժշկ․) ճգնաժամ
40. (կրոն․) día de juicio, día del juicio, día de juicio final, día del juicio final -
    1. դատաստանի օրը
    2. (նաև día del juicio por la tarde) հայտնի չէ՝ երբ, իշի զատկին, երբեք
41. día a día, día tras día -
    1. ամեն օր
    2. մշտապես, օրեցօր
42. a días - երբեմն, ժամանակ առ ժամանակ
43. de días -
    1. հին, հնուց հայտնի
    2. տարեց, տարիքով
44. del día -
    1. նորաձև, լայնորեն տարածված, ժամանակակից
    2. թարմ, այսօրվա (հացի, թերթի և այլն մասին)
45. de un día para otro -
    1. (հետաձգելով) օրեցօր
    2. մոտակա օրերին, շուտով
46. abrir el día, despuntar el día, rayar el día, romper el día - արևը ծագել
47. caer el día - արևը մայր մտնել
48. dar los días, dar los buenos días - բարևել
49. dar el día - ուժեղ վշտացնել, դառնացնել ինչ-որ մեկին
50. despojarse el día - պայծառանալ, բացվել, պարզվել, լուսավորվել
51. estar al día - տեղյակ լինել (ինչ-որ բանից), հետ չընկնել (նորաձևությունից և այլն)
52. estar en días - ծննդաբերելու օրերին լինել, հղիության վերջին ամսին լինել, ազատվելու օրերին լինել
53. ir al día, vivir al día - մի կերպ գլուխը պահել
54. no pasar día para uno, no pasar día por uno - լավ պահպանվել, տարիքից փոքր երևալ
55. no tener más que el día y la noche - ոչ մի գրոշ չունենալ, քոռ կոպեկ չունենալ
56. día de mucho, víspera de nada - մի օր լի է, մի օր՝ դատարկ
57. como del día a la noche, como día y noche - ոչ մի նմանություն, ինչպես երկինքն ու երկիրը
58. no se pasan los días en balde, no se van los días en balde - տարիքն իրենն ասում է
59. tal día hará un año - թքած, սրան տեսեք, մի սրան տես
60. tiene sus días contados - նրա օրերը հաշված են
61. ¡buenos días! - բարի օր
62. ¡hasta otro día! - մինչ նոր հանդիպում
63. mañana será otro día - առավոտվա խելքը երեկոյինից լավ է

Նույնարմատ բառեր

Աղբյուրներ

• Բ․ Նարումով, Իսպաներեն-ռուսերեն բառարան, Մոսկվա, «Русский язык», 1988 — 832 էջ, ISBN 5-200-00695-3։